حکم تاریخی امام خمینی دربارۀ سلمان رشدی

حکم تاریخی امام خمینی
نام رویداد	حکم تاریخی امام خمینی
تاریخ رویداد	1367 ش
روز رویداد	25 بهمن‌ماه
مکان رویداد	ایران تهران
عوامل	امام خمینی رهبر جمهوری اسلامی ایران
دلیل اهمیت	دفاع از پیامبر اسلام، قرآن و ارزش‌های دینی
پیامدها	مهدورالدم بودن سلمان رشدی به دلیل ارتداد خشم مسلمانان جهان و حمایت از فتوای امام خمینی داوطلب شدن افراد متعددی برای اجرای حکم امام خمینی

حکم تاریخی امام خمینی در 25 بهمن‌ماه سال 1367 ش، دفاع از پیامبر اسلام، قرآن و ارزش‌های دینی، با صدور فتوای مهدورالدم بودن سلمان رشدی، نویسنده هندی‌تبار انگلیسی، در توهین به پیامبر، صحابه، مقدسات اسلامی و افسانه پنداشتن قرآن در کتاب موهن آیات شیطانی است. صدور این حکم تاریخی توسط امام خمینی، موجی از خشم و اعتراض به انتشار این کتاب موهن و دروغ را در سراسر جهان توسط مسلمان و علما و کشورهای اسلامی را برانگیخت و زمینه را برای اجرای این حکم به عنوان یک فتوای لازم‌الاجرا توسط مسلمانان جهان را فراهم کرد. به‌طوری که از زمان صدور آن، سلمان رشدی بارها، از جمله توسط مصطفی محمود مازح جوان لبنانی‌الاصل تبعه فرانسه در تاریخ ۱۴ مرداد سال ۱۳۶۸ ش، و هادی مطر جوان ۲۴ ساله ساکن شهر نیوجرسی در شرق آمریکا در ۲۱ مردادماه سال ۱۴۰۱ ش، تهدید به قتل شده است.

انتشار رمان آیات شیطانی

کتاب موهن آیات شیطانی سلمان رشدی، نویسنده هندی‌تبار انگلیسی، در چهارم مهرماه سال ۱۳۶۷ ش، برابر با ۲۶ سپتامبر ۱۹۸۸م، از سوی انتشارات وایکینگ از مجموعه نشریات پنگوئن در انگلستان به زبان انگلیسی در ۵۴۷ صفحه و با جلد تصویر رزم دیو سفید چاپ و سپس به زبان عربی، فارسی، اسپانیایی، آلمانی، چینی و روسی ترجمه و در سراسر جهان پخش شد.

منشاء رمان آیات شیطانی

آیات شیطانی اشاره به افسانه‌ای ساختگی به نام افسانه غرانیق دارد. براساس منابع اسلامی، پیامبر اسلام (صلی‌الله علیه وآله) پس از پیمان‌شکنی یهودیان بنی‌قریظه و همکاری با مشرکان مکه، در نبردی تحت عنوان «جنگ احزاب» همراه با یاران‌شان با یهودیان پیمان‌شکن، جنگیدند و آنان را شکست سختی دادند. یهودیان که شکست سختی از پیامبر و یاران ایشان خوردند، کینه و دشمنی عمیقی از آن‌حضرت به دل گرفتند و بزرگان قبیله برای ضربه زدن به ایشان افسانه سراسر کذب و توهین‌آمیز غرانیق را درباره پیامبر، همسران و پیروان‌شان ساختند.

