پرش به محتوا

سی و نهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی

از ویکی‌وحدت
سی و نهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی
نام رویدادسی و نهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی
تاریخ رویداد17 شهریورماه 1404 ش، مصادف با 15 ربیع الاول برابر با 8 سپتامبر 2025 م
روز رویداد2شنبه _ 4شنبه
مکان رویدادتهران، سالن اجلاس سران
عواملمجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی
دلیل اهمیتهزار و پانصدمین سالگرد ولادت پیامبر محمدبن عبدالله (صلی‌الله علیه وآله)

سی و نهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی، با موضوع «هزار و پانصدمین سالگرد ولادت پیامبر رحمت و امت اسلامی» با حضور فرهیختگان و نخبگان جهان اسلام در تهران برگزار گردید. این همایش میزبان 350 شخصیت برجستۀ علمی از کشورهای جهان بود. ارائۀ 400 مقالۀ علمی ـ پژوهشی و عرضۀ 200 سخنرانی مجازی، بر شکوه این اجلاس افزود. دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در این همایش بزرگ اظهار داشت: هدف بنیادین کنفرانس‌های وحدت در پنج دورۀ قبل وحدت جوامع اسلامی و حركت به سمت مفهوم قرآنی امت واحده و اتحادیۀ کشورهای اسلامی بوده است. دکتر شهریاری افزود: در این برهۀ حساس که جهان دچار تعارضی آشکار است، نظریۀ «وحدت اسلامی» بر پایۀ منجزیت به ولایت الهی و اخوت ایمانی بیش از پیش مطرح است و امروز وحدت اسلامی در میدان عمل ضرورتی اجتناب ناپذیر است.

پیام آیت‌الله مکارم شیرازی

متن پیام حضرت آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی به شرح زیر است: بسم الله الرحمن الرحيم الحمد لله رب العالمين والصلاة على نبيه رحمة للخلق أجمعين و على آله الطاهرين و أصحابه المنتجبين

الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِيَّ الْأُمِّيَّ الَّذِي يَجِدُونَهُ مَكْتُوبًا عِنْدَهُمْ فِي التَّوْرَاةِ وَالْإِنْجِيلِ يَأْمُرُهُمْ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَاهُمْ عَنِ الْمُنْكَرِ وَيُحِلُّ لَهُمُ الطَّيِّبَاتِ وَيُحَرِّمُ عَلَيْهِمُ الخَبَائِثَ وَيَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَالأغلال الَّتِي كَانَتْ عَلَيْهِمْ فَالَّذِينَ آمَنُوا بِهِ وَعَزَّرُوهُ وَنَصْرُوهُ وَاتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِي أُنْزِلَ مَعَهُ أُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ [اعراف–157]

در آغاز سخن لازم است میلاد پرخیر و برکت رحمة للعالمین محمد مصطفى (صلی‌الله علیه وآله) را به همۀ مسلمانان و به‌خصوص شما میهمانان عزیز تبریک و تهنیت عرض نمایم و همچنین از همۀ برگزارکنندگان و شرکت‌کنندگان در این همایش مهم و بزرگ تشکر و قدردانی نمایم و امیدوارم این همایش گامی مؤثر در همگرایی و تقارب و اتحاد مسلمانان بردارد. خداوند متعال در این آیۀ شریفه، نخست به وظایف مهم پیامبر اشاره و در ادامه پیروان او را توصیف نموده است پیروانی که با ایمان به خداوند او را یاری نموده و با تبعیت از نوری که همراه اوست به رستگاری دست می‌یابند. آن اوصاف همان نکاتی است که امت اسلام باید سرلوحه زندگی خویش قرار دهند که اگر بر حول این محور جمع شوند و ایمان خویش را تقویت نموده و با هرچه در توان دارند پیامبر را یاری دهند و دین اسلام و قرآن کریم را الگوی زندگی خویش بدانند.

