سید محمد حسینی بهشتی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (تمیزکاری) |
|||
| (۲۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات شخصیت | |||
| عنوان = سید محمد حسینی بهشتی | |||
| تصویر = شهید بهشتی.jpg | |||
| نام = سید محمد حسینی بهشتی | |||
| نام‌های دیگر = {{فهرست جعبه افقی |آیت‌الله |شهیدمظلوم }} | |||
|نام | | سال تولد = ۱۳۰۷ ش | ||
| تاریخ تولد = ۲ آبان | |||
| | | محل تولد = [[اصفهان]] | ||
| | | سال درگذشت = ۱۳۶۰ | ||
| | | تاریخ درگذشت = ۷ تیر | ||
| | | محل درگذشت = [[تهران]] | ||
|تاریخ تولد | | استادان = | ||
| شاگردان = | |||
| دین = [[اسلام]] | |||
|محل تولد | | مذهب = [[مذهب شیعه|شیعه]] | ||
| آثار = {{فهرست جعبه افقی |خدا از دیدگاه قرآن |از حزب چه می‌دانیم |اقتصاد اسلامی ربا در اسلام }} | |||
| | | فعالیت‌ها = {{فهرست جعبه عمودی |نظریه‌پردازی جمهوری اسلامی |تدوین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران |اولین رئیس شورای عالی قضائی در جمهوری اسلامی ایران }} | ||
| | | وبگاه = | ||
}} | |||
'''سید محمد حسینی بهشتی''' متولد ۲ آبان ۱۳۰۷ در محله لُنبان [[اصفهان]] — [[شهید|شهادت]] ۷ [[تیرماه]] ۱۳۶۰ در [[تهران]]) سیاستمدار و [[فقیه]] ایرانی و دومین رئیس دیوان عالی کشور پس از [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب ایران]] در سال ۱۳۵۷، نخستین دبیرکل [[حزب جمهوری اسلامی]] و نایب رئیس مجلس خبرگان قانون اساسی بود. گاهی از وی به عنوان نظریه پرداز [[ولایت فقیه]] نام برده می‌شد او از جمله افراد نزدیک به [[سید روح الله موسوی خمینی|آیت‌الله روح‌الله خمینی (ره)]] و از هواداران تشکیل [[حکومت اسلامی]] در [[جمهوری اسلامی ایران|ایران]] بوده و نقش بسیار مهمی در استقرار [[جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی در ایران]] داشته است. | |||
|محل | |||
| | |||
| | |||
|[[ | |||
| | |||
|حزب | |||
| | |||
| | |||
|نظریه‌پردازی جمهوری اسلامی | |||
| | |||
| | |||
|[[ | |||
| | |||
| | |||
پدرش، سید فضل الله مردی روحانی و از مدرسین [[حوزه علمیه اصفهان]] بود و گاهی برای برپایی [[نماز جماعت]] به روستاهای پیرامون می‌رفت. محمد بهشتی در هفتم تیر ۱۳۶۰ و در پی انفجار در دفتر حزب جمهوری اسلامی به [[شهید|شهادت]] رسید. | |||
== بیوگرافی شهید محمد بهشتی == | |||
سید محمد بهشتی متولد ۲ [[آبان]] سال ۱۳۰۷ در اصفهان بود. او سیاستمدار [[فقیه]] ایرانی و دومین رئیس قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران و رئیس دیوان عالی کشور بود که در تاریخ ۷ تیر ۱۳۶۰ بر اثر بمب گذاری در دفتر حزب جمهوری اسلامی توسط منافقین کوردل به شهادت رسید. شهید بهشتی به ۴ زبان انگلیسی، عربی، آلمانی و فارسی تسلط داشت. | |||
= | == سالهای فعالیت == | ||
سید محمد حسینی بهشتی سیاستمدار و فقیه ایرانی و دومین رئیس دیوان عالی کشور پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷، نخستین دبیرکل [[حزب جمهوری اسلامی]] و نایب رئیس مجلس خبرگان قانون اساسی بود. گاهی از وی به عنوان نظریه‌پرداز ولایت فقیه نام برده می‌شد او از جمله افراد نزدیک به امام خمینی(رحمة الله علیه) بود و نقش بسیار مهمی در شکل گیری جمهوری اسلامی در ایران داشته‌است. | |||
با پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب اسلامی]] در سال ۱۳۵۷ او دبیر شورای انقلاب بود. بهشتی در انتخابات مجلس خبرگان قانون اساسی شرکت کرد و برای تدوین قانون اساسی انتخاب شد. | |||
