نهمین کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی
| نهمین کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی | |
|---|---|
 | |
| نام رویداد | نهمین کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی |
| تاریخ رویداد | 11 مردادماه سال 1375 ش، مصادف با 15 ربیع الاول سال 1417 ق، برابر با 1 آگوست 1996 م |
| روز رویداد | پنجشنبه |
| مکان رویداد | تهران حسینیه الزهراء مجتمع امام خمینی |
| عوامل | مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی |
| دلیل اهمیت | سیره و وحدت اسلامی |
نهمین کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی، با موضوع «سیره و وحدت اسلامی» از روز پنجشنبه 11 مردادماه سال 1375 ش، مصادف با 15 ربیع الاول سال 1417 ق، برابر با 1 آگوست 1996 م، با حضور اندیشمندان و متفکر داخلی و خارجی از ایران و کشورهای اسلامی، از جمله محمد واعظ زاده خراسانی، دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، آیت هاشمی رفسنجانی، رئیسجمهوری اسلامی ایران، آیتالله سید محمد باقر حکیم، رئیس شورای عالی مجمع جهانی تقریب، شیخ صبری کوچی، مفتی اعظم کشور آلبانی، علامه شیخ سعید شعبان، رهبر حرکت توحید از طرابلس لبنان، علامه سید برکه از رهبران و عالمان فلسطین، استاد رشید بن عیسی از مؤسسین کنفرانس اندیشه الجزائر، دکتر جلول الجریبی، رئیس دانشگاه زیتونه تونس، دکتر علی اوزک، استاد دانشگاه ترکیه، استاد مهید موتیلان، رئیس جامعهالعلماء فیلیپین، استاد سید محمدعلی شهاب، مسئول تنظیم مسلم لیک در ایالت کلارای هند، دکتر عبدالرحیم علی، رئیس دانشگاه بین المللی آفریقا در سودان، و علامه عسکری، پژوهشگر برجستۀ شیعه، به مدت سه روز به همت مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در ساختمان حسینیه الزهراء مجتمع امام خمینی در تهران برگزار گردید.
افتتاحیه کنفرانس
محمد واعظ زاده خراسانی، دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در نهمین کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی، با تبریک میلاد رسول اکرم (صلیالله علیه وآله) و نیز میلاد امام صادق (علیهالسّلام)، افزود: تقارن این دو میلاد، که یکی رمز وحدت امت اسلام و دیگری رمز تقریب مذاهب اسلامی در راه وصول به اهداف مقدس مجمع جهانی تقریب مذاهب است را، به فال نیک میگیریم، چه اینکه رسول اکرم مایه وحدت امت و امام صادق که با واسطه و بلاواسطه با پیشوایان معروف مذاهب اسلامی رابطه داشته رمز تقریب مذاهب است. ایشان در ادامه گفت: در اینجا باید به روح پرفتوح امام خمینی درود بفرستیم که با بنا نهادن انقلاب اسلامی براساس وحدت امت اسلام، راه وحدت را هموار فرمود، و نیز باید از مقام معظم رهبری، حضرت آیتالله خامنهای سپاسگزار باشیم که با تأسیس مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی باب رحمتی را به روی امت اسلام گشودند و زمینه این قبیل کنفرانسها و تجمع متفکران اسلامی را فراهم فرمودند. و همچنین از ریاست محترم جمهور آیتالله هاشمی رفسنجانی سپاسگزاریم که از آغاز کار این مجمع، همواره ما را مشمول عنایات خود قرار داده، هر سال در کنفرانس وحدت سخنرانی فرمودهاند. پیداست ما زبان تقدیر و توان سپاس را نداریم جز این که تصمیم گرفته ایم کلیه سخنرانیهای ایشان را در کنفرانس وحدت، گردآورده چاپ کنیم و به حضور معظم له و دیگر دانشمندان تقدیم نمائیم. خداوند وجود ایشان را مستدام بدارد تا مسلمانها از وجود فقیهی آگاه و روشن بین همچنان بهره ببرند. وی در پایان، ضمن معرفی کلی شخصیتهای شرکتکننده در کنفرانس از خارج کشور که عمده از مفتیان، استادان دانشگاهها، ائمه جمعه و اعضای مراکز تحقیقات علوم اسلامی که از لحاظ علمی در سطح بالایی قرار داشتند، از دو متفکر بزرگ اسلامی طرفدار وحدت اسلامی: مرحوم علامه شیخ محمد غزالی، نویسنده و مجاهد نامی مصر، و دکتر کلیم صدیقی، رئیس سابق پارلمان مسلمانان انگلیس و عضو شورای عالی مجمع جهانی تقریب، که طی سال گذشته به رحمت خدا پیوستند، یاد کرده، از حاضران تقاضا شد جهت شادی روح آنان سوره مبارکه فاتحه را قرائت نمایند.
سخنرانان
رئیسجمهوری اسلامی ایران
آیت هاشمی رفسنجانی، در نهمین کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی پس از خیر مقدم و تبریک عید میلاد به میهمانان و آرزوی موفقیت برای اجلاس و تقدیر از دستاندرکاران کنفرانس و از دبیر کل مجمع، افزود: هدف مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی بسیار مقدس و در عین حال بسیار دشوار و دور از دسترس است و کمترین نتیجه این زحمات نگهبانی از نوعی هماهنگی جهانی اسلام و جلوگیری از تفرقه بیشتر بوده که ایدهای شیرین است. و وحدت از اصول قاطع اسلام است، وحدت بشر با حکومت واحد جهانی و دین واحد یک آرمان اسلامی است، ولی مسلما تا قیامت اختلاف ادیان وجود دارد، کما اینکه در عصر پیامبر چنین بود، ولی رسیدن به این ایده بطور نسبی امکان پذیر است که نیاز به تلاش نسلهای پی درپی دارد. صرف نظر از وحدت جهانی بشر و ادیان، اتحاد دنیای اسلام بسیار آسانتر است، اما نباید خیلی خوش بین باشیم، بلکه برعکس، باید با تمام قوا در رفع موانع آن بکوشیم.
مراحل وحدت
رئیسجمهوری اسلامی ایران افزود: محور وحدت چیزهایی است که با ادیان مختلف و عقاید گوناگون و با تضاد میان الحاد و دین، و نیز با اختلاف نظرات فلسفی در مبدا و معاد و واقعیتهای موجود، نمی سازد، مرحله اول یک نوع وحدت، جهانبینی مشترک است، مرحله دوم، وحدت در هدف و ایدئولوژی است، و مرحله سوم استراتژی و خطمشی و تاکتیک واحد است، که معمولا هر سه امر در بین ادیان و ملتها بسیار مختلف و رسیدن به وحدت در آنها مشکل است.