ادله‌ای آنان به یکدیگر نزدیک خواهد شد. همۀ شما عزیزان می‌دانید که راه حل مشکلات جهان اسلام، وحدت بر محور مشترکات است هرچند در برخی مسائل میان فرق اسلامی تفاوت‌هایی وجود دارد؛ اما تاکید بر اصول و پایبندی به اهداف واحد سدی محکم در برابر توطئه‌های تفرقه‌انگیز است و علمای اسلام باید با هوشیاری اجازۀ اختلاف و افتراق در میان مسلمانان را ندهند. امروز بیش از هر زمان دیگری امت اسلامی نیازمند بازگشت به اصل اصیل و حياتی وحدت دارد؛ إِنَّ هَذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَأَنَا رَبُّكُمْ فَاعْبُدُونِ [انبیا–92] . بیش از دو سال از حمله به یکی از مهم‌ترین مرزهای دنیای اسلام یعنی بیت المقدس و به خاک و خون کشیدن برادران و خواهران مسلمان ما در غزه امتحان دشواری برای جهان اسلام و خصوصا علمای آن پدید آورده است. گرسنگی، تشنگی و محاصره سرتاسر این منطقه را در بر گرفته است و هر روز در مقابل چشمان ما و بلکه همۀ دنیا کودکان بی‌هوش و مادران بی‌رمق‌تر می‌شوند و وحشیگری و درنده‌گی رژیم صهیونیستی همچنان ادامه دارد اینجا دیگر نه‌تنها بحث یک ملت مظلوم که معیار آزمایش وجدان بشریت مطرح است. وظیفۀ بسیار مهم شما عزیزان در این کنفرانس این است که فقط به سخن گفتن از وحدت بسنده نکنید بلکه راهکارهای عملی و پایدار برای تحقق آن ارائه نمایید از جمله تقویت همکاری‌های فرهنگی و علمی ایجاد جبهه رسانه‌ای مشترک علیه جنگ روانی دشمن حمایت واقعی از ملت فلسطین و مقابله با طرح‌های تجزیه‌طلبانه استکبار. اینجانب امیدوارم که این همایش در تحقق هرچه بیشتر وحدت میان امت اسلامی و در یک کلمه اعتلای اسلام و مسلمین گام‌های مفیدی بردارد؛ وَلَيَنْصُرَنَّ الله مَنْ يَنْصُرُهُ إِنَّ اللَّهَ لَقَوِيٌّ عَزِيزٌ [حج–40] [۱].

افتتاحیه

سخنرانی دبیرکل مجمع تقریب

حجت‌الاسلام والمسلمین حمید شهریاری در مراسم افتتاحیه، ضمن خیر مقدم به میهمانان حاضر در کنفرانس، ایام هفتۀ وحدت و میلاد با سعادت رسول اکرم (صلی‌الله علیه وآله) و امام صادق (علیه‌السّلام) را تبریک گفت. وی اظهار داشت: سی و نهمین کنفرانس وحدت اسلامی با موضوع «نبی الرحمة وحدت امة» با تاکید بر مسأله فلسطین برگزار می‌شود. هدف بنیادین کنفرانس‌های وحدت در پنج دورۀ قبل وحدت جوامع اسلامی و حركت به سمت مفهوم قرآنی امت واحده و اتحادیۀ کشورهای اسلامی بوده است. دکتر شهریاری افزود: در این برهۀ حساس که جهان دچار تعارضی آشکار است، نظریۀ وحدت اسلامی بر پایۀ منجزیت به ولایت الهی و اخوت ایمانی بیش از پیش مطرح است و امروز وحدت اسلامی در میدان عمل ضرورتی اجتناب ناپذیر است. دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی گفت: امروز ایران تنها کشوری نیست که پرچم وحدت را برافراشته است؛ شاهد گسترش گفتمان تقریب و وحدت در مصر، عربستان، ترکیه و دیگر کشورهای اسلامی هستیم[۲].