در ۴ [[اسفند]] ۱۳۵۸ به دستور امام خمینی، ریاست دیوان عالی کشور یعنی بلندپایه‌ترین مقام قضایی در آن زمان را بر عهده گرفت و تا زمان شهادت در این سمت بود. | |||
در ۴ اسفند ۱۳۵۸ به دستور امام خمینی، ریاست دیوان عالی کشور یعنی بلندپایه‌ترین مقام قضایی در آن زمان را بر عهده گرفت و تا زمان شهادت در این سمت بود. | |||
== همسر شهید بهشتی == | |||
ایشان در سن ۲۳ سالگی با یکی اقوام نزدیک خود به نام عزت الشریعه مدرس مطلق ازدواج کرد و دارای ۴ فرزند، دو فرزند دختر و دو فرزند پسر می‌باشد. | ایشان در سن ۲۳ سالگی با یکی اقوام نزدیک خود به نام عزت الشریعه مدرس مطلق ازدواج کرد و دارای ۴ فرزند، دو فرزند دختر و دو فرزند پسر می‌باشد. | ||
=ماجرای همسر آلمانی شهید بهشتی= | == ماجرای همسر آلمانی شهید بهشتی == | ||
در اوایل [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب]] شایع کردند که همسر بهشتی آلمانی است و فارسی بلد نیست صحبت بکند و بچه‌هایش نیز همین طور. او طی سفری به [[اهواز]] در دوران [[جنگ]] مجبور شد همسرش را نیز با خود بیاورد تا او در میان رزمندگان سخنرانی کند و آنها از نزدیک مشاهده نمایند که همسر بهشتی آلمانی نیست و فارسی هم خوب بلد است. ولی تاثیر چندانی نداشت، چرا که آن دو هنوز به [[تهران]] نرسیده بودند که شایعه دیگری بر شایعات قبلی افزوده شد و گفتند: این خانم همسر بهشتی نبود و فرد دیگری را آوردند به جای او صحبت کرد. | |||
در اوایل انقلاب شایع کردند که همسر بهشتی آلمانی است و فارسی بلد نیست صحبت بکند و بچه‌هایش نیز همین طور. او طی سفری به [[اهواز]] در دوران [[جنگ]] مجبور شد همسرش را نیز با خود بیاورد تا او در میان رزمندگان سخنرانی کند و آنها از نزدیک مشاهده نمایند که همسر بهشتی آلمانی نیست و فارسی هم خوب بلد است. ولی تاثیر چندانی نداشت، چرا که آن دو هنوز به تهران نرسیده بودند که شایعه دیگری بر شایعات قبلی افزوده شد و گفتند: این خانم همسر بهشتی نبود و فرد دیگری را آوردند به جای او صحبت کرد | |||
همسر شهید بهشتی می‌گوید: خیلی‌ها من را به عنوان زن آلمانی به آقا نسبت داده بودند ولی ما با هم دختر خاله و پسر خاله و دختر عمه و پسر عمه هستیم ایشان به سن ۲۳ سالگی و من به سن ۱۴ سالگی با هم ازدواج کردیم. بعد از سه ماه از [[اصفهان]] به [[قم]] آمدیم. ۱۲ سال قم بودیم، آن موقع ۳ تا بچه داشتیم. | |||
شهید بهشتی دارای ۴ فرزند به | == فرزندان شهید سید محمد بهشتی == | ||
شهید بهشتی دارای ۴ فرزند به نام‌های سید علیرضا و سید محمدرضا و ملوک‌السادات و محبوبه‌سادات می‌باشد. | |||
فرزند او سید علیرضا حسینی بهشتی، عضو هیئت علمی دانشکدهٔ علوم انسانی [[دانشگاه تربیت مدرس]] است و سید محمدرضا حسینی بهشتی دیگر فرزند او، دانشیار فلسفه [[دانشگاه تهران]] و عضو پیوستهٔ فرهنگستان هنر است. ملوک‌السادات بهشتی دختر شهید بهشتی، فرزند ارشد شهید بهشتی است که به شغل استادیار پژوهشی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران مشغول است. | فرزند او سید علیرضا حسینی بهشتی، عضو هیئت علمی دانشکدهٔ علوم انسانی [[دانشگاه تربیت مدرس]] است و سید محمدرضا حسینی بهشتی دیگر فرزند او، دانشیار فلسفه [[دانشگاه تهران]] و عضو پیوستهٔ فرهنگستان هنر است. ملوک‌السادات بهشتی دختر شهید بهشتی، فرزند ارشد شهید بهشتی است که به شغل استادیار پژوهشی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران مشغول است. | ||
