سیدکاظم نور مفیدی
سیدکاظم نور مفیدی، در گرگان متولد شد. پس از دوره ابتدایی، در سن دوازده سالگی به تحصیل علوم دینی مشغول شد و پس از چهار سال تحصیل در گرگان به مشهد و از آنجا به قم مهاجرت کرد و در حدود هیجده سال در آن مراکز مهم معارف اسلامی به تحصیل علوم دینی پرداخت و به درجه اجتهاد رسید. از جمله فعالیت‌های وی : حوزه علمیه امام خمینی گرگان، موسسه فرهنگی میرداماد و مدرسه علمیه خواهران الزهرا توسط نورمفیدی در گرگان تاسیس شده اند. او در جدایی گرگان از استان مازندران و ایجاد استان گلستان نقش به سزایی ایفا کرد. نورمفیدی هم اکنون نماینده ولی فقیه در استان گلستان، امام جمعه گرگان، عضو مجلس خبرگان، مدرس سطوح عالی و خارج فقه حوزه علمیه گرگان و رئیس شورای مدیریت حوزه های علمیه استان گلستان است.
| سیدکاظم نور مفیدی | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | سیدکاظم نور مفیدی |
| نام‌های دیگر | آیت الله سید کاظم نورمفیدی |
| اطلاعات شخصی | |
| سال تولد | ۱۳۱۹ ش، ۱۹۴۱ م، ۱۳۶۰ ق |
| محل تولد | گرگان |
| دین | اسلام، شیعه |
| فعالیت‌ها |
|
نسب
آیت ا… حاج سیدكاظم نورمفیدی، در خانوادهای متدین و اصیل در گرگان دیده به جهان گشود. اجداد ایشان از روحانیون بنام و مورد احترام این شهر بودند. پدر بزرگ ایشان مرحوم حاج سید احمدنورمفیدی و سایر اجدادشان از جمله سیدمحمدموسوی مفیدی، سیدمحمد باقر موسوی مفیدی، سیدقوامالدین محمدموسوی مفیدی و سیدمفیدموسوی، همگی از علما و روحانیون مورد وثوق ایالت استرآباد و دارای کرسی تدریس، وعظ و خطابه بودند. مدرسه علمیه سادات مفیدی در گرگان از مراکز به یادگار مانده از اجداد ایشان است. نسب آیت ا…نورمفیدی با واسطه ۲۸ نسل به امام هفتم، امام کاظم(علیه السلام) میرسد. سادات مفیدی استرآباد از نسل «ابراهیم مجاب» نوه گرانقدر امام موسی بن جعفر(علیه السلام) هستند، ابراهیم مجاب شخصیتی بزرگ در تاریخ شیعه است. او را به این دلیل مجاب یعنی کسی که پاسخ شنیده، خواندهاند چون وی وقتی وارد حرم حضرت سید الشهداء(علیه السلام) شد، عرض کرد: «السلام علیک یا ابا». (سلام بر تو ای پدر). در جواب، صدایی شنیده شد: «و علیک السلام یا ولدی». (و بر تو سلام ای فرزندم) و از این رو به «مُجاب» شهرت یافت. قبر او در مجاورت قبر امامحسین(علیه السلام) زیارتگاه زائران ابا عبدا…(علیه السلام) است.
