بیست و هشتمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی

    از ویکی‌وحدت
    بیست و هشتمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی
    زبان فارسی
    مکان سالن اجلاس سران
    تاریخ 1393/10/20
    موضوع وحدت جهان اسلام
    مناسبت کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی
    حاضرین مسئولان کشوری و لشکری و میهمانان شرکت‌کننده در کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی‌اسلامی
    منبع [۱]

    میلاد پیامبر عظیم‌الشأن اسلام را به محضر حضار گرامی به ویژه میهمانان عزیز از کشورهای اسلامی که در کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی شرکت‌ کرده‌اند، تبریک و تهنیت عرض می‌کنم.

    وحدت در دنیای اسلام با تکرار کلمه وحدت ایجاد نخواهد شد

    ما مسلمانان امروز بیش از هر زمان دیگر نیازمند تابش نور مولود مسعود این ایام هستیم. پیامبری که برای مسلمان‌ها راه اخلاق، اعتلا، زندگی مادی و معنوی و تمدن اسلامی را به ارمغان آورد و امت واحده اسلامی را در چارچوب وحی آسمانی تشکیل داد و از ما خواست تا آن مسیر و آن راه را پاس بداریم و ادامه دهیم. در طول یکسال گذشته دنیای اسلام شاهد کشتارها، کشمکش‌ها، اختلافات و جنگ‌های باورنکردنی بود. وحدت در دنیای اسلام با تکرار کلمه وحدت ایجاد نخواهد شد. کنفرانس‌های وحدت اسلامی هم تنها و تنها می‌توانند، آغازی برای پیمودن مسیر دشوار وحدت و اتحاد و یکپارچگی باشند. کنفرانس‌ها به تنهایی قادر نیستند، تفرقه دنیای اسلام را به وحدت جهان اسلام، تبدیل سازند، وحدت نیاز به سعه‌صدر دارد، وحدت نیاز به شناسایی یکدیگر دارد و وحدت نیازمند به مدارا است.

    مذاهب مختلف را طالب حق بدانیم هر چند ممکن است در بعضی موارد خطا داشته باشند

    اگر ما راه مذاهب را، طرق مختلف به سمت هدفی واحد ببینیم و بیابیم، وحدت امکان‌پذیر است. اما اگر مذاهبی را در مسیر اهداف و مذاهبی را معکوس، در مسیر دوری از اهداف، تلقی کنیم و ببینیم، وحدت حاصل نخواهد شد. فلیس من طلب الحق فأخطئه کمن طلب الباطل فأدرکه. اگر کسی مسیری را به حق انتخاب کند و فکر کند که حق است، اما اشتباه و خطا هم بکند، او معذور است. اگر ما مذاهب را حداکثر اینچنین ببینیم که طلب الحق فأخطئه هدف و مراد اطاعت خداست، اما اگر اساس را باطل ببینیم، وحدت ایجاد نخواهد شد. وحدت معنایش این نیست که مذاهب اسلامی دست از مذهب خود بردارند، حتی معنایش این نیست که مناسک خود را طبق فقه خود عمل نکنند. وحدت این است همه را به عنوان راهروان مسیر و سیره پیامبر ببینیم. اگر اینچنین باور کردیم که ما مقصدی داریم و راه‌های متعددی که برخی از راه‌ها مستقیم و برخی دارای پیچ وخم و اما نهایت همه آن راه‌ها، قرآن مجید و تسلیم در برابر اسلام و پیروی از سیره پیامبر است آن وقت وحدت امکان‌پذیر است وحدت تنها با گفتن و تکرار کردن کلمه وحدت و حتی اعتصام به حبل‌الله با بیان، ایجاد نمی‌‌شود.

    باید همه سازوکار خود را در مسیر وحدت بکار بگیریم

    باید همه سازوکار خود را در مسیر وحدت بکار بگیریم. اگر یک کانال تلویزیونی و یا رادیویی به نام دفاع از شیعه و یا به نام دفاع از اهل سنت در برابر دیگر مذاهب می‌ایستد، با صدای واحد آن را محکوم کنیم. اگر دنبال وحدت و اتحاد هستیم باید چنانچه کسی به مقدسات مذهب دیگر اهانتی روا داشت، با صدای واحد او را مطرود و محکوم کنیم. اگر دنبال وحدت و اتحاد هستیم باید جهان اسلام همکاری‌های عملی را آغاز کند. در یک جمع و جامعه اسلامی و کشور اسلامی که همه دنبال وحدت هستیم آیا امکان‌پذیر است که یک گروه همواره ایثار و گروهی دیگر همواره مطالبه کند؟ یا هر دو باید ایثار و فداکاری کنیم؟ در جمع و جامعه اسلامی باید همه مسلمانان و همه مذاهب سهیم و شریک در حکومت باشند. وأمرهم شوری بینهم اختصاص به مذهبی ندارد و أمرهم یعنی امر مسلمین شوری بینهم یعنی شوری بین المسلمین. نمی‌‌توان با گفتن و شعار دادن و تکرار جمع‌ها و کنفرانس‌ها به وحدت و اتحاد و یگانگی دست یافت. ما باید همکاری‌های اسلامی را آغاز کنیم. اگر مذاهب مختلف، همکاری را شروع کردند، حتی در نوشتن یک تفسیر مشترک، حتی در نوشتن یک تاریخ مشترک، نوشتن فقه مشترک. اگر همکاری‌ها در زمینه مسایل اجتماعی و فرهنگی آغاز شد، ما می‌‌توانیم به سمت وحدت حرکت کنیم. اگر بناست همه ما متحد باشیم از دوران دبستان در کتاب‌های دبستانی همدیگر را به رسمیت بشناسیم، مذاهب اسلامی را به عنوان شعبه‌ها و شاخه‌های یک دین به رسمیت بشناسیم، اگر بناست ما به وحدت و اتحاد برسیم در دانشگاه‌‌ها، حوزه‌های علمیه و مدارس دینی همدیگر را به رسمیت بشناسیم. معنای وحدت و اتحاد این نیست که کسی از مسیر خود دست بردارد، معنایش سعه‌صدر، مدارا و جوانمردی است. همه همدیگر را به عنوان مسلمان بشناسیم و قبول کنیم که لا اله الا الله ادامه‌اش فلاح است ضلالت نیست. اگر گفتار پیامبر ما این بوده است که قولوا لااله إلا الله تفلحوا امروز هم بدانیم گویندگان لا اله الا الله و آنها که جز الله را معبودی نمی‌دانند و نمی‌پذیرند و فرمان هیچ کس جز خداوند را اطاعت نمی‌کنند، در مسیر فلاح و رستگاری هستند. مگر امکان‌پذیر است که جهان اسلام به سمت وحدت حرکت کند اما سیاسیون و سران کشور‌های اسلامی این واقعیت را در زبان و عمل نپذیرند؟ و مگر ممکن است دو جمع مسلمانان با هم متحد شوند در حالی که در منافع ملی رودرروی یکدیگر بایستند؟ اگر ما وحدت دنیای اسلام را می‌خواهیم باید تضاد منافع را از بین ببریم. اگر وحدت دنیای اسلام را می‌خواهیم باید تهدیدات مشترک جهان اسلام را برای همدیگر تبیین کنیم و آن تهدیدات را تهدیدات همه بدانیم.