علیرضا پسر کوچک خانواده است و روز مرگ پدر ۱۹ ساله بوده اما حالا سال‌ها است که با سرپا نگه داشتن بنیاد نشر آثار و | علیرضا پسر کوچک خانواده است و روز مرگ پدر ۱۹ ساله بوده اما حالا سال‌ها است که با سرپا نگه داشتن بنیاد نشر آثار و اندیشه‌های شهید بهشتی سعی در اشاعه اندیشه‌هاو افکار پدر دارد. | ||
=خانواده= | == خانواده == | ||
پدرش سید فضل‌الله مردی روحانی و از مدرسین [[حوزه علمیه اصفهان]] بود و گاهی برای برپایی [[نماز جماعت]] به روستاهای پیرامون می‌رفت. | |||
در چهار سالگی به مکتب رفت. سپس به دبستان دولتی ثروت که بعدها ۱۵ بهمن نامیده شد وارد شد. دوران دبیرستان را در سعدی گذراند و پس از [[شهریور]] ۱۳۲۰، در سال دوم دبیرستان، همکاری‌اش با شاگردان مدرسه‌های دینی بیشتر شد و به طلبه شدن علاقه پیدا کرد. سرانجام در سال ۱۳۲۱ و در سن چهارده سالگی دبیرستان را رها کرد و به مدرسه صدر بازار رفت. | |||
در | == سوابق تحصیلی حوزوی و دانشگاهی == | ||
در سال ۱۳۲۱ وارد مدرسهٔ صدر شد و پس از آموختن زبان و ادبیات عربی، [[منطق]]، [[کلام]] و سطوح [[فقه]] و [[اصول]]، در سال ۱۳۲۵ راهی [[قم]] شد و به [[مدرسه حجتیه]] رفت. در قم خارج فقه و اصول را نزد [[سید محمد محقق داماد]] و [[سید روح الله موسوی خمینی|امام خمینی]] فراگرفت و در درس [[سید حسین طباطبایی بروجردی]]، [[سید محمد تقی خوانساری]] و [[سید محمد حجت کوه کمری]] نیز حاضر می‌شد. در کنار تحصیل در قم، تدریس نیز می‌کرد و درآمد زندگی‌اش را از این راه برآورده می‌کرد. | |||
این عالم گرانقدر در سال ۱۳۲۷ دیپلم ادبی را دریافت کرد و گواهی کارشناسی رشتهٔ معقول (فلسفه و حکمت اسلامی) را در سال ۱۳۳۰ از دانشگاه تهران و در سال ۱۳۳۵ مدرک دکترا در رشتهٔ [[فلسفه]] را اخد نمود. | |||
این عالم گرانقدر در سال ۱۳۲۷ دیپلم ادبی را دریافت کرد و گواهی کارشناسی رشتهٔ معقول (فلسفه و حکمت اسلامی) را در سال ۱۳۳۰ از دانشگاه تهران و در سال ۱۳۳۵ مدرک دکترا در رشتهٔ فلسفه را اخد نمود. | |||
ایشان مدت کوتاهی برای تحصیل به [[اروپا]] سفر کرد و خیلی زود از آموختن در خارج از کشور پشیمان شد و به قم بازگشت. در این دوره بخشی از وقتش را به آموزش درس زبان انگلیسی در دبیرستان‌های قم اختصاص می‌داد، از جملهٔ آنها دبیرستان حکیم‌نظامی بود. در ۱۳۳۳ نیز دبیرستان دین و دانش را در قم بنیان نهاد. | ایشان مدت کوتاهی برای تحصیل به [[اروپا]] سفر کرد و خیلی زود از آموختن در خارج از کشور پشیمان شد و به قم بازگشت. در این دوره بخشی از وقتش را به آموزش درس زبان انگلیسی در دبیرستان‌های قم اختصاص می‌داد، از جملهٔ آنها دبیرستان حکیم‌نظامی بود. در ۱۳۳۳ نیز دبیرستان دین و دانش را در قم بنیان نهاد. | ||
=اقامت | == اقامت در آلمان == | ||
شهید بهشتی در [[اسفند]] ۱۳۴۳ به مدت ۵ سال به [[آلمان]] رفت و در شکل‌گیری [[مرکز اسلامی هامبورگ]] و اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان در [[اروپا]] (گروه فارسی‌زبانان) ایفای نقش کرد. | |||
شهید بهشتی در اسفند ۱۳۴۳ به مدت ۵ سال به [[آلمان]] رفت و در شکل‌گیری مرکز اسلامی هامبورگ و اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان در اروپا (گروه فارسی‌زبانان) ایفای نقش کرد. | |||
بهشتی پس از بازگشت به | == تدریس در آموزش و پرورش == | ||
