هفدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی

هفدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی
هفدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی
نام رویداد	هفدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی
تاریخ رویداد	16 اردیبهشت‌ماه سال 1383 ش، مصادف با 15 ربیع‌الاول 1425 ق، برابر با 5 می سال 2004 م
مکان رویداد	تهران، سالن اجلاس سران
عوامل	مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی
دلیل اهمیت	بیداری اسلامی و چشم‌اندازهای آینده و هدایت آن
	v; t; e;

هفدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی، با موضوع «بیداری اسلامی و چشم‌اندازهای آینده و هدایت آن» از روز چهارشنبه، 16 اردیبهشت‌ماه سال 1383 ش، مصادف با 15 ربیع‌الاول 1425 ق، برابر با 5 می سال 2004 م، با حضور جمع کثیری از اندیشمندان و مدعوین از 35 کشور جهان اسلام، از جمله آیت‌الله تسخیری، دبیر مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، علی‌اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، محمد اسحاق مدنی، نایب‌رئیس شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهبی اسلامی، دکتر عبدالله المعتوق، وزیر اوقاف و امور اسلامی کویت، محمدی عراقی، رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، شیخ عبدالناصر الجبری، خطیب جمعه بیروت، آیت‌الله محمد عاصف محسنی، عضو شورای رهبری افغانستان، سید عمار حکیم، رئیس موسسه‌ شهید محراب (دارالتبلیغ اسلامی)، دکتر نهاوندیان، استاد دانشگاه تهران، سید هانی صحت، نویسنده‌ لبنانی، دکتر مهدی مطهرنیا، استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران، واعظ زاده‌ خراسانی، دبیرکل اسبق و عضو شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، و علیرضا اعرافی، رئیس مركز جهانی علوم انسانی، به مدت سه روز به همت مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در تهران برگزار گردید.

مراسم افتتاحیه

آیت‌الله تسخیری، دبیر مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در مراسم افتتاح هفدهمین کنفرانس وحدت اسلامی با موضوع «بیداری اسلامی و چشم‌اندازهای آینده و هدایت آن»، با اشاره به این که دنیای اسلام باید موفقیت سیاسی، علمی، تاریخی و اقتصادی را تقویت و نقاط ضعف و قوت دشمنان را شناسایی نماید، گفت: امت اسلامی با استفاده از ظرفیت عظیم موجود و اراده‌ سیاسی رهبران می‌تواند راه برون‌رفت از بحران‌های کنونی را پیدا کند. وی با اشاره به این که علما و دانشمندان اسلامی، بیشترین رسالت را در این راستا بر عهده دارند، گفت: مجمع تقریب مذاهب اسلامی در این موقعیت خطیر، برای ایجاد همفکری و همدلی، بسترسازی می‌کند و در راه شناخت موانع و هم‌چنین ترقی مسلمانان و کسب رهنمون اندیشمندان امت اسلامی برای پی‌ریزی آینده‌ی روشن تلاش خواهد کرد. دبیرکل مجمع تقریب مذاهب با بیان این که موضوعات مطرح شده در هفدهمین کنفرانس وحدت اسلامی موجب ایجاد دیدگاه وسیعی درباره‌ وضعیت کنونی امت اسلامی می‌شود، تصریح کرد: موضوع هفدهمین کنفرانس وحدت اسلامی با عنوان «بیداری اسلامی و چشم‌اندازهای آینده و هدایت آن» بیانگر اوضاع پرالتهاب امروز دنیای اسلام است.

