عربستان سعودی: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲۴۰: | خط ۲۴۰: | ||
'''<big>شیخ نزار آل اسماعیل</big>''' | '''<big>شیخ نزار آل اسماعیل</big>''' | ||
مدیر مدرسه ا[[مام مهدی]](عج) وابسته به جامعه اامصطفی العالمیه | مدیر مدرسه ا[[مام مهدی]](عج) وابسته به جامعه اامصطفی العالمیه<ref> قدیحی، «شیعیان عربستان به دنبال چه هستند؟»</ref> | ||
=پانویس= | =پانویس= |
نسخهٔ ۲۴ ژانویهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۰۹:۱۴
این مقاله هماکنون برای مدتی کوتاه تحت ویرایش عمده است. این برچسب برای جلوگیری از تعارض ویرایشی اینجا گذاشته شدهاست، لطفا تا زمانیکه این پیام نمایش داده میشود ویرایشی در این صفحه انجام ندهید. این صفحه آخرینبار در ۰۹:۱۴، ۲۴ ژانویه ۲۰۲۱ (ساعت هماهنگ جهانی) (۳ سال پیش) تغییر یافتهاست؛ لطفا اگر در چند ساعت اخیر ویرایش نشده است، این الگو را حذف کنید. اگر شما ویرایشگری هستید که این الگو را اضافه کرده است، لطفا مطمئن شوید آن را حذف یا با در دست ساخت جایگزین میکنید. |
نام کشور | فارسی: عربستان سعودی عربی:المملکة العربیة السعودیة انگلیسی |
مکان | خاورمیانه |
نوع حکومت | پادشاهی مطلقه اسلامی متمرکز |
پایتخت | ریاض |
واحد پول | ریال سعودی (SR) (SAR) |
زبان | عربی نوین معیار |
دین رسمی | اسلام سنی (وهابی) شیعه اقلیت |
جمعیت | 34,813,871 |
عربستان سعودی با نام رسمی پادشاهی عربی سَعودی (به عربی: المملکة العربیة السعودیة) بزرگترین کشور در باختر آسیا است. این کشور که بخش عمده شبهجزیره عربستان را دربر گرفتهاست از شمال با عراق، اردن و کویت از سوی خاور با امارات متحده عربی، قطر و خلیج فارس از جنوب خاوری با عمان از سوی جنوب با یمن و از سوی باختر با دریای سرخ هممرز است. جایگاههای مهم دینی مسلمانان همچون کعبه، قبرستان بقیع، مسجد النبی و آرامگاه پیامبر اسلام در این کشور جای دارد. بیشتر ساکنان این کشور سنی مذهب هستند و شیعیان به صورت اقلیت در این کشور زندگی میکنند. شیعیان در این کشور به سبب سیاستهای خاص مذهبی حکومت سعودی در شرایط سختی به سر میبرند و علیرغم همه تلاشهای صورت گرفته هنوز وضع آنان بهبودی نیافته است.آل سعود خاندان سلطنتی حاکم بر بخشهایی از شبه جزیره عرب و سپس سراسر عربستان سعودی، از سده هجدهم تا کنون است. این خاندان برای گسترش و تثبیت حکومت خود و بر اساس آیین وهابیت که غیر از وهابیان را کافر میداند.