معرفی اجمالی
سیدکاظم نورمفیدی در مهرماه ۱۳۱۹ در گرگان زاده شد. پدرش سیدمهدی از سادات مفیدی گرگان و کارمند دولت بود و برای اشتغال به کار در دستگاه دولتی از آیت‌الله سید حسین بروجردی اجازه گرفته بود. مادرش نیز بانویی متدین و پارسا بود[۱]. سیدکاظم نورمفیدی در دوازده‌سالگی، مقدمات علوم حوزوی را در مدرسه عمادیه گرگان نزد سیدحسین نبوی و سیدعبدالله بهبهانی خواند[۲] و در سال ۱۳۳۵ به مشهد رفت و نزد استادانی چون محمدجواد ادیب نیشابوری درس خواند. وی در سال ۱۳۳۶ به حوزه علمیه قم رفت و دوره سطح را از محمدتقی ستوده، مصطفی اعتمادی، جعفر سبحانی[۳] و محمد فاضل لنکرانی[۴] فرا گرفت و در درس خارج فقه سیدحسین بروجردی و امام‌خمینی شرکت کرد و پس از تبعید امام‌خمینی، از درس خارج محمدعلی اراکی، سیدمحمدرضا گلپایگانی، مرتضی حائری یزدی[۵]، سیدمحمد محقق داماد[۶] و میرزاهاشم آملی[۷] استفاده کرد؛ همچنین از مباحث فلسفی مرتضی مطهری بهره برد[۸]. وی همزمان با تحصیل، تدریس نیز می‌کرد[۹].
تحصیل در حوزه علمیه
فضای معنوی خانواده و عشق و علاقه وافر او به معارف دینی باعث شد تا در سال۱۳۳۱ با ورود به حوزه علمیه عمادیه گرگان تحصیلات علوم دینی خود را آغاز کند. مقدمات را در گرگان به پایان رسانید. در سال ۱۳۳۵ عازم مشهد مقدس شد و تحصیلات خود به ویژه ادبیات را ادامه داد و نزد اساتید بزرگی هم‌چون ادیب نیشابوری دوم به تحصیل علم مشغول شد. در همین ایام دوستی و رفاقت او با حضرت آیت ا… خامنه ای و آیت ا… شهید سید عبدالكریم هاشمینژاد آغاز گردید. آیت ا… نورمفیدی نحوه آشنایی خود با مقام معظم رهبری را اینگونه نقل کرده اند: «اواسط پاییز ۱۳۳۵، وقتی که ۱۶ سال سن داشتم، مدت کوتاهی بود که در مشهد مقیم شده بودم. آقایی به نام حاج سیدجواد بختیاری كه گاهی برای تبلیغ به گرگان میآمد و از آنجا ما یكدیگر را میشناختیم. در مدرسه نواب حجره داشت. روزی به حجرهاش كه در طبقه دوم مدرسه بود رفتم. وقتی با او مشغول صحبت بودم یك سید جوان كه هنوز صورتش مو در نیاورده بوده و عینكی هم داشت، آمد. من و آقای بختیاری را برای صرف چای به حجرهاش دعوت كرد. ما با هم به حجره ایشان که در طبقه اول مدرسه بود، رفتیم. آن طلبه حضرت آیت ا… سیدعلی خامنهای بود. آشنایی و دوستی من با ایشان از همان جا شروع شد. عصر بسیاری از روزها، با هم به مسجد گوهرشاد كه پاتوق طلاب مشهد بود، میرفتیم. طلبههای مدارس آنجا جمع می‌شدند. هم دیدار و مصاحبت بود و هم زیارت امام رضا(علیه السلام) و خواندن نماز جماعت مغرب و عشا. بعدها پس از مهاجرت به قم این دوستی بیشتر شد.»
مراجعت به گرگان
در سال ۱۳۵۴به درخواست مرحوم حجه الاسلام والمسلمین نبوی امام جماعت مسجد حاج آقا کوچک که در آن زمان در بستری بیماری بود و نیز به دعوت جمعی از اهالی گرگان به این شهر بازگشت و به اقامه جماعت و تشكیل جلسات سخنرانی و درسهای تفسیر قرآن و نهج البلاغه همت گماشت. مسجد حاج آقا كوچك میدان عباسعلی گرگان با حضور ایشان به سرعت به كانون مبارزه علیه رژیم طاغوت بدل شد و جوانان بسیاری از گوشه و كنار در آن اجتماع میكردند.
آیت ا… نورمفیدی سکاندار مبارزه با رژیم ستم شاهی در این منطقه بود. به همین دلیل به دستور شخص شاه به تبعید از گرگان محكوم شد. ایشان را ابتدا به مریوان و سپس بندر لنگه فرستادند.