سخنرانان کنفرانس

رئیس مجمع تشخیص مصلحت

رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز در هفدهمین کنفرانس وحدت اسلامی با موضوع «بیداری اسلامی و چشم‌اندازهای آینده و هدایت آن» تاکید کرد: دنیای اسلام می‌تواند موانع را بر طرف، امکانات را بسیج، مردم را هوشیار و دولت‌ها را به طور نسبی با یکدیگر همراه کند. علی‌اکبر هاشمی رفسنجانی، رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام در افتتاحیه‌ هفدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی با اشاره به برگزاری سالانه‌ برنامه‌های مجمع تقریب مذاهب اسلامی گفت: لازم است که کنفرانس‌های سالانه‌ شما وارد مرحله‌ عملی‌تری شود تا استفاده‌ میدانی بیشتری داشته باشد. وی موضوع هفدهمین کنفرانس وحدت اسلامی پیرامون «بیداری اسلامی و چشم‌اندازهای آینده و هدایت آن» را موثر در جهت حرکت در مسیر عملی‌تر عنوان کرد و گفت: امت اسلامی باید برای تغییر وضعیت موجود اندیشه کند و بر اساس امکانات‌ و موانع موجود برنامه‌ریزی کند که طبیعتا مقالات شما مدعوین می‌تواند گامی برای پیشبرد اهداف پیش رو باشد. وی وضعیت دنیای اسلام و اسلام را در جامعه‌ جهانی بسیار پایین‌تر از آنی دانست که مسلمانان استحقاق آن را دارند. وی افزود: امروز بر خلاف دستور قرآن، کفر و کفار بر اسلام و مسلمانان سلطه دارند، قدرت‌هایی که مسلمان نیستند و تفکر دینی ندارند خواسته‌ها و نظراتشان را به دنیای اسلامی تحمیل می‌کنند. هاشمی رفسنجانی با بیان اینکه ابزار سلطه هم اکنون در اختیار قدرت‌های کافر قرار دارد، تصریح کرد: ابزار سلطه همانند دانش که موثر در ارتقای زندگی بشری است، هم اکنون در دنیای کفر وضعیت موثرتری دارد؛ اما در عین حال دنیای اسلام به لحاظ مواد خام نه تنها کمتر از آنها نیست، بلکه بیشتر از آنهاست.

نایب‌رئیس شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی

نایب‌رئیس شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در این کنفرانس با اشاره به تلاش‌های پیامبر اکرم در مکتب اسلامی گفت: پیامبر اسلام (صلی‌الله علیه وآله) در ابتدا «امی» خوانده می‌شد اما نه تنها، پیامبر اسلام مسلمانان را از خواب غفلت بیدار کرد بلکه موجب بیداری سراسر جهان شد. محمد اسحاق مدنی، نایب‌رئیس شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهبی اسلامی در هفدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی تصریح کرد: اگرچه در دنیای اسلام بدعت‌های بسیاری ایجاد شد و اگرچه بسیاری از رخدادها در صدر اسلام موجب فاصله میان مسلمانان گشت، اما مسلمانان همچنان معلم دنیا بودند. وی اضافه کرد: اسرائیل ایجاد شد و یهود که دشمن سرسخت اسلام بود بر قلب جهان مسلط گشت؛ اما افرادی هم همانند سید جمال‌الدین اسدآبادی بیدارگر بودند و جهان اسلام را تا حد زیادی آگاه ساختند. نایب‌رئیس شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی با تاکید بر این که امروز جهان اسلام بیدار شده است، گفت: این بیداری دشمن را دیوانه کرده است، دشمنی که مدعی حقوق بشر است اما در فلسطین با توطئه‌های خود فرزندان و رهبران فلسطین را از بین می‌برد.

وزیر اوقاف و امور اسلامی کویت

در این کنفرانس، وزیر اوقاف و امور اسلامی کویت نیز با بیان این که بهترین نعمت اعطا شده از سوی خدا به جهان اسلام، اسلام است، گفت: اسلام دل‌ها را به هم نزدیک می‌کند، لذا ما باید به ارزش آن پی ببریم و امین این نعمت باشیم. دکتر عبدالله المعتوق، وزیر اوقاف و امور اسلامی کویت در هفدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی با تاکید بر این که ما باید یکدیگر را برای برطرف کردن موانع یاری دهیم، گفت: اگر اهل باطل مشترک هستند، چرا مسلمانان باید با یکدیگر دشمن باشند در حالی که مسلمانان با یک رشته‌ قوی به یکدیگر متصل هستند. وزیر اوقاف و امور اسلامی کویت شرط همکاری میان کشورهای اسلامی را جدیت و پی‌گیری آنها دانست و ابراز عقیده کرد: برای برطرف کردن موانع، شرط اصلی وحدت نزدیک شدن به یک آیین است. وی گفت: مسلمانان در همه جا می‌توانند با چشم داشتن به آینده، وحدت روشنی را داشته باشند و رهبران هم باید برای دین و دنیا تلاش نمایند، چرا که وحدت آن‌ها موجب ثبات می‌شود.

رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات ایران

رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ایران هم گفت: موضوع بیداری اسلامی موضوعی بسیار اساسی از لحاظ تحقق عملی وحدت اسلامی است. محمدی عراقی، رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات ایران در هفدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی در تهران اظهار داشت: امروز معنای بیداری اسلامی را دوست و دشمن پذیرفته‌اند، بیداری اسلامی در جهان تحقق یافته و این به برکت امام خمینی و دیگر شخصیت‌های اسلامی بوده است. وی افزود: مقاومت و سلحشوری مسلمانان در تمام جهان و کشورهای اسلامی در برابر امواج استبداد غرب صورت گرفته و این مساله‌ای است که دشمنان نیز به آن اذعان دارند. محمدی عراقی ادامه داد: هانتینگتون هم که یکی از دشمنان اسلامی بوده است، اعتراف کرد برای خروج از بحران بهتر است وجود تمدن اسلامی را به عنوان حقیقتی زنده به رسمیت بشناسند و به مقدسات آن احترام بگذارند.

عضو شورای رهبری افغانستان

عضو شورای رهبری افغانستان نیز در هفدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی با تاکید بر این که شریعت اسلامی فراگیر است، تصریح کرد: اسلام پاسخگوی نیازهای گوناگون انسانی است. آیت‌الله محمد عاصف محسنی، عضو شورای رهبری افغانستان با بیان این که در حال حاضر قدرت در دست غیرمسلمانان قرار دارد، گفت: امت اسلامی باید از هرگونه فرصتی استفاده کند تا خود را در جامعه بین‌الملل نشان دهد. وی خاطرنشان کرد: موضوع بیداری اسلامی در همین مکان خود را نشان می‌دهد، چرا که بیداری اسلامی مورد تنفر غیرمسلمانان است. آیت‌الله عاصف محسنی گفت: ما می‌خواهیم بدون تعدی از خود دفاع کنیم. وی اضافه کرد: تبلیغات در غرب علیه مسلمانان بالا گرفته و تهاجم فرهنگی در حال پیشرفت است، پس ما باید در برابر چنین موانعی ایستادگی کرده و در راستای جهانی‌سازی گام برداریم.

خطیب جمعه بیروت

در این کنفرانس خطیب جمعه بیروت نیز با اشاره به تلاش‌های علمای مجاهد در کشورهای مختلف اسلامی گفت: علما، رهبران اسلام، وارثان پیامبر و نگهبان عقیده مسلمانان هستند؛ پس باید الگوی مسلمین باشند و امور را به راه درست بازگردانند. شیخ عبدالناصر الجبری، خطیب جمعه بیروت در هفدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی اضافه کرد: تاریخ، علمای بسیاری را به خود دیده که در مسایل علمی و عملی پیشرفته‌اند و هم‌چنین با عقل و منطق روشن رهنمون مردم و رهبر ملت‌ها بوده‌اند، چرا که آنها حامیان قرآن هستند و بخش جداناپذیر از امت می‌باشند. الجبری در عین حال تصریح کرد: البته همه دشواری‌ها به عهده علما نیست اما آنها نقش ائمه را به عهده دارند و وارث رسالت پیامبر هستند.

رئیس دارالتبلیغ اسلامی

سید عمار حکیم، رئیس موسسه‌ شهید محراب (دارالتبلیغ اسلامی) در هفدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی گفت: در راستای بیداری اسلامی باید به مفهوم اندیشه‌ی اصلاح فرهنگ، سازندگی، ارشاد و موضع‌گیری‌های اندیشید، چرا که هر کدام از این مفاهیم منظور خود را دارد و می‌تواند در نهایت در تحلیل موضوع بیداری اسلامی مورد استفاده قرار گیرد.

استاد دانشگاه تهران

در این کنفرانس یک استاد دانشگاه تهران نیز گفت: بیداری اسلامی یک واقعیت امیدبخش و جدی در جهان است. دکتر نهاوندیان، استاد دانشگاه تهران، تربیت مدرس و واشنگتن در هفدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی با اشاره به نقش روشنفکران در بیداری اسلامی گفت: روشنفکر در یک بستر فرهنگی ـ اسلامی وظیفه‌ نفی گذشته را ندارد، بلکه باید عناصر اصیل اسلامی در بستر زمان و مکان را بازسازی کند، برخی افراد با تقلید از روشنگری غربی به نفی عناصر غنی فرهنگ اسلامی پرداخته و موجب عقب‌ماندگی امت اسلامی شدند. وی هم‌چنین تاکید کرد: باید بر هویت قومی و استقلال فرهنگی، پدیده‌ حرکت هم‌سویی و هماهنگی مردم و روشنفکران در بیداری اسلامی سرمایه‌گذاری کرد.