غرانیق جمع غرنوق یا غرنیق به معنای مرغ‌آبی که گردنی بلند و سپید یا سیاهرنگ دارد و به‌ جوان سپید زیباروی نیز معنا شده است. اعراب جاهلی گمان می‌داشتند که بت‌ها مانند پرندگان به آسمان عروج می‌کنند و برای پرستندگان خود شفاعت می‌کنند؛ اما در این زمینه داستان سلمان رشدی می‌نویسد: «در نخستین سال‌های بعثت که آزار و اذیت مشرکان نسبت به مسلمانان سخت و طاقت‌فرسا شده بود، عده‌ای از مسلمانان به حبشه مهاجرت کردند و در این حین پیامبر نگران و پردغدغه بود و انتظار داشت که خداوند آیاتی بر او فرو فرستد که موجب نوعی نزدیکی به قریش شود. روزی پیامبر و عده‌ای از مسلمانان در یکی از انجمن‌خانه‌های قریش دور کعبه نشسته بودند، پیامبر در آن انجمن سوره نجم را تلاوت می‌کرد، پس از پایان این سوره پیامبر آیه سجده را خواند و مسلمانان و مشرکان سجده کردند». رشدی علت سجده‌ مشرکان را این می‌داند که پیامبر در آیات سوره نجم از خدایان آنان، بت‌های لات، عزی و منات به نیکی یاد کرده بود. سپس بیان می‌کند خبر سجده مشرکان و آشتی مسلمانان و مشرکان مکه به‌سرعت به حبشه رسید اما شب‌هنگام جبرئیل بر پیامبر نازل شد و به ایشان گفت، این دو جمله یعنی «تلک لاغرانیق العلی و ان شفاعتهن لترتجی» وحی نیست. پیامبر از این مساله غمگین شد و خداوند برای دلجویی از پیامبر آیات ۷۵-۷۳ سوره اسراء را نازل کرده است.

محتوای رمان آیات شیطانی

این کتاب، به سبک رئالیسم جادویی، شامل ۹ فصل: جبرئیل فرشته، ماهوند، الوون دئوون، عایشه، شهر پیدا و ناپیدا، بازگشت به جاهلیت، عزرائیل فرشته، شکافتن دریای عرب و چراغ شگفت‌انگیز است. سلمان رشدی در فصل‌های نه‌گانه این کتاب در موارد متعددی به مقدسات اسلامی و قرآن توهین کرده است. او در فصل سوم این کتاب، از پیامبر به عنوان ماهوند، نامی به معنای تجسم شیطان که در قرون وسطی توسط مخالفان ایشان به کار گرفته می‌شد تا به ایشان تهمت دروغ‌گویی و پیامبر نبودن بزنند، تعبیر کرده است. وی قرآن کریم را آمیزه‌ای از داستان، افسانه و پندارهای شیطانی توصیف کرده و در بخشی از آیات شیطانی، اتهام انحراف اخلاقی به همسران پیامبر (صلی‌الله علیه وآله) را وارد دانسته و طواف حاجیان بر گرد خانه خدا را به شکل صف طولانی را تشبیه به تصویر مراجعان در انتظار ورود به فاحشه‌خانه کرده است. در این کتاب همچنین برخی صحابه پیامبر از جمله بلال حبشی و سلمان فارسی با تعبیرهایی مانند هیولای سیاه و پدیده پست جهان آدمیت، معرفی شدند.

حکم ارتداد

چهار ماه بعد از چاپ و انتشار جهانی کتاب آیات شیطانی، به آیت‌الله سید روح‌الله موسوی خمینی خبر رسید که چنین کتاب توهین‌آمیزی وارد نشر جهان شده است. ایشان نیز پس از اطلاع از کم و کیف و جزییات آن در تاریخ ۲۵ بهمن ۱۳۶۷ با اعلام عزای عمومی، طی پیام کوتاهی حکم به خروج سلمان رشدی از دین اسلام و مهدورالدم بودن وی دادند. ایشان در این حکم نوشتند:«بسمه‌تعالی ... إِنَّا لِلَّٰهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ‏ ^{[بقره–156]} ‎. به اطلاع مسلمانان غیور سراسر جهان می‏ رسانم مؤلف کتاب «آیات شیطانی» که علیه اسلام و پیامبر و قرآن، تنظیم، چاپ و منتشر شده است، همچنین ناشرین مطلع از محتوای آن، محکوم به اعدام می‌‏باشند. از مسلمانان غیور می‏‌خواهم تا در هر نقطه که آنان را یافتند، سریعاً آنها را اعدام نمایند تا دیگر کسی جرأت نکند به مقدسات مسلمین توهین نماید و هر کس در این راه کشته شود، شهید است ان شاء الله. ضمناً اگر کسی دسترسی به مؤلف کتاب دارد ولی خود قدرت اعدام او را ندارد، او را به مردم معرفی نماید تا به جزای اعمالش برسد. و السلام علیکم و رحمة الله و برکاته. روح الله الموسوی الخمینی‏».