تاریخچه
عربستان احتمالاً محل اولیه زندگی سامیها بوده است که از ۴ هزار سال پیش از میلاد مسیح به میان رودان و فلسطین کوچ نمودند و بعدها به آشوریها، بابلیها، کنعانیها و آموریها معروف شدند. دوران باستان –در هزار سال اول پیش از میلاد– فرمانروایی منائیان در بخش عسیر و در جنوب حجاز، در درازای کرانۀ دریای سرخ برقرار شده بود. در سدۀ یکم پیش از میلاد، منائیان از مرکز تجارت خود در ددان (الاولی) دست کشیدند. منائیان یک مرکز تجاری در بخش شمال مدائن ایجاد نمودند. در بخش خاوری، کشور دیلمون جای داشت که به ظاهر یک مرکز سیاسی – فرهنگی واقع در کرانۀ خلیج فارس بود. برخی این محل را همان جزیره بحرین دانستهاند. اگرچه بخشهایی از سرزمین اصلی نیز بخشی آن بودهاست و با زمینهای درونی که اکنون عربستان سعودی نامیده میشود، روابط بازرگانی داشتهاست.[۱]
کشور عربستان در دوران اسلامی تحت حاکمیت حکومتهای اسلامی بوده است. این کشور از سال ۱۷۴۴ تحت سلطه حکومت سعودی قرار گرفت و هرچند طی دو مرحله، حکومت از دست آل سعود خارج شد اما از سال ۱۹۰۲ که دوره سوم حکومت آل سعود با تصرف ریاض توسط ملک عبدالعزیز بن عبدالرحمان شروع شد، این دوره همچنان ادامه دارد.[۲]
عربستان پیش از اسلام
عربستان پیش از اسلام عموماً بایر و آتش فشانی بوده و این امر کشاورزی را جز در جوار واحهها و چشمهسارها، دشوار مینمود؛ بنابراین شهرها و دیارها در عربستان موقعیتی پراکنده و دور از هم داشتند و در بین آنها دو شهر مکه و مدینه جزو شهرهای مهم عربستان محسوب میشدند.
اجتماعی زندگی کردن برای زنده ماندن در شرایط صحرایی لازم بوده؛ بدون یاری یکدیگر و تشکیل قبیله، محیط ناملایم و شرایط سخت زندگی در صحرا حیات انسانی را غیرممکن میساخت. نیاز به همبستگی و اتحاد افراد به عنوان یک گروه، موجبات تشکیل قبیله را فراهم میساخت و این گروههای قبیلهای بر اساس وابستگیهای خونی و قوم و خویشی تشکیل میشد.
مردم عربستان یا کوچنشین یا ساکن یک ناحیه بودند. گروه اول به صورت مداوم در تلاش برای یافتن آب و چراگاه برای حیواناتشان بوده، در حالی که گروه دوم با تکیه بر تجارت یا کشاورزی امرار معاش و گذران زندگی مینمودند.
بهدلیل شرایط سخت زندگی، کوچ نشینان برای ادامه زندگی تا حدی مجبور به یورش به کاروانها و واحههای اطراف بوده و بنابراین از منظر آنان اینگونه غارتها و چپاولگریها، تبهکاری بهحساب نمیآمد.مدینه به صورت عمده یک مرکز کشاورزی بود، در حالی که مکه یک مرکز مهم تجاری برای بسیاری از قبایل اطراف محسوب میگشت که شامل چند سرزمینی که شامل؛دولت عاد، یمن، اردن و دیگر بود.[۳]
پادشاهی سعودی
حکومت پادشاهی سعودی در سال ۱۷۵۰ (میلادی) به وسیله محمد بن سعود پایه ریزی شد. پس از وی ملک عبدالعزیز با پشتیبانی شیخ محمد بن عبدالوهاب، شهر ریاض را به تصرف درآورد. در زمان عبدالعزیز، استان عسیر، تهامه، حجاز، عمان، احساء، قطیف، زیاره، بحرین، وادی الدواسر، الخرج، محمل، وشم، سُدَیر، استان قصیم، المجمعه، منیح، رنیّه و تربة تحت تصرف وهابیان درآمد. سعود بن عبدالعزیز کشورگشاییهای وهابیان را در شبه جزیره عربستان تا خلیج فارس ادامه داد. در زمان ابراهیم بن سعود، عربستان از مصر شکست خورد و طوسون پاشا، فرمانده سپاه مصر، مکه را فتح کرد. اما نتوانست در مدینه پیشروی کند و به قاهره بازگشت. پس از طوسون پاشا، برادرش ابراهیم محمد علی پاشا نجد را گرفت و خود را به درعیه (پایتخت آل سعود) رساند و آن را به محاصره درآورد. این بار نیز مقاومت وهابیان را بار دیگر در هم شکست. دوران فرمانروایی عبدالله بن سعود آل سعود، اوج نفوذ فرهنگ اروپا در عربستان بود تا این که عبدالله بن سعود شکست خورد و به دستور ابراهیم پاشا محکوم به اعدام شد.
