یازدهمین کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی
| یازدهمین کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی | |
|---|---|
 | |
| نام رویداد | یازدهمین کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی |
| تاریخ رویداد | 20 تیرماه 1377 ش، مصادف با 16 ربیع الاول 1422 ق، برابر با 11 جولای 1998 م |
| روز رویداد | شنبه |
| مکان رویداد | تهران |
| عوامل | مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی |
| دلیل اهمیت | ویژگیهای اساسی اسلام |
یازدهمین کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی، با موضوع «ویژگیهای اساسی اسلام» از روز شنبه، 20 تیرماه 1377 ش، مصادف با 16 ربیع الاول 1422 ق، برابر با 11 جولای 1998 م، با حضور جمع کثیری از اندیشمندان و مدعوین از کشورهای جهان اسلام، از جمله محمد واعظزاده خراسانی، دبیر مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، علیاکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، سید محمد خاتمی، رئیس جمهوری اسلامی ایران، علامه سید ساجد نقوی، رهبر شیعیان پاکستان، توفیق محمد الشاوی، اندیشمند مصری، آیتالله تسخیری، رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، سید محمد باقر حکیم، عضو شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهبی اسلامی، عبدالعزیز عثمان تویجری، مدیرکل سازمان اسلامی، آموزشی، علمی و فرهنگی (آیسسکو)، مولوی عبدالرحمن ملازهی، امامجمعه اهلسنت شهر چابهار و عضو شورای برنامهریزی مدارس علوم دینی اهلسنت، شیخ احمد الزین، از علمای اهل سنت لبنان، مولوی اسحاق مدنی، عضو شورایعالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، دکتر وهبه زحیلی، اندیشمند اهل سوریه، ابراهیم جناتی، استاد حوزه علمیه قم و محمد مهدی آصفی، عضو شورای مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، به مدت سه روز به همت مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در تهران برگزار گردید.
مراسم افتتاحیه
اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام دریازدهمین کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی، براهمیت برگزاری همایشهایی درخصوص بررسی اسلام تأکید کرد وگفت: اسلام تنها دین و اندیشهای است که کتاب و سنت آن دست نخورده است. وی افزود:یکی از ویژگیهای اسلام که باید مورد بررسی قرار گیرد مسأله همگام بودن اسلام و قرآن با فطرت انسان است . وی با اشاره به تاریخ اسلام، روان بودن و پیشرفت اسلام را مورد توجه قرار داده و خاطر نشان کردند: فشاری که امپریالیسم خبری غرب بر روی جهان اسلام آورده ، بی سابقه است زیرا از آن میترسد که اسلام جلوی تجاوزگریها و سلطه جوییها را بگیرد . وی با تأکید بر اینکه برخی کشورها تنها مدعی حقوق بشر هستند، گفت : امروز دنیا فکر میکند که آمریکا در خاورمیانه به دنبال صلح است، ولی واقعااین طور نیست . آمریکا میخواهد مشروعیت اسرائیل را به تأیید کشورهای عربی برساند و آخرین حرکت ان هم مسأله توسعه بیت المقدس است. وی توجه به مسأله اسلام و استفاده از رهنمودهای امام خمینی و رهبر انقلاب اسلامی دراین راستا را مورد توجه یادآورشده و گفت : امام راحل احیاگر واقعی اسلام در این مقطع تاریخی است و ما باید از نعمت بزرگ انقلاب و اسـلام نهایت بهره و استفاده را ببریم.
سخنرانان
رئیس جمهوری اسلامی ایران
رئیس جمهوری اسلامی ایران، سید محمد خاتمی در یازدهمین کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی گفت: امت اسلامی از حیث ذخایر معنوی و مادی بالقوه، قوی ترین ، غنی ترین و نیرومندترین امت جهان است. وی افزود: با ایــنحال، ملل و کشورهای اسلامی جایگاه و پایگاه شایستهای در جهان امروز ندارند و در جغرافیای سیاسی عالم، نقش آنها بسیار کمتر از آنچیزی است که میتواند و باید باشد.
قرآن، منبع اصلی توحید
وی از قرآن کریم به عنوان منبع اصلـی توحید نام برد و تصریح کرد: این سرمایه معنوی که از سرمایه های اصیل ومشترک همه مسلمانان است، همان اعتقاد به توحید ناب است. خاتمی گفت: جوهر ناب و چهره خالص توحید در پیام پیامبر اسلام حضرت محمد (صلیالله علیه وآله) بیان شده و بـه لطف خداوند از دستبرد و تحریف در طول تاریخ مصون مانده است. رئیس جمهوری زمینههای واحد فرهنگی در میان ملتهای مختلف مسلمان را از دیگر نقاط مشترک معنوی آنان دانست و اظهارداشت: تاریخ و خاطره مشترک معنوی، این امت را با همه تفاوتهای نژادی، فرهنگی و قومی بهم پیوند داده است. وی افزود: این سرمایه مشترک می تواند مایه وحدت اساسی ما که به شدت نیازمند آن هستیم، باشد.
