نتایج جستجو

آیت‌الله محمد حسین غروی نایینی از فقیهان شیعه و از علمای طرفدار نهضت مشروطه بود. او از شاگردان میرزای شیرازی و آخوند خراسانی بود و در حوزه‌های علمیه اصفهان،

سید مصطفی خمینی، از مجتهدان و فقیهان شیعه و فعالان انقلاب اسلامی ایران بود. او فرزند ارشد امام خمینی بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران است. او از ابتدای حرکت

شیخ الطائفه از فقیهان، محدثان و عالمان بزرگ شیعی در قرن چهارم هجری است. وی صاحب دو کتاب ارزشمند تهذیب و استبصار از کتب اربعه جوامع حدیثی شیعه و آثار متعددی

سید زین العابدین خوانساری (۱۱۹۰-۱۲۷۵ق) مشهورترین فرزند میر صغیر از فقیهان شیعه در قرن سیزدهم قمری بود. او آثاری در فقه و اصول دارد و به استنساخ کتاب‌های

خلیل قبله‌ای خویی فقیه شیعه و استاد حوزه و دانشگاه و از شاگردان سید حسین طباطبایی بروجردی، سید ابوالقاسم خوئی، سید محسن حکیم، سید محمد حجت کمره‌ای و سید

انتقادهایی داشت و از ابراز باور خویش در برابر ناآگاهان هراسناک بود، رأی سرور فقیهان شیعه را پذیرفت و با قلبی مهربان و رویی گشاده به استقبال اندیشه مجتهد تازه‌وارد

آن سلسله از فقیهان شیعه قرار دارد که در طول تاریخ با افکار و اندیشه‌های نو و پویا، انقلاب بزرگ فقهی و فرهنگی ایجاد کردند و کارآمدی فقه شیعه و کارآیی اسلام

رمضان دلالت دارند؛ اما آرای فقیهان درباره لزوم پیاپی بودن قضای روزه رمضان یا جواز پراکنده بودن آن، مختلف است: بیشتر فقیهان شیعه و اهل سنت به جا آوردن قضا

حسن بن علی بن فضّال از فقیهان بزرگ شیعه و محدّثان عظیم‌الشأن و جلیل‌القدر است. وی معاصر امام کاظم (علیه‌السلام) و امام رضا (علیه‌السلام) و امام جواد(علیه‌السلام)

درک حقیقت باشد بدان کفر جحودی گفته می‌شود. در نوشتار ذیل گفتار برخی از فقیهان شیعه را در این زمینه بیان می‌کنیم. محدث بحرانی ایشان نخست به معانی چهار‌گانه

جای مانده بود، مأمور شدند به فقیهان شیعه رجوع کنند. امام زمان(ع) در یک حدیث مرجع دستیابی اهل دین به احکام در عصر غیبت را فقیهان می‌داند.. با توجّه به این

مکان در تکوین شخصیت و رشد فکری افراد تأثیر فزاینده دارد، تاجایی که فقیهان معاصر شیعه، از جمله: امام خمینی(ره)، شهید مطهری و شهید دکتر بهشتی(ره) بر این باورند

و امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه) هیچ یک از فقیهان نامدار شیعه مخالف ولایت فقیه نیستند. سیدمرتضی فرمود: به باور شیعه امامیه قوانین و حدود الهی دائمی است و به

در میان فقهای شیعه است که عده‌ای به حرمت آن، عده‌ای به وجوب تعیینی آن و عده‌ای به وجوب تخییری آن نظر داده‌اند. حرمت برخی فقهای متقدم شیعه از جمله سَلاّر

محمد کاظم طباطبائی یزدی، فقیه شیعه که در صد سال اخیر، مبنای فقها و مراجع تقلید شیعه برای بیان فتواهایشان بوده و فقیهان شیعه، نظرات فقهی خود را در حاشیه این

حسن بن یوسف بن علی بن مطهر حلی معروف به علامه حلی، از مشهورترین علمای شیعه، مجتهد شیعه، فقیه و اصولی عرب اهل عراق قرن هفتم و هشتم قمری و پدر فخرالمحققین حلی

احادیث بخشی از حجر اسماعیل جزو کعبه بوده است؛ ‌ از این رو به باور فقیهان شیعه و بیشتر فقیهان اهل سنت باید هنگام طواف حجر اسماعیل داخل طواف قرار بگیرد. حِجر