آثار
تاکنون 10 اثر از مجموعه گفتارها و مباحث ایشان به صورت کتاب منتشر شده است که عبارتند از:
- مناجات با محبوب (شرح مناجاتهای پانزدهگانه امام زین العابدین(علیه السلام)؛
- از مرگ تا قیامت؛
- درسهای توحیدی در سوره یونس؛
- توشه رمضان؛
- تراز خانواده اسلامی، اهمیت تشکیل، عوامل تحکیم؛
- درسهایی از سیره پیامبر اعظم(صلی الله علیه و آله و سلم)؛
- شفاعت و اهل نجات؛
- سیمای مومن در سوره مومنون؛
- ظهر آدینه (خطبه‌های نماز جمعه سال‌های 1359 تا 1361)؛
- خاطرات (پیش از انقلاب اسلامی)[۱۰].
مبارزات
کاظم نورمفیدی از فعالان نهضت مبارزه با دودمان پهلوی بود. در سال ۱۳۴۱ خورشیدی از سوی سیدروح‌الله خمینی مأموریت یافت تا پیام وی را به علمای گرگان برساند. در سال ۱۳۵۴ به دعوت مردم گرگان پس از هجده سال تحصیل و تدریس در قم به گرگان بازگشت و فعالیت‌های انقلابی خود را قالب جلسات تفسیر و نهج البلاغه ادامه داد. در همین ایام بود که به دو سال تبعید از گرگان محکوم شد و مدتی را در بندرلنگه و مریوان گذراند. با اوج‌گیری مبارزات و فشار مردم وی به گرگان رفت و مورد استقبال مردم واقع شد[۱۱].
فعالیت‌ها
نمایندگی ولی فقیه
پس از پیروزی انقلاب اسلامی عهده دار كمیته موقت انقلاب در منطقه گردید[۱۲]. سپس به حكم شخص امام(ره) به سمت حاكم شرع دادگاه انقلاب منصوب شد[۱۳]. در مدتی كه در این سمت فعالیت کرد، هیچگاه تسلیم فضای احساسی آن دوران نگردید. همواره بر اساس عدل و انصاف و موازین قانونی و شرعی حكم كرد و حركتهای افراطی بر احكام صادره توسط ایشان تاثیر گذار نبود. این نگاه ایشان از قبل هم وجود داشت. در جریان حمله مردم خشمگین گرگان به شهربانی این شهر در آخرین ساعات سقوط رژیم شاه، هر چند در ابتدای امر تعدادی از ماموران شهربانی کشته شدند اما حضور و درایت آیت ا… نورمفیدی باعث شد که از ادامه برخورد با ماموران شهربانی خارج از قانون و محاکمه جلوگیری شود.
در مرداد‌ماه سال ۱۳۵۸ با حكم شخص امام به عنوان امام جمعه گرگان منصوب گردید. و اولین نماز جمعه گرگان به امامت ایشان همزمان با اولین نماز جمعه بعد انقلاب در تهران، برگزار شد. لذا ایشان قدیمی ترین امام جمعه ایران هستند.
در سال۱۳۶۱ به رغم آنکه امام(ره) در هر استان یک نماینده داشت، و گرگان و دشت بخشی از استان مازندران بود، حکم کم نظیری به آیت ا… نورمفیدی دادند و با اجازه تصرف در اموری که نیاز به اذن ولی فقیه دارد، ایشان را به عنوان نماینده خود در گرگان و دشت منصوب کردند[۱۴]. این حکم پس از ارتحال امام(ره) توسط مقام معظم رهبری عیناً تنفیذ شد.