    برای وحدت دنیای اسلام، باید منافع مشترک دنیای اسلام تبیین شود

    اگر بناست ما به وحدت دنیای اسلام برسیم، باید منافع مشترک دنیای اسلام را تبیین کنیم و قبول کنیم که وحدت و اتحاد به نفع‌مان، فرزندانمان، کشورمان و امت‌مان خواهد بود. که همه مسئولیم. حتی عن البقاع والبهائم به تعبیر امیر امومنین ،ما نه تنها در برابر یکدیگر مسئولین که در برابر سرزمین یکدیگر، آب و خاکمان، ساختمان‌هایمان و حتی حیواناتی که در کشورهای اسلامی زندگی می‌کنند، ما مسئولیم. اگر احساس مسئولیت عمومی‌کردیم. اگر ویرانی حلب را، ویرانی ریاض دانستیم، اگر ویرانی موصل را ویرانی اردن دانستیم و اگر ویرانی شهرهای لبنان را ویرانی شهرهای پاکستان دانستیم. ما در برابر ساختمان‌ها و آثار تمدنی دنیای اسلام مسئولیم. خانه‌ها و شهرها و اماکن به نام دین، جهاد، خلافت و امارت ویران می‌شود و برخی در برابر آن سکوت می‌کنند. بگذریم از آنکه برخی از کشورها به نحوی به این قاتلان پست‌تر از بهائم کمک می‌کنند و یاری می‌رسانند و پول و اسلحه به آنها می‌دهند. آیا برای ما قابل قبول است که سال‌ها و سال‌هاست فلسطین زیر بمباران وحشیانه صهیونیسمها قرار داشته باشد؟ آیا برای دنیای اسلام قابل قبول است که ملتی 66 سال از سرزمین، دیار و وطن خود آواره باشد؟ آیا برای ما قابل قبول است که سال‌ها لبنان وسوریه در جنگ و کشتار و ویرانی باشند؟ آیا برای ما قابل قبول است که صلاح‌الدین، نینوا، موصل و شمال و غرب عراق در هجوم وحشیان باشد؟ آیا برای دنیای اسلام قابل قبول است که پاکستان، افغانستان و یمن در مسیر تنازع و کشتار توسط گروه‌هایی به نام‌های مختلف باشند؟ اگر ما دنبال وحدت در دنیای اسلامیم باید سنی در غزه، علوی در دمشق، زیدی در یمن، کرد ‌سنی و ‌شیعه در عراق، شیعه و سنی در ‌پاکستان و افغانستان و سراسر دنیای اسلام، همه و همه را امت واحده بدانیم. اگر ما غم همه مسلمان‌ها را غم خود دانستیم آنگاه وحدت در دنیای اسلام امکان‌پذیر است.

    داعش گروهی غارتگر است که آبروی اسلام را به بازی گرفته است

    شما ببینید گروهی غارتگر با نام دین و با نام جهاد، با آبروی اسلام چه کردند، نه تنها با مردم موصل چه کردند، نه با مردم رقه، نه با مردم حلب، لبنان و پاکستان و افغانستان چه کردند. با آبروی پیامبر(ص) چه کردند به نام دین سر بریدند، به نام دین، بقاء، مساجد، کنیسه و کلیسا و همه جا را ویران و خراب کردند. اهل کتابی را که در یک کشور اسلامی متعاهد بودند بدون جرم کشتند و افتخار کردند. دنیایی که قدم به قدم احساس می‌کرد، فردا راه نجاتی جز قرآن و اسلام پیش روی او نیست، دنیایی که احساس می‌کرد تمدن غرب نمی‌تواند همه نیازمندی‌های مادی و معنوی جهان امروز و فردا را تأمین کند و آرام وآرام نگاه به آیات نورانی قرآن مجید می‌کرد و در برابر سیره پیامبر عظیم‌الشأن اسلام سر فرود می‌آورد، ببینید گروهی مزدور با چهره پیامبر(ص) چه کردند و با آیات نورانی قرآن چه کردند. از کشته شدن بی‌گناهان بدتر، کشته شدن و سر بریدن آبروی اسلام و پیامبر عظیم‌الشأن اسلام است. امروز همه باید دست به دست هم دهیم. امروز باید همه علمای اسلام برای وحدت، امت اسلامی تلاش کنند، بیاییم، سیدجمال، عبده، شلتوت و مرحوم آیت‌الله بروجردی را از نو زنده کنیم، بیاییم امام خمینی(ره) را زنده کنیم. بیاییم در شرایطی که امروز ما قرار داریم، مسیر وحدت، اتحاد، یکپارچگی و یگانگی را برگزینیم و افتخار کنیم. امروز جوانان مسلمان، در دنیای غرب و شرق از کار یک گروه هتاک به اسلام و آدم‌کش احساس شرم می‌کنند و مگر اسلام دین سمحه و سهله نیست و مگر اسلام دین بشارت نیست و مگر پیامبر به امیرالمؤمنین و معاذ بن جبل چه فرمود. "کان رسول الله أمر علیّا و معاذا أن یصیرا الی الیمن فقال: انطلقا فبشرا ولاتنفّرا ویسّرا ولاتعسّرا". پیامبر به امیرالمؤمنین و معاذ فرمود به یمن بروید، آنجا به گونه‌ای اسلام را ترویج و تبلیغ کنید که مردم مژده راه سعادت را بیابند و از اسلام فاصله نگیرند. اسلام را سهل به مردم معرفی کنید و سخت و پیچیده برای مردم تعریف نکنید. حتی به امیرالمؤمنین فرمود که نماز را آنچنان کوتاه بخوان تا پیرمردها و مریض ها بتوانند در نماز شرکت کنند. ما باید اسلام رحمانی، اسلام معتدل، اسلام اعتدالی را به جهان معرفی کنیم. ما باید در برابر افراط و خشونت ایستادگی کنیم. به دنیا بگوییم اسلام دین، افراط و خشونت نیست، اسلام دین مماشات و مداراست، دین سمحه سهله است. در کنار هم قرار بگیریم.