نخستین تلاش در زمینه برپایی دوباره فرمانروایی آل سعود توسط مشاری بن عبد الرحمن بن حسن بن مشاری آل سعود بود. پس از وی ترکی بن عبدالله آل سعود، ریاض را اشغال کرد. فیصل بن ترکی بن سعید ایجاد فرمانروایی دوم آل سعود را اعلام نمود. خالد بن سعود بن عبد العزیز آل سعود به فرمانروایی نجد منصوب شد، اما عربها بر وی شوریده، او را از ریاض بیرون کردند. در دوران فرمانروایی عبدالله بن ثنیان بن ابراهیم آل سعود، مصر ارتش خود را از عربستان فراخواند. عبدالله بن فیصل بن ترکی بن عبدالله آل سعود با همدستی قبیله عجمان و سعود به بخش احساء حمله کرد. سعود بن فیصل بن ترکی آل سعود، قطیف را دوباره به سرزمینهای سعودی افزود. عبدالرحمن بن فیصل به درگیری با فرمانروایی آل رشید پرداخت و سرانجام از آنها شکست خورد و فرمانروایی دوم سعودی نیز از بین رفت.
فرمانروایی سوم سعودی را ملک عبدالعزیز بنیان نهاد و از ۱۹۰۲ تا ۱۹۵۳ حکومت کرد. پس از مرگ عبدالعزیز، پسران دیگرش با نامهای سعود بن عبدالعزیز (حکومت ۱۹۵۳–۱۹۶۴) فیصل بن عبدالعزیز (حکومت ۱۹۶۴–۱۹۷۵) و خالد بن عبدالعزیز (۱۹۷۵–۱۹۸۲) و فهد بن عبدالعزیز (حکومت ۱۹۸۲–۲۰۰۵) در پی یکدیگر به پادشاهی رسیدند. فهد بن عبدالعزیز لقب خادم الحرمین الشریفین را برای خود برگزید. وی برای گسترش آیین وهابیت کوشش بسیار نمود و روابط و مناسبات سیاسی با جهان غرب ایجاد کرد. با مرگ فهد، برادرش عبدالله بن عبدالعزیز به پادشاهی عربستان رسید. عبدالله در ۲۳ ژانویه ۲۰۱۵ میلادی درگذشت و برادر و ولیعهد وی سلمان بن عبدالعزیز آل سعود به پادشاهی رسید.[۴]
تقسیمات کشوری و نحوه اداره مناطق
کشور عربستان سعودی متشکل از ۱۳ استان است:
باحه تبوک جازان جوف حائل مرزهای شمالی ریاض استان شرقیه عسیر قصیم مدینه مکه نجران[۵]
کشور عربستانسعودی از نظر تقسیمات کشوری (اداری) به 13 منطقه یا استان تقسیم شده و مسئولیت اداره هر منطقه برعهده یک امیر از خاندان بزرگ سعودی است. این امرا در حوزه تحت مسئولیت خود از اختیارات کامل برخوردار هستند و سطح آنان از نظر کشوری در مرتبه وزراء است. مناطق 13 گانه عربستان عبارتند از: الشرقیه- الریاض- الحائل- القصیم- التبوک- المدینهالمنوره- مکهالمکرمه- الباحه- العسیر- نجران- جوف- جیزان و الحدودالشمالیه که مهمترین مناطق از نظر مذهبی مدینه و مکه و از نظر اقتصادی منطقه شرقیه است که بیشترین سکنه آنرا شیعیان تشکیل میدهند.[۶]
شهر مکه (Mecca)
شهر مکه یکی از شهرهای مهم در جهان اسلام و شهر مذهبی و تاریخی این کشور است و بخاطر قرار داشتن کعبه ، قبلهگاه مسلمانان در آن مقدسترین شهر در اسلام به شمار میرود.