مکان در تکوین شخصیت و رشد فکری افراد تأثیر فزاینده دارد، تاجایی که فقیهان معاصر شیعه، از جمله: امام خمینی(ره)، شهید مطهری و شهید دکتر بهشتی(ره) بر این باورند

مدینه بازگشت و ابوحمزه به کوفه. پس از آن ابوحمزه بارها همراه تعدادی از فقیهان شیعه به زیارت قبر امیرالمومنین علی(علیه‌السلام) رفت. او در این سفرها معارف

طباطبائی یزدی (۱۲۴۷-۱۳۳۷ ق)، فقیه شیعه که در صد سال اخیر، مبنای فقها و مراجع تقلید شیعه برای بیان فتواهایشان بوده و فقیهان شیعه، نظرات فقهی خود را در حاشیه این

کج‌اندیشان شیعه نیز ادعا و اتهام مذکور – تکفیر اهل سنت و منکران امامت توسط فقیهان شیعه - را پذیرفته و مدعی هستند که تکفیر کلامی فقیهان شیعه نسبت به اهل

نماز عید نمازی که مسلمانان(شیعه و سنی) در دو روز عید فطر و عید قربان بعد از طلوع خورشید اقامه می‌کنند. به فتوای بیشتر فقیهان شیعه در زمان حضور امام خواندن

اعتکاف در سایر مساجد مانند مسجد محله و بازار تنها به نظر شمار اندکی از فقیهان شیعه جایز است. مقصود از مسجد جامع در هر شهر و منطقه مسجدی است که معمولا مردم

به باور فقیهان شیعه، اگر کسی وارد حرم شود و پیش از انجام مناسک حج بمیرد، از حجة الاسلام او کفایت می‌کند. بر پایه روایات و نیز دیدگاه فقیهان شیعه، اگر کسی

چهارگانه شیعه یا اصول اربعه معروف به «کتب اربعه»، چهار کتاب حدیثی است که شیعیان آنها را معتبرترین منابع حدیثی خود می‌دانند. کتاب‌های چهارگانۀ شیعه عبارت‌اند

گروهی از فقیهان نیز به همین راه رفته‌اند، مشروع و معقول است. صرف نظر از اقوال متعددی که از فقیهان اهل سنت در مقدمه مقاله آورده شد، آرای فقیهان عامّه به

کج‌اندیشان شیعه نیز ادعا و اتهام مذکور – تکفیر اهل سنت و منکران امامت توسط فقیهان شیعه - را پذیرفته و مدعی هستند که تکفیر کلامی فقیهان شیعه نسبت به اهل

فقهای شیعه وارد نموده‌اند و متاسفانه برخی از افراد سطحی‌نگر شیعه نیز آن‌را پذیرفته‌اند اتهام صدور فتوای تکفیر همه مسلمانان غیر شیعه توسط آنان- فقیهان شیعه-

شهرت به خاطر اهمیت در رد یا قبول حدیث، مورد اهمیت فقیهان قرار گرفته است. برخی از فقیهان روایات ضعیف را در صورتی که با شهرت عملی همراه گردد پذیرفته و بدان

در منابع روائی شیعه با روایاتی مواجه می‌شویم که شرط قبول عبادات و اعمال را معرفت امام معصوم می‌داند. برخی از فقیهان شیعه بر این اساس فتوا به بطلان اعمال

آیت‌الله سید محمد محقق داماد (۱۳۸۸-۱۳۲۵ ق)، از فقیهان و مدرسان نامدار شیعه در قرن چهاردهم هجری و از شاگردان آیت‌الله حائری و داماد ایشان بود. وی با تدریس

و یکی از مکاتب اهل‌حدیث است. آورده‌اند که مردم دمشق پیرو مذهب اهل‌حدیث و فقیهان شفعویه بودند. موسس این مکتب شخصی به نام محمد بن ادریس شافعی منتسب به شافع

به چه چیزهایی تحقق می‌یابد. در این جهت، آیات و روایات و فتاوی عالمان و فقیهان شیعه و اهل سنت تحقیق شده است. آنچه در تحقق ارتداد اعتبار دارد، شروط عامه تکلیف

بیشتر فقیهان پس از شیخ طوسی، به‌سبب اعتماد و حسن اعتقاد به شیخ، در آرای فقهی و غیرفقهی، از او پیروی می‌کردند؛ ازاین‌رو استنباط و اجتهاد در فقه شیعه رو به