    جمهوری اسلامی ایران از مبارزه با افراط و خشونت حمایت می‌کند

    جمهوری اسلامی ایران به عنوان قدرت بزرگ منطقه‌ای جهان اسلام با راهبری رهبر عظیم‌الشأن انقلاب اسلامی از هر گروه و ملت مسلمانی که در برابر افراط و خشونت بایستد و مبارزه کند، حمایت می‌کند چه غزه، دمشق و موصل و چه کردستان عراق، افغانستان و پاکستان باشد و چه هر جای دیگر. جمهوری اسلامی ایران در برابر مسلمان‌هایی که برای آزادی سرزمین‌شان، در برابر غاصبین می‌جنگند و مبارزه می‌کنند در کنار آنهاست و از آنها دفاع خواهد کرد. دنیای استکبار امروز می‌خواهد با تخفیف اسلام ،با اهانت به اسلام و با تفرقه در دنیای اسلام بر سرزمین‌های اسلامی که این سرزمین‌های اسلامی از جایگاه‌های استراتژیک دنیای امروز هستند، به راحتی سلطه یابد و منابع دنیای اسلام را غارت کند و با تفرقه و اختلاف بر ما حکومت کند. ما امروز برای منافع‌مان، حتی برای منافع دنیای‌مان و برای منافع آینده، باید متحد شویم و دست به دست هم دهیم و از اختلاف و تفرقه دست برداریم، از مسایل کوچک بگذریم و به مسایل مهم و اهداف مهم نگاه کنیم. به یاری دین خدا بپاخیزیم. امروز روزی است که خداوند و دین خدا از ما می‌خواهد که به صحنه بیاییم و در برابر ظالمان و مشرکان و منحرفان و مزدوران آنها ایستادگی کنیم که اگر اینچنین راه را برگزیدیم خدا هم ما را یاری خواهد کرد. إن تنصروا الله ینصرکم و یثبّت أقدامکم والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته

    متن زیر سخنرانی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر انقلاب اسلامی ایران است که در جمع مسئولان لشگری و کشوری و همچنین مهمانان بیست و هشتمین کنفرانس بین‌المللی وحدت بیان شده است.

    تبریک موالید و عرض خدمت مقدم

    بسم‌الله‌الرّحمن‌الرّحیم میلاد مسعود حضرت نبیّ مکرّم اسلام و میلاد امام صادق (ع) را به همهٔ حضّار محترم تبریک عرض می‌کنم. مسئولان کشور تشریف دارند؛ میهمانان عزیز هفتهٔ وحدت حضور دارند؛ سفرای محترم کشورهای اسلامی در جلسه تشریف دارند؛ بر همهٔ شما این عید سعید و بزرگ مبارک باد. همچنین تبریک عرض می‌کنم به عموم ملّت ایران و ملّت‌های مسلمان، امّت اسلامی، و نیز به همهٔ آزادگان عالم؛ انسان‌هایی که برای آنها مسئلهٔ آزادگی و انسانیّت دارای ارزش است؛ چون امروز میلاد پیامبر علم است؛ پیامبر علم، پیامبر عقل، پیامبر اخلاق، پیامبر رحمت، پیامبر وحدت و پیامبر همهٔ خصال بزرگ انسانی.

    تلاش برای تحقق مفاهیم و تعالیم اسلام

    هرکسی به این خصال انسانی دلبستگی دارد، به پیامبر اسلام عشق می‌ورزد، احساس دلبستگی می‌کند. من و شما مسلمانانی که مدّعی پیروی از این بزرگوار هستیم و به این افتخار می‌کنیم و در راه آن حاضریم ایستادگی کنیم و جان و مال در راه آن مصرف کنیم، احتیاج داریم به اینکه خود را دنباله‌رو این تعالیم - که پیام اسلام متضمّن آن است، یعنی همین علم و عقل و حکمت و رحمت [۱]و وحدت و اخلاق و خصال [۲]انسانی که پیام پیامبر اسلام متضمّن اینها بود و حضرت ابی‌عبدالله جعفربن‌محمّدالصّادق (ع) گسترده‌ترین تلاش‌ها را برای توسعهٔ این مفاهیم و تحقّق این تعالیم متحمّل شد - بدانیم و برای آنها تلاش کنیم؛

    دشمن برای تفرقه تلاش می‌کند

    این وظیفهٔ امروز همهٔ مسلمان‌ها است. البتّه توده‌های مردم دنباله‌رو مسئولان کشورها هستند. دولت‌ها، نخبگان، روشنفکران، علما، سیاستمداران و مانند اینها هستند که وظیفهٔ اصلی را در این میدان وسیع به عهده دارند. و من امروز وقتی نگاه می‌کنم به مسائل جامعهٔ خودمان و مسائل دنیای اسلام، می‌بینم اگرچه همهٔ این محتواهای بزرگ مهم است - برای دنیای اسلام، هم علم مهم است، هم خردورزی مهم است، هم اخلاق مهم است - لکن آنچه امروز در درجهٔ اوّلِ اولویّت برای دنیای اسلام قرار دارد، وحدت است. ما مسلمان‌ها خیلی از هم دور شدیم؛ سیاست‌ها در این زمینه، تلاش متأسّفانه موفّقی انجام دادند که مسلمان‌ها را، دل‌های گروه‌های مُسلم را از یکدیگر جدا کنند. امروز به وحدت احتیاج داریم.

    امروز مهم‌ترین نیاز کشورهای اسلامی وحدت است

    اگر ملّت‌های کشورهای اسلامی در همهٔ این منطقهٔ وسیع - که یک کسر بسیار بزرگی از جمعیّت دنیا را تشکیل می‌دهند - نه در جزئیّات، [بلکه‌] در جهت‌گیری‌های کلّی با یکدیگر همراه باشند، دنیای اسلام به اوج ترقّی[۳]و تعالی[۴] خواهد رسید؛ [اینکه‌] در مسائل کلّی کنار هم دیده بشوند؛ همین دیده شدن در کنار هم تأثیر دارد. اینکه رؤسای کشورهای اسلامی یا روشنفکران کشورهای اسلامی علیه یکدیگر حرف بزنند - ولو فقط حرف باشد - دشمن را جَری می‌کند؛ به دشمن امید می‌دهد؛ همچنان‌که واقعیّت امروز، همین است. همین‌قدر که ما ولو در اظهاراتمان کنار یکدیگر قرار بگیریم، عظمت می‌بخشد به دنیای اسلام؛ عظمت می‌بخشد به شخصیّت امّت اسلامی.