مكه، شهر كعبه و شهر مسجدالحرام است مركز ظهور دین اسلام، سرزمینى مقدس از آغاز خلقت و خاصه از زمان حضرت ابراهیم علیه السلام ، نخستین آیه هاى قرآن کریم نیز در مكه بر حضرت محمد (ص) فرود آمد و بمدت سیزده سال ادامه داشت.
سرزمینى كه زادگاه رسول اکرم و حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها و بسیاری از صحابه گرانقدر صدر اسلام و نیز محل بعثت پیامبر اسلام بوده است.
این شهر پیش از اسلام به سبب خانه وجود كعبه در آنجا مركز تجارت شبه جزیره عربستان بوده است.
برخی از علماء اسلام برآنند که نام مکه، به دلیل کمی آب در آن جاست. برخی هم گفته اند كه مکه از آن روی مکه نامیده شده است که گناهان را محو می کند.
شهر مقدس مكه، ام القرى نیز نامیده مى شود. این نام براى این شهر، در دو آیه از قرآن مجید اطلاق شده است . ام القرى مادر آبادی ها، شهر مكه. علت این كه به مكه ام القرى گفته مى شود این است كه طبق روایاتى پس از فروكش كردن طوفان نوح، نخستین خشكى كه از آب بیرون زد سرزمین مكه بود. این واقعه را دحوالارض مى گویند. لذا به مكه مادر آبادی ها گفته شد.
از نام هاى معروف مكه كه بیانگر احترام فوق العاده و قداست بیش از حد این سرزمین مقدس است، نام بلدالأمین مى باشد. این نام به همین صورت در قرآن کریم آمده و مورد قسم و سوگند الهى واقع شده است.
قدمت مكه
منطقه مكه از قدیم الایام در مسیر كاروانیان راه یمن و شام بود ولى تاریخ جغرافیایى و آبادانى اش با اسكان حضرت هاجر و حضرت اسماعیل علیه السلام در آن شروع مى شود. آن زمان كه حضرت ابراهیم پیامبر عظیم الشأن همسر و فرزند خود را به امر الهى در بیابان غیر ذى ذرع و بى آب و علف ساكن ساخت، به اراده الهى چشمه آبى زیر پاى كودك حضرت هاجر علیه السلام جوشید و با پیدایش آب زمزم كه در حدود مكه بسر مى بردند در این نقطه اقامت گزیدند تا كه كعبه به دست تواناى پیامبر گرانقدر حضرت ابراهیم (ع) و با كمك فرزندش حضرت اسماعیل (ع) بنا گردید.
آب و هوای مكه
مکه شهرى است كوهستانى و خشك و سوزان و در تابستان، هوایش بسیار گرم است و شب ها، در تابستان هوایش بهتر شود.
حرم
اطراف مکه مكرمه ، محدوده ای به عنوان حرم در نظر گرفته شده است، و حرم از هر جانب مکه عبارت از آن حدی است که نمی شود بدون احرام از آن حد گذشت، و خداوند متعال آن حد را محل امن برای انسان و حتی حیوان و گیاه قرار داده است.
مسجدالحرام
مسجدی است بسیار باعظمت که در فضیلت و شرافت بی نظیر می باشد، یک نماز در آن برابری می کند با صد هزار نماز در مساجد دیگر، پس بایستی وقت را غنیمت شمرده و از فضیلت های معنوی مسجدالحرام حداکثر بهره را بُرد. کعبه در وسط مسجدالحرام قرار دارد.
حجر اسماعیل
بنایی است به شکل نیم دایره با دیواری به ارتفاع یک متر و 30 سانتیمتر که در جانب شمالی کعبه قرار دارد، و قبر حضرت اسماعیل علیه السلام و هاجر، مادر آن حضرت در آن جا می باشد، و بنابر بعضی روایات قبور جمعی از انبیاء علیهم السلام هم در آن جا است.
