نسخهٔ ‏۲۰ مارس ۲۰۲۲، ساعت ۰۷:۲۴

فانیه از فرق مربوط به جهمیه اند.

تقسیم بندی

در منابع آمده است که جهمیه 12 فرقه اند که عبارت است از: معطله، مریسیه، ملتزمه، واردیه، زنادقه، حرقیه، مخلوقیه، فانیه، مغیریه، قبریه، واقفیه، لفظیه. ^[۱]

عقاید

فرقه فانیه معتقدند که نباید در باره بقای خداوند و نیز بهشت و جهنم سخنی گفت، زیرا اگر قایل به بقاى خداوند و بهشت و جهنم شویم، موجب شرکت در اسم و معنا می گردیم، زیرا خداوند می‌فرماید: هَلْ تَعْلَمُ لَهُ سَمِیًّا. سوره مریم، آیه 65 یعنى آیا مثل و مانندی برای او می یابی؟ معناى این آیه آن است که همنامى براى خدا نیست. علاوه، پیامبر (ص) فرمود: تغلق ابواب‏ الجحیم. ^[۲] ^[۳] ‏یعنى درهاى دوزخ بسته مى‏شود و هرگاه زمان به درازا انجامد دوزخ خالى گردد و درهاى آن بسته شود.

وجه تسمیه

در برخی از منابع به وجه تسمیه این فرقه اشاره شده است از این جهت این فرقه را فانیه می نامند زیرا که قرآن می‌فرماید:‏ «وَ نُفِخَ فِی الصُّورِ فَصَعِقَ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ مَنْ فِی الْأَرْضِ » سوره زمر، آیه 68. و در «صور» دمیده مى‏شود، پس همه کسانى که در آسمان ها و زمین اند مى‏ میرند. در این حادثه کبرا و واقعه عظمی بهشت و دوزخ نیز نابود خواهد شد مگر خدا که حیّ و قیوم است. و نیز خدا فرمود: قوله تعالى: « کُلُّ شَیْ‏ءٍ هالِکٌ إِلَّا وَجْهَهُ » سوره قصص، آیه 88. همه چیز جز ذات (پاک) او فانى مى ‏شود.^[۴] ^[۵]

پانویس

↑ ابن جوزی، تلبیس ابلیس، ص 41
↑ بهقی احمد بن حسین، فضائل الأوقات ، بیروت، نشر دار العلمیه، ص 37-45،
↑ شیخ مفید، الامالی، قم، نشر کنگره شیخ مفید، سال 1413 قمری، ص 230
↑ شکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 349
↑ هفتاد و سه ملت یا اعتقادات مذاهب، کتابى بى‏نام مربوط به قرن ششم هجری قمری، با تصحیح دکتر محمد جواد مشکور، تهران، سال 1341 هجری شمسی، ص 68.

[1] ابن جوزی، تلبیس ابلیس، ص 41

[2] بهقی احمد بن حسین، فضائل الأوقات ، بیروت، نشر دار العلمیه، ص 37-45،

[3] شیخ مفید، الامالی، قم، نشر کنگره شیخ مفید، سال 1413 قمری، ص 230

[4] شکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 349

[5] هفتاد و سه ملت یا اعتقادات مذاهب، کتابى بى‏نام مربوط به قرن ششم هجری قمری، با تصحیح دکتر محمد جواد مشکور، تهران، سال 1341 هجری شمسی، ص 68.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