بهشتی پس از بازگشت به [[جمهوری اسلامی ایران|ایران]]، دوباره در آموزش و پرورش مشغول به کار شد و سپس به عنوان کارشناس ارشد در کتاب‌های علوم دینی در سازمان تدوین کتاب‌های درسی ایران اشتغال داشت و به همراه [[محمد جواد باهنر]] به گردآوری کتاب‌های درسی برای مدرسه‌ها پرداخت. وی همچنین از سوی وزارت فرهنگ به مأموریت‌هایی، از جمله به [[آبادان]]، فرستاده شد. | |||
وی علاوه بر آن در کنار کارهای علمی و تکمیل کتاب‌های در دست نگارشش و کارهای حوزه، جلسه‌های [[تفسیر قرآن]] را در «مکتب قرآن» برگزار می‌کرد که دختران و پسران جوان در آن شرکت می‌کردند. نیز در مناسبت‌های گوناگون به سخنرانی می‌پرداخت. | وی علاوه بر آن در کنار کارهای علمی و تکمیل کتاب‌های در دست نگارشش و کارهای حوزه، جلسه‌های [[تفسیر قرآن]] را در «مکتب قرآن» برگزار می‌کرد که دختران و پسران جوان در آن شرکت می‌کردند. نیز در مناسبت‌های گوناگون به سخنرانی می‌پرداخت. | ||
=صفات و خصوصیات اخلاقی شهید بهشتی= | == صفات و خصوصیات اخلاقی شهید بهشتی == | ||
سید محمد هم فرزندی مهربان و مطیع برای مادرش بود و هم یک حامی فداکار برای همسرش. هیچ گاه از بروز مودت و محبت خویش به همسرش امساک نمی‌ورزید. او همیشه به همسرش می‌گفت: «تو حامی من هستی، اگر کمک‌هایت نبود، قادر نبودم کارهایم را به ثمر برسانم.» هر کجا می‌رفت، همسرش را هم همراهش می‌برد و به او می‌گفت: «تو فقط همسرم نیستی، بلکه مایه دلگرمی من هستی». | |||
سید محمد هم فرزندی مهربان و مطیع برای مادرش بود و هم یک حامی فداکار برای همسرش. هیچ گاه از بروز مودت و محبت خویش به همسرش امساک | |||
همسر شهید بهشتی می‌گوید: «چیزی که در ۲۹ سال زندگی مشترکمان دیدم، ملایمت و صبر ایشان بود. به قدری صبر و متانت و خون سردی به خرج می‌داد که انسان را خجالت زده می‌کرد. در سراسر زندگی مان به یاد ندارم که این مرد مبارز و باتقوا لحظه‌ای عصبانیت بی‌مورد داشته باشد» | |||
== تبعید به تهران == | |||
ما را به [[تهران]] [[تبعید]] کردند بدون حقوق و هر چیز. ما یک سال و نیم آنجا بودیم تا اینکه از طرف چهار [[مرجع تقلید]] آقا را دعوت کردند برای مرکز اسلامی هامبورگ، آنجا یک مسجدی بود که بنیانگذارش [[سید حسین بروجردی|آیت‌الله بروجردی]] بودند و فورا روانه آلمانش کردند بدون اینکه شاه اصلا بگذارد ایشان برود، بدون اینکه ویزایی بگیرد، یا اینکه پاسپورتی بگیرد ایشان را روانه کردند به [[هامبورگ]]، بعد از اینکه ایشان تشریف بردند به هامبورگ تا چهار ماه [[ساواک]] نگذاشت ما برویم بالاخره با چه سختیها و مشکلاتی آقای خوانساری هر طوری بود، ما را روانه کردند. تا ۵ سال ایشان انجمن اسلامی دانشجویان آنجا را به عهده گرفت و مرتب سمینارهایی تشکیل می‌داد. | |||
= | == آثار و کتاب‌ها == | ||
# آموزش مواضع؛ | |||
# از حزب چه می‌دانیم؛ | |||
# اقتصاد اسلامی؛ | |||
# اهمیت شیوه تعاون؛ | |||
# بانکداری و قوانین مالی اسلام؛ | |||
# باید و نبایدها؛ | |||
# بررسی و تحلیلی از جهاد، عدالت، لیبرالیسم، امامت؛ | |||
# بهداشت و تنظیم خانواده؛ | |||
# پنج گفتار؛ | |||
# التوحید فی القرآن؛ | |||
# توکل از دیدگاه قرآن؛ | |||
# حج در قرآن؛ | |||
# حق و باطل؛ | |||
# خدا از دیدگاه قرآن؛ | |||
# [[علی شریعتی|دکتر شریعتی]]، جستجوگری در مسیر شدن؛ | |||
# ربا در اسلام؛ | |||
# رسالت دانشگاه و دانشجو؛ | |||
# روش برداشت از قرآن؛ | |||
# سرود یکتاپرستی؛ | |||
# سلسله درسهای اسلامی – مسئله مالکیت؛ | |||
# سلسله درسهای اسلامی – شناخت؛ | |||
# شناخت از دیدگاه فطرت؛ | |||
# شناخت از دیدگاه قرآن؛ | |||
# طرح لایحهٔ قصاص؛ | |||
# مبارزهٔ پیروز؛ | |||
# مبانی نظری قانونی اساسی؛ | |||
# محیط پیدایش اسلام؛ | |||
# مکتب و تخصص؛ | |||
# نقش آزادی در تربیت کودکان؛ | |||
# نقش تشکیلات در پیشبرد انقلاب اسلامی ایران؛ | |||
# نماز چیست؟