مقام ابراهیم
محلی است در نزدیک کعبه، به فاصله حدود 13 متر، دارای گنبدی کوچک که با شیشه احاطه شده، و در آن سنگی قرار دارد، که گفته می شود حضرت ابراهیم خلیل علیه السلام بر آن ایستاده، و مردم را به حج خدا دعوت کرده است، و اثر پاهای مبارکش در آن پیدا می باشد، حجاج محترم نماز طواف خود را پشت این مقام بجای می آورند.
زمزم
نام چاه آبی است که خداوند به لطف خود در زیر پای حضرت اسماعیل جاری ساخت، و در طول تاریخ و پیش آمد حوادث، بارها مرمَّت ولایروبی گردیده، و فعلاً آب آن نیز مورد استفاده حُجّاج بیت الله الحرام قرار می گیرد. آب آن مورد توجه خاص نبی اکرم (ص) بوده و در طول تاریخ اسلام مؤمنین بدان تبرک می جسته اند. آب زمزم، مبارک و موجب شفاست.
صفا و مروه
صفا در سمت جنوب شرقی و مروه در سمت شمال شرقی کعبه قرار دارند. منظره صفا و مروه بسیار زیبا و باشکوه می باشد.
شعب و قبرستان ابیطالب
شعب و قبرستان ابیطالب در شمال شرقی مسجدالحرام و در نزدیکی صفا و مروه واقع و نزدیك محل ولادت رسول خدا (ص) و فاطمه زهرا (س) است.
قبرستان ابیطالب محل دفن بسیاری از صحابه بزرگوار رسول الله (ص) خاصه همسر گرامی ایشان ام المومنین حضرت خدیجه (س) و فرزند گرامی رسول الله (ص) اسماعیل می باشد .
غار حرا
جبل النور، اسم کوهی است در داخل شهر مکه، و در آن غاری می باشد به نام غارِ حِرا که رسول اکرم (ص) قبل از بعثت در آن به تفکر و عبادت خداوند می پرداخت تا این که در 27 رجب جبرئیل امین بر آن حضرت نازل شد، و با آوردن آیات سوره علق آن حضرت به نبوت مبعوث شد.
عرفات ، مشعر و منی
سرزمین عرفات بیابان وسیع و همواری است که در شمال مکه در مسافت حدود 21 کیلومتری واقع شده و از حد حرم خارج است. عرفات سرزمینی است که حضرت آدم و حوّا علیهماالسلام بعد از جدایی طولانی، در این سرزمین به یکدیگر رسیدند، و نسبت به هم آشنا و عارف گردیدند. عرفات سرزمینی است که آدم در این سرزمین اعتراف به گناه خویش کرده است. عرفات سرزمینی است که دعا در آن مستجاب است، کوه عرفات را «جبل الرحمه» می گویند، و امام حسین علیه السلام دعای معروف عرفه را در کنار همین کوه خواندند . وقوف در سرزمین های عرفات ، مشعر الحرام و منی از ارکان حج می باشد.
این شهر دارای ده ها مسجد و مراكزی است كه یاد و خاطره ای از حضرت محمد (ص) و یا اصحاب گرامی ایشان را در خود جای داده اند.[۷]
شهر مدینه (Medina)
این شهر نیز از شهرهای مهم و اصلی اسلامی محسوب شده كه در شمال ریاض قرار گرفته و آبو هوایی خشک و بیابانی با تابستانهای داغ و زمستانهای سرد دارد. شهر مدینه محل زندگی و مدفن هزاران تن از صحابه كرام رسول الله و ائمه اطهار و اهل بیت علیهم السلام و نیز مزار خاتم الانبیاء حضرت محمد مصطفی (ص) در این شهر تاریخی واقع می باشد كه سالیانه میلیون ها نفر از مسلمان ها برای زیارت به این شهر مشرف شده و موفق به ادای نماز و دعا و نیایش در مسجد نبوی كه مهمترین مسجد پس از مسجد الحرام در اسلام است می گردند .