سخنرانی رئیس‌جمهور

دکتر مسعود پزشکیان در افتتاحیۀ همایش وحدت گفت: رسول خدا و پیامبر عظیم الشان اسلام، بر وحدت و انسجام تاکید داشتند و نخستین کاری که کردند دستور پیوند و برادری بین اقوام ، طوایف و قبایل بود، اگر ما پیروان پیامبر هستیم باید با وحدت و اتحاد خود اجازه ندهیم رژیم سفاک صهیونیست، در مقابل دیدگان مسلمان و مردم جهان، این جنایات را مرتکب شوند. پزشکیان با گرامیداشت یاد و خاطره شهدای گرانقدر ایران اسلامی به‌ویژه شهدای دولت و دفاع مقدس و ابراز امیدواری به اینکه برگزاری این نشست‌ها منجر به وحدت و انسجامی شود، تصریح کرد: نخستین اقدام پیامبر خدا بعد از هجرت به مدینه این بود که اقوام و قبایلی که با هم دشمن بودند را آشتی داد، پیوند برادری میان آنان برقرار کرد. رمز موفقیت رسول خدا در قدم اول برقراری این صلح میان مسلمانانی بود که سال‌ها با هم دشمن بودند. رئیس‌جمهور با اشاره به فتح مکه توسط رسول گرامی اسلام، افزود: حضرت محمد (صلی‌الله علیه وآله) بعد از شکستن بت‌ها اعلام کرد که مسلمانان با هم برادرند و ید واحده هستند. آیا ما پیروان این پیامبر هستیم؟ اگر پیروان رسول الله هستیم چرا هفتاد و دو ملت هستیم؟ چرا رژیم سفاک صهیونی در مقابل دیدگان ما مسلمانان را تکه تکه می‌کند، راه آب و غذا و زندگی را بر آنها می‌بندد. اگر جامعه اسلامی با هم بودند اسرائیل و آمریکا جرأت نداشتند به ما چپ نگاه کنند یا حق و حقوق ما را ضایع کند. مشکل ما هستیم نه اسرائیل و آمریکا، مشکل اصلی اختلافات و تفرقه‌های ما با یکدیگر است. باید از خودمان شروع کنیم و وحدت و انسجام موردنظر رسول خدا را در عمل پیاده کنیم. وی با اشاره به اینکه کوچکترین اقدام در جامعۀ اسلامی با تحریف غرب روبرو می‌شود، گفت: آنها ما را به زیر پا گذاشتن حقوق بشر متهم می‌کنند درحالی که حقوق بشر آنها به کودکان، زنان و سالمندان رحم نمی‌کند و اقدام به نسل‌کشی می‌کنند. آنها از انسانیت بویی نبرده‌اند؛ اما مشکل اختلافات میان ماست، آنها نیز به اختلافات ما دامن می‌زنند تا بتوانند اسلحه‌های خود را به کشورهای اسلامی بفروشند.

ایشان افزود: از یک سو نفت و منابع ما را به تارج می‌برند و از سوی دیگر بین ما اختلاف و دعوا ایجاد می‌کنند. ما با هیچ کشور مسلمانی دعوا و اختلاف نخواهیم کرد و با تمام قدرت به انسجام و وحدت جامعه اسلامی معتقد و پایبندیم. پزشکیان با تاکید بر اینکه مسلمانان باید «ید واحده» باشند، بیان داشت: مولی علی (علیه‌السّلام) در وصیت‌نامۀ خود توصیه‌های مهمی به ما دارند که: چطور روزه می‌گیرید و نماز می‌خوانید، اما با هم وحدت ندارید، اگر هر روز نماز بخوانیم اما اختلاف داشته باشیم بی‌فایده است. وقتی وحدت داشته باشیم مسلمان واقعی هستیم و اگر بتوانیم حق و عدالت را در جامعه پیاده کنیم هیچ قدرتی ما را زمین‌گیر نخواهد کرد و نمی‌تواند بر ما غلبه کند. وی تاکید کرد: مردم سرمایۀ یک جامعه، نظام و حکومت هستند و ما خدمتگزار مردم هستیم و وظیفه داریم که جدای مذهب، قومیت، جنسبت و نژاد براساس عدالت حکم و رفتار کنیم. شما بزرگان دین و مذهب هستید، پیام رسول خدا و کتاب خدا را بین مردم ابلاغ کنید که همۀ مسلمانان در هر سلیقه و باوری با هم برادر هستند. تمام کارهایی که در مذهب خود انجام می‌دهیم به منظور برقراری وحدت، حق و عدالت است و اگر نتوانیم حق و عدالت را در جامعه برقرار کنیم، می‌تواند عاملی برای شقاق و دشمنی شود.