    هر نوع اجتماع مسلمانان مایه شرف پیامبر اکرم (ص)است

    هرجا نمونه‌هایی از این اجتماع را ما مشاهده کردیم، ولو تن‌ها، جسم‌ها در کنار هم قرار گرفتند، دیدیم انعکاس آن در دنیا مایهٔ شرف و آبروی اسلام و مسلمین شد؛ مایهٔ آبروی پیغمبر شد. نماز عید [۵] را که می‌خوانیم، کنار هم قرار می‌گیریم، می‌گوییم:اَلَّذی جَعَلتَهُ لِلمُسلِمینَ عیداً وَ لِمُحَمَّدٍ صلّی‌الله‌علیه‌وآله ذُخراً وَ شَرَفاً وَ کَرامَتاً وَ مَزیداً؛

    [۶]صِرف کنار هم قرار گرفتن جسم‌ها در نماز، برای پیغمبر مایهٔ شرف است؛ برای امّت اسلامی مایهٔ اعزاز و احترام است. اجتماع حج همین‌جور است.

    امسال شما ملاحظه کردید در اربعین حسینی میلیون‌ها انسان در کنار هم قرار گرفتند؛ خود این حرکت عظیم یک جمعی از مسلمان‌ها - البتّه مخصوص شیعه نبود، سنّی‌ها هم بودند - که در دنیا انعکاس پیدا کرد، تعظیم کردند؛ تجلیل کردند؛ آن را بزرگ‌ترین گردهمایی عالم به حساب آوردند؛ چه کسانی؟ آنهایی که دارند مسائل اسلامی را رصد می‌کنند.

    از ملت و دولت عراق بابت برگزاری مراسم باشکوه اربعین تشکر می‌کنم

    من همین‌جا مناسب می‌دانم و لازم می‌دانم به‌مناسبت یاد از آن اجتماع عظیم، از دولت عراق، ملّت عراق، عشایر عراق که در این آزمون بسیار مهم فداکاری کردند، خدمت کردند، کَرم و بزرگواری نشان دادند، تشکّر کنم. حادثهٔ عجیبی بود حادثهٔ امسالِ اربعین کربلا. این راه را دشمنان اسلام و دشمنان اهل‌بیت به خیال خود مسدود کرده بودند. ببینید چه حرکت عظیمی اتّفاق افتاد! وقتی حتّی جسم‌ها در کنار هم قرار می‌گیرد، این‌جور انعکاس پیدا می‌کند.

    اگر با هم باشیم عزت پیدا می‌کنیم

    اگر ما با هم باشیم، کشورهای اسلامی، ملّت‌های مسلمان - سنّی و شیعه و فِرَق مختلف تسنّن و تشیّع - با یکدیگر دل‌هایشان صاف باشد، نسبت به یکدیگر سوءظن نداشته باشند، سوءنیّت نداشته باشند، به یکدیگر اهانت نکنند، ببینید در دنیا چه اتّفاقی خواهد افتاد؛ چه عزّتی برای اسلام درست خواهد شد! وحدت؛ وحدت.

    تشیع انگلیسی واسلام آمریکایی

    امروز، هم در بین اهل سنّت، هم در بین شیعه، دست‌هایی در کار است برای اینکه اینها را از هم جدا کند؛ همهٔ این دست‌ها هم اگر جستجو کردید، می‌رسد به مراکز جاسوسی و اطّلاعاتی دشمنان اسلام؛ نه دشمنان ایران، نه دشمنان شیعه فقط؛ دشمنان اسلام. آن تشیّعی که ارتباط به ام‌آی‌شش انگلیس [۷]داشته باشد، آن تسنّنی که مزدور سی‌آی‌ای آمریکا [۸]باشد، نه آن شیعه است، نه آن سنّی است؛ هر دو ضدّ اسلامند.

    اصرار می‌کنم به علمای اعلام، این‌قدر دم از تفرقه نزنند

    ما ۳۵ سال است در جمهوری اسلامی این فریاد را داریم می‌زنیم؛ فقط هم نمیگوییم، عمل می‌کنیم. کمکی که جمهوری اسلامی به برادران خود در دنیای اسلام تا امروز کرده است، اغلب کمکی بوده است که به برادران اهل سنّت کرده است. ما در کنار فلسطینی‌ها ایستادیم، در کنار مردم مؤمن کشورهای منطقه‌ایستادیم، چون می‌دانستیم مسئلهٔ وحدت، امروز در رأس مسائل اسلامی است.

    من توصیه می‌کنم، اصرار می‌کنم به علمای اعلام، به روشنفکران دنیای اسلام، به سیاستمداران دنیای اسلام، این‌قدر دم از تفرقه نزنند. یک عدّه‌ای در دنیا دارند پول خرج می‌کنند برای اسلام‌هراسی، برای اینکه چهرهٔ اسلام را در دنیا خراب کنند، [آن‌وقت‌] ما هم در درون خودمان سعی کنیم چهرهٔ یکدیگر را خراب کنیم، تخریب کنیم، مردم را از یکدیگر بترسانیم! این خلاف حکمت است، خلاف سیاست است.

    سیاست خارجی ایران مبتنی بر دوستی و برادری با کشورهای مسلمان است

    من شنیدم بعضی از دولت‌های منطقه، سیاست خارجی خودشان را بر مبنای معارضهٔ با ایران قرار داده‌اند! چرا؟ این خلاف عقل است، خلاف حکمت است، این کار کار ابلهانه‌ای است. چرا انسان یک‌چنین اشتباه بزرگی را مرتکب بشود؟ ما بعکس؛ ما سیاست خارجی خودمان را مبتنی کردیم بر دوستی و برادری و ارتباط با همهٔ کشورهای مسلمان و کشورهای منطقه از همسایه و غیر همسایه؛ این سیاست ما است؛ ما همین‌جور هم عمل کردیم، همین‌جور هم در آینده عمل خواهیم کرد. امروز بحمدالله ملّت ایران این بصیرت، این آگاهی، این معرفت والا را یافته است که بداند مصلحت آیندهٔ کشورش بستگی دارد به اتّحاد اسلامی، با ملّت‌های مسلمان و با کشورهای دیگر. البتّه تلاش می‌کنند کسانی، کوشش می‌کنند، سعی می‌کنند، اختلال ایجاد کنند، بدبینی ایجاد کنند، وسوسه بکنند لکن ملّت بحمدالله این را ملّت ما امروز فهمیده است. این فریاد امام بزرگوار ما - از قبل از پیروزی انقلاب، بعد هم از آغاز تشکیل نظام اسلامی به مسئلهٔ وحدت - کار خود را کرد، مردم ما آگاه شدند؛ این وظیفهٔ همه است.