اما وحدت در جهانبینی و اهداف جهانی اسلام مسلما محقق است و از این لحاظ در بین مسلمین اختلافی نیست. و ما باید بکوشیم تا در خطمشی و راههای عملی و کار میدانی وحدت پیدا شود، این کاری است شدنی. آیاتی از قبیل: 
ان هذه امتکم امة واحدة [انبیاء–92] 
و واعتصموا بحبل الله جمیعا ولاتفرقوا [آلعمران–103] ، در همین راستا تکلیف ما را سنگین میکند. در درجه اول رهبران و شخصیتهای دنیای اسلام، مخاطب این آیات هستند که اگر به تکلیف خود عمل نکنند وضع از این هم که هست بدتر میشود، و در حال حاضر، شرایط بسیار خطرناکی برای دنیای اسلام پیش آمده، ولی نباید مأیوس شویم، رسول اکرم (صلیالله علیه وآله) در شرایط سختتری مبعوث گردید، ولی بر همه مشکلات، از جمله بر دو ابرقدرت آن عصر، ایران و روم ، غلبه کرد و امت واحدهای را تاسیس فرمود. از اینرو در دنیای ما فرصتهای مناسبی میتواند ما را به طرف وحدت و پیروزی بکشاند.
ایشان در ادامه تصریح کرد:در حادثه بوسنی در بین امت اسلام، کم اختلاف داشتیم، از سوی دیگر، اختلاف روسیه و آمریکا که در دو طرف قضیه واقع بودند، موقعیت ممتازی برای مسلمانها بود، و به هر حال، مسلمانهای بالکان در نتیجه همین عوامل محفوظ ماندند هر چند بسیار صدمه دیدند. اما خطر هنوز رفع نشده است زیرا ابتکار عمل در دست آمریکا افتاده است.
اما در آغاز فاجعه فلسطین چنین هماهنگی در بین مسلمانها و نیز بین خود فلسطینیها وجود داشت که میتوانست به پیروزی جبهه اسلام برسد، ولی مسلمانها این امتیاز را با تفرقه خود و به لحاظ نداشتن رهبر قاطعی از دست دادند، و هم اکنون فشار آمریکا بر عربها چنان شدید است که حتی سوریه هم با شرایطی، حاضر به صلح گردیده است در حالی که قبلا چنین نبود.
عوامل وحدت
آیت هاشمی رفسنجانی افزود: وجود ارگانی مانند مجمع تقریب و هفته وحدت، و ارتباط بین بزرگان اسلام و شخصیتهای وجیه ملی، اگر هوشیارانه به کار گرفته شوند و مواظب فعل و انفعال جامعه بشری باشند، میتوانند از فرصتهای موجود استفاده و بلکه آنها را خلق کنند کما اینکه میتوانند از وضع موجود پاسداری کرده نگذارند افتراق دیگری بین مسلمین رخ دهد. البته کل ادیان و نژادها و ملتها به چنین چارهجوئی نیاز دارند و به همین هدف سازمان ملل و امثال آن را به وجود آورده اند. ما نیز در سطح جهان اسلام، با استفاده از تجربه جهانی، میتوانیم با ایجاد رابطه میان نمایندگان واقعی افکار اسلامی، در جهت حاکمیت اسلام حرکت کنیم. کسانی که این گونه فکر میکنند در جهان اسلام کم نیستند. مانند همین دو نفر آقایان که عکسشان را می بینیم، مرحوم شیخ غزالی و دکتر کلیم صدیقی، که خداوند رحمتشان کند، اینها خیلی با دیگران تفاوت داشتند و آثار خوبی از خود به جای گذاردند. هم اکنون در شرق و غرب دنیای اسلام نقطه بحرانی و چرکین زیاد است. در کشمیر، اندونزی، تاجیکستان، افغانستان، فیلیپین، عراق، آذربایجان، فلسطین، سومالی و در کشورهای اروپایی در بالکان و در جاهای دیگر، مسائلی وجود دارد، ما به عنوان دولت اسلامی وظیفه خودمان را انجام میدهیم، ولی به عنوان افراد مؤثر و دارای وجاهت اسلامی و مردمی، این مسئولیت را به دوش علمای بزرگ میبینیم.
مجاهدتهای امام خمینی، عامل پیروزی انقلاب اسلامی ایران
امام خمینی هنگام قیام، یک عالم و مدرس بود نه یک حاکم متنفذ، اما برای محو آثار سلطه کفر بر کشور اسلامی ایران، قیام فرمود، دردهای امت اسلام را لمس کرد، و برای علاج آنها حرکت کرد، و به اینجا رسیده که شما الان میبینید. مجاهدتهای امام که از دوران جوانی شروع شد تقریبا نیمی از عمر اور ا گرفت، این حرکت مدتی افول کرد و دوباره اوج گرفت، و بالاخره به پیروزی رسید و کشوری نیرومند را به جای گذاشت که امروز واقعا پایگاه عظیمی در اختیار شما است: اگر شما 20 سال پیش، اینجا میآمدید می دیدید که ایران پایگاه اسرائیل است و ما را به خاطر نوشتن کتاب به نفع مسلمانها گرفتند و شکنجه دادند، زندانی کردند و حالا میبینید آمریکا و انگلیس عصبانی هستند. الحمدلله کشور ما رو به پیشرفت است، دانش آموزان ما در بین 75 کشور دنیا، مقام اول را در رشته شیمی، و رتبه پنجم را در رشته ریاضی و کامپیوتر به دست آوردند، اینها دانش آموزان نسل انقلاب هستند، علم، که عالیترین دست آوردهای بشری است در سرزمین ما شکوفا میشود، که قبلا متهم به جهل و خرافه پرستی بوده است. به هر حال، یک نمونه در جهان اتفاق افتاده، که حجت خدا بر بشریت است به اینکه اسلام، امروز هم سازنده و وسیله اتحاد و هماهنگی بشریت میتواند باشد. ان شاءالله کنفرانس شما وسیله شناخت بیشتر این مرکز اسلامی و نفی آثار تبلیغات سوء به اسم شیعه و سنی، و سم پاشیها باشد، و دیگر اجازه نشر سموم تفرقه را که توسط جاهلان پخش میشود ندهیم، از این قبیل مردمان نادان در بین خودمان هم وجود دارند که مسائل اسلامی را نمیفهمند و ندای تفرقه را بلند کرده حرفهای شیطنتآمیز قدیمی را دوباره زنده میکنند و باید شر آنها را از جامعه با کمک هم کم کنیم. در پایان امیدوارم این اجتماع شما مبارک و منشأ خیر و برکت باشد.