نام قدیمی این شهر یثرب بود كه پس از هجرت پیامبر اسلام ، به مدینةالنبی (شهر پیامبر) تغییر نام یافت . فاصله مدینه تا مکه حدود ۴۲۰ کیلومتر است. مدینه النبی(ع) صدها اثر و مسجد و خاطره از رسول الله (ع) و خاندان گرامی و اصحاب پاك ایشان را در خود جای داده است .[۸]
جنت البقیع در مدینه النبی (ص)
با فضیلت ترین قبرستان در اسلام كه محل دفن امام حسن (ع) ، امام زین العابدین (ع) ، امام محمد باقر(ع) و امام جعفر صادق (ع) ، عباس ابن عبدالمطلب عموی گرامی رسول الله (ص) ، حضرات فاطمه بنت اسد مادر گرامی علی (ع) ، زینت ، رقیه و ام كلثوم دختران گرامی رسول الله (ص) ، امهات المومنین حضرات زینت بنت حجش ، سوده ، عایشه ، زینب بنت خزیمه ، ام سلمه ، جویریه ، ام حبیبه ، ماریه قبطیه و حفصه ، حضرات ابراهیم فرزند گرامی رسول الله (ص) ، عقیل ابن ابیطالب ، امام مالك ، نافع ، حلیمه سعدیه ، عثمان ابن عفان ، عثمان ابن مظنون ، فاطمه ام البنین مادر گرامی عباس ابن علی (ع) ، عاتكه و صفیه عمه های محترمه رسول الله (ص) ، شهدای احد و شهدای حره و هزاران تن از اصحاب گرامی رسول الله (ص) و علما و بزرگان اسلام و ...[۹]
شهر جده (Jeddah)
این شهری در غرب عربستان است و در کناره دریای سرخ قرار دارد و به عروس دریای سرخ ملقب است. این شهر پایتخت اقتصادی و گردشگری عربستان سعودی محسوب می شود.
شهر دمام (Dammam)
یکی از مناطق نفت خیز کشور عربستان بشمار می رود. این شهر بعد از بندر جده، یکی از مناطق مهم صادرات و واردات در کشور عربستان است. یکی از فرودگاه های بزرگ جهان در این شهر ساخته شده است.
شهر ریاض (Riyadh)
پایتخت کشور عربستان است. این شهر یکی از آبادترین و پررونقترین شهرهای عربستان سعودی است. دانشگاه ملک سعود بزرگترین و قدیمیترین دانشگاه در کشور عربستان در این شهر قرار دارد.[۱۰]
آب و هوا
عربستان سعودی دارای آب و هوای گرم و خشک صحرایی است. دمای هوا در روزهای تابستان بطور متوسط ۴۵ درجه و در شب با اختلاف دمای زیاد نسبت به روز است. در بعضی مناطق کوهستانی حاشیه دریای سرخ و استان اصیر آب و هوا در ۸ ماه از سال نسبتا مناسب است اما سرما بندرت به زیر صفر درجه می رسد.[۱۱]
منابع طبیعی
این کشور از نظر منابع طبیعی چون طلا و مس، نفت، گاز و آهن غنی است. هر چند از نظر جنگل و مناطق جنگلی، کشتزار دایمی و زراعت با فقر روبهروست. مخاطرات طبیعی چون طوفانهای شن بسیار روی میدهد. بیشتر گیاهان در واحهها میرویند. شتر در زندگی سنتی عربستان نقش مهمی بازی میکند. جانوران اهلی از جمله شتر، گوسفند و بز بیش از دیگر جانوران دیده میشوند. روباه، خرگوش، موش صحرایی، جوجهتیغی، عقاب، کرکس و جغد در عربستان دیده میشوند اما نسل شترمرغ و شیر آفریقایی در آن جا از بین رفتهاست. فلامینگو، پلیکان، حواصیل و پرندگان آبزی در بخشهای ساحلی عربستان باشنده هستند. مارهای کشندهی بیابانی از جمله مار کبری و افعی شاخدار در بعضی بخشها فراوانند.[۱۲]
دین
اسلام تنها دین رسمی در عربستان است. ساخت پرستش گاهی به غیر از مسجد[۱۳] در عربستان سعودی ممنوع است.در سال ۲۰۱۷ در ادامه اصلاحات اجتماعی در سعودی، توافق میان کاردینال «جان لوئیس توران» رئیس شورای گفتگوی ادیان واتیکان وابسته به پاپ و «محمد بن عبدالکریم العیسی» دبیرکل عربستانی اتحادیه جهان اسلام منعقد شد و ریاض با ساخت کلیسا در کشور عربستان موافقت کرد.[۱۴]
آیین رسمی کشور عربستان سعودی اسلام سلفی است. آیینهای دیگر اهل تسنن و مذهب شیعه نیز در عربستان سعودی رواج دارند. احکام و فتواهای دینی در عربستان سعودی، فرهنگ و سیاست را تحت تأثیر قرار میدهد. هماکنون عبدالعزیز بن عبدالله آل الشیخ، بالارتبهترین روحانی سنی در عربستان سعودی است.