منابع فقه اسلامی باشد». منابع فقه در نزد مذاهب مختلف اسلام متفاوت است. از نظر شیعه، قرآن، سنت، اجماع و عقل منابع فقه به شمار می‌رود. کلمه فقه در لغت به معناى

محمدحسن مامقانی فقیه اصولی قرن چهاردهم و از دانشمندان بزرگ دانش رجال در میان شیعه است. مامقانی از علمای نجف بود که شاگردان بسیاری از جمله سید شهاب‌الدین مرعشی

عارف، و استاد اخلاق حوزه علمیه نجف در قرن چهاردهم قمری بود. برخی از علما، فقیهان و مراجع تقلید در مکتب اخلاقی او حضور داشته‌اند. سید محمدحسین طباطبایی، سید

اسلام(صلی‌الله‌علیه‌وآله) و دیدگاه‌های برخی از فقیهان اهل سنت درباره مقوله اجتهاد، اختلاف نظری و اجتهادی میان فقیهان و مجتهدان شیعه و سنی را مورد ستایش قرار داده و در

که او نیز در فقه و حدیث دارای تالیفاتی است؛ محمد مؤمن، پسر برادر فیض از فقیهان و مدرسان دوران خود بوده است؛ شاه مرتضی دوم، پسر برادر فیض؛ محمدهادی، فرزند

شمردن حاکمیت‌های غیر معصوم، علمای شیعه در ادامه خط اعتدالی و مبارزات فرهنگی سیاسی دوره حضور امام حرکت کردند. فقیهان این دوره حکومت‌های این برهه ی تاریخی

علیهم‌السلام خواه مفاد قول آنان باشد یا مستفاد از فعل یا تقریر ایشان، به ضرورت مذهب شیعه و اتفاق همه فقها، حجت است. اعتقاد به امامت و ولایت أئمه علیهم‌السلام و نیز

ملا محمدمحسن فیض کاشانی (۱۰۹۱-۱۰۰۷ ق)، فقیه، محدث، مفسر نامی شیعه در قرن یازدهم هجری است. فیض از محضر عالمان بزرگ عصر خویش نظیر محمدتقی مجلسی، شیخ بهایی

۲۸ مقدمه‌ای بر فقه شیعه، ص ۲۴۲ مقدمه‌ای بر فقه شیعه، ص ۲۴۱ مقدمه‌ای بر فقه شیعه، ص ۲۴۳ روضات الجنات، ج ۲، ص ۶۹ مقدمه‌ای بر فقه شیعه، ص ۲۴۴ و ۲۴۳ الذریعه،

در مقابل قرآن (قدیم) نامیده‌اند. [۱۵] معنای اصطلاحی حدیث نزد شیعه حدیث در اصطلاح علمای شیعه عبارت است از کلامی که قول، فعل یا تقریر معصوم را گزارش کند[۱۶]

طبرسی است. کتاب «الفهرست» وی، از مشهورترین مجموعه‌‌های تراجم علما و مؤلفین شیعه است. علی بن عبیدالله رازی در سال ۵۰۵ هـ.ق قمری در خاندانی رفیع و بلندمرتبه،

متفاوت که تا حدودی برآمده از اختلاف نظر در تعیین مصداق شیعه است، برخی از پژوهش‌گران با فرض شیعه بودن مسعودی مخالفت کرده و وجود شواهد کافی برای اثبات تشیع

کرباسی خاطرنشان می‌نماید که از میرزای قمی در نقل روایت از منابع مهم روایی شیعه و کتب اساسی همچون کافی، تهذیب، استبصار، وسایل الشیعه، وافی، بحارالانوار و

و شخصیت‌های علمی شیعه را تحت حمایت خود داشتند، عامل اثرگذار دیگری بر رکود بود و مخصوصاً از همان آغاز تصرف عراق به دست سلجوقیان، شیعه تحت فشارهای روزافزون

از علمای برجسته شیعه است. او از پیشگامان در تدوین کلام شیعه و اصول فقه امامیه است. از مسائلی که نشان از جایگاه رفیع او در بین عالمان شیعه دارد آن است که

تنظیم کرده. کتاب توحید، پیوسته مورد توجّه عالمان و فقیهان شیعه قرار داشته و از معتبرترین اصول روایی شیعه به شمار می‌آید. شیخ صدوق درباره انگیزه نگارش این