رئیس شورای عالی مجمع جهانی تقریب
آیتالله سید محمد باقر حکیم، رئیس شورای عالی مجمع جهانی تقریب در نهمین کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی گفت: پیامبر به سوی مردمی مستضعف و پراکنده برای نجات بشریت از تاریکی به نور، برانگیخته شد، هدف وی اتحاد و تکامل انسانها بود که توانست با سیره و عملش در آغاز، قوم عرب و سپس دیگران را متحد سازد. در اعتقادات اسلامی همه انسانها در خلقت یکسان هستند. سلوک اخلاقی پیامبر اکرم مطابق آیه وَلَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ [آلعمران–152] ، از مهمترین وسائلی بود که او در توحید صفوف مسلمین از آن بهره جست.
وی افزود: شرایط کنونی مسلمین مانند عصر رسولالله است و به همین جهت ما نیازمند به شناخت سیره پیامبر در برخوردش با مردم پراکنده زمان خودش میباشیم تا با عمل به آن سیره شریف، در مقابل تهدیدهای دشمنان مقاومت کنیم. و امت متفرق را متحد سازیم. سلوک پیامبر در موعظه حسنه و حکمت، جدال بالتی هی احسن و شکستن زنجیرهای تعصب بود که امت را متحد و شر دشمنان را دفع کرد. ما در حال حاضر مواجه با توطئههای گوناگون دشمنان هستیم که با پیروی از روش آن حضرت، میتوانیم آن توطئه ها را دفع کنیم.
ایشان در پایان به اوضاع عراق اشاره کرد و همه عراقیان را اعم از شیعه و سنی، روستایی و شهری به وحدت و مبارزه دعوت کرد.
مفتی اعظم کشور آلبانی
شیخ صبری کوچی، مفتی اعظم کشور آلبانی، در نهمین کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی از حضور خود در جمهوری اسلامی ایران اظهار مسرت کرد و خدا را بر نعمت ایمان و قول «لااله الا الله» که جامع همه میهمانان کنفرانس است سپاس گفت. وی با ذکر این مطلب که آلبانی 50 سال تحت سیطره کمونیستها بوده گفت: خداوند بر مسلمانان آلبانی منت نهاد که آنان را از زیر سلطه کفر نجات داد. کمونیستها هفتصد مسجد و مدرسه را تخریب کردند، هزاران جلد کتاب اسلامی را سوزانیدند، ولی مسلمانها با مشقت بسیار آثار اسلامی را پنهان میکردند. وی به طرق متعدد صوفیه در آلبانی مانند بکتاشیه، نقشبندیه، خلوتیه، تیجانیه و غیر آنها اشاره کرد و گفت متأسفانه بزرگان و رهبران آن طرق علم و اطلاع کافی از اسلام ندارند و دلیل عمده آن فقر است، او از جمهوری اسلامی ایران و مجمع جهانی تقریب تقاضا کرد در زمینه نشر اسلام راستین مسلمانان آلبانی را یاری کنند.
رهبر حرکت توحید از طرابلس لبنان
علامه شیخ سعید شعبان، رهبر حرکت توحید از طرابلس لبنان در نهمین کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی گفت: ما امت درس خوانده و با فرهنگ اسلام، همه به توحید و نبوت رسول اکرم، ایمان داریم و او را اسوه و حجت بالغه الهی میدانیم و به قرآن و دین واحد و منهاج واحد عقیدهمندیم و امیدواریم اختلافات خود را حل کنیم. اختلاف از اجتهاد مجتهدین ناشی گردیده و مجتهدین حق دارند که به حسب فهم خود از آیات و احادیث با هم اختلاف داشته باشند، اتفاق، اسلامی و اختلاف، انسانی است، و ما مجبور نیستیم که به سبب اختلاف فقیهان در آراء فقهی خود، با هم اختلاف داشته باشیم فقها پیامبر نیستند و قابل خطایند، دین خدا همانست که در کتاب و سنت آمده، نه در گفتار ابی حنیفه و مالک و دیگران.
از اینرو، تقریب به معنی وحدت مذاهب غیرممکن است زیرا فقیهان باید آزاد باشند از تقلید دیگران، تقلید تنها بر مردم عامی رواست. اما مذاهب نباید مسلمانان را به دو امت منقسم کنند: امت شیعه و امت سنی، که این یک بدعت است. در عصر پیامبر ما همه یک امت بودیم، فرقهها بعد حادث شدند، ما مسئولیت این انقسام و فرقهگرایی را به عهده نمی گیریم، مسؤولیت آن بر کسانی است که آن را پدید آوردند. پیغمبر فرمود: «ترکتکم علی المحجه البیضاء» من شما را بر راه روشن ترک گفتم. ما ملزم به قبول شعارهای گوناگون پیروان مذاهب نیستیم، این که بگوییم من شیعه یا حنفی یا شافعی هستم سودی به حال ما ندارد: ان هی الا اسماء سمیتوها انتم و آباءکم [نجم–23] ، اهل کتاب نیز همین راه را رفتند و مورد عتاب خداوند قرار گرفتند: ولا تکونوا کالذین تفرقوا واختلفوا... [بینه–4] و آیات دیگر. ما همه عالمان را احترام میکنیم، اما حتی یک لحظه فکر نمیکنیم که ما شیعه یا سنی هستیم، بلکه ما مسلمانیم: هو سماکم المسلمین من قبل [حج–78] ، کسی از من پرسید تو شیعی شدهای؟ گفتم: من سنی نبودم که شیعه شوم، من مسلمان بوده و هستم.
از رهبران و عالمان فلسطین
علامه سید برکه از رهبران و عالمان فلسطین، در نهمین کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی، ابتدا از حضور خود در میان برگزیدگان امت اسلام، اظهار مسرت نمود و از علامه غزالی و دکتر کلیم صدیقی و شهید فتحی شقاقی یاد کرد و آنان را متعلق به امت اسلامی دانست. آنگاه گفت: آیا بهتر نیست اکنون با یک دیدگاه به عالم اسلام نظر کنیم؟ بلی باید رسالت اسلامیمان را مانند حضرت ابراهیم شروع کنیم که گفت: ربنا وابعث فیهم رسولا منهم یتلوا علیهم آیاتک ویعلمهم الکتاب والحکمة ویزکیهم ... [بقره–129] .
وی افزود: برادران! تعلیم و تلاوت، رسالت همه انبیاء الهی بود و غایت آن تزکیه است. وی با اشاره به آیه وَأَوْحَىٰ رَبُّكَ إِلَى النَّحْلِ أَنِ اتَّخِذِي مِنَ الْجِبَالِ بُيُوتًا وَمِنَ الشَّجَرِ وَمِمَّا يَعْرِشُونَ ثُمَّ كُلِي مِنْ كُلِّ الثَّمَرَاتِ فَاسْلُكِي سُبُلَ رَبِّكِ ذُلُلًا ۚ يَخْرُجُ مِنْ بُطُونِهَا شَرَابٌ مُخْتَلِفٌ أَلْوَانُهُ فِيهِ شِفَاءٌ لِلنَّاسِ ۗ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَةً لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ [نحل–69-68] ، گفت: منظور از نحل فکر و نظر، و منظور از «شراب مختلف الوانه »،نظرات مختلف ناشی از آراء و اجتهاد است که شفاء للناس و سبب علاج مشکلات میباشد. پس مراد از «نحل»، به گونهای رمزی نظر و اجتهاد و ثمرات متنوع آن است. وی با اشاره به آیه ولو شاء ربک لجعل الناس امة واحده [هود–118] ، وجود اختلاف اجتهادات را امری طبیعی دانست که نباید به دشمنی و عدوت منجر شود.