؛ | |||
# وظائف انجمن‌های اسلامی دانشجویان در اروپا در برابر جوانان مسلمان؛ | |||
# ویژگی‌های انقلاب اسلامی ایران؛ | |||
وی در شامگاه ۷ تیر سال ۱۳۶۰ در بمب‌گذاری در دفتر حزب جمهوری اسلامی توسط [[منافقین]] در حین سخنرانی در تالار حزب جمهوری اسلامی به شهادت شد. | == نحوترور و شهادت == | ||
وی در شامگاه ۷ [[تیر]] سال ۱۳۶۰ در بمب‌گذاری در دفتر حزب جمهوری اسلامی توسط [[منافقین]] در حین سخنرانی در تالار حزب جمهوری اسلامی به [[شهید|شهادت]] شد. | |||
جزئیات بمب‌گذاری به این شکل است که یک بمب بر ستون اصلی ساختمان حزب و یک بمب دقیقاً زیر تریبون بهشتی قرار داده شده که بعد از انفجار سقف پایین می‌آید و چندین نفر به شهادت رسده و چند نفر نیز زخمی می‌شوند. | جزئیات بمب‌گذاری به این شکل است که یک بمب بر ستون اصلی ساختمان حزب و یک بمب دقیقاً زیر تریبون بهشتی قرار داده شده که بعد از انفجار سقف پایین می‌آید و چندین نفر به شهادت رسده و چند نفر نیز زخمی می‌شوند. | ||
به مناسبت شهادت دکتر بهشتی ۷ تیر روز قوه قضائیه و ۱ تا ۷ تیر ماه نیز هفته قوه قضادیه | به مناسبت شهادت دکتر بهشتی ۷ تیر روز قوه قضائیه و ۱ تا ۷ تیر ماه نیز هفته قوه قضادیه نامگذاری شده است. | ||
= | == جستارهای وابسته == | ||
* [[حوزه علمیه اصفهان]] | |||
* [[اصفهان]] | |||
* [[ساواک]] | |||
== منابع == | |||
[https://harfetaze.com/171333/%d8%a8%db%8c%d9%88%da%af%d8%b1%d8%a7%d9%81%db%8c-%d8%b4%d9%87%db%8c%d8%af-%d9%85%d8%ad%d9%85%d8%af-%d8%a8%d9%87%d8%b4%d8%aa%db%8c-%d9%87%d9%85%d8%b3%d8%b1-%d9%81%d8%b1%d8%b2%d9%86%d8%af%d8%a7%d9%86/ برگرفته از سایت بیوگرافی شهید محمد بهشتی و همسر و فرزندانش] | [https://harfetaze.com/171333/%d8%a8%db%8c%d9%88%da%af%d8%b1%d8%a7%d9%81%db%8c-%d8%b4%d9%87%db%8c%d8%af-%d9%85%d8%ad%d9%85%d8%af-%d8%a8%d9%87%d8%b4%d8%aa%db%8c-%d9%87%d9%85%d8%b3%d8%b1-%d9%81%d8%b1%d8%b2%d9%86%d8%af%d8%a7%d9%86/ برگرفته از سایت بیوگرافی شهید محمد بهشتی و همسر و فرزندانش] | ||
[[رده:عالمان شیعه]] | |||
[[رده:شخصیت‌ها]] | [[رده:شخصیت‌ها]] | ||
[[رده:شخصیت‌های سیاسی]] | [[رده:شخصیت‌های سیاسی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۷ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۵۸
| سید محمد حسینی بهشتی | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | سید محمد حسینی بهشتی |
| نام‌های دیگر |
|
| اطلاعات شخصی | |
| سال تولد | ۱۳۰۷ ش، ۱۹۲۹ م، ۱۳۴۷ ق |
| روز تولد | ۲ آبان |
| محل تولد | اصفهان |
| روز درگذشت | ۷ تیر |
| محل درگذشت | تهران |
| دین | اسلام، شیعه |
| آثار |
|
| فعالیت‌ها |
|
سید محمد حسینی بهشتی متولد ۲ آبان ۱۳۰۷ در محله لُنبان اصفهان — شهادت ۷ تیرماه ۱۳۶۰ در تهران) سیاستمدار و فقیه ایرانی و دومین رئیس دیوان عالی کشور پس از انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷، نخستین دبیرکل حزب جمهوری اسلامی و نایب رئیس مجلس خبرگان قانون اساسی بود. گاهی از وی به عنوان نظریه پرداز ولایت فقیه نام برده می‌شد او از جمله افراد نزدیک به آیت‌الله روح‌الله خمینی (ره) و از هواداران تشکیل حکومت اسلامی در ایران بوده و نقش بسیار مهمی در استقرار جمهوری اسلامی در ایران داشته است.