قدمای شیعه و شهرت فتوایی آنان اهمیتی فوق‌العاده می‌داد. ایشان در مسائل مورد بحث، ابتدا به اقوال علمای اهل سنت توجه می‌کرد، سپس اقوال علمای شیعه را از کتب

آیت‌الله محمدتقی بهجت فومنی، فقیه، عارف، مرجع تقلید شیعه و از شاگردان برجسته سید علی قاضی و محمدحسین غروی اصفهانی بود. آیت‌الله بهجت از اوان جوانی مراحل

از اصحاب اجماع و از اولین فقهای شیعه است و چون در مکّه ولادت یافت به مکّی اشتهار دارد. معروف از راویانی است که هم نزد شیعه و هم اهل سنت توثیق شده است. مَعروفِ

قرن نخست (از سال ۱۱ تا ۳۰۰ هـ‌ ق) زیسته‌اند. پس از درگذشت ابن‌تیمیه و هجوم فقیهان همه مذاهب بر ضد او دعوت به پیروی از اهل حدیث، آن هم به شیوه این گروه محدود

یکی از مفاخر برگزیده شیعه بلکه جهان اسلام می‌باشد. ۲- محمد بن عبدالله، معروف به ابوالفضل شیبانی؛ شیبانی یکی از روایتگران برجسته شیعه است که شاگرد بزرگوارش،

کتاب ناتمام است و آقاحسین موفق نشده است، شرح مبحث اخبار ائمه و گفتارهای فقیهان امامی در هر مبحث را به اتمام برساند. این کتاب به گفته صاحب روضات‌الجنات

بن سعید دو پسر به نام‌های شیخ حسن و شیخ احمد داشته که هر یک از عالمان و فقیهان بزرگ حله بوده‌اند. خاندان یحیی بن سعید از خاندان‌های دانشمند و مورد احترام

پیامبر تکیه می‌زد، تکیه بزند. ابوسعید أبان تغلب از اعضاء سرشناس و مشهور جامعه شیعه در روزگار خویش بود. وی از شخصیت‌های اسلامی ممتاز و خاصان علوم قرآنی است.

مبارز تهران و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اکثریت‌ آرا، از مراجع‌ تقلید شیعه شناخته‌ و معرفی شد.. مهم‌ترین اساتید او عبارتند از: فاضل قفقازی (پدر)؛ عبدالجواد

تحول به چند دلیل روی داد: 1ـ تبلیغ و ترویج اصول مذهب شیعه اسماعیلی؛ 2ـ تاسیس نظام قضایی مستقل شیعه و تربیت حکام و قضات و فقهای شیعی؛ 3ـ پرورش داعیان و مبلغان

فضالة بن ایّوب ازدی اهوازی از بزرگان رجال شیعه و محدّثان نامی و معاصر امام کاظم (علیه‌السلام) و امام رضا (علیه‌السلام) بوده و از اصحاب اجماع شمرده می‌شود

اجماع اصطلاحی فقهی به معنای اتّفاق‌نظر فقیهان و عالمان دینی بر حکمی شرعی است. اجماع نزد اهل سنت، اهمیت بسیاری دارد و یکی از منابع استنباط احکام است. در

خلیفه تعیین شد. انتخابش به خلافت، منشأ تقسیم پیروان دین اسلام به دو گروه شیعه و سنی شد. او دو سال و سه ماه حکومت اسلامی را در دست داشت. ابوبکر، بنابر برخی

سیّد نعمت‌الله جزایری از فقیهان‌، محدثین‌ و ادبای‌ ‌بزرگ شیعه در اواخر قرن یازدهم و اوایل قرن دوازدهم هجری است. سید نعمت‌الله جزایری از شاگردان علامه مجلسی

دانشمندان، طلاب، علما و مراکز علمی و تحقیقاتی سراسر جهان است. این مرجع تقلید شیعه، در 7 شهریور ماه سال 1369 (هفتم صفر 1411 قمری)، در سن 96 سالگی بر اثر سکته

ضمن تکفیر شیعه و هشدار در مورد «تبشیر شیعی» و اعلام خطر از هجوم تشیع به دنیای اهل‌سنت و حتی تحریم دعا کردن برای پیروزی حزب الله لبنان توسط فقیهان وهابی ضرورت

معارف الرجال، ج 1، ص 249 علمای بزرگ شیعه از کلینی تا خمینی، ص 338 و شیعه و پایه‌گذاری علوم اسلامی، ص 18 ـ 17. شیعه و پایه‌گذاری علوم اسلامی، ص 8 ـ 5 اعیان