چند روز بعد در روز بیست و نهم بهمن‌ماه سال 1367 ش، دفتر امام خمینی، اطلاعیه‌ای را خطاب به مسلمانان ایران و جهان در این زمینه منتشر می‌کند و شایعات را در مورد عفو سلمان رشدی پس از توبه، تکذیب می‌کند و بنابر گفته حضرت امام قتل وی را واجب می‌داند. متن این اطلاعیه غبارت است از: «بسمه تعالی‏ [رسانه ‏های گروهی استعماری خارجی به دروغ به مسئولین نظام جمهوری اسلامی نسبت می‌دهند که اگر نویسنده کتاب آیات شیطانی توبه کند حکم اعدام درباره او لغو می‏ گردد. امام خمینی فرمودند:] این موضوع صد در صد تکذیب می‏ گردد. سلمان رشدی اگر توبه کند و زاهد زمان هم گردد، بر هر مسلمان واجب است با جان و مال تمامی همّ خود را به کار گیرد تا او را به دَرک واصل گرداند. حضرت امام اضافه کردند: «اگر غیر مسلمانی از مکان او مطلع گردد و قدرت این را داشته باشد تا سریعتر از مسلمانان او را اعدام کند، بر مسلمانان واجب است آنچه را که در قبال این عمل می‏‌خواهد به عنوان جایزه و یا مزد عمل به او بپردازند».

پاسخی علمی به کتاب سلمان رشدی

افراد بسیاری، افسانه غرانیق را به‌عنوان منبع نظرات سلمان رشدی در کتاب موهن آیات شیطانی، از جهات تاریخی، قرآنی و عقلانی مورد بررسی قرار داده و بی‌اعتباری آن را اثبات کرده‌اند. سیدعطاءالله مهاجرانی در کتاب «نقد توطئه آیات شیطانی» با ادله‌ای علمی، رمان «آیات شیطانی» از سلمان رشدی را مورد نقد قرار داده است. مهاجرانی در کتاب خود می‌‌نویسد: «این داستان از آنجایی که در کتب مشهوری مانند «تاریخ طبری»، «تفسیر طبری»، «طبقات ابن‌سعد» و «اسباب‌التنزیل» واقدی نقل شده است مورد استناد مورخان و مفسران پس از آن قرار گرفته است اما این نکته قابل‌تامل است که واقدی در سال ۲۰۷ ق، وفات کرده و طبری متوفی در سال ۳۱۰ ق، است. اما ابن‌اسحاق متوفی در سال ۱۵۰ یا ۱۵۱ ق، کمترین اشاره‌ای به غرانیق ندارد. با توجه به اینکه ابن‌اسحاق تنها به استماع اساتید خود بسنده نمی‌کرد، پژوهشگری بود که خانه‌به‌خانه و شهربه‌شهر می‌گشت و روایات مربوط به پیامبر را می‌شنید و بررسی می‌کرد، چنانکه ابن‌اسحاق دوبار کتاب خود را برای زیادبن‌عبدالله البکالی ،متوفی در ۱۸۵ هجری‌قمری، املا کرده است و ابن‌هشام که شاگرد البکالی بود کتاب خود را براساس مطالبی که از البکالی شنیده تدوین کرده است و هیچ‌کدام نه ابن‌اسحاق، نه البکالی و نه ابن‌هشام هیچ‌گونه اشاره‌ای به افسانه غرانیق ندارند. اینکه واقدی که حدود ۵۰ سال بعد از ابن‌اسحاق وفات کرده و طبری که تا حدود ۱۶۰ سال بعد از ابن‌اسحاق می‌زیسته، افسانه غرانیق را ذکر کرده‌اند، قابل‌تامل و شک جدی است. علاوه‌بر آن مسلم و بخاری نیز هیچ‌گونه اشاره‌ای به افسانه غرانیق ندارند».