اندیشمند الجزائری
استاد رشید بن عیسی از الجزائر از همکاران متفکر بزرگ «مالک بن نبی»، و از مؤسسین کنفرانس اندیشه الجزائر، سالهاست که در فرانسه به سر میبرد و با مؤسسه یونسکو همکاری دارد. در نهمین کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی گفت: اختلافات شیعه و سنی با بحث و مناقشه حل نمیشود، بیان داشت که تاریخ مملو از مفاهیم مزدوج، مادی و معنوی میباشد. مانند: پروتستان و کاتولیک، شیعه و سنی، معتزله و اشاعره و غیره، این مسائل با گذشت زمان حل نشده است مهم آن است که ببینیم چه کسی در میدان دفاع از اسلام و مسلمین میتواند از دیگران قوی تر باشد. این چنین کسی مسلمان واقعی است. و متخلف از نظرات اسلام و مسلمین، نزد خدا مبغوض است، بنابراین تنها در این میدان مشخص میشود که «من هو خیر»؟ او یکی از راههای وحدت امت اسلام را که امری حیاتی است، وحدت اقتصادی مسلمین دانست، و راه دیگر را تجمعات منطقهای مانند ایران، ترکیه، پاکستان، افغانستان، دانست که در هت خودکفایی میتواند مؤثر باشد. وی با اشاره به سفرش به ترکیه گفت: در دانشگاه مرمره یکی از مسئولین دانشگاه به من گفت: دعا کن تا ترکیه به جمع کشورهای اروپایی بپیوندد؟! و این بسیار عجیب است ترکهای مسلمان از اینکه وارد اروپای متحد بشوند نمیترسند، اما از اینکه با ایران شیعه متحد شوند میترسند!! این منطقی سقیم و بیمار است، چطور هزاران مسلمان در کشورهای آلمان، فرانسه، انگلستان و غیر آن در فرهنگ غرب، ذوب میشوند و مسلمانان از این امر ترس ندارند!! اما اگر مسلمانی شیعه شود همه را ترس برمی دارد، آیا کفار به مسلمانها نزدیکتر از شیعه هستند؟.
رئیس دانشگاه زیتونه تونس
دکتر جلول الجریبی، رئیس دانشگاه زیتونه تونس، در نهمین کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی، با قرائت شعری در وصف اهلبیت پیامبر، اثر طبع «ابراهیم ریعی» فقیه مالکی از علمای بزرگ تونس، گفت: زندگی پیامبر و سیره آنحضرت را الگوی کاملی برای اتحاد بشر و وحدت امت اسلام دانست و اندیشه وحدت امت را ناشی از قرآن و از رسول خدا دانست که متضمن آگاهی و برادری مسلمانهاست و اساس و مایه موفقیت جوامع اسلامی است. او پس از گزارش کوتاهی از دانشگاه زیتونه شعر را با این مطلع خواند: «الهی قد سئلتک بالنبی و فرع الطهر الحسن الولی» و تأکید کرد: شاعر نام همه ائمه اثنیعشر تا حضرت مهدی را در شعر خود آورده است. وی، تقریب مذاهب را ادغام مذاهب و دست برداشتن از آنها ندانست بلکه اختلاف را به سبب گسترش اجتهاد، امری طبیعی و به منزله بذری برای استنباط آراء دانست، و این که کار درست برای تقریب، یک عمل علمی فرهنگی ست براساس تربیت نسلی دارای شناخت درست از مذاهب که قادر به بحث و نقد سالم و بدور از تعصب باشد.
استاد دانشگاه ترکیه
دکتر علی اوزک استاد دانشگاه ترکیه، در نهمین کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی گفت: وحدت همان اسلام است چرا که اسلام همان توحید است که مهمترین اصل اسلام است. اسلام بر سه اصل استوار است: توحید، نبوت، معاد. هر کس به این سه اصل معتقد باشد مسلمان است، و اگر در مذهبش اعتقادات خاصی داشته باشد، این آراء مذهبی خارج از این اصول است. مذهب در حقیقت وسیله تسهیل است، اصل واحد در همه مذاهب اسلام است. وی افزود: نکته مهم دیگر فهم کتاب و سنت است. فهم قرآن به نظر من در نظر اکثر مسلمین یکی است چرا اصل قرآن مورد اتفاق همه است، اختلافات وجود دارد که به اختلاف در اسلام برنمیگردد. بلکه به فهم نصوص برمی گردد. او عصمت را مختص به پیامبر دانست، که بعدا مورد مناقشه قرار گرفت، و ابزارهای وحدت را عبارت دانست از: تألیف قلوب، تسامح و گذشت، حسن معاشرت، عدالت در همه امور، محبت به مردم و مسلمانان، شناخت روحیات مردم، ترس از خدای متعال. وی در پایان تقاضا کرد که اختلاف مذاهب نباید سبب دشمنی و عداوت شود، بلکه مسلمانها این اختلاف را رحمت بدانند.
رئیس جامعهالعلماء فیلیپین
استاد مهید موتیلان، رئیس جامعهالعلماء فیلیپین و استاندار لانائول جنوبی، در نهمین کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی با تشکر از مجمع جهانی تقریب و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، سلام برادران فیلیپینی را ابلاغ کرد، و خود را شاگرد امام خمینی و عالمان ایران دانست و بیان داشت که ده سال در ژاپن تبلیغ میکرده، آنگاه به فیلیپین برگشته است.
او، وحدت اسلامی را از مسائل قدیمی دانست که در قرآن و سنت بر آن بسیار تأکید شده است، و با ذکر این مطلب که تحقق وحدت محال نیست و الا لازم میآید که خداوند ما را به امر محال مکلف کرده باشد آنجا که فرموده است: واعتصموا بحبل الله جمیعا ولاتفرقوا [آل عمران–103] ، گفت: بنابراین باید راهی برای رسیدن به وحدت اسلامی باشد و این راه، در شناخت موانع وحدت و رفع آنها است. او تاکید کرد که مسلمانان در عصر حاضر باید به ارزشهای اسلامی تمسک جویند و از اختلافات مذهبی و فرقهای پرهیز کنند.