استاد دانشگاه آزاد اسلامی

یک استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران نیز در این کنفرانس گفت: اگر جهان اسلام در پی تاثیرگذاری است، باید آگاهی‌هایش را معطوف به ساخت و پرداخت دانایی‌ها در چارچوب اسلام کند. دکتر مهدی مطهرنیا، استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران در هفدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی گفت: وحدت اسلامی رسیدن به قدرت و آگاهی است، زیرا آگاهی نیز زمانی تحقق می‌یابد که وسعت، عمق و ارتقا داشته باشد. این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: ما باید توانایی خود را مشخص کنیم تا بتوانیم در دنیا به عنوان یک عامل اثرگذار فعال باشیم.

نویسنده‌ لبنانی

در این کنفرانس یک نویسنده‌ لبنانی هم گفت: وحدت اسلامی باید در تمامی مسایل روز همچون مسایل فرهنگی، سیاسی، علمی و اقتصادی در سیره تبلیغات وحدت اسلامی قرار گیرد. سید هانی صحت، نویسنده‌ لبنانی در هفدهمین کنفرانس بین‌المللی اسلامی با بیان این که وحدتی که تضمین شده است باید براساس توحید باشد، افزود: هیچ مانعی و ناکامی سیاسی - دولتی نباید به این وحدت لطمه وارد کند، لذا کسانی که با مساله وحدت اسلامی سروکار دارند، باید موانع تحقق آن را از بین ببرند. این نویسنده و متفکر لبنانی خاطرنشان کرد: ما نباید منتظر چالش‌های بعدی باشیم، بنابراین باید نوعی آگاهی از اسلام به وجود آوریم که خوشبختانه این آگاهی ایجاد شده و تنها باید در جهت پیشرفت آن قدم برداریم.

دبیرکل اسبق مجمع تقریب مذاهب اسلامی

واعظ زاده‌ خراسانی، دبیرکل اسبق مجمع تقریب مذاهب اسلامی و عضو شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی نیز گفت: اندیشه‌ بیداری اسلامی را اندیشمندانی همچون سید جمال‌الدین اسدآبادی و حضرت امام خمینی در میان مسلمانان و کشورهای اسلامی احیا کردند. وی هم‌چنین بعثت پیامبران را نوعی بیداری برای مردم دانست و گفت: حرکت‌های ملی در کشورهایی همانند ایران نوعی اسوه‌ بیداری اسلامی مردم است.

رئیس مركز جهانی علوم انسانی ایران

علیرضا اعرافی، رئیس مركز جهانی علوم انسانی ایران در هفدهمین كنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی گفت: مفهوم اصلی بیداری اسلامی، بیداری فرهنگی و سیاسی جهانی در رویارویی با اسلام است. وی از شناخت به عنوان عامل اصلی بیداری اسلامی یاد كرده و افزود: امت اسلامی باید شجاعت و آمادگی لازم را داشته باشد و اگر این شرایط وجود نداشته باشد، نمی‌توان به بیداری رسید. اعرافی با اشاره به نقش عالمان و روشنفكران در جهت خیزش اسلامی، گفت: خیزش اسلامی برای امت مسلمان مفید است و نقش علما و روشنفكران دینی در این خیزش و بیداری نقش اساسی دارد. رییس مركز جهانی علوم انسانی افزود: این بیداری منجر به بروز یکتمدن قوی می‌شود، لذا باید برای تامین بنای فلسفی هماهنگ با نیازهای زمان تلاش كنیم. وی با بیان اینكه قرن معاصر بر اساس نظریه‌های فلسفی بنا شده است، تصریح كرد: اگر می‌خواهیم تمدن اسلامی بسازیم وظیفه داریم وارد این جریان شویم و رهبران فكری جهان اسلام هم باید در این خصوص موضع روشنی داشته باشند. وی در پایان خاطرنشان كرد: تاكید بر اجرایی شدن تربیت اسلامی و ایجاد روح معنوی و كالبدهای روشن در جوامع اسلامی از مهم‌ترین مواردی است كه باید مد نظر قرار گیرد^[۱].