مقام معظم رهبری

پیام به مسلمانان جهان و تأکید بر لزوم اجراى حکم امام خمینى درباره‌ نویسنده‌ کتاب «آیات شیطانى»

بسم الله الرّحمن الرّحیم. حکم تاریخى و تغییرناپذیر حضرت امام (رضوان‌الله‌ تعالى علیه) در مورد نویسنده‌ کتاب کفرآمیز آیات شیطانى و تعهّد مسلمانان در سراسر جهان به اجراى این حکم اسلامى، نخستین ثمرات خود را در صحنه‌ى رویارویى اسلام با کفر جهانى نشان میدهد و استکبار غرب که حمله به مقدسات یک میلیارد مسلمان جهان را مقدمه‌اى براى تحقیر مسلمین و از بین بردن انگیزه‌هاى خیزش اسلامى در جهان قرار داده بود، به صورت مفتضحانه و گام‌به‌گام مجبور به عقب‌نشینى شده و ان‌شاءالله‌ با ادامه‌ى مقاومت مسلمانان جهان، از این پس کسى جرئت اهانت به پیامبر معظم و مقدسات اسلامى را نخواهد یافت. حکم اسلام در مورد نویسنده‌ کتاب آیات شیطانى، همان‌ گونه که حضرت امام (رضوان الله‌ تعالى علیه) فرمودند: «اگر توبه کند و زاهد زمان هم گردد»، ثابت است و چنین تشبّثاتى که با همیارى بعضى افراد بظاهر مسلمان صورت میگیرد، تغییرى در این حکم الهى نخواهد داد. سیدعلى خامنه‌اى

اتحادیه اروپا

پس از صدور فتوای امام خمینی در ۲۵ بهمن‌ماه سال ۱۳۶۷ ش، ۱۴ فوریه سال ۱۹۸۹ م، مبنی بر واجب بودن قتل سلمان رشدی، نویسنده هندی‌تبار انگلیسی کتاب موهن آیات شیطانی، اتحادیه اروپا واکنش شدید و موضع‌گیری تندی در مقابل آن داشت. پارلمان اروپا در استراسبورگ قطعنامه‌ای به تصویب رساند و طی آن از دوازده دولت عضو خواست تا به تهران اعلام کنند، اگر به تهدیدات خود عمل نمایند، تدابیر جدی علیه منافع ایران اتخاذ خواهد شد. وزیران امورخارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا در اول اسفند‌ماه سال 1367 ش، 20 فوریه سال ۱۹۸۹ م، بیانیه‌ای انتشاردادند و در آن تهدید به قتل سلمان رشدی را غیر قابل قبول دانستند و اقدامی مخالف با منشور ملل متحد و بی حرمتی به اصول و مقررات بین المللی اعلام کردند. واکنش فوری اتحاریه اروپا نسبت به فتوای صادره تصمیم واقدام مشترکی در سه زمینه بود:

• احضار سفرای دولت‌های عضو از تهران و کاهش سطح روابط دیپلماتیک با جمهوری اسلامی ایران؛
• لغو ملاقات و بازدید مقامات دو طرف در سطح وزیران و معاونان آنها؛
• تقلیل همکاری های اقتصادی و کاهش واردات کالا ازایران.