پدرش، سید فضل الله مردی روحانی و از مدرسین حوزه علمیه اصفهان بود و گاهی برای برپایی نماز جماعت به روستاهای پیرامون می‌رفت. محمد بهشتی در هفتم تیر ۱۳۶۰ و در پی انفجار در دفتر حزب جمهوری اسلامی به شهادت رسید.
بیوگرافی شهید محمد بهشتی
سید محمد بهشتی متولد ۲ آبان سال ۱۳۰۷ در اصفهان بود. او سیاستمدار فقیه ایرانی و دومین رئیس قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران و رئیس دیوان عالی کشور بود که در تاریخ ۷ تیر ۱۳۶۰ بر اثر بمب گذاری در دفتر حزب جمهوری اسلامی توسط منافقین کوردل به شهادت رسید. شهید بهشتی به ۴ زبان انگلیسی، عربی، آلمانی و فارسی تسلط داشت.
سالهای فعالیت
سید محمد حسینی بهشتی سیاستمدار و فقیه ایرانی و دومین رئیس دیوان عالی کشور پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷، نخستین دبیرکل حزب جمهوری اسلامی و نایب رئیس مجلس خبرگان قانون اساسی بود. گاهی از وی به عنوان نظریه‌پرداز ولایت فقیه نام برده می‌شد او از جمله افراد نزدیک به امام خمینی(رحمة الله علیه) بود و نقش بسیار مهمی در شکل گیری جمهوری اسلامی در ایران داشته‌است.
با پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ او دبیر شورای انقلاب بود. بهشتی در انتخابات مجلس خبرگان قانون اساسی شرکت کرد و برای تدوین قانون اساسی انتخاب شد. در ۴ اسفند ۱۳۵۸ به دستور امام خمینی، ریاست دیوان عالی کشور یعنی بلندپایه‌ترین مقام قضایی در آن زمان را بر عهده گرفت و تا زمان شهادت در این سمت بود.
همسر شهید بهشتی
ایشان در سن ۲۳ سالگی با یکی اقوام نزدیک خود به نام عزت الشریعه مدرس مطلق ازدواج کرد و دارای ۴ فرزند، دو فرزند دختر و دو فرزند پسر می‌باشد.
ماجرای همسر آلمانی شهید بهشتی
در اوایل انقلاب شایع کردند که همسر بهشتی آلمانی است و فارسی بلد نیست صحبت بکند و بچه‌هایش نیز همین طور. او طی سفری به اهواز در دوران جنگ مجبور شد همسرش را نیز با خود بیاورد تا او در میان رزمندگان سخنرانی کند و آنها از نزدیک مشاهده نمایند که همسر بهشتی آلمانی نیست و فارسی هم خوب بلد است. ولی تاثیر چندانی نداشت، چرا که آن دو هنوز به تهران نرسیده بودند که شایعه دیگری بر شایعات قبلی افزوده شد و گفتند: این خانم همسر بهشتی نبود و فرد دیگری را آوردند به جای او صحبت کرد.
همسر شهید بهشتی می‌گوید: خیلی‌ها من را به عنوان زن آلمانی به آقا نسبت داده بودند ولی ما با هم دختر خاله و پسر خاله و دختر عمه و پسر عمه هستیم ایشان به سن ۲۳ سالگی و من به سن ۱۴ سالگی با هم ازدواج کردیم. بعد از سه ماه از اصفهان به قم آمدیم. ۱۲ سال قم بودیم، آن موقع ۳ تا بچه داشتیم.