رئیس‌جمهور تاکید کرد: ما با عراقی‌ها، فلسطینی‌ها، مصری‌ها و همۀ مسلمانان در جهان اسلام برادر هستیم، پیمان برادری می‌بندیم،‌ در عمل به برادری معتقدیم و نه در شعار و اگر این مهم را در جامعه اسلامی باور کنیم آمریکا و اسرائیل نخواهند توانست در جوامع اسلامی تفرقه و چنددستگی ایجاد کنند. وی با اشاره به جنگ ۱۲ روزه رژیم صهیونیستی و آمریکا علیه ایران، ادامه داد: آمریکا و اسرائیل نتوانستند اهداف شوم خود را در ایران پیاده‌سازی کنند چرا که وحدت و انسجام داشتیم. درست است که موشک داشتیم، رزمندگانی قوی و شجاع داشتیم و سیلی محکمی به دشمن زدند، اما سیلی محکم‌تر را وحدت و انسجام جامعۀ اسلامی به دشمن زدند و آنها را ناامید کردند.پزشکیان با تاکید بر اینکه دشمن به ایجاد تفرقه در بین مردم ایران دل بسته بود، گفت: مردم آب پاکی را روی دست دشمن ریختند. مردم ما در مقابل ظلم و ستم و تجاوز سر خم نخواهد کرد و این پیامی بود که ایران عزیز ما به دشمن اعلام کرد.

رئیس‌جمهور با قدردانی از کشورهای اسلامی در اتخاذ مواضع محکم علیه رژیم اسرائیل، تاکید کرد: قدردان محکوم کردن جنایات اسرائیل توسط کشورهای مسلمان هستیم؛ اما این کافی نیست باید قوی‌تر، محکم‌تر و منسجم‌تر و با صف واحد در مقابل آنها بایستیم و در این صورت است که به سربلندی می‌رسیم. وظیفۀ سنگینی بر دوش همۀ ما از جمله شما علمای دین است که عزت و سربلندی را برای جامعه اسلامی به ارمغان آوریم. بدانید که مشکل ما عمل ماست نه در جای دیگر. اگر براساس تقوا و عدالت عمل کنیم، طرف مقابل با من درگیر نخواهد شد و این گیری است که ما در کار خود داریم. این گردهمایی آغازی است برای شکستن دیوار تفرقه و ایجاد وحدت و برادری که رسول خدا در مکه و مدینه دستور آنرا داده است و امیدواریم که خداوند به ما توفیق دهد با وحدت و انسجام در مقابل تجاوز، جنایت، وحشیگری و بربریت جهان به ظاهر متمدن اما در عمل وحشی، پیام حق عدالت و انصاف را گسترش دهیم[۳].

سخنرانی مفتی اعظم کرواسی

عزیز حسنوویچ، مفتی اعظم کرواسی در افتتاحیۀ سی و نهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی، اظهار داشت: پیامبر گرامی اسلام (صلی‌الله علیه وآله) یک دستور کامل برای امت داده‌اند و آن حفظ وحدت امت اسلامی برای همۀ مسلمانان است. وی افزود: ایشان نمونه و الگوی رحمتی بودند که همه انسان‌ها و موجودات زنده از آن بهره می‌گرفتند، امت باید در همۀ جوانب آیینه رحمت باشد بنابراین باید رحمت را گسترش دهیم تا در همۀ زندگی‎مان نشانه‌های آن را ببینیم. مفتی اعظم کرواسی تصریح کرد: امروز نمی‌توانیم از رحمت صحبت کنیم حال آنکه جنایت‌های رژیم صهیونیستی در غزه در حال رخ دادن است. صحنۀ غزه امروز یک آزمون عظیم الهی است. در هرگوشه غزه صدای ناله‌های کودکان و زنان را می‌شنویم. سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا واقعا ما امروز منعکس‌کننده رحمت در اسلام هستیم؟ ما باید رحمت زمان پیامبر را در کردار خود عملی کنیم. امروز امت اسلامی وظیفه دارد که راه و سیره پیامبر (صلی‌الله علیه وآله) را عملی کند و فضایی را ایجاد کنیم تا همۀ مسلمانان پیرو این مسیر باشند. همۀ علمای اسلامی باید مسئولیت‌های خود را عملی کنند و حامی فلسطینیان باشند نه فقط در حرف بلکه در عمل نیز پشتیبان و پرچمدار آنها باشیم[۴].