او را گونه‌ای از فقه اصحاب حدیث به شمار آورد که در دورۀ پدیدار شدن مذاهب فقیهان امصار در قرن ۲ق، تکوین یافته است. از نظر منابع روایی و سنت پیوند اصحاب حدیث

آیت‌الله سیدابوالحسن اصفهانی از مراجع تقلید جهان شیعه به شمار می‌رفت که تأثیر بسزایی در اتحاد جهان اسلام داشت. دوره حیات این عالم مجاهد چنان والا و نمایان

مردم بوده است. وی ملجا شیعه و پرچمدار شریعت بود و هنوز نظریات علمی و فقهی وی سرچشمه آرای فقهی دانشمندان ماست و کتاب‌هایش مرجع فقیهان و آرای علمی او نقطه استناد

تسنّن خود را از شاه عباس اول که شیعه بود، پنهان می‌کرد و او را تنها به سبب افراطی که در محبت ائمه شیعه داشته است، شیعه شمرده‌اند. احتمالا مهمترین سبب این

عبدالرحمان (راوی مشهور) است. او از شخصیت‌های بارز و از فقیهان عصر خویش بود. وی نه‌تنها در فقه شیعه، بلکه در فقه اهل‌سنت نیز مهارت داشت؛ لذا مورد قبول آنها

بالمعروفِ و یُنهی عن‌المنکر مومنٌ فیتعظ أو جاهِلٌ فیتعلَّم». در منابع حدیثی شیعه روایاتی که در باب امر به معروف و نهی از منکر گرد آمده، قابل ملاحظه است. از

الاحکام، رجال و درایه، نظریه‌های فقهای متقدم و تفسیر قرآن است. بنابر فقه شیعه، اجتهاد واجب تخییری است؛ بدین معنا که هر مکلفی مخیر است یا اجتهاد کند یا

(ع)، ابوذر و عبدالله بن مسعود را به پایان رسانید. قرآن مجید یکی از وظایف فقیهان را انذار مردم و تبلیغ رسالات الهی برمی‌شمرد (الذین یبلّغون رسالات الله ویخشونه

و او یک صد و پنجاه سال تمام است که بر جهان فقه و اصول و حـوزه‌هـای عـلمی شیعه حکومت و زعامت روحی و فکری دارد و اندیشه‌ها و ابتکارات او سرفصل تاریخی در

بيرون رود. او را در اصطلاح دينی مرتد گويند. برخی از موجبات ارتداد از نظر فقیهان عبارتند از: انكار ضروری دين؛ چيزی را كه از دين نيست جزء دين شمردن؛ كفر ورزيدن

اخلاق و آداب نقل کرده‌اند. در دوره امامت او گام‎های بزرگی در تدوین دیدگاه‎های شیعه در رشته‌های گوناگون اعم از اخلاق، فقه، کلام، تفسیر و... برداشته شد. بزرگان

در احادیث شیعه، کسانی که منصب نیابت را بر عهده می‌‌گیرند، با عناوینی مثل راویان حدیث و کسانی که حلال و حرام را می‌شناسند، به‌عنوان فقیهان و عالمان معرفی

حدیث مرسل بین فقیهان اختلافاتی وجود دارد، بنابراین یکی از عوامل اختلاف فقیهان را باید احتجاج به حدیث مرسل دانست. 3. اختلافات مبنایی فقیهان در عمل نمودن

ج۸، ص۳۵۹-۳۴۷ جعفریان، حیات فکری وسیاسی امامان شیعه، ۱۳۸۶ش، ج۲،ص۲۸ جعفریان، حیات فکری وسیاسی امامان شیعه، ۱۳۸۶ش، ص۳۹۰ پیشوائی، مهدی، سیره پیشوایان، ص۴۳۷،

بن آدم، عثمان بن سعید و محمد بن عثمان بن سعید. از منظر امامان شیعه یونس نزد امامان شیعه و به‌خصوص امام رضا (علیه‌السلام) جایگاه ویژه‌ای داشت و بارها از

جهت بغض با علی(ع) ترک کرده‏‌اند". اشکال عمده وهابیون بر شیعه در همین مورد است، آنان می‏‌گویند: شیعه، تقیه حتّی از مسلمانان و سنّی مذهبان را نیز جایز می‌‏دانند؛