مسئول تنظیم مسلم لیک در ایالت کلارای
استاد سید محمدعلی شهاب از هند و مسئول تنظیم مسلم لیک در ایالت کلارای در نهمین کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی در آغاز با اشاره به اینکه ایران دارای پیشینه تاریخی گستردهای است، سلام برادران هندی را ابلاغ کرد، و از حضور خود در جمهوری اسلامی ایران اظهار مسرت نمود، سپس به کیفیت ورود اسلام به هند اشاره کرد و آن را از نعمتهای الهی بر این کشور دانست. سپس به بیان ویژگیهای اخلاقی پیامبر اشاره کرد و اخلاق نیکو و خلق عظیم آنحضرت را از مهمترین ابزار و عوامل برای اتحاد اسلامی دانست، که همین اخلاق شایسته توانست از اعراب آن زمان، شجاعانی بسازد که دنیا را متحول کنند. او در پایان، با تلاوت آیاتی از قرآن به اهمیت سیره پیامبر در تحقق وحدت اسلامی پرداخت و گفت پیامبر اکرم، پیامبر تمام بشریت است.
رئیس دانشگاه بین المللی آفریقا در سودان
دکتر عبدالرحیم علی، رئیس دانشگاه بین المللی آفریقا در سودان در نهمین کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی، قرآن را اساس متین بدون شک و شبهه اسلام دانست و گفت: من سعی کردهام وحدت اسلامی را در سیره رسول اکرم نگاه کنم، دیدم که وحدت براساس وحدت عقیدتی و فکری و فرهنگی است و همین وحدت عقیدتی و فکری بود که توانست در برابر عقاید وثنی و خرافی رایج در عصر رسول اکرم، مقاومت کند و بر آنها فایق آید و انسانی نیرومند بسازد. این وحدت عقیدتی، در ساختار اجتماعی مسلمانان به وضوح دیده میشود و تأثیر بسیار داشت.
وی، سپس به وحدت سیاسی اشاره کرد و آن را ناشی از بیعت با امام واحد دانست که این بیعت نیز به نوبه خود براساس شورا مبتنی است: وامرهم شوری بینهم [شوری–38] ، و پیامبر اکرم به این وحدت سیاسی تمسک جست. وی سپس با تایید سخنان علامه عسکری اظهار داشت که این کنفرانس یک اجلاس علمی است و من از شنیدن آن ناراحت نشدم، بلکه هر کس باید عقیده خودش را بیان کند و دیگران نیز میتوانند با دلایل علمی در آن مناقشه کنند.
پژوهشگر برجستۀ شیعه
علامه عسکری در نهمین کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی گفت: من برای وحدت اسلامی طرحی دارم که برای شما میگویم و شما در مناقشه آن آزاد هستید. وی با اشاره به حوادث تلخ تاریخ اسلام مانند حادثه جمل، صفین، کربلا، و تخریب کعبه با منجنیق افزود: شیخ طوسی در دوران آل بویه استاد کرسی کلام بود و شیعه و سنی به درس او حاضر میشدند. اما پس از آمدن سلاجقه به بغداد، کرسی او را شکستند، کتابهای او را سوختند و او به نجف هجرت کرد. در معجم البلدان در لغت «ری » می خوانیم که در آن شهر، طوائف شیعه و شافعیه و حنفیه با هم زندگی می کردند، ابتداء حنفیه با شافعیه متفق شدند و شیعه را قتل عام کردند، بعدا شافعیه با کمک مردم اطراف شهر بر حنفیه تاختند و آنان را تارومار کردند. با این همه حوادث خونین آیا باز هم می توان به وحدت رسید؟ آری.
وی تصریح کرد: همه مسلمین بر قرآن و این که همه مندرجات آن کتاب خداست اتفاق دارند جز اینکه بیان آن به نص آیه وانزلنا الیک الذکر لتبین للناس ما نزل الیهم [نحل–44] ، در سنت رسول است. در قرآن خصوصیات احکام و تفصیل عقاید نیامده و موکول به بیان رسول خدا است که با وحی غیر قرآنی آنها را بیان فرمود و به مسلمانها ابلاغ کرد، و به عقیده ما شیعیان، آنها را به علی (علیهالسّلام) و خاندانش سپرد که در جلد سوم کتاب معالم المدرستین بیان کردهام.
اما سنت پیامبر چهارده قرن بر آن گذشته است و ما در احادیث میخوانیم که پیغمبر فرمود: «من کذب علی متعهدا فلیتبوء مقعده من النار». حال چه باید بکنیم؟ به نظر من باید سنت را تحقیق و تمحیص کرد. و من بیش از نیم قرن ست به این کار اشتغال دارم. در مصادر فریقین احادیث جعلی یافتم که زنادقه آنها را وضع کرده اند، اینها را در چهار جلد: دو جلد کتاب «عبدالله بن سبا» و دو جلد کتاب «مائة و خمسون صحابی مختلق » گرد آوردهام که منتشر گردیده است.
پس ما همه در عمل به سنت اتفاق داریم، اما در تفسیر قرآن در مسائلی از قبیل عرش خدا که آیا جسم است یا علم چنان که از ائمه ما رسیده اختلاف داریم پس خلاف در فهم آیات است نه در اصل آیات، اما آنچه به سنت اختصاص دارد آیا آن را از صحابه اخذ کنیم و صحابه همه عادل هستند، یا از عدول صحابه و از ائمه اهل بیت که کتابی به خط علی نزد آنان بوده است اخذ کنیم؟
وی در ادامه گفت: راجع به عدالت همه صحابه پس از حادثه عایشه در جمل و پس از این که در قرآن در سوره جمعه میخوانیم: واذا راوا تجارة اولهوا انفضوا الیها... [جمعه–1] که در تفاسیر آمده بجز سیزده نفر بقیه صحابه از نماز پراکنده شدند، و نیز با مطالعه سیره راویان پس از صحابه و ضوابط قبول و رد حدیث، نمیتوان همه احادیث آنان را پذیرفت. باید شیعه و سنی با کمک هم و با قصد رسیدن به حقیقت، سنت را بررسی کنند و با کتاب خدا تطبیق دهند پس آنچه نزد همه ما صحیح بود اخذ کنیم و بدان عمل نماییم. این است روش من در معالم المدرستین و روش سلف من علامه شرف الدین است. ما در مذهب خود نماز پشت سر عالم سنی، را هر چند امام «بسم الله » را با سوره نخواند صحیح میدانیم زیرا نماز او به عقیده خودش صحیح است، در حالی که پشت سر عالم شیعی غیرعادل، نماز نمی خوانیم هر چند «بسم الله » را بگوید.
برنامه های جنبی کنفرانس
میهمانان خارج کشور در نماز جمعه تهران و زیارت حرم امام خمینی شرکت نمودند و عدهای از آنان به مشهد، قم، یا به زاهدان و کردستان جهت شرکت در کنفرانسهای وحدت منطقای رفتند و سرانجام با کولهباری از تجربه در راه وحدت، و انقلاب اسلامی، راهی کشورهای خود گردیدند.