پس از قطع روابط سیاسی ایران و انگلستان در ۱۵ اسفندماه سال ۱۳۶۷ ش، ۵ مارس سال ۱۹۸۹ م، دولت آلمان نیز در حمایت از انگلستان اجرای موافقتنامه فرهنگی با ایران را که در آبان‌ماه سال ۱۳۶۷ ش، نوامبر سال ۱۹۸۸ م، امضا شده بود، به حالت تعلیق در آورد. انگلستان می‌کوشید تا با توسعه مسئولیت حمایت از سلمان رشدی به بقیه کشورهای اروپایی بویژه دو عضو موثر آن یعنی آلمان و فرانسه، هم به اعمال محدودیت و فشار علیه ایران از سوی اتحادیه تاکید نماید و هم خود را یک جانبه در این مساله درگیر نسازد. نهایتا این کشورها درمقابل پایمردی و استقامت ایران و پشتیبانی جهان اسلام کوتاه آمده و سفرای این کشورها که با سر و صدا ایران را ترک کرده بودند، یکی یکی و بی سرو صدا به جمهوری اسلامی ایران بازگشتند.

علما و حوزه‌های علمیه

علامه سیدساجد نقوی رهبر شیعیان پاکستان با انتشار پیامی از مسلمانان جهان به‌ویژه ملت مسلمان پاکستان می‌خواهد هرچه سریع‌تر حکم امام خمینی را اجرا کنند. علما و حوزه‌های علمیه‌ اهل تسنن و تشیع هندوستان، پاکستان، بنگلادش و لبنان نیز از فتوای امام استقبال کرده و آن را لازم‌الاجرا معرفی کردند.

سران کشورهای عربی

سران مرتجع کشورهای عربی در برابر این موضع امام خمینی سکوت کرده و هیچ اعلام نظری نکردند. روزنامه‌ی کویتی الرأی‌العالم چاپ کویت با انتقاد از سکوت کشورهای عربی در ماجرای سلمان رشدی نوشت: «اعتراض شدید مسلمانان هند، پاکستان و دولت ایران به انتشار کتاب آیه‌های شیطانی مایه‌ شرمساری برای کلیه‌ اعراباست». ناشران کتاب آیات شیطانی در ژاپن و یونان نیز اعلام می‌کنند که فعلاً این کتاب را منتشر نخواهند کرد. پلیس هند تظاهرات مسلمانان معترض در شهر بمبئی را به گلوله می‌بندد که طی آن 20 نفر شهید می‌شوند.

حزب‌الله لبنان

حزب‌الله لبنان طی بیانیه‌ای، آرزو کرد افتخار اعدام سلمان رشدی فاسق و فاجر را به خود اختصاص دهد.

مسلمانان جهان

مسلمانان شهرهای مختلف انگلیس مثل منچستر، بیرمنگام و برادفورد، مسلمانان مالزی، اتحادیه‌ مسلمانان آمریکا، مسلمانان ایتالیا، هیأت علمای جبل عامل، کنگره‌ مسلمانان سریلانکا، مسلمانان مقیم فرانسه، شورای اسلامی اوگاندا، شورای عالی امور اسلامی نیجریه و مسلمانان در کشورهای گینه، ترکیه، آرژانتین، سودان، استرالیا، هنگ‌کنگ، دانمارک، کانادا، اسپانیا و فنلاند با صدور بیانیه‌ها و برگزاری تجمع حمایت خود از فتوای امام خمینی را اعلام کردند. فروش کتاب موهن آیات شیطانی در هند، آفریقای جنوبی، تانزانیا، مالزی، مصر و عربستان ممنوع شد. انتشارات پنگوئن نیز اعلام کرد در پی فتوای امام خمینی بر تدابیر امنیتی خود افزوده است. همزمان دفاتر برخی ناشران کتاب موهن در برخی کشورها از جمله آمریکا و انگلستان مورد حمله قرارگرفت.