بر پایه آمارهای منتشره دولتی حدود ۸۵درصد از شهروندان سعودی سنی و از مذهب احمد بن حنبل پیروی میکنند و ۱۵ درصد بقیه نیز شیعیان هستند که بیشترین آنان در منطقه شرقیه عربستان سکونت دارند. اگر چه در ظاهر به فتواهای احمدبن حنبل عمل میشود. اما آیینی که محمدبن عبدالوهاب آن را پایهگذاری کردهاست بیشتر در جامعه حاکمیت دارد.[۱۵]
شصت درصد جمعیت ۳۳ میلیونی عربستان سعودی، عربهای بومی با آیین حنبلی (از آیینهای اهل سنت) هستند. بیش از چهار میلیون نفر در این کشور شیعه (دوازده امامی، زیدی و اسماعیلیه) هستند که این مردم بیشتر از جمعیت شیعی کشورهای کویت، قطر، یمن، عمان و امارت متحده عربی است. با وجود در اقلیت بودن شیعیان در عربستان، سکونت آنان در ناحیه استراتژیک و میدانها نفتی غوار، قطیف و احساء جایگاه برتری به آنان دادهاست.[۱۶]
اکثر جمعیت عربستان مسلمان و بر مذهب حنبلی بوده و شیعیان در اقلبت هستند. تعداد اندکی مسیحی، یهودی و مهاجران بودایی، هندو و سیک نیز در این کشور سکونت دارند.[۱۷]
روحانیون شیعه
شیخ نمر باقر النمر
نمر باقر النمر (زاده ۱۳۷۹ق) مشهور به شیخ نمر، عالم شیعه در عربستان است. شیخ نمر منتقد سیاستهای حکومت سعودی بود و بارها بازداشت شد. او به اتهام محاربه، داشتن عقاید انحرافی، خودداری از تبعیت نسبت به حکومت، تشویق به سرنگونی نظام سیاسی، تشویق به ترور اتباع خارجی مستقر در کشور و... از تابستان ۲۰۱۲م به زندان افتاد و ۱ آذر ۱۳۹۳ش (۲۲ نوامبر ۲۰۱۴م)، محکوم به اعدام شد. صدور حکم اعدام برای شیخ نمر، واکنشها و مخالفتهای گستردهای از سوی محافل حقوق بشری و شیعیان سراسر جهان در پی داشت. با وجود تمامی مخالفتها، سرانجام این روحانی در ۱۲ دی ۱۳۹۴ اعدام شد.
محمد علی عمری
محمد علی عَمْری (۱۳۲۷-۱۴۴۷ ق) شخصیت برجسته دینی اجتماعی شیعی در مدینه منوّره عربستان بود. گفته شده نسب او به عثمان بن سعید عمری نایب امام زمان(ع) میرسد. دامنه تاثیر دینی و اجتماعی او را تا شهرهای جده و مکه نیز دانستهاند. نفوذ او در میان شیعیان مدینه تا حدی بود که دولت عربستان او را عامل ارتباطی خود با جامعه شیعیان مدینه قرار داد. عمری به دفعات توسط حکومت آل سعود محکوم به زندان و اعدام شد و اعدامی نافرجام را نیز از سر گذراند. او نمایندگی مراجع تقلید شیعه در عربستان را به عهده داشت.