فرزندان شهید سید محمد بهشتی
شهید بهشتی دارای ۴ فرزند به نام‌های سید علیرضا و سید محمدرضا و ملوک‌السادات و محبوبه‌سادات می‌باشد.
فرزند او سید علیرضا حسینی بهشتی، عضو هیئت علمی دانشکدهٔ علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس است و سید محمدرضا حسینی بهشتی دیگر فرزند او، دانشیار فلسفه دانشگاه تهران و عضو پیوستهٔ فرهنگستان هنر است. ملوک‌السادات بهشتی دختر شهید بهشتی، فرزند ارشد شهید بهشتی است که به شغل استادیار پژوهشی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران مشغول است.
علیرضا پسر کوچک خانواده است و روز مرگ پدر ۱۹ ساله بوده اما حالا سال‌ها است که با سرپا نگه داشتن بنیاد نشر آثار و اندیشه‌های شهید بهشتی سعی در اشاعه اندیشه‌هاو افکار پدر دارد.
خانواده
پدرش سید فضل‌الله مردی روحانی و از مدرسین حوزه علمیه اصفهان بود و گاهی برای برپایی نماز جماعت به روستاهای پیرامون می‌رفت.
در چهار سالگی به مکتب رفت. سپس به دبستان دولتی ثروت که بعدها ۱۵ بهمن نامیده شد وارد شد. دوران دبیرستان را در سعدی گذراند و پس از شهریور ۱۳۲۰، در سال دوم دبیرستان، همکاری‌اش با شاگردان مدرسه‌های دینی بیشتر شد و به طلبه شدن علاقه پیدا کرد. سرانجام در سال ۱۳۲۱ و در سن چهارده سالگی دبیرستان را رها کرد و به مدرسه صدر بازار رفت.
سوابق تحصیلی حوزوی و دانشگاهی
در سال ۱۳۲۱ وارد مدرسهٔ صدر شد و پس از آموختن زبان و ادبیات عربی، منطق، کلام و سطوح فقه و اصول، در سال ۱۳۲۵ راهی قم شد و به مدرسه حجتیه رفت. در قم خارج فقه و اصول را نزد سید محمد محقق داماد و امام خمینی فراگرفت و در درس سید حسین طباطبایی بروجردی، سید محمد تقی خوانساری و سید محمد حجت کوه کمری نیز حاضر می‌شد. در کنار تحصیل در قم، تدریس نیز می‌کرد و درآمد زندگی‌اش را از این راه برآورده می‌کرد.
این عالم گرانقدر در سال ۱۳۲۷ دیپلم ادبی را دریافت کرد و گواهی کارشناسی رشتهٔ معقول (فلسفه و حکمت اسلامی) را در سال ۱۳۳۰ از دانشگاه تهران و در سال ۱۳۳۵ مدرک دکترا در رشتهٔ فلسفه را اخد نمود.
ایشان مدت کوتاهی برای تحصیل به اروپا سفر کرد و خیلی زود از آموختن در خارج از کشور پشیمان شد و به قم بازگشت. در این دوره بخشی از وقتش را به آموزش درس زبان انگلیسی در دبیرستان‌های قم اختصاص می‌داد، از جملهٔ آنها دبیرستان حکیم‌نظامی بود. در ۱۳۳۳ نیز دبیرستان دین و دانش را در قم بنیان نهاد.
اقامت در آلمان
شهید بهشتی در اسفند ۱۳۴۳ به مدت ۵ سال به آلمان رفت و در شکل‌گیری مرکز اسلامی هامبورگ و اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان در اروپا (گروه فارسی‌زبانان) ایفای نقش کرد.
تدریس در آموزش و پرورش
بهشتی پس از بازگشت به ایران، دوباره در آموزش و پرورش مشغول به کار شد و سپس به عنوان کارشناس ارشد در کتاب‌های علوم دینی در سازمان تدوین کتاب‌های درسی ایران اشتغال داشت و به همراه محمد جواد باهنر به گردآوری کتاب‌های درسی برای مدرسه‌ها پرداخت. وی همچنین از سوی وزارت فرهنگ به مأموریت‌هایی، از جمله به آبادان، فرستاده شد.
وی علاوه بر آن در کنار کارهای علمی و تکمیل کتاب‌های در دست نگارشش و کارهای حوزه، جلسه‌های تفسیر قرآن را در «مکتب قرآن» برگزار می‌کرد که دختران و پسران جوان در آن شرکت می‌کردند. نیز در مناسبت‌های گوناگون به سخنرانی می‌پرداخت.