سخنرانی رهبر ایران در دیدار با میهمانان کنفرانس

مقام معظم رهبرى امروز در دیدار مسؤولان و كارگزاران نظام اسلامى، میهمانان خارجى شركت كننده در كنفرانس بین المللى وحدت اسلامى و نمایندگان كشورهاى اسلامى در تهران ضمن تبریکخجسته سالروز میلاد حضرت ختمى مرتبت محمد مصطفى (صلی‌الله علیه و آله) و حضرت امام صادق (علیه‎‌السلام) به امت بزرگ اسلامى و ملت ایران، از پیامبر گرامى اسلام به عنوان معلم نیكى ها، عدالت، انسانیت، معرفت، برادرى و رشد و تكامل یاد و تأكید كردند: امروز نیز بشریت نیازمند عمل به درس هاى پیامبر (صلی‌الله علیه وآله) است.

اختلاف مسلمانان عامل اصلی مشکلات جهان اسلام

ایشان افزودند: برخى از مصائب و مشكلاتى كه دنیاى اسلام در شرایط كنونى با آن مواجه است به علت كوتاهى ها، دنیاطلبى ها و جدایى‌هاى مسلمانان به وجود آمده لذا دنیاى اسلام باید در عملكرد گذشته خود بازنگرى نماید. حضرت آیت‌الله خامنه اى بخش دیگرى از مشكلات جهان اسلام را ناشى از نظام باطل كنونى جهان كه مبتنى بر زور و سلطه است ارزیابى و خاطرنشان كردند: قدرتمندان عالم با تكیه بر زور، سلاح و قدرت سیاسى و پولى اقدامات جنایتكارانه، غیرمنطقى، و غلط خود را با ظاهرى منطقى ارائه مى نمایند كه نمونه بارز آن اوضاع كنونى فلسطین اشغالى و عراق است.

مبارزه با تروریسم بهانه‌اى براى اعمال زور و قدرت از طرف آمریکا

رهبر معظم انقلاب اسلامى با اشاره به اعلام صریح رژیم غاصب صهیونیستى مبنى بر ترور رهبران فلسطینى افزودند: دولت آمریكا كه مبارزه با تروریسم را بهانه‌اى براى اعمال زور و قدرت قرار داده، با حمایت رسمى و علنى از جنایات حكام صهیونیست آن را اقدامى مجاز و مشروع اعلام مى‌كند. ایشان همچنین با اشاره به اوضاع عراق، اشغال این كشور و تحقیر ملت عراق كه یکجرم بین‌المللى محسوب مى‌شود خاطرنشان كردند: اشغالگران این جرم آشكار را با عناوینى همچون دفاع از حقوق بشر، دموكراسى و آزادى مطرح كردند اما آنچه كه اكنون در عراق جریان دارد، بى اعتنایى به حقوق انسانى و نادیده گرفتن حق مردم عراق براى تعیین حكومت خود است.

توانایی‌هاى مادى و معنوى مسلمانان عامل وحدت

حضرت آیت‌الله خامنه‌اى با طرح این سوال كه در چنین شرایط ناگوارى آیا امت اسلامى قادر به دفاع از خود نیست؟ به توانایی هاى مادى و معنوى و سابقه تمدن فرهنگى مسلمانان اشاره كردند و افزودند: علت اصلى وضعیت كنونى مسلمانان متحد نبودن آنان است و تنها راه رهایى از این مصائب بازنگرى در مورد مسأله وحدت مى‌باشد. مقام معظم رهبرى با تأكید بر اینكه تهدید آمریكا و سرمایه داران صهیونیست حامى آن، متوجه تمام كشورهاى اسلامى و ثروت عظیم منطقه است، طرح خاورمیانه بزرگ را در همین جهت دانستند و افزودند: دولت‌ها و ملت‌هاى اسلامى باید با بررسى جدى راههاى وحدت، مقدمات این اولویت حیاتى را فراهم نمایند و در مقابل توطئه دشمنان براى جدایى مسلمانان هوشیار باشند. حضرت آیت‌الله خامنه اى با تأكید بر اینكه در اسلام قومیت‌ها و طائفه‌ها ملاکتشخص نیست و همه مسلمانان به رفتار برادرانه توصیه شده اند تأكید كردند: دولت‌ها، نخبگان، و رجال فرهنگى و دینى دنیاى اسلام در قبال وحدت مسلمانان مسئولیت سنگینى دارند زیرا اگر دشمنان بتوانند بر منطقه تسلط یابند دنیاى اسلام صد سال دیگر عقب خواهد افتاد. رهبر معظم انقلاب اسلامى در پایان با گرامیداشت یاد و خاطره امام خمینى، توصیه همیشگى امام راحل را وحدت امت اسلامى برشمردند و افزودند: امروز مشخص شده كه این توصیه بسیار حكیمانه و درست بوده است ^[۲].