    اگر ما به امّت اسلامی فکر کردیم، منافع کشورهایمان هم تأمین خواهد شد

    امروز باید همهٔ مسلمانان در اقصی‌نقاط عالم، به امّت اسلامی‌بیندیشند، به وحدت اسلامی‌بیندیشند؛ اگر ما به امّت اسلامی فکر کردیم، منافع کشورهایمان هم تأمین خواهد شد. مصلحت دشمن این است که ما را از هم جدا کند، به یک کشور حمله کند، از کشور دیگری یارگیری کند؛ مصلحت دشمن در این است، ما نباید بگذاریم. دشمن کیست؟ دشمن، سرمایه‌داری آمریکا و استکبار جهانی است که امروز در رأس آن، آمریکا و صهیونیست‌هایند - عناصر صهیونیست - که دولت صهیونیست در فلسطین اشغالی هم یک بخشی از آن مجموعهٔ خطرناک و آن سرطان مهلکی است که صهیونیست‌ها در دنیا به‌وجود آوردند. در مقابل اینها بایستی ایستاد، درمقابل اینها بایستی به اسلام مراجعه کرد، به متون قرآن مراجعه کرد.

    اسلام پلورالیسم را قبول ندارد

    انسان می‌بیند و نوشته‌هایی را مشاهده می‌کند گاهی چیزهایی بعضی می‌گویند و می‌نویسند که با توجّه به آیات قرآن نوشته نشده است. قرآن می‌فرماید که «قولوا ءامَنّا بِاللهِ وَ مآ اُنزِلَ اِلَینا وَ ما اُنزِلَ اِلی‌ اِبرهیمَ وَ اِسمعیلَ وَ ... و ما اوتِیَ موسی و [عیسی‌ و ما اوتِیَ‌] النَّبیّون»[۹] بعد از آنکه همهٔ آن شرایع قبلی را ذکر می‌کند که وظیفهٔ مسلمان این است که به آنها اعتقاد داشته باشد، بعد می‌فرماید: فَاِن ءامَنوا بِمِثلِ مآ ءامَنتُم به‌ فَقَدِ اهتَدَوا[۱۰] اسلام پلورالیسم را قبول ندارد؛

    آنهایی که ترویج می‌کنند که «اسلام چون از حضرت موسی‌ و حضرت عیسی‌ تجلیل کرده است، قائل به پلورالیسم است» به قرآن مراجعه کنند، متون اسلامی را ملاحظه کنند؛ از روی بی‌اطّلاعی و از روی غفلت، یک مطلبی را ذکر می‌کنند؛ اسلام این است: فَاِن ءامَنوا بِمِثلِ مآ ءامَنتُم به‌ فَقَدِ اهتَدَوا وَ اِن تَوَلَّوا فَاِنَّما هُم فی شِقاقٍ فَسَیَکفیکَهُمُ الله[۱۱] این معنای قرآن [است‌]. آن‌وقت در بین مسلمانان «حَریصٌ عَلَیکم»[۱۲] دربارهٔ پیغمبر می‌فرماید که«حَریصٌ عَلَیکم بِالمُؤمِنینَ رَءوفٌ رَحیم[۱۳] نسبت به مؤمن دارای رأفت [امّا] اَشِدّاءُ عَلَی الکُفّارِ رُحَمآءُ بَینَهُم[۱۴] در مقابل کسانی‌که با شما دشمنی می‌کنند و دشمن شما هستند «اَشِدّاء» باشید؛ یعنی سخت باشید؛ مثل خاکریزِ نرم نباشید که دشمن از هرجا خواست بتواند در شما نفوذ کند؛ مستحکم باشید، ایستاده باشید امّا «رُحَمآءُ بَینَهُم» [۱۵]، بین خودتان، دلهایتان با هم صاف باشد، با هم مهربان باشید؛ اسم‌ها نتواند شما را از هم جدا کند، مرزهای جغرافیایی نتواند شما را با هم دشمن کند، مرزهای جغرافیایی نتواند ملّت‌ها را در مقابل هم قرار بدهد؛ این از آن درس‌های پیغمبر است. ما امروز - روز ولادت نبیّ اکرم - خوب است درس بگیریم؛ فقط تجلیل کردن و تعریف کردن از پیغمبر، کاری نیست که امروز از ما انتظار می‌رود؛ باید درس بگیریم، باید بخواهیم که آنچه را پیغمبر برای آن مبعوث شده است، تحقّق ببخشیم که عرض کردم اولویّت، امروز در دنیای اسلام اتّحاد است. امیدواریم خداوند متعال موفّق بدارد همهٔ ما را که به آنچه می‌گوییم عمل کنیم؛ پروردگارا! دنیای اسلام و امّت اسلامی را روز به روز قوی‌تر و سربلندتر بفرما.

    والسّلام علیکم و رحمة الله و برکاته

    بیست و هشتمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی پس از سه روز نشست با صدور بیانیه‌ای به کار خود پایان داد. متن بیانیه پایانی بیست و هشتمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی به شرح ذیل است:

    الحمد لله رب العالمین والصلاة والسلام علی سید خلقه محمد وآله الطاهرین وصحبه المیامین ومن تبعهم بإحسان إلی یوم الدین. با یاری خداوند متعال، و به مناسبت هفته وحدت اسلامی در سالروز میلاد رسول گرامی اسلام (ص) و امام جعفر صادق(ع)، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، بیست و هشتمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی را در روزهای ۱۷-۱۹ برابر با ۷-۹ جنوری ۲۰۱۵ با حضور صدها تن از شخصیت‌های دین و نخبگان علمی از جمهوری اسلامی ایران و سایر کشورهای جهان برگزار کرد. در این دوره از کنفرانس، موضوع «امت واحد اسلامی، چالش‌‌ها و راه‌کارها»، مورد بررسی قرارگرفت وهمچنین شرکت‌کنندگان توفیق دیدار با حضرت امام خامنه‌ای را یافتنه و به فرمایشات ارشادی ارزشمند گوش فرا دادند و ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران، جناب آقای حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حسن روحانی، با سخنرانی خود، این دوره از کنفرانس را افتتاح کردند.

    شرکت‌کنندگان در این کنفرانس، در مدت سه روز و طی ۱۵ نشست و از طریق ارائه بیش از یکصد پژوهش و سخنرانی به بررسی موضوع آن پرداختند. علاوه بر این، شرکت‌کنندگان براساس تخصص‌هایشان به بررسی آخرین تحولات حوزه تجارت، مسائل جوانان و دانشجویان، احزاب سیاسی، زنان، دانشگاهیان و رسانه در چارچوب کمیته‌های تخصصی مستقل پرداخت و همچنین در قالب کمیته "المساعی الحمیده" و نشست مجمع عمومی و کمیته ویژه اتحادیه جهانی علمای مقاومت" بحران‌های در جهان اسلام را با هدف یافتن راهکارهای واقعی برای آن، بحث و تبادل نظر گذاشتند.