صفات و خصوصیات اخلاقی شهید بهشتی
سید محمد هم فرزندی مهربان و مطیع برای مادرش بود و هم یک حامی فداکار برای همسرش. هیچ گاه از بروز مودت و محبت خویش به همسرش امساک نمی‌ورزید. او همیشه به همسرش می‌گفت: «تو حامی من هستی، اگر کمک‌هایت نبود، قادر نبودم کارهایم را به ثمر برسانم.» هر کجا می‌رفت، همسرش را هم همراهش می‌برد و به او می‌گفت: «تو فقط همسرم نیستی، بلکه مایه دلگرمی من هستی».
همسر شهید بهشتی می‌گوید: «چیزی که در ۲۹ سال زندگی مشترکمان دیدم، ملایمت و صبر ایشان بود. به قدری صبر و متانت و خون سردی به خرج می‌داد که انسان را خجالت زده می‌کرد. در سراسر زندگی مان به یاد ندارم که این مرد مبارز و باتقوا لحظه‌ای عصبانیت بی‌مورد داشته باشد»
تبعید به تهران
ما را به تهران تبعید کردند بدون حقوق و هر چیز. ما یک سال و نیم آنجا بودیم تا اینکه از طرف چهار مرجع تقلید آقا را دعوت کردند برای مرکز اسلامی هامبورگ، آنجا یک مسجدی بود که بنیانگذارش آیت‌الله بروجردی بودند و فورا روانه آلمانش کردند بدون اینکه شاه اصلا بگذارد ایشان برود، بدون اینکه ویزایی بگیرد، یا اینکه پاسپورتی بگیرد ایشان را روانه کردند به هامبورگ، بعد از اینکه ایشان تشریف بردند به هامبورگ تا چهار ماه ساواک نگذاشت ما برویم بالاخره با چه سختیها و مشکلاتی آقای خوانساری هر طوری بود، ما را روانه کردند. تا ۵ سال ایشان انجمن اسلامی دانشجویان آنجا را به عهده گرفت و مرتب سمینارهایی تشکیل می‌داد.
آثار و کتاب‌ها
- آموزش مواضع؛
- از حزب چه می‌دانیم؛
- اقتصاد اسلامی؛
- اهمیت شیوه تعاون؛
- بانکداری و قوانین مالی اسلام؛
- باید و نبایدها؛
- بررسی و تحلیلی از جهاد، عدالت، لیبرالیسم، امامت؛
- بهداشت و تنظیم خانواده؛
- پنج گفتار؛
- التوحید فی القرآن؛
- توکل از دیدگاه قرآن؛
- حج در قرآن؛
- حق و باطل؛
- خدا از دیدگاه قرآن؛
- دکتر شریعتی، جستجوگری در مسیر شدن؛
- ربا در اسلام؛
- رسالت دانشگاه و دانشجو؛
- روش برداشت از قرآن؛
- سرود یکتاپرستی؛
- سلسله درسهای اسلامی – مسئله مالکیت؛
- سلسله درسهای اسلامی – شناخت؛
- شناخت از دیدگاه فطرت؛
- شناخت از دیدگاه قرآن؛
- طرح لایحهٔ قصاص؛
- مبارزهٔ پیروز؛
- مبانی نظری قانونی اساسی؛
- محیط پیدایش اسلام؛
- مکتب و تخصص؛
- نقش آزادی در تربیت کودکان؛
- نقش تشکیلات در پیشبرد انقلاب اسلامی ایران؛
- نماز چیست؟؛
- وظائف انجمن‌های اسلامی دانشجویان در اروپا در برابر جوانان مسلمان؛
- ویژگی‌های انقلاب اسلامی ایران؛
نحوترور و شهادت
وی در شامگاه ۷ تیر سال ۱۳۶۰ در بمب‌گذاری در دفتر حزب جمهوری اسلامی توسط منافقین در حین سخنرانی در تالار حزب جمهوری اسلامی به شهادت شد.
جزئیات بمب‌گذاری به این شکل است که یک بمب بر ستون اصلی ساختمان حزب و یک بمب دقیقاً زیر تریبون بهشتی قرار داده شده که بعد از انفجار سقف پایین می‌آید و چندین نفر به شهادت رسده و چند نفر نیز زخمی می‌شوند.
به مناسبت شهادت دکتر بهشتی ۷ تیر روز قوه قضائیه و ۱ تا ۷ تیر ماه نیز هفته قوه قضادیه نامگذاری شده است.