سخنرانی امام خامنهای در دیدار با میهمانان کنفرانس
حضرت آیتالله خامنهای، رهبر معظم انقلاب اسلامی در خجسته سالروز میلاد تاریخ ساز نبی مکرم اسلام (صلیالله علیه وآله) و ولادت پربرکت امام صادق (علیهالسّلام) در دیدار جمعی از مسئولان کشور، میهمانان کنفرانس وحدت اسلامی و گروههایی از مردم،این ولادت بزرگ را، ولادت برترين نمونههاى رحمت الهى براى بشريت خواند و تأکید کردند: چون وجود آن بزرگوار و ارسال اين پيامبر بزرگ، رحمت حق تعالى بر بندگان بود. اين ولادت، ولادت رحمت است. دنياى اسلام بايد اين نكته را درک كند كه اين رحمت، يك رحمت منقطع نيست؛ بلكه يك رحمت مستمر است. آن روز، بسيارى از افراد بشر، از روى جهالت يا به خاطر عصبيتهاى خودخواهانه، با اين مظهر نور و هدايت بشر جنگيدند؛ با اينكه پيامبر (صلیالله علیه وآله) براى برداشتن بار از روى دوش بشريت، به جهان آمده بود: ... وَ يَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَالْأَغْلَالَ الَّتِي كَانَتْ عَلَيْهِمْ ... [اعراف–55] . چه بارهاى سنگينى بر دوش آحاد بشر آن روز بود! چه غلهاى سنگينى بر گردن بشر افكنده شده بود! امروز هم همينطور است. اگر كسى ادعا كند كه بر دوش بشريت امروز، بارهايى سنگينى مىكند كه از بار دوش انسانهاى جاهل جزيرهالعرب در آن روز، سنگينتر است، سخن گزافى نگفته است. اين ظلمى كه به آحاد بشر مىشود، اين حقكشى كه در جوامع بشرى انجام مىگيرد، اين غلبه دادن مادیت بر زندگى بشر و راندن معنويت از محيط زندگى انسانها كه امروز به زور و با شيوههاى مختلف بر آحاد بشر تحميل مىشود، اينها بار بر دوش بشريت است. آنچه كه امروز بشريت در دوران تمدن صنعتى و زير تشعشع ماديگرى جذاب و فريبنده احساس مىكند، سنگينتر و سختتر و در مواردى تلختر است از آنچه كه در ظلمات جاهليت هنگام ظهور اسلام، حس مىكرد و بر دوش او سنگينى مىنمود!
اسلام و تعاليم نبوى،سرچشمه جوشان وحدت
مقام معظم رهبری افزودند: اگر امروز بشريت متوجه اين رحمت شود، رحمت وجود اسلام، رحمت تعاليم نبوى، اين سرچشمه جوشان وحدت و آن را بيابد و خود را از آن سيراب كند، بزرگترين مشكل بشر برطرف خواهد شد. اگرچه همين امروز هم، تمدنهاى موجود عالم، بلاشک از تعاليم اسلام بهرهمند شدهاند و بدون ترديد آنچه از صفات و روشهاى خوب و مفاهيم عالى در بين بشر وجود دارد، متخذ از اديان الهى و تعاليم انبيا و وحى آسمانى است و بخش عظيمى از آن، به اسلام متعلق است؛ ليكن امروز بشر به معنويت و صفا و معارف روشن و حق و دلپذير اسلام كه هر دل با انصافى آن معارف را مىپذيرد و مىفهمد نيازمند است. لذاست كه دعوت اسلامى در جهان، طرفدار پيدا كرده است و بسيارى از غير مسلمين هم دعوت اسلامى را پذيرفتهاند. پذيرش دعوت اسلام، به معناى پذيرش دين اسلام به طور رسمى نيست. اين، يك مرحله از آن است. يک مرحلهى ديگر اين است كه مردم جهان، پيام و معارف و حقايق و پيشنهاد اسلام در يك مسأله را بپذيرند. امروز آن روزى است كه وقتى ملتها در مقابل پيام اسلام قرار مىگيرند، احساس چيزهايى مىكنند كه براى آنها مفيد است و خلأهاى زندگى آنها را پر مىكند. آنچه اسلام در مورد ارزش و اهميت و اهداف انسان بيان مىكند، آنچه اسلام در مورد خانواده و زن و هدف علم و روابط جوامع با يكديگر و مناسبات اجتماعى اقويا و ضعفا با هم مىگويد، چيزهايى است كه امروز مردمى كه در زير تمدنهاى گوناگون زندگى مىكنند، وقتى به اينها نگاه مىكنند، احساس مىنمايند كه گرههاى زندگيشان با اين چيزها باز و برطرف خواهد شد. لذا پيام اسلام پرجاذبه است. به همين دليل هم است كه برخورد استكبار جهانى و دستگاههاى تبليغى عالم كه به همان مراكز زورگويى و ظلم و انسان ستيزى وابستهاند هستند با پيام اسلام، يك برخورد خشن بسيار خصمانه است.
نظام جمهورى اسلامى ایران، نشاندهنده تحقق اسلام
آیتالله خامنهای تصریح کردند: از وقتى كه نظام جمهورى اسلامى كه نشان دهنده تحقق اسلام در سطح زندگى يک كشور و نشاندهنده تحقق پيشنهاد سياسى اسلام است در عالم تحقق پيدا كرد و جمهورى اسلامى در ايران به وجود آمد، خصومت با اسلام و ارزشهاى اسلامى در سطح جهان، از سوى قدرتهاى ستمگر و مستكبر مضاعف شد. تا وقتى كه اسلام فقط در مساجد و در كنج دلهاست، تا وقتى كه اسلام قدم در صحنه سياست و مبارزه و حكومت و صحنههاى عظيم بينالمللى نگذاشته است، مراكز ظلم و طغيان جهانى، از آن احساس خطرى نمىكنند كه بخواهند با آن در بيفتند و پنجه بيندازند. از روزى كه نظام اسلامى، پرچم حكومت را در اين كشور بلند كرد و مسلمين از اقطار عالم، به نداى امام خمینی پاسخ گفتند و به سمت آن اظهار ارادت و علاقه كردند و گروههاى زيادى در اين جهت حركت كردند و شعار احياى مجدد اسلام، براى مسلمين يك شعار روز شد، دشمنيها هم بيشتر گرديد.