    بیست وهشتمین کنفرانس وحدت اسلامی، در پایان نشست‌هایش توصیه‌های زیر را صادر کرد:

    یک: شرکت‌کنندگان براساس مسلمات قرآن کریم و سنت شریف نبوی تأکید کردند که اسلام همه اهل قبله را شامل می‌شود و دلیل آن شهادتین است که جان، مال و آبروی گوینده آن را در امان قرار می‌دهد و تقریب بین مذاهب اسلامی را راهی مهم برای تحقق وحدت امت در حوزه‌های مختلف دانستند و اعلام داشتند که منتسبان تمامی مذاهب اسلامی که به ارکان اسلام و اصول ایمان باور دارند و هیچ یک از بدیهیات آن را انکار نمی‌کنند، در دایره امت واحده اسلامی قرار می‌گیرند و جان آنها یکسان است وکوچکترین آنان در شمول ذمه آنها قرار می‌گیرد و در برابر غیر خود، متحد هستند و برای تحقق اهداف والای اسلامی با یکدیگر همکاری می‌کند و اینکه نباید اختلافات سیاسی از اختلافات عقیدتی، تاریخی یا فقهی سوء‌استفاده کنند و انگیختن فتنه‌های طایفه‌ای یا نژادی، فقط به دشمنان اسلام خدمت می‌کند و طرح‌های مکارانه‌شان را عملی می‌سازد و اشغال‌گری‌های کینه توزانه سرزمین‌های اسلامی را که باید با تمامی ابزارها با آن مبارزه کرد، تقویت می‌کند.

    دو: شرکت‌کنندگان تمامی اشکال تجاوزات صهیونیستی به ملت صبور، مقاوم شجاع فلسطین، به ویژه تلاش‌های آنها برای تخریب مسجد‌الاقصی و خانه‌های فلسطینیان در قدس و یهودی‌سازی آن را از طریق تغییر قومیتی در سرزمین فلسطین و محاصره این ملت غیور در غزه محکوم می‌کنند جهاد ملت قهرمان فلسطین و مقاومت دلیرانه آنان را گرامی می‌دارند و از تلاش‌های برای صلح گروه‌های مختلف فلسطینی و اتحاد آنها حمایت و بار دیگر بر ضرورت تحقق حقوق مشروع ملت فلسطین و در رأس آنها حق تعیین سرنوشت و برپایی دولت مستقل آنها در تمامی سرزمین‌های فلسطینی به پایتختی قدس شریف و حق بازگشت به وطنشان تأکید می‌کنند، همچنانکه به ندای امام خامنه‌ای حفظه الله در ضرورت مسلح ساختن ملت‌مان در کرانه باختری با هدف حمایت از مسئله مقاومت فرا می‌خوانند و محاکمه صهیونیست‌های جنایتکار و مجازات آنها در ازای جنایات جنگی و جرائم ضد انسانی‌شان، را از جامعه بین‌المللی می‌خواهند.

    سه: شرکت‌کنندگان ضمن اعلام مقاومت به عنوان حق مشروع ملت‌ها، تمامی انواع تروریسم فردی یا گروهی یا دولتی که توسط برخی از کشورها تحت پوشش جهانی‌سازی دموکراتیک کردن کشورهای انجام می‌شود و در سطح اسلامی و جهانی محکوم است را تقبیح و حمایت خود را از مقاومت اسلامی در فلسطین و لبنان، اعلام کردند.

    چهار: شرکت‌کنندگان با هدف تحقق وحدت اهل قبله و تقریب پیروان مذاهب اسلامی، تمامی مسلمانان را به احترام به یکدیگر و پرهیز از بحث و مناقشه در مسائل مورد اختلاف و سپردن آن به بحث‌های علمی علما و کارشناسان و عدم اهانت و افترا به اتباع سایر مذاهب اسلامی فرا می‌خوانند. همچنین آنها بر عدم جواز هر شکلی از انواع توهین‌های لفظی یا عملی به مسائل مورد احترام هر یک از مذاهب اسلامی که به طور ویژه شامل اهل بیت علیهم‌السلام، همسران پیامبر مکرم اسلام(ص)، صحابه بزرگوار یا امامان مسلمانان می‌شود، و عدم جواز تخریب مساجد و عبادتگاه‌ها و همچنین حسینیه‌ها، تکایا و مراقد بزرگان تأکید کردند. در این راستا، شرکت‌کنندگان فتوای تاریخی رهبر معظم انقلاب اسلامی، امام خامنه‌ای را در خصوص تحریم اسائه ادب به شخصیت‌های بزرگ مذاهب اسلامی و اهانت به همسران نبی مکرم اسلام که مورد استقبال گسترده علمای امت و محافل دینی والازهر شریف واقع شد را ارج نهادند.

    پنج: شرکت‌کنندگان تأکید کردند که امت اسلامی با چالش‌های بزرگی مواجه است که عقیده، شخصیت، فرهنگ، ارکان وجودی و نقش تمدن آن را نشانه گرفته است و در معرض توطئه‌هایی قرار دارد که گستستگی جغرافیائی، زبانی، ملی، مذهبی و حتی تاریخی آن را نشانه رفته است، همانطور که تلاش می‌کند آن را در حوزه‌های اجتماعی، علمی، اقتصادی و نظامی و... عقب و از اسلام دور نگه دارد و در قدرت خود برای مقابله با مشکلات حیاتی مستحدثه شک کند و می‌کوشد رفتارهای مادی منحرف از دین ووابستگی به غرب و تمایل به آن را در میان مسلمانان گسترش دهد و جهان اسلام را به جنگ‌های طایفه‌ای و قومی مشغول نگه دارد تا از مسیر مقاومت منحرف شود و این چیزی است که در رفتار گروه‌های تکفیری مسلح در نقاط مختلف جهان اسلام و همچنین در تضعیف تعلیم و تربیت اسلامگرایان و تشکیک در قدرت آن در به فروش واداشتن امت و نفوذ در رسانه‌های اسلامی از طریق اشاعه روحیه شکست و فرمانبرداری و سقوط اخلاقی آن مشهود است تا در طوفان فتنه‌ها به وظیفه خود در آگاهی بخشی و بنای شخصیت با ثبات اسلامی عمل نکند.