اختلاف، امری طبیعی
خاتمی خاطرنشان ساخت: اختلاف امری طبیعی است بویژه هنگامی که معصوم در میان ما نیست و ما متکی به برداشتهای خود هستیم. وی تصریح کرد: قرائتهای مختلف از اسلام و دیدگاه های گوناگون تحت تاثیر عوامل متعدد اجتماعی، تاریخی، روانی، خانوادگی و محیطی سبب میشود که انسانها اختلاف نظر و تفاوت برداشت داشته باشند. رئیس جمهوری با اشاره به غنای فکری و کلامی موجود در مذاهب مختلف، پیشرفتهای علوم مختلف اسلامی را محصول «تقابل درست اندیشهها» دانست و گفت: امت اسلامی درکنار غنای عظیم تفکر دینی توانسته است در شعبهها و شاخههای متعدد دانش بشری از جمله در علوم دقیقه، ریاضیات، نجوم و طب و سایر شاخههای تفکر بشری صاحب سرمایه عظیمی بشود. خاتمی تأکید کرد: نباید بپنداریم که اختلافنظر سبب تشتت و سقوط میشود بلکه باید از این امر طبیعی که امری تکوینی و سنتی الهی است، یاد بگیریم که چگونه تعامل داشته باشیم. وی گفت: باید کاری کنیم که اختلاف نظرها، منشأ پیشرفت و تکامل شود نه منشا نزاع. رئیسجمهوری با اشاره به سوء استفاده سیاسی قدرت ها از اختلاف مذاهب اظهار داشت: قدرتهای استعماری برای تثبیت موقعیت خود به اختلافات مذهبی و فکری دامن می زدند و ضربه هایی که دنیای اسلام از این ناحیه خورده است، ضربههای وحشتناکی است که به سادگی هم جبرانپذیر نیست . خاتمی افزود: سادهترین کار این است که ما علت عقب ماندگی و تشتت خود را فقط در خارج ببینیم و از ضعفها و ناتوانی های طبیعی درونی خود غافل بمانیم.
عقبماندگی، مشکل اساسی کشورهای اسلامی
وی افزود: بسیاری از عواملی که سبب بدبختی ما است و وجود استعمار آن را تشدید کرده است، مربوط به قبل از دوره استعمار است و آن، فقر و عقبافتادگی علمی و اقتصادی است که کشورهای اسلامی از سه چهار قرن پیش به ان گرفتار بوده اند. خاتمی اظهارداشت : عقبافتادگی سیاسی و عدم ظرفیت لازم برای تحمل یکدیگر نیز از مسائلی است که وجود داشته است. رئیس جمهوری گفت: در این موقعیت حساس با توجه به ذخایر و مشترکات معنوی و با توجه به امکانات فوقالعاده وسیع مادی که دنیای اسلام از جمله انرژی ، ذخایر سرشار مادی ، موقعیت ممتاز و نیروی انسانی عظیم ، و نیروی جوان مستعد برای پیشرفت دارد ما باید بتوانیم جایگاه خود رادر دنیا پیدا کنیم. خاتمی تصریح کرد: دنیای اسلام نیازمند تحول درونی است و در درجه اول باید متفکران دنیای اسلام به آن توجه کنند زیرا این تحول سرمنشأ و نقطه آغازین حرکت بسوی آینده ای بهتر است. وی افزود: برای این کار باید از خودباختگی در برابر دیگران و به خصوص تمدن غرب نجات پیدا کنیم و نپنداریم که آنچه که غربی ها به آن دست یافته اند بهترین و آخرین مرحله کمال فکری و اجتماعی بشر است.
نگاه تکبعدی دنیای غرب به انسان
رئیسجمهور اظهارداشت: قطعا تمدن غرب دستاوردهای مثبت فراوان داشته است اما بخاطر نگاه تکبعدی آن به انسان و جهان دچار نقضها و کمبودهای ذاتی فراوانی است که خود غربی ها بخصوص در طی نیم قرن گذشته بیش از پیش متوجه این نقض ها شده اند وعامل دیگر آن است که باید از تحجر و واپسماندگی از زمان نیز نجات پیدا کنیم. خاتمی از دنیای غرب به عنوان «عامل گسست» جهان اسلام نام برد و گفت: امروز دنیای غرب و به طور خاص دنیای سیاسی و اقتصادی غرب خود را در مقابل دنیای اسلام احساس می کند و نمیخواهد که ما آن وحدت از دست رفته را بدست آوریم. وی افزود: آنها رابطهشان را با ما بر اساس مصالحی که خود میخواهند تنظیم میکنند. حتی تئوری بسیار خطرناک «جنگ تمدنها» نشانگر نحوه بینشی است که بسیاری از غربی هادر مقابل اسلام دارند و خطر بزرگ را اسلام میدانند.
اسلام، مکتب صلح و گفتگو
رئیس جمهوری تأکید کرد: هیچ دینی و هیچ مکتبی به اندازه اسلام بشریت را به صلح و همزیستی فرا نخوانده است. ما اهل صلح هستیم اما اهل تسلیم شدن در برابر زورگویان و سوء استفاده دیگران نیستیم. خاتمی گفت: ما اهل گفتگو هستیم چرا که اسلام نه تنها بر اثر گفت و گوی ما بین مذاهب رشد پیدا کرد، بلکه آغوش خود را نیز بسوی اندیشههای غیراسلامی گشود. وی افزود: ما اهل اقتباس هستیم اما نباید اهل تقلید باشیم و باید بکوشیم آنچه که دیگران دارند و از جمله تمدن امروز بشر را که دارای تجربه های مشترک انسان هاست بگیریم و در درون هضم کنیم و برای این کار باید نیرومند شویم . رئیس جمهوری تصریح کرد: ما باید از عقبافتادگی نجات پیدا کنیم زیرا برای امت پیامبر شرم آوراست که از حیث سیاسی و اقتصای دچار عقب ماندگی و عدم توسعه یافتگی باشد . خاتمی با تاکید بر اندیشیدن در مورد وحدت از سوی متفکران و علمای اسلام و بکارگیری سرمایه های عظیم دنیای اسلام در جهت جبران عقب ماندگیهای سیاسی ، اقتصادی و فنی آن گفت : وحدت نه تنها یک امر مفید و اساسی بلکه ضرورتی برای حفظ موجودیت و درک واقعی ما در عرصه تاریخ و بشریت است. وی خاطرنشان کرد: بشریت از جمله تمدن غرب هم باید بپذیرد که میتواند از اسلام و آموزشهای اسلامی و سرمایه های عظیم معنوی آن استفاده کند.
رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی
محمدعلی تسخیری، رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در یازدهمین کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی گفت:
آموزش اسلامی با یک ویژگی منحصر به فرد که در سایر نظامها یافت نمیشود، متمایز میشود که میتوان آن را به عنوان روشی برای آمادهسازی مفهومی و تدوین مفهومی خلاصه کرد. این امر مستلزم تغییر تصویر تحریفشده از واقعیت و القای دیدگاهی نافذ و ریشهدار در مورد هستی، جهان، زندگی و بشریت، ماهیت ذاتی، تاریخ، قوانین حاکم بر آن تاریخ، حال و آینده آن است. اسلام تلاش میکند تا وجود انسان را به شکل مطلوب خود تغییر دهد، بنابراین قانونگذاری را بر اساس یک مبنای مفهومی صحیح بنا میکند که جایگاه آن را در نظام کیهانی تعریف میکند تا بتواند با فرمان آن هدایت شود: 
قُلْ هَٰذِهِ سَبِیلِی أَدْعُو إِلَى اللَّهِ ۚ عَلَىٰ بَصِیرَةٍ أَنَا وَمَنِ اتَّبَعَنِی ... [یوسف–108] 
. در اینجا به جنبههایی از تصویری که او از واقعیت ترسیم کرده است اشاره میکنیم:
- تعادل کیهانی:
إِنَّا كُلَّ شَیْءٍ خَلَقْنَاهُ بِقَدَرٍ [قمر–49] 
؛ - تعادل بین مطلق بودن اراده الهی: إِنَّمَا قَوْلُنَا لِشَیْءٍ إِذَا أَرَدْنَاهُ أَنْ نَقُولَ لَهُ كُنْ فَیَكُونُ [نحل–40] ؛
- تعادل بین اراده مطلق الهی و اراده محدود انسانی که به خواست خداوند حاصل شده است: وَنَفْسٍ وَمَا سَوَّاهَا فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَتَقْوَاهَا قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَكَّاهَا وَقَدْ خَابَ مَنْ دَسَّاهَا [شمس–7-10] ؛
- موازنه بین رحمت واسعه و عذاب شدید: نَبِّئْ عِبَادِی أَنِّی أَنَا الْغَفُورُ الرَّحِیمُ وَ أَنَّ عَذَابِی هُوَ الْعَذَابُ الْأَلِیمُ [حجر–49-50]
- توازن میان تصویر دنیا و تصویر آخرت، به طوری که به نقطه وحدت پیوند خورده، و به نقطه تباین ممتاز شوند؛
- تعادل بین راههای خیر و راههای شر که پیش روی انسان قرار گرفته است، که راه انتخاب آزاد را برای او میگشاید، و نصوص شریفی وجود دارد که بر این حقیقت تأکید دارند؛
- تناسب بین توانمندیهای انسان و اهداف مطلوبی که برای آنها آفریده شده است. توجه داشته باشید که تصویری که اسلام از واقعیت ترسیم میکند، در هیچ آموزه دیگری یافت نمیشود.
رهبر شیعیان پاکستان
علامه سید ساجد نقوی، رهبر شیعیان پاکستان در یازدهمین کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی گفت: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی مردم پاکستان که مردم شریف و مسلمان هستند تحت تاثیر قرار گرفتند و تنها کشوری بود که زمینهای برای انقلاب اسلامی در اون کشور وجود داشت. استعمار بر این مسأله توجه داشت و توطئهها چید تا این کشور اسلامی نتواند نظام اسلامی به وجود آوردند و تفرقه افکنی و ایجاد تفرقه بین عموم مسلمانها با بهانههای مختلف و یک بهانه همین بود. اصل قضیه این بود که استعمار نمیخواست که بین مسلمانهای پاکستان ایجاد وحدت بشود. یا مسلمانها قوی بشوند و یک حکومت اسلامی و یک دولت اسلامی و یک نظام اسلامی به وجود آید. لذا ایجاد تفرقه کردند. ما سعی کردیم که جلوی تفرقه را بگیریم ارتباطمان را با احزاب دینی با همه مسلمانان در پاکستان تنگاتنگ کردیم در مساجد، مکاتب اسلامی و مذاهب اسلامی حضور پیدا کردیم و همینطور مذاهب اسلامی در مساجد یکدیگر حضور پیدا کردند در محافل یکدیگر شرکت کردند و اون دوریها را از بین بردیم و نفرت هایی که میخواستند بین مردم ایجاد کنند این نفرتها را تا حدی از بین بردیم. فعلاً در پاکستان مسأله شیعه و سنی و تفرقه شیعه و سنی وجود ندارد. فقط یک گروهی است که آلت دست استعمار شده و با بهانههای مختلف با کمک استعمار خارجی و بعضی قدرتهای داخلی که پشت سر این گروه هستند بر کشتار مردم اقدام میکند و شیعیان را از هر کشوری که هستند میکشند و از این جهت ایجاد وحشت و ایجاد ترس بین مردم پاکستان میکنند. ما میتوانیم جلوی این فتنه را بگیریم ولی مشکل این است که اگر ما وارد عمل شدیم از این استعمار بیشتر استفاده خواهد کرد لذا ما بر دولت فشار آوردیم بر قوه مجری فشار آوردیم و خواستیم که دولت جلوی اینها را بگیرد. قبلاً دولتها و قوههای مجری از ضعیف بود و ولی فعلاً دولت هم قوی هست و تنها قدرت اتمی که در کشورهای اسلامی وجود دارد فقط پاکستان هست و این هم با همکاری و کمک نهضت جعفری که یه پایگاه دینی و سیاسی است این دولت به این قدرت رسیده است. پاکستان دولتی قوی است و این قدرت را ما پیدا کردیم ولی با باید با ایجاد وحدت قدرتمند شود تا دولت پاکستان بتواند جلوی استعمار را بگیرید.