وحدت
آیت ا… نورمفیدی از همان اوایل انقلاب با الهام از تعالیم و سیره اهل‌بیت(علیهم السلام) و فرمایشات رهبركبیر انقلاب و با درایت و تدبیر خاص خویش به مسئله وحدت شیعه و سنی توجه خاصی مبذول داشت و روابط صمیمانهای را كه با اهل‌سنت منطقه تركمن صحرا از قبل از انقلاب آغاز كرده بود تعمیق و توسعه بخشید. وی ضمن برخورد با عوامل تفرقه افكن، سنگ بنای محكم وحدت را در این منطقه بنیان نهاد[۱۵]. بی تردید میتوان گفت كه استان گلستان با وجود تنوع قومی و مذهبی، نمونهای كامل و عالی از وحدت امت اسلامی است. و نگاه از سر اعتقاد نه مصلحت به وحدت باعث شد که معظم‌له به عنوان چهرهای محبوب در بین اقوام و مذاهب شناخته شود. جریان ترور ایشان و اعترافات عامل ترور گواه خوبی بر این مدعا است.
حضرت آیت ا… در سال ۱۳۶۰ از سوی منافقین مورد سوء قصد قرار گرفت؛ دو تن از محافظین وی به شهادت رسیدند و یك تن نیز به درجه جانبازی نائل شد. که چند سال بعد به شهادت رسید. سالها بعد عامل ترور ایشان پس از دستگیری دلیل ترور را اینگونه مطرح کرد که سازمان منافقین به این نتیجه رسیده که آیت ا… نورمفیدی عامل وحدت در منطقه و مانع رشد تضادها است و باید از بین برود تا با تشدید اختلافات مشكلات نظام بیشتر شود.
دفاع مقدس
با شروع جنگ تحمیلی او یكی از پشتیبانان اصلی رزمندگان دفاع مقدس بود. شاید اولین نهاد مردمی پشتیبانی از رزمندگان اسلام و کمک به آسیب دیدگان جنگ تحمیلی در ایران با درایت ایشان در آغازین روزهای جنگ به نام «کمیته انصار» در مسجد آقا کوچک گرگان تشکیل شد که تا زمان تشکیل ستاد رسمی جذب و هدایت کمک های مردمی، مسئولیت جمع آوری و ارسال کمکهای مردمی به جبهه را بر عهده داشت. شخص آیت ا… نورمفیدی بارها با حضور در جبهههای جنگ حق علیه باطل، به ویژه هنگام عملیات مایه دل‌گرمی آنان می‌شدند. فرزندان ایشان هم به صورت مکرر به جبهه اعزام شدند.
ارتباط ایشان با یادگاران دفاع مقدس بسیار صمیمی و عاطفی بوده و هست، این شرایط را هم در وصیت‌نامه بسیاری از شهدای دفاع مقدس و هم در ارتباط نزدیک خانواده آنان و همچنین رزمندگان و ایثارگران به عینه میتوان مشاهده کرد[۱۶].
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ قاسم‌پور، فرهنگنامه رجال روحانی، ۱/۴۵۶.
- ↑ قاسم‌پور، فرهنگنامه رجال روحانی، ۱/۴۵۶.
- ↑ مدرسی و کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه کشور، ۳/۱۴۹۱.
- ↑ نورمفیدی، حریم امام، ۱۰.
- ↑ نورمفیدی، خبرگان ملت، ۲/۵۹۱؛ قاسم‌پور، فرهنگنامه رجال روحانی، ۱/۴۵۶.
- ↑ مدرسی و کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه کشور، ۳/۱۴۹۱.
- ↑ انصاری، ستاره فروزان، ۲۰۳.
- ↑ مدرسی و کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه کشور، ۳/۱۴۹۱.
- ↑ نورمفیدی، خبرگان ملت، ۲/۵۹۱.
- ↑ «روزنامه خراسان: اصلاً ح طلبم اما با تندروهای اصلاح طلب میانه ای ندارم». www.pishkhan.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۰۸.
- ↑ «همه اما و اگرهای تغییر نماینده ولی فقیه در استان گلستان». شبکه اطلاع‌رسانی راه دانا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۰۸.
- ↑ قاسم‌پور، فرهنگنامه رجال روحانی، ۱/۴۵۸.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه، ۷/۷۲.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه، ۱۸/۶۳.
- ↑ نورمفیدی، حریم امام، ۱۳۹/۸–۹.
- ↑ صادقلی، پایگاه اطلاع‌رسانی؛ نورمفیدی، استان گلستان، ۳/۸۹.