نایب‌رئیس مجلس اعلای اسلامی شیعیان لبنان

نایب‌رئیس مجلس اعلای اسلامی شیعیان لبنان تأکید کرد: دشمن به دنبال این است که امت اسلامی را از اهداف الهی خود دور سازد. اما پیروزی‌های مقاومت موجب شد که دشمن صهیونیستی به ناتوانی خود در این جنگ اعتراف کند. ایشان با اشاره به اینکه بعثت پیامبر اسلام موجب شد که انسان فلسفۀ وجودی خود را بازیابد و متوجه شود که جانشین خدا بر روی زمین است و مسئولیت اعمال خود را بپذیرد، خاطرنشان کرد: امروز امت اسلامی درگیری آشکاری با غرب دارد و باید از شکست‌هایی که متحمل شده درس بگیرد. وی ادامه داد: دشمن به دنبال این است که امت اسلامی را از اهداف الهی خود دور سازد. اما آنچه که مقاومت لبنان و فلسطین و منطقه انجام داد و پیروزی‌های درخشانی که توانست در همۀ جهان به ارمغان آورد قابل توجه است. او در ادامه خاطرنشان کرد: پیروزی‌های مقاومت باعث شد که دشمن صهیونیستی مستقیما وارد عمل شود، اما به ناتوانی خود در سرزمین‌های اشغالی اعتراف کرد و نشان داد که خودش رهبری این دشمنی را بر عهده دارد و از همۀ ابزارهایی که در اختیار دارد برای رسیدن به اهداف خود استفاده می‌کند. وی تأکید کرد: جمهوری اسلامی ایران رهبری دلیرمردانه خود را به منصۀ ظهور رسانده است و تهدیدهای آمریکا علیه ایران نشان‌دهنده این است که عرصه بر آنها تنگ شده و روش‌های دشمن در تغییر دادن عوامل وحدت در جوامع اسلامی ناکام مانده است.

شیخ علی الخطیب تصریح کرد: دشمن همین شیوه را در لبنان به کار برد و نشان داد که در جلوگیری از مقاومت شکست خورده و نتوانسته است سلاح مقاومت و وحدت ملت لبنان را دچار خدشه کند؛ زیرا وحدت بالاتر از توطئه دشمنان بوده و مقاومت در این راه شهدای فراوانی از جمله شهید سید حسن نصرالله را تقدیم کرده است. وی با اشاره به کمک‌های جمهوری اسلامی ایران به جبهه مقاومت خاطرنشان کرد: ما تلاش جمهوری اسلامی ایران برای کمک به مقاومت را ارج می‌نهیم و از ایران به دلیل توهین‌های برخی از مقامات لبنانی در عرصه حمایت از مقاومت عذرخواهی می‌کنیم. الخطیب افزود: مردم لبنان و رهبران مقاومت به دلیل کمک‌های مالی ایران و اعلام آمادگی این کشور در بازسازی شهرهای تخریب شدۀ لبنان و هچنین کمک‌های پزشکی و درمان زخمی‌های فاجعه پیجرها، قدردان جمهوری اسلامی ایران هستند. در پایان ابراز امیدواری کرد که بین کشورهای اسلامی در منطقه از جمله ایران، عربستان، مصر و عراق هماهنگی ایجاد شود و این کنفرانس وحدت نیز به همه اهداف خود در راستای تأمین منافع امت اسلامی دست یابد[۵].