عبدالهادی فضلی
عبدالهادی فضلی متوفی ۱۴۳۴ه. ق،از شخصیتهای تأثیرگذار در منطقه شرقی عربستان . او دارای تحصیلات جامع در علوم حوزوی و دانشگاهی و دارای شخصیت بارز در هر دو عرصه علمی بود. فضلی تالیفات فراوانی در زمینههای مختلف علوم اسلامی دارد. او از شخصیت شهید محمد باقر صدر متأثر بود و از حامیان انقلاب اسلامی ایران به شمار میرفت.
شیخ حسن الصَفّار
متولد ۱۹۵۸م، امام جمعه قطیف و از رهبران شیعیان عربستان است. او در کشورهای مختلف از جمله عراق[۱۸]، ایران و کویت تحصیل و تدریس علوم حوزوی داشته است. صفار در دهه هفتاد و هشتاد میلادی چهرهای انقلابی بود. او در سال ۱۹۷۹م از رهبران انتفاضه شرق عربستان بود[۱۹] و پس از آن مجبور به ترک کشورش شد. اما در دهه آخر قرن بیستم و پس از حمله صدام به کویت، موضعگیری میهنپرستانهی شیخ صفار و همفکرانش، سبب ایجاد ارتباط آنان با حکومت و بازگشت آنان به کشور شد.
شیخ صفار تلاش بسیاری در وحدت و همزیستی دو گروه شیعه و سلفیه انجام داده و معتقد است این نوع ارتباط میتواند در شناخت و درک بهتر گروه دیگر کمک کننده باشد.
در نگاه صفار شیعیان هر کشوری، بخشی از وطن خود هستند و نمیتوان به شیعیان به عنوان جهانی مستقل و نهادی مجزا نگاه کرد. بنابراین برای بهبود اوضاع شیعیان، آنها میبایست از هرگونه انزوا و استقلال از جامعه و محیط پیرامون خود کنارهگیری کنند.
شیخ نزار آل اسماعیل
مدیر مدرسه امام مهدی(عج) وابسته به جامعه اامصطفی العالمیه[۲۰]
پانویس
- ↑ نگاهی به تاریخچه عربستان سعودی
- ↑ نگاهی به تاریخ حکومت خاندان سعود در عربستان
- ↑ ویلیام مونتگومری وات (۱۹۵۳)، صفحات ۲–۱
- ↑ www.tabnak.ir › tags › عربستان
- ↑ نصیری، عبدالله: آشنایی با عربستان. نشر مشعر. تهران: ۱۳۸۶.
- ↑ آشنایی با عربستان/عبدالله نصیری
- ↑ آشنائی با کشور عربستان سعودی www.hajij.com › item
- ↑ آشنائی با کشور عربستان سعودی www.hajij.com › item
- ↑ آشنائی با کشور عربستان سعودی www.hajij.com › item
- ↑ آشنائی با کشور عربستان سعودی www.hajij.com › item
- ↑ نگاهی به تاریخچه "عریستان سعودی" - باشگاه خبرنگاران جوان www.yjc.ir › بینالملل › بینالملل
- ↑ نگاهی به تاریخچه "عریستان سعودی" - باشگاه خبرنگاران جوان www.yjc.ir › بینالملل › بینالملل
- ↑ ر.ک:مقاله مسجد
- ↑ عصر ایران (۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۷). «ریاض با ساخت کلیسا در عربستان موافقت کرد». عصر ایران.
- ↑ نصیری، عبدالله: آشنایی با عربستان. نشر مشعر. تهران: ۱۳۸۶
- ↑ http://www.ettelaat.com/new/index.asp?fname=2010\06\06-24\18-28-45.htm&storytitle=جنبشهای اعتراضی شیعه؛ ریشهها و پیامدها
- ↑ https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/sa.html
- ↑ ر.ک:مقاله عراق
- ↑ عدنان، «الشيعة في السعودية»
- ↑ قدیحی، «شیعیان عربستان به دنبال چه هستند؟»