@@ خط ۵: / خط ۵: @@
 ==عقاید==
-فرقه فانیه معتقدند که نباید در باره بقای خداوند و نیز بهشت و جهنم سخنی گفت،  زیرا اگر قایل به  بقاى خداوند و  بهشت و جهنم شویم، موجب شرکت در اسم و معنا می گردیم،  زیرا خداوند می فرماید: هَلْ تَعْلَمُ لَهُ سَمِیًّا. سوره مریم، آیه 65 یعنى آیا مثل و مانندی برای او می یابی؟ معناى این آیه آن است که همنامى براى خدا نیست. علاوه، پیامبر (ص) فرمود: تغلق ابواب‏ الجحیم. <ref>بهقی احمد بن حسین، فضائل الأوقات ، بیروت، نشر دار العلمیه، ص  37-45،</ref> <ref>شیخ مفید، الامالی، قم، نشر کنگره شیخ مفید، سال 1413 قمری،  ص 230</ref>
+فرقه فانیه معتقدند که نباید در باره بقای خداوند و نیز بهشت و جهنم سخنی گفت،  زیرا اگر قایل به  بقاى خداوند و  بهشت و جهنم شویم، موجب شرکت در اسم و معنا می گردیم،  زیرا خداوند می‌فرماید: هَلْ تَعْلَمُ لَهُ سَمِیًّا. سوره مریم، آیه 65 یعنى آیا مثل و مانندی برای او می یابی؟ معناى این آیه آن است که همنامى براى خدا نیست. علاوه، پیامبر (ص) فرمود: تغلق ابواب‏ الجحیم. <ref>بهقی احمد بن حسین، فضائل الأوقات ، بیروت، نشر دار العلمیه، ص  37-45،</ref> <ref>شیخ مفید، الامالی، قم، نشر کنگره شیخ مفید، سال 1413 قمری،  ص 230</ref>
 ‏یعنى درهاى دوزخ بسته مى‏شود و هرگاه زمان به درازا انجامد دوزخ خالى گردد و درهاى آن بسته شود.
 ==وجه تسمیه==
-در برخی از منابع به وجه تسمیه این فرقه اشاره شده است از این جهت این فرقه را فانیه می نامند زیرا که قرآن می فرماید:‏ «وَ نُفِخَ فِی الصُّورِ فَصَعِقَ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ مَنْ فِی الْأَرْضِ » سوره زمر، آیه 68. و در «صور» دمیده مى‏شود، پس همه کسانى که در آسمان ها و زمین اند مى‏ میرند. در  این حادثه کبرا و واقعه عظمی  بهشت و دوزخ نیز نابود خواهد شد مگر خدا که حیّ و قیوم است. و نیز خدا فرمود: قوله تعالى: « کُلُّ شَیْ‏ءٍ هالِکٌ إِلَّا وَجْهَهُ » سوره  قصص، آیه 88. همه چیز جز ذات (پاک) او فانى مى ‏شود.<ref>شکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 349</ref> <ref>هفتاد و سه ملت یا اعتقادات مذاهب، کتابى بى‏نام مربوط به قرن ششم هجری قمری،  با تصحیح دکتر محمد جواد مشکور، تهران، سال 1341 هجری شمسی، ص 68.
+در برخی از منابع به وجه تسمیه این فرقه اشاره شده است از این جهت این فرقه را فانیه می نامند زیرا که قرآن می‌فرماید:‏ «وَ نُفِخَ فِی الصُّورِ فَصَعِقَ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ مَنْ فِی الْأَرْضِ » سوره زمر، آیه 68. و در «صور» دمیده مى‏شود، پس همه کسانى که در آسمان ها و زمین اند مى‏ میرند. در  این حادثه کبرا و واقعه عظمی  بهشت و دوزخ نیز نابود خواهد شد مگر خدا که حیّ و قیوم است. و نیز خدا فرمود: قوله تعالى: « کُلُّ شَیْ‏ءٍ هالِکٌ إِلَّا وَجْهَهُ » سوره  قصص، آیه 88. همه چیز جز ذات (پاک) او فانى مى ‏شود.<ref>شکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 349</ref> <ref>هفتاد و سه ملت یا اعتقادات مذاهب، کتابى بى‏نام مربوط به قرن ششم هجری قمری،  با تصحیح دکتر محمد جواد مشکور، تهران، سال 1341 هجری شمسی، ص 68.
 </ref>