    شش: شرکت‌کنندگان بر این باورند که نیاز شدید به طراحی برنامه‌های تفصیلی برای تحقق تقریب بین مذاهب اسلامی در حوزه‌های زیر احساس می‌شود: الف – ارتقای سطح آگاهی مسلمانان در حوزه‌های مختلف و به ویژه در حوزه فهم اسلام و تعالیم و اهداف آن و فهم واقعیت‌ها در سطوح مختلف ب – درخواست از کشورهای اسلامی برای اجرای شریعت اسلامی در تمامی حوزه‌های زندگی. ج – آغاز فرایند آموزشی و تربیتی در نواحی مختلف امت اسلامی بر اساس آموزه‌های اسلامی د – استفاده مفید از امکانات سیاسی، اقتصادی و جغرافیایی و توانمندی‌های علمی امت و کاربست آن در تحقق اهداف بزرگ و مقاومت در برابر چالش‌ها. هـ- کمک به اقلیت‌های اسلامی در کشورهای مختلف جهان برای حفظ هویتشان واقامه شعائر دینی و تقویت نقش آنها در جامعه در عین رعایت حقوق غیر مسلمانان در جوامع اسلامی. و – تربیت نسل اسلامی براساس فرهنگ مقاومت و عزت و ایجاد ساختار آینده نگرانی بهتر با تاکید بر نقش مثبت زنان و جوانان و سایر گروه‌های جامعه. هفت: شرکت‌کنندگان از طریق راه‌های زیر به نوآوری در حوزه‌های اندیشه‌ای که به تقریب بینجامد، فرا می‌خوانند: ۱- گسترش اندیشه اعتدال در فهم شریعت برگرفته از کتاب و سنت شریف نبوی. ۲- توجه به اولویت‌های فقهی و آگاهی نسبت به مقتضیات و خواسته‌های و در نظر داشتن شرایط متغیر در صدور احکام شرعی. ۳- توجه به مقاصد ثابت شریعت و ویژگی‌های عمومی اسلام. ۴- احیای علوم تطبیقی و علوم اختلافی ۵- توجه به توسعه اندیشه تقریبی در پژوهش‌ها و مطالعات مختلف و به ویژه فقهی.

    هشت: شرکت‌کنندگان در سطح عملیاتی پیشنهادهای زیر را ارائه کردند: ۱- توسعه منطق گفتگو بین مسلمانان بر اساس پایه‌های شرعی ۲- تقویت فعالیت‌های کمیته «المساعی الحمیده» و کمیته‌های فرعی آن برای تحقق آشتی میان مسلمانان و حل بحران‌های آنها ووساطت بین دولت‌ها و ملت‌ها وگروه‌های مختلف برای نزدیک کردن دیدگاه‌ها و دستیابی یک راه حل اسلامی مسالمت‌آمیز درباره مشکل سوریه و بحرین وعراق و میانمار و سایر حوزه‌های اختلاف. ۳- تقویت مطالعات تقریبی در دانشگاه‌ها از طریق گشایش گروه‌های دانشگاهی در این تخصص و افزایش پیام‌های علمی و توسعه مبادله تخصصی علمی. ۴- تنظیم فتوا بر اساس ضوابط مورد تأیید انجمن‌ها و منابع فقهی ۵- تشکیل کمیته‌ای از حقوقدانان که حقوق آسیب دیدگان افراط و تکفیر و تروریسم را پیگیری کند. ۶- تشکیل کمیته‌های از متفکران که به ارائه برنامه‌ها و طرح‌هایی برای ضامنت سلامت خانواده مسلمان و دفاع از حقوق آن و به ویژه حقوق زنان و کودکان براساس ارزش‌های انسانی و شریعت نبوی بپردازد.

    نه: شرکت‌کنندگان در کنفرانس اعلام می‌دارند که تقریب به معنی تعصب مذهبی یا کوشش برای تبلیغ یک مذهب در میان پیروان مذهب دیگر نیست و آنچه را که برخی طرف‌هگا به عنوان کوشش شیعه کردن اهل سنت یا سنی کردن شیعیان ترویج می‌کنند، بیشتار به قصد فتنه انگیزی و مفسده‌جویی میان مسلمانان و گسترش اختلاف میان امت است.

    ده: کنفرانس وحدت اسلامی، جهان اسلام و ملت‌های منطقه را به اتحاد در مقابله با جنبش‌های افراطی و تکفیری و حمایت از مقاومت مردمی در عراق و سوریه تا استقرار امنیت در این دو کشور فر می‌خواند.

    یازده: شرکت‌کنندگان به همکاری برای یاری آوارگان و آسیب دیدگان از گروه‌های افراطی و تکفیری در مناطق مختلف جهان اسلام به ویژه سوریه و عراق فرا می‌خوانند.

    دوازده: شرکت‌کنندگان در کنفرانس، خواهران مسلمانی را که از توانائی علمی برخوردارند، به همکاری برای موفقیت دعوت به تقریب فرا می‌خوانند و از ایشان می‌خواهند که نقش فعالتری در کنفرانس‌های وحدت اسلامی و گسترش آگاهی تقریبی میان جوامع اسلامی‌داشته باشند.

    سیزده: شرکت‌کنندگان در کنفرانس معتقدند که مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی – طی روند فعالیتش که نزدیک به ۳۰ سال به طول انجامیده است – با استفاده از تمامی ابزارهای موجود، نقش مهمی در تحقق موادی که بیشتر ذکر آن رفت، ایفا کرده است. امید است برخی از موانع و نواقصی که مانع از تسریع در تحقق اهداف مطلوب می‌شود، برطرف شود.

    چهارده: کنفرانس وحدت اسلامی از شورای عالی و مجمع عمومی می‌خواهد به بررسی ارزیابی‌های کمیته‌ها و توصیه‌های آنان و توصیه‌های کمیته‌های دائمی مجمع عمومی و اتحادیه‌های جهانی علمای مقاومت بپردازد.

    پانزده: شرکت‌کنندگان کنفرانس پیروزی‌ها و گام‌‌های موفقیت‌آمیز ملت‌های اسلامی در بیداری را شادباش گفته و همگان را به حمایت مادی و معنوی از خلق‌های ستم دیده به ویژه مردم فلسطین و میانمار را فرا می‌خوانند.

    شانزده: شرکت‌کنندگان کنفرانس به جهاد مردم ایران و رهبری آن را در راه اجرای شریعت خدا در عرصه‌های مختلف زندگی درود می‌فرستند و هرگونه توطئه علیه این روند را محکوم می‌سازند همچنان که حمایت خود را از موضع جمهوری اسلامی ایران در پیشبرد توانایی هسته‌ای برای اهداف مسالمت‌آمیز را اعلام می‌دارند و هرگونه روش‌های پیچیده برای منع بهره‌گیری از حقوق مشروعی را که پیمان‌ها و قطعنامه‌های بین‌المللی تضمین می‌کنند محکوم می‌سازند و کشورهای اسلامی را به بهره‌گیری از این تجربه فرامی خوانند.

    هفده: شرکت‌کنندگان کنفرانس تلاش‌های پیشگامان تقریب و وحدت اسلامی از جمله سیدجمال‌الدین حسینی و امام شیخ محمدعبده و امام محمود شلتوت و امام بروجردی و امام خمینی و امام مودودی و امام کفتارو "رحمت الله علیهم" و امام سید موسی صدر و امام خامنه‌ای "حفظه الله" و حضرت آیت‌الله واعظ زاده خراسانی و حضرت آیت‌الله تسخیری را ارج می‌نهند.