امامجمعه چابهار و عضو شورای برنامهریزی مدارس اهلسنت
مولوی عبدالرحمن ملازهی، امامجمعه اهلسنت شهر چابهار و عضو شورای برنامهریزی مدارس علوم دینی اهلسنت در یازدهمین کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی گفت: ملتهای مسلمان به ویژه مردم مسلمان ایران و بهخصوص مردم استان سیستان و بلوچستان با داشتن افکار مختلف و مذاهب مختلف و تفکر گوناگون کنار هم زندگی میکنند و این اختلاف سلیقهها طبیعی است و به تغبیر قرآن بیانگر وحدت است و این گلهای رنگارنگ در روی زمین و اختلاف رنگ آن نه عیبی است برای زمین، بلکه بر زیبایی و رونق و خوبی سرزمین میافزاید بنابراین ما برگردیم به نظام فطرت همانطور که قرآن میفرماید اختلاف اصلی ناگزیر و تفرق و تشدد بدون دلیل مذموم است. در قرآن اینکه در جایی رب المشرق و المغرب و در جای دیگر رب المشرقین و المغربین و رب المشارق و المغارب عنوان میشود اشاره به این وجود اختلاف در نظام طبیعت است اگر این اختلاف در نظام طبیعت نباشد شب و روز به وجود نمیآید لیل و نهار به وجود نمیآید. خورشید به هنگام طلوع و غروب در فصول مختلف مشارقی را به وجود میآورد و مقاربی را به وجود میآورد تا فصول به وجود بیاید تا شب و روز به وجود بیاید. بنابراین مسلم است که خالق کائنات نظم و نظام عالم را بر این حکمت مبتنی کرده است. در استان ما که یک منطقهای کویری هست و منطقه سوقالجیشی بوده، تاریخ شاهد است که در دوران قبل از اسلام محل غارتگری غارتگران بوده اسکندرها و امثال وی جای پا و آثارشان در آن منطقه نمودار هست. این ملت مظلوم دور افتاده برای اولین بار بعد از قدم نهادن دین مبین اسلام در این سرزمین آرامش را در خود احساس کرد در دوران اسلام در ادوار مختلف همچنان همواره مورد تاخت و تاز قدرتمندانی قرار گرفته که توجه به ارزشهای اسلامی و انسانی نداشتند اما با به اهتزاز درآمددن بیرق پرافتخار انقلاب اسلامی و تحقق نظام جمهوری اسلامی به وسیله رهبر عظیمالشأن فقیر بنیانگذار جمهوری اسلامی این دشت و کویر و مردمش بعد از محرومیتها ارزش خود را دوباره به دست گرفتند. ما در این استان با داشتن جمعیت سنی و شیعی به لطف خداوند متعال در زیر بیرق اسلام با اخوت کامل و وحدت اسلامی داریم زندگی میکنیم و هیچگاه مذهب عنوان اختلاف نبوده است. شما استحضار دارید صحیفه نور را مطالعه فرمودید و آنایی که مطالعه نکردند مطالعه بکنند فرمایشات امام خمینی را در زمینه وحدت بین سنی و شیعه که این رهنمودها و این فرمایشات حضرت امام را شاگردان رشیدش و جانشین به حقش در این مملکت اسلامی مقام معظم رهبری جامعه عمل پوشاندند و مسئولین محترم را میبینیم که کاملاً توجه دارند و با تأسیس دفتر نمایندگی مقام معظم رهبری بسیاری از مشکلات منطقه در زمینههای اجتماعی و چه در زمینههای مذهبی سیاسی توسط این دفتر به لطف الهی حل شده است. امیدواریم که خداوند متعال این وحدت کلمه را در سراسر دنیا در میان جوامع اسلامی و مسلمین حاکمیت ببخشد تا ما با موفقیت در مقابل استکبار جهانی بتوانیم آبرومندانه قیام بکنیم و اون آرمانهایی که عزیزان سخنران در طی این جلسات عنوان فرمودهاند و پیشنهادات ارزندهای را که دادهاند ان شالله در زیر لوای وحدت اسلامی تحقق پیدا بکند.