لزوم برخورد کشورهای اسلامی با فتنهانگيزى استكبار
ایشان در ادامه افزودند: آنچه كه من در اين ايام و در اين هفته و به مناسبت اين ولادت بزرگ مىخواهم عرض كنم، اين است كه اولاً مسلمانان بايد قدر اين چشمه جوشان رحمت را بدانند و تبليغ دشمن و برخورد خصومت آميز و فتنهانگيزى استكبار، آنها را از اين حقيقت روشن و درخشان منصرف نكند. نكته دوم اين است كه استكبار از روزى كه احساس كرد اين حقيقت در ايران پايدار و مستقر و متمکن شده است و فهميد كه نمىتواند آن را ريشهكن كند و اين نهضت و حركت و بنا را از بين ببرد، تلاش خصمانه خود را طور ديگرى شروع كرد و آن اين بود كه مسلمين عالم را از اين انقلاب و از اين ملت و از اين رهبرى عظيم و حكيمى كه دنيا به عظمت او اعتراف كرده بود، جدا كند؛ يعنى جداسازى ملتهاى ديگر از ملت ايران؛ جدا سازى زمينههاى مستعد حيات اسلامى از اين حركت بالفعل و موجود كه مىتوانست مشوق آنها شود؛ جدا كردن كشورهاى عربى و غير عربى؛ جدا كردن كشورهايى كه نظامها و رژيمهاى آنها، ارتباطات دوستانهاى با استكبار و مراكز استكبارى دنيا داشتند. اينها را در برنامه جدى خود در سطح سياسى و دولتى و حكومتى قرار داد و متأسفانه در اين سطح، برخى از دولتها كاملا فريب و بازى خوردند و در دامى كه براى آنها گسترده شده بود، افتادند. استكبار مىخواست دولتها را با نظام جمهورى اسلامى دشمن كند. بعضى از دولتها هوشيارانه فهميدند و نگذاشتند خواست استكبار عمل شود؛ اما بعضى از دولتها، بدون توجّه در اين دام استكبارى غلتيدند. در سطوح ملتها هم مسأله اختلافات فرقهاى و اختلافات شيعه و سنى و اختلافات عقيدتى را مطرح كردند و افراد زيادى را واداشتند كه با گرفتن مزد، عليه جمهورى اسلامى يا عليه تشیع يا عليه برخى از عقايد ملت مسلمان ايران، كتاب بنويسند و كتابهاى زيادى نوشته شد. عدهاى را هم وادار كردند با زبان خود آنها، كه به اين كتابها و به اين اشكالها و دشنامها پاسخ دهند. متأسفانه هر دو طرف در اين دام افتادند. عزيزان من! امروز در دنياى اسلام، مسأله اين است. آن روحانى نمايى كه در يک كشور دوردست، به عنوان خطبه جمعه يا غير جمعه مىايستد و به جاى اينكه به آمريكا و اسرائيل و دشمنان دنياى اسلام و كفر و استكبار حمله كند، به فرقهاى از فرق مسلمين حمله مىكند؛ اين كار ساده و بىمقدّمه و بىارتباط به حيات دوبارهى اسلام نيست. آن كسى كه علناً و آشكارا، مقدّسات فرقهاى از فرق مسلمين را به باد اهانت مىگيرد، اين همان خواست استكبار است. امروز جدا كردن ملتهاى مسلمان از ملت ايران، يكى از هدفهاى مشخص و تعريف شده استكبار است. روى اين، برنامهريزى و كار و سياستگذارى مىكنند و هم در سطح دنيا و هم متأسفانه داخل ايران پول خرج مىكنند.
لزوم توجه به عوامل اختلاف در داخل کشور
داخل ايران هم مواردى وجود دارد؛ چون مىبينند در ايران برادران مسلمان شيعه و سنّى، در يك صف واحد، در زير يک پرچم واحد، با يك شعار واحد، در يك جبهه واحد، در كنار هم و با هم هستند. در جنگ تحميلى هشت ساله، از كسانى كه مىخواستند بروند از تماميت ارضى و مرزهاى اسلام در اين كشور دفاع كنند، كسى نپرسيد شما از كدام طايفه، كدام فرقه، كدام مذهب، كدام لهجه و كدام زبان هستيد؟ همه رفتند؛ از همه جا رفتند. در ايران، خونها درهم آميخته شد و انقلاب به معناى حقيقى كلمه، يك اتحاد و يک الفت ميان فرق و لهجهها و طوايف مختلف به وجود آورد. استكبار، نمىتواند اين را ببيند. براى هر فرقهاى، بهانهيى درست مىكنند. سادهترين و فريبخورترين افراد را در هر فرقهاى پيدا مىكنند و چيزى در دهانش مىگذارند، تا برود آنچه را كه او مىخواهد، برايشان تكرار كند! همه بايد مراقب باشند. هر كسى كه امروز به اين هدف استكبار كمک كند يعنى ملت ايران را از ملتها و كشورهاى ديگر جدا كند در نزد خداى متعال، حكم همان دشمنان اسلام و مسلمين را دارد كه با اسلام جنگيدند؛ چه امروز و چه در زمان پيامبر، «كان حقيقاً على اللَّه ان يدخله مدخله»، هر كس كه امروز به هدفهاى استكبار در قبال ايران اسلامى كمک كند، مثل همان كسى است كه در زمان ظهور و نزول اسلام، با آيات الهى جنگيد. امروز اين حركت، حركتى به سمت احياى اسلام و زنده كردن احكام منزوى شده اسلام و قرآن است. اين حركت، حركت عظيمى است كه در اينجا اتفاق افتاده است. مسلمانان در همه جا مىخواهند اين حركت را انجام دهند. اگر به كشورهاى اسلامی در شرق و غرب دنياى اسلام نگاه كنيد، اين واقعيت را مشاهده مىكنيد؛ منتها استكبار جهانى، آمريكا، كمپانیهاى گوناگون و صاحبان زر و زور مانع هستند. آن جايى كه تسليم زر و زور نشده است و نمىشود؛ آن جايى كه همه قدرت ملى در مقابل استكبار قرار گرفته است، ايران اسلامى است. اين هفته وحدت، اين هفته مشتركالاحترام بين مسلمين را قدر بدانيد. همه سعى كنند وحدت و اتحاد نيروها و در يک جبهه قرار گرفتن نيروهاى مسلمين را كه رمز سعادت و مايهى سربلندى مسلمين و بزرگترين حربه ملتها در مقابل استكبار جهانى است، مغتنم بشمارند و قدر بدانند. اميدواريم كه انشاءاللَّه ادعيه زاكیه حضرت بقيةاللَّه ارواحنافداه شامل حال حركتكنندگان در اين راه باشد و همه مسلمين در اقطار عالم، توفيق پيدا كنند به آيات شريفه قرآن و دستور اعتصام به حبلاللَّه جميعاً عمل كنند و انشاءاللَّه وحدتى را كه مورد آرزوى شخصيتهاى بزرگ اسلامى از اول تا امروز بوده است، جامه عمل بپوشانند. والسلام عليكم و رحمهاللَّه و بركاته[۱].