    هجده: شرکت‌کنندگان در کنفرانس، تلاش‌های پیشگامان تقریب و وحدت اسلامی از جمله سید جمال‌الدین حسینی و امام شیخ محمد عبده و امام شیخ محمود شلتوت و آیت‌الله بروجردی و امام خمینی و امام مودودی و امام کفتارو و امام شیخ سعید شعبان رحمت الله علیهم وامام سید موسی صدر وامام خامنه‌ای حفطظه الله.

    نوزده: شرکت‌کنندگان در کنفرانس بر ضرورت تشکیل کمیته‌ای متشکل از شخصیت‌های فعال اسلامی برای پیگیری توصیه‌های کنفرانس و اجرای آنها و ارائه گزارش سالانه در مورد روند اجرایی این توصیه‌ها به دبیرخانه مجمع عمومی تاکید می‌کنند.

    بیست: شرکت‌کنندگان در کنفرانس مراتب سپاسگذاری خود را از جمهوری اسلامی ایران و رهبر آن امام خامنه‌ای "دام ظله العالی" و نیز از مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی برای برگزاری و میزبانی این کنفرانس مبارک اعلام می‌دارند و برگزاری چنین گردهمایی‌هایی را متضمن خیر و برکت فراوانی می‌دانند.

    پانویس

    1. رحمت، از صفات خداوند بوده و مقابل غضب می‌باشد. رحمت در انسان به معنای دل‌نازک‌بودن و در خداوند به معنای روزی دادن و احسان و عفو و بخشش و غیره می‌باشد.
    2. (لغت‌نامه دهخدا):خصال. [خ ِ] (ع اِ) خویها. خصلت‌ها خواه نیک باشد یا بد (البته در ایجا منظور خصلت‌های خوب است).
    3. (تَ رَ قّ) [ع .] (مص ل .) 1 - بالا رفتن. 2 - به درجات عالی رسیدن.
    4. (تَ) [ع .] 1 - (مص ل .) بلند‌‌پایه گردیدن. 2 - (اِمص .) بلندی، برتری.
    5. نماز عید نمازی که مسلمانان(شیعه و سنی) در دو روز عید فطر و عید قربان بعد از طلوع خورشید اقامه می‌کنند. به فتوای بیشتر فقیهان شیعه در زمان حضور امام خواندن این نماز به جماعت واجب، و در عصر غیبت مستحب است.
    6. إقبال الأعمال، سید بن طاووس، ج ‏۱، ۲۸۸؛ بحارالانوار، علامه مجلسی، ج ۸۷، ص ۳۸۰؛ مفاتیح‏‌الجنان، شیخ عباس قمی، ص ۲۴۶، (اعمال روز عید فطر). اللَّهُمَّ أَنْتَ أَهْلُ الْکِبْرِیَاءِ وَ الْعَظَمَةِ وَ أَهْلُ الْجُودِ وَ الْجَبَرُوتِ وَ أَهْلُ الْعَفْوِ وَ الرَّحْمَةِ وَ أَهْلُ التَّقْوَی وَ الْمَغْفِرَةِ أَسْأَلُکَ بِحَقِّ هَذَا الْیَوْمِ الَّذِی جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمِینَ عِیداً وَ لِمُحَمَّدٍ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ ذُخْراً وَ شَرَفاً [وَ کَرَامَةً] وَ مَزِیداً أَنْ تُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تُدْخِلَنِی فِی کُلِّ خَیْرٍ أَدْخَلْتَ فِیهِ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تُخْرِجَنِی مِنْ کُلِّ سُوءٍ أَخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ صَلَوَاتُکَ عَلَیْهِ وَ عَلَیْهِمْ أَجْمَعِینَ اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ خَیْرَ مَا سَأَلَکَ بِهِ عِبَادُکَ الصَّالِحُونَ وَ أَعُوذُ بِکَ مِمَّا اسْتَعَاذَ [مِنْ شَرِّ مَا اسْتَعَاذَ] مِنْهُ عِبَادُکَ الصَّالِحُونَ [الْمُخْلِصُونَ‏] ترجمه: امام صادق(علیه‌السلام) فرمودند: ای خدا ای شایسته عظمت و بزرگی، و ای شایسته بخشش و قدرت، و ای لایق گذشت و رحمت، و ای سزاوار تقوی و آمرزش، از تو درخواست می‏کنم به حق این روز که برای مسلمانان عید قرار دادی و برای محمد (ص) اندوخته و ارجمندی و زیادت [مقام] گردانیدی درخواست دارم که بر محمد (ص) و خاندانش درود فرستی و مرا در هر خوبی که محمد (ص) و خاندان محمد را داخل گردانیدی داخل سازی و از هر بدی که محمد (ص) و خاندان محمد را خارج ساختی مرا نیز خارج گردانی. درود‌های تو بر محمد(ص) و تمام خاندان او باد. ای خدا من از تو درخواست می‏کنم بهترین چیزی را که بندگان نیکوکارت از تو درخواست کردند و پناه می‏برم به تو از آنچه بندگان درستکارت [مخلصت] به تو پناه بردند.
    7. سازمان اطلاعات مخفی بریتانیا (Secret Intelligence Service) یکی از سازمان‌های اطلاعاتی بریتانیا و سازمان اصلی بریتانیا برای دریافت، تجزیه، اطلاعات، برنامه‌ریزی و عملیات‌های مخفی در کشور‌های خارجی است. این سازمان که پیش‌تر به نام «سرویس استخبارات» شناخته می‌شد، همچنین به ام آی ۶ (MI ۶) مشهور است؛ واژه‌ای که گفته می‌شود کوتاه شده نام قدیمی‌تر این سازمان یعنی (۶ Military Intelligence – section) است.
    8. آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (‎Central Intelligence Agency‏) یک سازمان اطلاعاتی آمریکایی است سازمان سیا ،که وظیفهٔ جمع‌آوری و تحلیل اطلاعات دربارهٔ حکومت‌ها، شرکت‌ها و افراد خارجی و گزارش این اطلاعات به دولت آمریکا را دارد. سازمان مرکزی اطلاعات آمریکا (سیا) به مثابه بازوی اطلاعاتی دولت آمریکا عمل می‌کند و یکی از سازمان‌های مسئول فراهم آوردن اطلاعات در زمینه امنیت ملی برای سیاستگذاران این کشور است. سیا در سال ۱۹۴۷ تاسیس شد و مرکز آن در ایالت ویرجینیاست.
    9. سوره بقره ،آیه .136
    10. سوره بقره، آیه 137
    11. سوره بقره ،آیه 137
    12. سوره توبه، آیه 128
    13. همان.
    14. سوره الفتح، آیه 29.
    15. همان.

    منابع