عضو شورای مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی
سید محمد باقر حکیم، عضو شورای مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در یازدهمین کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی مباحث جهانشمولی، خاتمیت و ابدیت در رابطه با پیام اسلامی بدون شک از جمله ویژگیها و خصایص متمایز پیام اسلامی ما هستند. شواهد فراوانی برای این امر در قرآن کریم و حدیث نبوی وجود دارد و این جهانشمولی شامل سه رکن اصلی است. رکن اول، مفهوم دولت جهانی است، همانطور که توسط اسلام ارائه شده است، با ویژگیهای متمایز آن که آن را از دولتهای قبل از اسلام متمایز میکند. رکن دوم، مسأله قانون یا چیزی است که ما آن را شریعت مینامیم. شریعت اسلامی، با مفاد و ویژگیهای خود، از این جنبه جهانشمولی با قوانین قبلی تفاوت چشمگیری دارد. رکن سوم، عبادت است. تدوین عبادت در شریعت اسلامی، این جهانشمولی را عملاً و به صورت خارجی در زندگی انسان مجسم میکند و همچنین وجود خارجی آن را تضمین میکند. وی افزود: مشکلاتی که جهان اسلام در زندگی مسلمانان و در حیات پیام اسلامی با آن مواجه بوده است عبارتند از: مشکل اول، مشکل ملی که ما آن را به عنوان مشکل ملی بیان میکنیم و مشکل دوم، تجزیه نهاد سیاسی، مشکل سوم، طبقهگرایی سیاسی و مذهبی و مشکل چهارم، چندپارگی جامعه مسلمانان از طریق عقاید، فرقهها و آیینهایشان است. این چهار مشکل از بدو پیدایش جامعه مسلمانان با آنها مواجه بودهاند. آیتالله حکیم گفت:ما در این مرحله از زندگی خود، در این دو دهه گذشته، زندگی معاصر خود را سپری میکنیم و شاهد بیداری اسلامی، احیای اسلامی و انقلاب اسلامی، هر نامی که داشته باشد، بودهایم. این جنبش از این سرزمین مبارک، سرزمین مبارک ایران، به رهبری آن عالم فرزانه امام خمینی سرچشمه گرفت و اکنون به نحوی در سراسر جهان اسلام گسترش یافته است. اگر ریشههای این بیداری را ردیابی کنیم، آن را پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران مییابیم. اگر دامنه آن را ردیابی کنیم، آن را در شرق و غرب جهان، پیش از تأسیس جمهوری اسلامی، گسترش یافته میبینیم. به عنوان مثال، یکی از جنبههای این بیداری را در آرمان فلسطین میبینیم. بنابراین، وقتی آگاهی ملت را بررسی میکنیم، درمییابیم که این آگاهی میتواند یک مسأله اساسی و مرکزی در تمام مبارزات سرنوشتساز ما باشد.
استاد تعلیم و ترببیت اهل مراکش
دکتر یوسف الکتانی، استاد تعلیم و ترببیت اهل مراکش در یازدهمین کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی گفت: اسلام دینی است که بیشترین توجه را به بشریت دارد و در توجه و قدردانی از آن، از همه والاتر است و او را جانشین خدا در زمین و بزرگترین آفریده او در این جهان میداند. اسلام به بشریت ارزش واقعی بخشید، انسانیت او را به رسمیت شناخت و او را مبنای توسعه و پیشرفت جهان و تحقق اراده خدا در آن قرار داد. بنابراین، امانت و مسئولیت زندگی را به او سپرد و تمام معانی شرافت را در بر گرفت، تا جایی که پیامبر اکرم فرمود: «حرمت مؤمن نزد خداوند از حرمت کعبه شریف بیشتر است». اسلام، در ذات، هدف و هدایت خود برای مردم، یک اعلامیه و اعلام الهی از حقوق و وظایف مردم و چگونگی آن را در پانزده قرن پیش، قبل از اینکه همه بشریت این منشورهای انسانی و معاهدات بینالمللی را که خواستار حمایت از این حقوق هستند، بشناسند، ترسیم کرده است. این حقوق، با وجود پیشرفتی که بشریت شناخته و تمدنی که انسان در عصر حاضر به آن رسیده است، هنوز سهم شایسته خود را از اجرا و مراقبت مناسب دریافت نکرده است. شکی نیست که این اعلامیه الهی از همه منشورهای مثبت و پیمانهای انسانی برتر است، زیرا مبتنی بر ایمان به خدا، جستجوی رضایت او، آرزوی پاداش او و ترس از عذاب اوست. این دین مبتنی بر وجدان، دینی است که اعمال مردم را در نهان و آشکار، در همه احوال و در همه سطوح مختلف، هدایت میکند و بر این حقیقت استوار است که آنچه در این دنیا از دست میرود و میگذرد، در آخرت از دست نخواهد رفت و نزد کسی است که هیچ چیز در زمین و آسمان از او پنهان نیست. ویژگی دیگری که ارتباط الهی را از سایر توافقات ساخته دست بشر متمایز میکند، این است که حقوق بشر را در بالاترین حالت بیان کرده است و رعایت آن را بر تمام جامعه، رهبران، حاکمان و قضات آن، واجب کرده است. شریعت اسلامی، انجام وظیفه را قبل از تعیین اعطای حق و آزادی در نظر گرفته است، زیرا انجام وظایف، ضمانتی برای صاحب حقوق و آزادیها است، زیرا ضمانت آنها از قانونگذاری با آنچه از هزینهها و وظایف وضع کرده است، سرچشمه میگیرد. از این رو، طرح حقوق و آزادیهای عمومی با تکلیف سازگار نیست، زیرا معنای تکلیف از مفهوم آزادیهای عمومی در اسلام جدا نیست، زیرا بین آنها همبستگی وجود دارد، بنابراین تکلیف با حقی روبرو میشود و به همین دلیل گفته شده است: هیچ تکلیفی بدون حق وجود ندارد، زیرا تکالیف، حقوق دیگران هستند.