دست را روی دست نهان که اکثر مذاهب اهل سنت آن را در نماز مستحب می‌دانند و شیعه آن را جایز نمی‌شمرد. 2. "تکفیر آن است که انسان برای دیگری تواضع و خضوع کند

برای دستیابی به گزاره‌های علوم قرآنی جوامع حدیثی است. در سایر جوامع حدیثی شیعه و جوامع متأخر همچون الحیاة ، میزان الحکمه، آثار الصادقین و.... نیز ابواب

علمی و فرهنگی بزرگی را شروع نماید و پایه‌های علمی مکتب شیعه را محکم کند، تا جایی که از مذهب شیعه اثنی عشری با عنوان مذهب جعفری و از آن حضرت با عنوان رئیس

سلسله‌ای از حاکمان شیعه ایران بودند که با رسمی‌کردن مذهب شیعه در ایران کوشیدند هویتی یگانه به مردم ایران ببخشند و در نتیجه نخستین حکومت شیعه در سراسر ایران

کنیه‌اش «ابوجعفر» و معروف‌ترین القاب او «تقی» و «جواد» است. در میان امامان شیعه، ایشان جوان‌ترین امام در هنگام شهادت بوده است. سن کم او در زمان شهادت پدر

اجتهاد را برای فقیهان باز می‌گذاشت. مذهب حنفی هیچ گاه نتوانست در اندلس رشد کند. بسیاری از شیعیان در اندلس می‌زیستند. برخی از دانشمندان اندلس شیعه اند که در

(علیهم‌السّلام) و نیز فاطمه زهراء (سلام‌الله‌علیها) ‌ طبق اخبار متواتره و اعتقادات شیعه ثابت است. در قرآن کریم، آیات بسیاری بر ثبوت این ولایت برای رسولان الهی دلالت

دوم و سوم مورد اختلاف شیعه و اهل سنت است. در فقه عامه از صورت دوم به عول و از صورت سوم به تعصیب تعبیر شده است که هر دو نزد شیعه امامیه باطل است. کسانی

یازدهم شیعیان) بوده، ولی به جز تعداد معدودی از ۲ یا ۳ امام شیعه، هیچ حدیثی را از طریق امامان شیعه و فرزندان آنها نقل نکرده است. این کتاب که مجموعه احادیث

سال‌هاست کرسی تدریس او در حوزۀ علمیه برقرار است و هم اکنون از مراجع بزرگ شیعه به شمار می‌آید. معظم‌ له‌ چند ماه‌ پس‌ از رسیدن‌ پدر بزرگوارش‌ به‌ حرم‌ کریمه‌

بنی‌امیه یا بنی‌عباس کنار نیامده و ائمه شیعه همواره از نزدیک شدن پیروان‌شان به حکومت‌های جور منع شده‌اند. اینکه ائمه شیعه بعد از امام حسین شرایط را برای قیام

برجسته شیعه وفات یافتند. او از بزرگان تابعان و نخستین فقیهان مدینه به شمار می‌رود. بلکه فقیه الفقهاء و موسس مکتب فقهی مدینه می‌باشد: درعالم شیعه نیز از

در میانه این دو روش قرار گیرد. [۹] شیعیان عموماً پیروان مذهب شافعی را به شیعه امامیه نزدیک‌تر می‌دانند. [۱۰] مذهب پیروان احمد بن حنبل (۱۶۴-۲۴۱ق) است. احمد

درباره شیعه؛ نقش شیعه در گسترش انواع دانش‌های عقلی و نقلی؛ ذکر اجمالی از احوال اجتماعی و سیاسی شیعه در طی قرون؛ و سرانجام ذکر کشورها و شهرهای شیعه‌نشین به

شمرده‌ می‌شود. در تعریف اصول فقه تعبیرهای گوناگونی از قدما و متاخران علمای شیعه و اهل‌سنت وارد شده که هر یک مورد نقض و ابرام قرار گرفته است. مشهور اصولیون

العقول تألیف ابن شعبه حرانی از اولین مجموعه‌های حدیثی شیعه به شمار می‌آید. و اما مهمترین جوامع حدیثی شیعه که بین سال‌های 300 تا 450 هجری قمری تألیف شد و به

تحریم و نیز مصداق‌های باده حرام میان مفسّران و مورخان، همچنان‌که در میان فقیهان، اختلاف است. آیه ۹۰ مائده، آیه تحریم، قطعاً آخرین آیه درباره باده است و