مجلس اعلای اسلامی الجزایر

یکی از واکنش‌های جدی نسبت به این کتاب موهن، بیانیه مجلس اعلای اسلامی الجزایر بود که با انتشار بیانیه‌ای ضمن محکوم کردن کتاب، خواستار مجازات نویسنده آن شد. همچنین علمای این کشور در واکنشی جدی و گسترده اقدام سلمان رشدی را محکوم کردند و شیخ احمد سخنون یکی از بزرگ‌ترین روحانیون الجزایر در پیامی خطاب به امام‌ خمینی و علمای ایران، سلمان رشدی را مرتد و واجب‌القتل خواند.

کشورهای اسلامی

در ترکیه نیز مردم، روحانیون، نویسندگان و شخصیت‌های مسلمان از فتوای امام‌خمینی حمایت کرده و عزیز اوتار چهره تاثیرگذار شیعه در این کشور درباره فتوای امام‌خمینی گفت: «فتوای امام‌خمینی لازم‌الاجراست و سلمان رشدی واجب‌القتل است». در بنگلادش، هفت تن از رهبران بانفوذ مذهبی، در بیانیه‌ای مشترک از مردم خواستند تمامی نسخ کتاب آیات شیطانی را سوزانده و ناشران آن را به کیفر برسانند. بیانیه‌ای که تجمع مردم در حمایت از فتوای امام‌خمینی را درپی داشت. رهبر اهل سنت جنبش توحید اسلامی لبنان، از فتوای امام خمینی، تحت‌عنوان «مشت محکم اسلام بر دهان کفار» یاد کرد. همچنین 60 تن از علمای برجسته شیعه و سنی این کشور نیز در اجتماعی، همگی فتوای امام را قانونی و شرعی دانستند و به‌صورت عمومی اعلام کردند تمام امکانات خود را دراختیار امام قرار خواهند داد. علاوه‌بر لبنان، این تعدادی از مطبوعات مصری بودند که به دفاع از این فتوا پرداختند. اقدامی که جنبش اسلامی مصر نیز آن را تایید کرد. همچنین کویت، سوریه و سودان از دیگر کشورهای اسلامی بودند که علمای سنی و شیعه در آن کشورها حمایت خود از این فتوای امام را اعلام عمومی کردند.

مسلمانان مقیم کشورهای غربی

البته اعتراض‌ها در مرز کشورهای اسلامی محدود نشد و مسلمانان مقیم کشورهای غربی نیز با برگزاری تجمعات اعتراض‌آمیز و صدور بیانیه‌های متعدد، حمایت خود را از فتوای امام‌ خمینی نشان دادند. روزنامه انگلیسی ایندیپندنت در آذرماه سال 1368 ش، بخش قابل‌توجهی از صفحه نخست خود را به تصویر بزرگی از تجمع‌کنندگان معترض در مسجدی واقع در شمال‌شرق لندن به نمایش گذاشت و زیر آن نوشت: «این یکی از هزاران مسجدی است که در آن تمامی حاضران در مسجد به نشانه‌ تایید فرمان صادره از سوی امام‌خمینی مبنی‌بر مرگ سلمان رشدی، دست‌های خود را بلند کرده‌اند». اما علاوه‌بر لندن، این مسلمانان دیگر شهرهای انگلیس ازجمله برادفورد، منچستر و بیرمنگام بودند که با شکل‌دهی تجمع‌هایی به این اقدام اعتراض کردند. مسلمانان شهر برادفورد در شمال انگلستان، دی‌ماه سال 1367 ش، در تجمع خود دست به سوزاندن نسخه‌هایی از این کتاب زدند که این اقدام، آن هم در انگلستان، بازتاب وسیعی در رسانه‌های دنیا داشت. غیر از انگلستان، این مسلمانان شهر بُن آلمان بودند که در تایید فتوای امام‌خمینی، تظاهراتی بی‌سابقه به‌راه انداختند.