دبیر مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی
واعظزاده خراسانی، دبیر مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در اختتامیه یازدهمین کنفرانس بینالمللی تقریب مذاهب اسلامی گفت: پس از چهار روز تلاش علمی دانشمندان و متفکران جهان اسلام با نهایت حزن و اندوه کنفرانس را ترک و از اینکه نتوانستیم بیش از این از آرا و افکار و بیانات دانشمندان استفاده کنیم بسیار ناراحتیم. تعداد زیادی از سخنرانیها گزارشی از آمال و آلام جهان اسلام بود آنچه در بوسنی و هرزگوین گذشته و میگذرد، آنچه در کشمیر بوده، آنچه در فلسطین گذشته میگذرد و در مراکز دیگر جهان اسلام مسأله اقلیتها چند بار مطرح شد. آنقدر این مسأله مهم است که همانطور که خواهید شنید در بیانیه پایانی کنفرانس مورد توجه قرار گرفته و در هر حال ما از آرزوها، آمال و آلام تقریبا مسلمانان شرق جهان اسلام و غرب جهان اسلام و مرکز جهان اسلام مطلع شدیم و این اطلاعات برای ما وظیفه سنگینی به وجود آورده و بر دوشهای ما سنگینی میکند و همین احساس مسئولیت است که ما را به طرف وحدت و همبستگی سوق میدهد و احساس میکنیم که در چنین روزی دم زدن از نقاط خلاف و مسائل تفرقهانگیز گناه است جرم است خیانت است به اسلام، و خودمان را انشالله آماده میکنیم برای اینکه بتوانیم بهتر و بیشتر مسأله تقریب و وحدت را در جهان اسلام نشر بدهیم هر یک از ما که از اینجا برود یک رسول و پیام رسانی است برای وحدت و تقریب هستیم. واعظزاده خراسانی افزود: اگر میگوییم اسلام دارای خصوصیت انسانیت است ما باید بتوانیم در جهان انسانیت اسلام را پیاده بکنیم و ارائه بدهیم اولاً در بین خود مسلمین و بعد درباره جوامع دیگر و همچنین سایر مسائلی که مورد قبول و پذیرش است را باید سعی کنیم آن را مجسم بکنیم در جامعه بشری و در جامعه اسلامی و پیاده بکنیم و بالاخره جامعه اسلامی را و پس از آن انشالله جامعه بشری بشریت را به صورتی که اسلام میخواهد در بیاوریم. و جهان را از نو بسازیم و مسلمین را از نو در یک صف در راه مستقیم اسلام روانه بکنیم. ما در محضر مبارک مقام معظم رهبری حضرت آیتالله خامنهای حاضر شدیم و از بیانات ایشان استفاده کردیم. بسیار بیانات مغتنم و راهگشا بود و نیمی از بیانات ایشان درباره دعوت مسلمانان به وحدت بهخصوص امروز که اسرائیل مانند غده سرطانی در دل جهان اسلام قرار گرفته و دارد توسعه پیدا میکند و این بیانات برای ما بسیار مفید بود. وی در خاتمه گفت: از همه سازمانها که در طول برگزاری کنفرانس در کنار ما بودن و به ما خدمت کردند نهایت سپاسگزاری را داریم و از اینکه مقام معظم رهبری با همه مشاغلی که دارند امروز ما را پذیرفتند جناب آقای هاشمی با همه گرفتاری که داشتن حتی همان روز شنبه جلسه داشتند. جلسه را یک ساعت تاخیر انداختند و اینجا حضور یافتند و همچنین جناب آقای خاتمی که در تهران نبودند روز قبلش برای شرکت در این انجمنی که شما هستید و جمع شدید شرکت کردند و آمدند از همه این بزرگان من سپاسگزاری دارم و تشکر میکنم و برای همه اونها و همه شما در پیشگاه خداوند متعال دعا میکنیم و موفقیت و صحت و سلامت و توفیق شما را از خداوند میخواهیم.
سخنرانی امام خامنهای در دیدار با میهمانان کنفرانس
حضرت آیتالله خامنهای، رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار مسئولان نظام، میهمانان سیزدهمین کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی، سفرای کشورهای اسلامی، قاريان برجسته ارتشهاى جهان اسلام، و قشرهای مختلف مردم، با تبریک سالروز میلاد مسعود پیامبر اسلام (صلیالله علیه وآله) و امام صادق (علیهالسّلام) به عموم مسلمانان جهان و ملت شریف و بزرگوار ایران، از توحيد به عنوان يک امر واقعى و دستورالعمل زندگى ياد كردند و فرمودند: توحيد، رفتار و مواضع ما را با دوستان و دشمنان در نظام اجتماعى تعيين و تبيين مى كند و هر چه به سمت توحيد و عبوديت خدا پيش برويم، شر طواغيت و انداد الله از سر مسلمانان كمتر خواهد شد و اين حقيقت را ملت مسلمان ايران به روشنى درک كرده است؛ زيرا مردم ايران به همان اندازه اى كه در خط توحيد پيش رفته اند، امروز از زبان درازيها و نيز دست درازیهاى آمريكا و ديگر مستكبرين عالم، راحت و آسوده خاطرند و از امر و نهى آنها آزادند.
اسرائیل عامل اختلاف بین کشورهای اسلامی
رهبر معظم انقلاب اسلامى در ادامه سخنانشان، تبديل شدن دشمن صهيونيستى به وسيله اختلاف ميان دولتهاى مسلمان را از بزرگترين مصائب امروز دنياى اسلام دانستند و فرمودند: وجود صهيونيستهاى غاصب در قلب كشورهاى اسلامى بايد موجب شود كه مسلمانان با نزديك شدن به يكديگر، جبهه واحدى را تشكيل دهند، اما دخالتهاى استكبار و حمايتهاى آمريكا از اشغالگران فلسطين و تروريستهاى بينالمللى به باقى ماندن رژيم صهيونيستى و تبديل شدن آن به عامل اختلاف ميان دولتهاى مسلمان انجاميده است. مقام معظم رهبرى آمريكا را در مسأله فلسطين، طرف مقابل دولتها و ملتهاى مسلمان دانستند و با مورد سؤال قرار دادن نقش واسطه يى و ميانجيگرانه آمريكا در اين مسأله فرمودند: در فاجعه عظيمى كه صهيونيستها با غصب دوباره بيت المقدس به عنوان قبله اول مسلمانان راه انداخته اند، باز هم آمريكاييها گناهكارند، زيرا حمايتهاى آمريكا، صهيونيستها را در ارتكاب اين فاجعه جرى كرده است. حضرت آيتالله خامنهاى تمسک ملت ايران به اسلام و اتخاذ يک موضع قاطع در قبال مسأله فلسطين را دو دليل اصلى دشمنى آمريكا با ايران اسلامى برشمردند و فرمودند: تمامى فشارهاى استكبار و در راس آنها آمريكا بر جمهورى اسلامى ايران، با هدف دست برداشتن ملت ايران از اسلام و انصراف از حاكميت احكام مقدس اسلامى و نيز تغيير موضع در قبال مسأله فلسطين است اما با وجود تمامى گستاخيها و دشمنيهاى آمريكا، ملت ما متمسک به اسلام عزيز است و موضع صريح و قاطع ايران اسلامى در مسأله فلسطين، به هيچ وجه تغيير نكرده و روز به روز نيز روشنتر و واضحتر شده است.