بیانیه پایانی
در بیانیه پایانی نهمین کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی در تهران آمده است که این کنفرانس به مدت سه روز چند موضوع کنفرانس را بررسی کرده و در پایان نشستهای خود تصمیمات و توصیههای زیر را صادر نمود:
- با الهام از آیه شریفه
لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ ... [احزاب–21] 
و با پیروی از سنت رسول خدا اعضای کنفرانس معتقدند تنها راه عزت و عظمت مسلمانها، همانا وحدت آنها است. از عالمان و متفکران و رهبران امت میخواهند جهت تحقق وحدت، در تمسک به کتاب و سنت و تطبیق تعالیم اسلام بر همه شئون فردی و اجتماعی، تلاش کنند. و این کار ممکن نیست جز با بینش عمیق قرآنی و فهم درست سیره نبوی و ارتکاز آن در اذهان عموم که این خود وظیفه علما و محققان است. - شرکتکنندگان، معتقدند هم اکنون تهاجم فرهنگی گستردهای علیه اسلام وجود دارد که هدف آن ایجاد شک و تردید در عقاید و در مقدسات امت اسلام و در توانائیاش نسبت به پیاده کردن اسلام راستین است. این تهاجم، از سوی استکبار جهانی و ایادیش، با شیطنت و هوشیاری تمام، و با استفاده از جهل و غفلت مسلمانها و اختلافات موجود بین آنها تحقق مییابد، و تنها وحدت و بیداری امت میتواند این توطئهها را خنثی، صفوف پراکنده مسلمانها را فشرده، خللها را سد و نزاعها را حل کند.
- شرکتکنندگان، عقیده دارند تعالیم قرآن و سیره رسول اکرم باب اجتهاد سازنده و سالم را باز گذاشته است. و این که اختلاف ناشی از این اجتهاد، امری طبیعی است که باید امت را با فکر و اندیشه عمیق به پیش برد، نه این که باعث نزاع و اختلاف و تشتت فکری و عملی، واز میان رفتن وحدت و همبستگی امت گردد، و یا این که اجتهاد به نتایج منفی برسد که دستاویز دشمنان اسلام در رسیدن به اهداف خبیث خود شود، و بتوانند از نادانی و تعصب و پراکندگی مسلمانها به زیان آنها بهرهبرداری کنند. بنابراین، برعهده عالمان مخلص و خیرخواه است تا اختلافات را کنترل و در مرزهای طبیعی خود محدود کنند و در راه وحدت فکری و عملی امت، با هر وسیله ممکن و با نفی عوامل تفرقه و تاکید بر مفاهیم محکم و واضح اسلام در زمینههای اخوت، تعاون، تألف، مسئولیت مشترک، تکامل اجتماعی و امر به معروف و نهی از منکر، بکوشند. همچنین مجتهدان اجتهاد خود را به سوی مسائل مستحدثه که امت اسلام در راه رسالت فرهنگی خود با آنها مواجه است سوق دهند.
- شرکتکنندگان در کنفرانس، با ناراحتی شدید به گرفتاریهای جهان اسلام مینگرند، مانند فاجعه فلسطین که هر روز بر مصائب مردم آن دیار افزوده میشود و استکبار و صهیونیزم در محو هویت و نابودی آنان توطئه کرده مسلمانها را زیر فشار میگذارند تا در برابر کاری انجام یافته تسلیم شوند و از مبانی و اصول خود دست بردارند. همینطور این محنتها در بوسنی هرزگوین، چچن، کشمیر، تاجیکستان، تکرار میشوند و مسلمانها را دارند تصفیه میکنند کما این که شرکت کنندگان در کنفرانس، با همین دید به حوادث جاری در افغانستان و جنگ خانگی مردمش که اهداف بزرگ جهاد علیه دشمن ملحد خود را به فراموشی سپردهاند، مینگرند. همین حالت در سومالی و دیگر نقاط تکرار میگردد. و نیز شرکتکنندگان، ضربه زدن به بیداری اسلامی را از سوی استکبار و مزدورانش در مناطق مختلف جهان اسلام، محکوم میکنند. و به مجاهدان لبنان، فلسطین و همه مرزداران اسلام درود میفرستند. همه این حوادث ناگوار، عالمان و رهبران مسلمان را وامی دارد تا به مسئولیتهای سنگین خود در توحید صفوف مسلمانها و مقاومت همه جانبه در برابر باطل و نقشه های شوم دشمنان بایستند، و نیز از ملتهای جهان میخواهند حقوق اقلیتهای مسلمان را در کشورهای خود دقیقا رعایت نمایند.
- شرکتکنندگان در کنفرانس معتقدند پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، بزرگترین دستآوردها را در راه پیشرفت امت اسلام، و گسترش روح بیداری اسلامی در بین آنان و امید بیشتر به آینده روشن، بر محور وحدت، دربردارد. مسلمانها قادر خواهند بود راه انقلاب و رهبر بزرگ آن امام خمینی و ولی امر مسلمین امام خامنهای را ادامه دهند. همه اعلام میکنند که در کنار انقلاب ایستادهاند و از دستآوردهای آن دفاع و در راه نشر روح انقلاب (که همان روح جهاد و مبارزه و تعاون و تضامن و تطبیق اسلام در ابعاد زندگی است) در بین ملتهای اسلامی کوشش، و توطئههای ضد آن را محکوم میکنند.
- شرکتکنندگان، توصیه میکنند: در سیره رسول اکرم، با شرکت محققان مذاهب اسلامی کتابی تألیف گردد که به وحدت اسلامی و ارشاد مسلمین به مصالح و منافعشان تأکید داشته باشد.
- شرکتکنندگان در کنفرانس، از مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در برگزاری این کنفرانس و بذل جهدشان، سپاسگزاری کرده از خداوند قادر متعال میخواهند همه را توفیق دهد تا به مسئولیت سنگین خود عمل کنند. همچنین مساعی عالمان گذشته در زمینه تقریب مذاهب اسلامی بخصوص مرحوم شیخ محمود شلتوت شیخ جامع ازهر شریف را ارج مینهند. والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته[۲].
جستارهای وابسته
- اسلام
- جهان اسلام
- وحدت اسلامی
- محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)
- کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی
- مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی
پانویس
منابع
- بيانات معظم له در ديدار كارگزاران نظام و مدعوين خارجي كنفرانس بين المللى وحدت اسلامى، پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری، تاریخ درج مطلب: 13 مرداد ماه 1375 ش، تاریخ مشاهدۀ مطلب: 1 شهریورماه 1404 ش.
- نهمین کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی/ تهران ـ 1375، وبسایت مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، تاریخ درج مطلب: بیتا، تاریخ مشاهدۀ مطلب: 1 شهریور ماه 1404 ش.