عمل به فتوا

اولین داوطلب اجرای حکم امام خمینی، مصطفی محمود مازح جوان لبنانی‌الاصل تبعه فرانسه بود. او کمتر از شش ماه بعد از صدور حکم ارتداد در تاریخ ۱۴ مرداد سال ۱۳۶۸ ش، محل اختفای سلمان رشدی در طبقه سوم هتل بورلی هاوس در غرب لندن را شناسایی کرد و برای اجرای حکم در این هتل سکونت کرد. وی در روز سوم اقامتش از زن خدمتکار درباره رفت و آمدهای سلمان رشدی سوال کرد و همین کار موجب حساسیت نیروهای امنیتی انگلستان و جلو انداختن عملیات انتحاری شد. او در روز واقعه، کمربند انفجاری حاوی ماده انفجاری c۴ را به خود بست و با سرعت به طبقه بالا رفت اما به دلیل حساسیت بالای این ماده انفجاری به گرما، به دلیل حرکت سریع مازح و افزایش دمای محیط و بدون او، کمربند قبل از رسیدن مازح به اتاق سلمان منفجر شد و او اولین شهید در راه اجرای حکم سلمان رشدی نام گرفت.

دومین داوطلب اجرای حکم امام خمینی، هادی مطر جوان ۲۴ ساله ساکن شهر نیوجرسی در شرق آمریکا بود با وجودی که هادی ۱۰ سال بعد از صدور فتوای بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران در آمریکا به دنیا آمد اما با اطلاع از حکم امام و جایزه سه میلیون دلاری که به این منظور در نظر گرفته شده است، تصمیم به ترور سلمان رشدی گرفت. او با شناسایی سلمان و محل سخنرانیش در شهر نیویورک طرح ترور او با چاقو را ریخت. به این منظور در ساعت ۱۱ صبح روز ۲۱ مردادماه سال ۱۴۰۱ ش، هنگامی به موسسه چاوتوکوا جایی که سلمان رشدی مشغول معرفی کتاب جدیدش بود، رفت و با چاقو ضربات متعددی به او زد اما موفق به کشتن سلمان نشد. هادی بلافاصله توسط پلیس نیویورک بازداشت و در دادگاه محاکمه شد و به قتل از نوع درجه دو متهم شد. اما اندرو ویلی مدیر برنامه کتاب‌هایش در گفت‌وگو با رسانه‌ها اعلام کرد که «سلمان احتمالا بینایی یک چشم خود را از دست می‌دهد. اعصاب بازوی او از کار افتاده و کبدش به دلیل ضربه چاقو آسیب دیده است. با وجود ساعت‌ها جراحی، احتمالا قدرت تکلم خود را هم از دست می‌دهد و هم‌اکنون با دستگاه تنفس مصنوعی نفس می‌کشد».

جستارهای وابسته

• محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)
• سید روح‌الله موسوی خمینی
• سید ساجد علی نقوی
• سلمان رشدی
• جهان اسلام

منابع

• حکم تاریخی امام خمینی (ره) برای شیطان رشدی!، وب‌سایت باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ درج مطلب: 25 بهمن‌ماه 1401 ش، تاریخ مشاهدۀ مطلب: 27 بهمن‌ماه 1403 ش.
• داستان شیطان: همه چیز درباره سلمان رشدی، وب‌سایت خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: 23 مردادماه 1401 ش، تاریخ مشاهدۀ مطلب: 27 بهمن‌ماه 1403 ش.
• رویارویی جدی انقلاب با غرب دین‌ستیز: صدور حکم ارتداد سلمان رشدی، برگی از پاسداری و دفاع امام خمینی از مقدسات و آرمان های مسلمین است، پرتال امام خمینی، تاریخ درج مطلب: 21 مردادماه 1401 ش، تاریخ مشاهدۀ مطلب: 27 بهمن‌ماه 1403 ش.
• پیام به مسلمانان جهان و تأکید بر لزوم اجراى حکم امام خمینى (قدّس ‌سرّه ‌الشّریف) درباره‌ نویسنده‌ کتاب «آیات شیطانى»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله العظمی خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب: 5 دی‌ماه 1369 ش، تاریخ مشاهدۀ مطلب: 27 بهمن‌ماه 1403 ش.