وحدت كلمه ملت و دولت، سبب عصبانیت دشمن
رهبر معظم انقلاب اسلامى لحن به ظاهر ملايم آمريكا را كه اخيرا مشاهده شده است، بيانگر يک كار سياسى معمولى و منافقانه و نيز ناشى از تحليل غلط اوضاع داخلى ايران دانستند و فرمودند: با وجود تلاشهايى كه دستهاى تفرقهافكن به عمل مى آورند، ملت، دولت، مسئولين و مجموعه كارگزاران اين كشور، بحمدالله در يک جبهه و جناح قرار دارند و آن جناح اسلام و انقلاب و خط روشن امام خمينى است، دولت خدمتگزار ، رئيسجمهور عزيز، مجلس مردمى و حقيقتا ملى و دستگاه قضايى و نيز توده عظيم اين مردم، همه در يك خط و جناح قرار دارند و تفرقههاى خيالى كه بيگانگان ترويج مىكنند و عدهاى نيز آن را تفسير و تحليل كرده و باور مىكنند، در واقع همانند حباب و كف روى آب است. مقام معظم رهبرى وحدت كلمه ملت و دولت و همدلى مسئولان كشور را موجب عصبانى شدن دشمن دانستند و فرمودند: وحدت به مفهوم گرد آمدن بر محورهاى اصولى اسلام و انقلاب به تمام معناى كلمه در ايران وجود دارد؛ اما تودهنىخوردگان و نيز زخم خوردگان از انقلاب كه دچار همان اشتباه دوستان آمريكايى خود هستند، اوضاع داخلى را بد مىفهمند و حركات اشتباهى را انجام مىدهند كه همين امر آنها را بيشتر افشا خواهد كرد و از آن زيان خواهند ديد.
حمايت قطعى از فلسطين
حضرت آيتالله خامنهاى بر حمايت قطعى ملتهاى مسلمان جهان از مواضع جمهورى اسلامى ايران در قبال مسأله، فلسطين تأكيد كردند و فرمودند: كارگزاران استكبار جهانى در تلاش هستند تا وانمود سازند كه ايران اسلامى در حمايت از فلسطين تنهاست، اما دنيا بايد بداند كه ايران تنها نيست و تمامى ملتهاى اسلامى، روشنفكران و علماى جهان اسلام و نيز بسيارى از سياستمداران سران و مسئولان كشورهاى اسلامى براى نجات فلسطين و دفاع از ملت مظلوم فلسطين همدل و هم جهتند و اگر تنها هم بوديم باز بر مواضع برحق و عادلانه خود در مسأله فلسطين پايدار مىمانديم. رهبر معظم انقلاب اسلامى بر بيزارى و تنفر ملتها از صهيونيستها و حاميان آنها تأكيد كردند و در پايان سخنانشان فرمودند: امروز صهيونيسم در دنيا يک فكر شكست خورده است و اين در حالى است كه مردم فلسطين امروز بيدارتر از هميشه در صحنه مبارزه با رژيم اشغالگر حضور دارند و صهيونيستها در مقابل موج نسلهاى رو به ازدياد فلسطين طاقت نخواهند آورد، بنا بر اين ترديدى نيست كه صهيونيسم و دولت غاصب و مجعول صهيونيستى در فلسطين محكوم به فناست[۱].
بیانیه پایانی
در بیانیه پایانی یازدهمین کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی در تهران آمده است که این کنفرانس به مدت سه روز چند موضوع کنفرانس را بررسی کرده و در پایان نشستهای خود تصمیمات و توصیههای زیر را صادر نمود:
- شرکتکنندگان از کار مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی که به فرمان رهبر انقلاب اسلامی تأسیس شده است، بسیار قدردانی میکنند. آنها همچنین قصد خود را برای انتشار این ایده ارزشمند در بین علما و آموزش فرهنگ تقریب و وحدت به عموم مردم و در نتیجه محافظت از آن در برابر توطئههای بینالمللی علیه دستاوردهای وحدتبخش آن اعلام میکنند. آنها بر لزوم تشکیل گروههای تقریب در کشورهای مختلف تأکید میکنند و پیشنهاد ایجاد یک جایزه بینالمللی به نام جایزه امام خمینی برای وحدت اسلامی را میدهند. همه مسلمانان باید برای دستیابی به این وحدت تلاش کنند، موانع موجود در مسیر آن را از میان بردارند و هرگونه لفاظی تفرقهانگیز را رد کنند.
- شرکتکنندگان معتقدند که آینده بشریت در گرو بهکارگیری اسلام در همه جنبههای زندگی است. آنها از همه افراد مخلص میخواهند که تمام تلاش خود را برای ترویج اسلام و اصول انسانی آن به کار گیرند تا دستیابی به اهداف مورد نظر تسریع شود.
