التبصیر فی الدین وتمییز الفرقة الناجیة عن الفرق الهالکین (کتاب)
| التبصیر فی الدین وتمییز الفرقة الناجیة عن الفرق الهالکین | |
|---|---|
 | |
| نام | التبصیر فی الدین وتمییز الفرقة الناجیة عن الفرق الهالکین |
| پدیدآوران | ابن طاهر اسفراینی |
| زبان | عربی |
| سال نشر | 1971 ق |
| ناشر | دارالکتب العلمیة |
| موضوع | اسلام، کلام |
کتاب التبصیر فی الدین وتمییز الفرقة الناجیة عن الفرق الهالکین نام کتابی است که امام ابی‌المظفر شاهفور بن طاهر اسفراینی (متوفی 471 ق) ملقب به برهان‌المتکلمان تألیف و تحقیق و ترجمه شده و احادیثش استخراج شده و پاورقی‌های آن را امام محمد زاهد الکوثری شرح داده شده است.
موضوع و محتوای کتاب
امام اسفراینی در آن به مسائل مربوط به توحید خداوند متعال در اسماء و صفات او پرداخته و این که حکمتی را در بر می‌گیرد که محدود به علم به آنچه خداوند متعال به دانستن آن امر فرموده و درک آنچه امر به دوری از آن کرده است، می‌پردازد. که پیروی از امر و نهی است و اینکه پیامبران آمده‌اند تا مردم را با این حکمت آشنا کنند تا در امر خود هدایت شوند و بر صراط مستقیم قرار گیرند و آدمی، بدی را بشناسد که در آن گرفتار نشود. گفته شده است: من شر را نه برای شر، بلکه برای جلوگیری از آن می‌دانستم. هر که از میان مردم بدی را نشناسد در آن می‌افتد. همین امر باعث شد که ایشان کتاب خود را به پانزده باب تقسیم کرده که در آن شرح عقاید اهل دین و رسوایی‌های اهل انحراف و ملحدان را بیان کرده است که به شرح زیر است:
بخش‌های کتاب
- الباب الأول: فی بیان أول خلاف ظهر فی الإسلام بعد وفاة رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم، وما ظهر من الخلاف فی أیام الصحابة... ؛ فصل اول: در بیان اولین اختلافی که در اسلام پس از رحلت رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) ظاهر شد و آنچه از اختلاف در ایام صحابه ظاهر شد... .
- الباب الثانی: فی بیان فرق الأمة علی الجملة؛ فصل دوم: در بیان فرقه‌های امت به‌طور اجمال.
- الباب الثالث: فی تفصیل مقالات الروافض وبیان فضائحهم؛ فصل سوم: شرح مقالات رافضه و تشریح رسوایی آنان.
- الباب الرابع: فی بیان مقالات الخوارج وبیان فضائحهم؛ فصل چهارم: شرح مقالات خوارج و بیان رسوایی آنان.
- الباب الخامس: فی تفصیل مقالات القدریة الملقبة بالمعتزلة وبیان فضائحهم؛ فصل پنجم: شرح مقالات قدریه ملقب به معتزله و شرح رسوایی آنها.
- الباب السادس: فی تفصیل مقالات المرجئة وبیان فضائحهم؛ فصل ششم: شرح مقالات مرجئه و رسوایی آنها.
- الباب السابع: فی تفصیل مقالات النجاریة وبیان فضائحهم؛ فصل هفتم: شرح مقالات نجاریه و شرح رسوایی آنها.
- الباب الثامن: فی تفصیل مقالات الضراریة وبیان فضائحهم؛ فصل هشتم: تفصیل مقالات ضراریه و شرح رسوایی آنها.
- الباب التاسع: فی تفصیل مقالات البکریة وبیان فضائحهم؛ فصل نهم: در تفصیل مقالات بکریه و شرح رسوایی آنها.
- الباب العاشر: فی تفصیل مقالات الجهمیة وبیان فضائحهم؛ فصل دهم: تفصیل مقالات جهمیّه و شرح رسوایی آنها.
- الباب الحادی عشر: فی تفصیل مقالات الکرامیة وبیان فضائحهم؛ فصل یازدهم: تفصیل مقالات کرامیه وشرح رسوایی آنها.
- الباب الثانی عشر: فی تفصیل مقالات المشبهة وبیان فضائحهم؛ فصل دوازدهم: تفصیل مقالات مشبهه و شرح رسوایی آنها.
- الباب الثالث عشر: فی بیان فرق ینتسبون إلی دین الإسلام، ولا یعودن فی جملة المسلمین، ولا یکونون من جملة الاثنتین والسبعین؛ وهم أکثر من عشرین فرقة؛ فصل سیزدهم: شرح فرقه‌هایی که متعلق به دین مبین اسلام هستند و از گروه مسلمانان نیستند و جزء هفتاد و دو فرقه نیستند و بیش از بیست فرقه هستند.
- الباب الرابع عشر: فی بیان مقالات أقوام من الملحدین کانوا قبل ظهور دولة الإسلام؛ فصل چهاردهم: شرح مقالات گروه‌های ملحد که قبل از ظهور حکومت اسلامی بودند.
- الباب الخامس عشر: فی بیان اعتقاد أهل السنة والجماعة وبیان ما لهم من المفاخر والمحاسن والآثار فی الدین؛ فصل پانزدهم: تبیین عقاید اهل سنت و گروه و بیان کرامات و محاسن و آثار آنها در دین.
منابع
- مرکز مطالعات و تحقیقات اعتقادی ابی الحسن اشعری.