- شرکتکنندگان از تمام گامهای برداشته شده توسط انقلاب اسلامی ایران در جهت اجرای آموزههای اسلامی در همه جنبههای زندگی تقدیر میکنند و محکومیت خود را از تمام توطئههای استکبار جهانی به رهبری آمریکا و صهیونیسم بینالمللی برای ایجاد مانع در این مسیر پیروزمندانه اعلام میدارند.
- شرکتکنندگان حمایت خود را از مردم مظلوم فلسطین در مبارزه مداوم و انتفاضه مبارک آنها علیه دشمن صهیونیستی اعلام میکنند. آنها رژیم صهیونیستی و تلاشهای گناهآلود آن برای تثبیت اشغال، سرکوب مقاومت و جنبش آزادیبخش اسلامی، توهین به پیامبران (علیهم السلام)، گسترش شهرکهای یهودینشین و توطئه علیه اهداف اصیل اسلامی مردم مبارز فلسطین را محکوم میکنند.
- این کنفرانس بر حق مبارزه مردم لبنان برای آزادسازی سرزمینشان از اشغال صهیونیستی تأکید میکند و از مقاومت اسلامی و همه کسانی که از این سرزمین دفاع میکنند و با اشغال اسرائیل مقابله میکنند، حمایت میکند.
- کنفرانس اقدامات اخیر صهیونیستی، از جمله به اصطلاح گسترش اورشلیم با هدف یهودیسازی آن، را تجاوزی جدی و جنایتکارانه علیه اماکن مقدس مسلمانان میداند. از امت اسلامی میخواهد که به وظیفه خود برای آزادسازی مسجد الاقصی و شهر اورشلیم و همچنین سایر اماکن مقدس اسلامی عمل کند.
- این کنفرانس همچنین از ابتکار سید محمد خاتمی، رئیس جمهوری اسلامی ایران و رئیس سازمان کنفرانس اسلامی، برای تشکیل جلسهای کامل از وزرای امور خارجه کشورهای اسلامی برای اتخاذ موضع اسلامی مناسب حمایت میکند.
- کنفرانس تمام تلاشها در جهان اسلام و عرب برای عادیسازی روابط و همکاری با دشمن صهیونیستی در زمینههای نظامی، سیاسی و اقتصادی را محکوم کرد و آنها را غیرقابل قبول و محکوم به شکست کامل دانست زیرا با منافع امت اسلامی و اهداف والای آن در تضاد است و اشغال نفرتانگیز را تداوم میبخشد.
- شرکتکنندگان از صمیم قلب از همه جناحهای متخاصم افغانستان خواستند که خونریزیهای جاری را متوقف کرده و در مذاکرات سازنده برای دستیابی به یک راه حل نهایی برای این مسأله شرکت کنند، راه حلی که نمایندگی مردمی را تضمین کند و به اهداف اصلی که مجاهدین افغان در مبارزه اولیه خود علیه اشغال شوروی برای آن جنگیدند، از جمله ایجاد یک حکومت اسلامی عادلانه، هدفی که همه آن را درک و ارزش میدانند، دست یابد.
- کنفرانس تمام تلاشها برای تضعیف عناصر بیداری اسلامی و خاموش کردن صدای آن را محکوم کرد و اعلام کرد که این مسیر تا تحقق اهداف بزرگ اسلام ادامه خواهد یافت.
- این کنفرانس با تکیه بر آموزههای جاودانه خود، بر لزوم رسیدگی به وضعیت وخیم عراق با تلاش برای توقف جنایات انجام شده در آنجا، که اخیراً ترور علمای برجسته مذهبی بوده است، تأکید کرد. همچنین بر اهمیت رسیدگی به اوضاع غمانگیز در الجزایر، سومالی، کشمیر، بوسنی، ترکیه و جاهای دیگر تأکید کرد.
- کنفرانس نسلکشی صربها علیه جمعیت مسلمان آلبانیایی در کوزوو را محکوم کرد. در نهایت، کنفرانس نگرانی عمیق خود را در مورد تلاشهای برخی طرفها برای گسترش فعالیت تبلیغی مسیحی در برخی مناطق اسلامی، به ویژه در آسیای مرکزی و شمالی ابراز کرد. همچنین بر ضرورت همزیستی میان پیروان ادیان ابراهیمی، بر اساس دکترین توحید و ارزشهای انسانی مورد حمایت این ادیان، تأکید کرد.
- شرکتکنندگان از همه رهبران جهان اسلام میخواهند که مسئولیت بزرگ خود را در قبال اقلیتهای مسلمان در سراسر جهان بر عهده بگیرند و اقدامات لازم را برای محافظت از هویت اسلامی خود، تربیت نسل جدید بر اساس آموزهها و ارزشهای اسلامی و تأمین حقوق این اقلیتها در کشورهایی که در آن ساکن هستند، انجام دهند.
- شرکتکنندگان مراتب قدردانی عمیق خود را از جمهوری اسلامی ایران، به نمایندگی از رهبری خردمند اسلامی و مردم وفادار و سخاوتمند آن، به خاطر استقبال گرم از این کنفرانس ابراز میدارند. آنها حمایت خود را از انقلاب ایران اعلام میکنند[۲].
جستارهای وابسته
- اسلام
- جهان اسلام
- وحدت اسلامی
- محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)
- کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی
- مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی
پانویس
منابع
- ديدار مسئولان و كارگزاران نظام اسلامی و سران و سفرای كشورهای اسلامی، پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری، تاریخ درج مطلب: 21 تیرماه 1377 ش، تاریخ مشاهدۀ مطلب: 8 آذرماه 1404 ش.
- یازدهمین کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی/ تهران ـ 1377، وبسایت مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، تاریخ درج مطلب: بیتا، تاریخ مشاهدۀ مطلب: 14 آذرماه 1404 ش.