رئیس جریان حکمت ملی عراق

سید عمار حکیم با بیان این که وحدت، تنها راه مقابله با چالش‌هایی است که موجودیت ما را هدف قرار داده است، گفت: تسلیم شدن در برابر اسرائیل موجب خواهد شد که یکی پس از دیگری با شکست رو به رو شویم. ایشان تصریح کرد: وحدت یک شعار نیست، بلکه یک شعور است.وی با بیان این که وحدت به معنای این نیست که از عقیده خود دست برداریم، بلکه باید در برابر چالش‌هایی که در سطح جهانی موجودیت ما را هدف قرار داده، متحد شویم. عمار حکیم با تاکید بر این که جامعه عراق یکپارچه شده و آغوش خود را در برابر امت اسلامی باز کرده است، به تجاوز اسرائیل در جنگ تحمیلی ۱۲ روزه به خاک جمهوری اسلامی ایران اشاره کرد و گفت: وحدت انسجام و هماهنگی میان مردم و رهبری در ایران از مهم‌ترین عوامل قدرت بود که این کشور را در برابر تجاوز اسرائیل حفظ کرد. وی در ادامه طرح پروژه اسرائیل بزرگ از سوی مقامات صهیونیست اشاره و تاکیدکرد: اسرائیل با تجاوز به سرزمین‌های مسلمان به دنبال توسعه خود است و این جهان اسلام و همه کشورهای منطقه را در برابر چالش‌های بزرگی قرار می‌دهد.رئیس جریان حکمت ملی عراق خاطرنشان کرد که تسلیم شدن در برابر اسرائیل موجب خواهد شد که یکی پس از دیگری با شکست رو به رو شویم. وی گفت: تجاوز اسرائیل به غزه، ایران، سوریه و دیگر کشورهای اسلامی به این دلیل است که دشمن می‌بیند که ما متحم نیستیم، لذا اگر متحد باشیم می‌توانیم در برابر این تجاوزات در امان بمانیم[۶].

رئیس تجمع علمای مسلمان لبنان

رئیس هیئت‌امنای تجمع علمای مسلمان لبنان، با قدردانی از نقش جمهوری اسلامی ایران در حمایت از مقاومت و فلسطین، تأکید کرد: ایران به رهبری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای نقطۀ اتکای امت اسلامی در مقابلۀ با استعمار و فتنه‌انگیزی دشمنان است. شیخ غازی حنینه در نشست هم‌اندیشی مسئولان وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با میهمانان سی و نهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی، ضمن قدردانی از نقش جمهوری اسلامی ایران در تحولات منطقه و جهان اسلام، گفت: تجمع علمای مسلمان که امروز در سراسر لبنان گسترده و بیش از ۳۲۵ عالم دینی را در خود جای داده است، بر ضرورت وحدت، حمایت از ملت فلسطین و خاموش‌کردن فتنه‌هایی که برخی از وابستگان به امت اسلامی چه سنی و چه شیعه، به راه می‌اندازند، تأکید دارد. وی افزود: رهبر معظم انقلاب اسلامی، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیش از ۵۰ سال است بار اسلام و مسلمانان را بر دوش می‌کشد و امروز نقطۀ اتکای امت اسلامی و مرجع تحولات جهانی است. این عالم لبنانی با اشاره به فداکاری‌های ملت ایران در یاری فلسطین، لبنان، یمن، عراق، افغانستان، پاکستان و حتی ملت‌های خارج از منطقه مانند ونزوئلا و بوسنی، تأکید کرد: ایران نمونه‌ای روشن از ایثار در راه خدا و حمایت از مظلومان است. وی خاطرنشان کرد: ما در محور مقاومت نه دعوت‌کنندگان به کشتار و خون‌ریزی هستیم و نه به دنبال نابودی دیگران، بلکه دعوت‌کنندگان به بازگشت ملت فلسطین به سرزمین خویش و زندگی با عزت هستیم. جمهوری اسلامی ایران به رهبری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، با موضعی حکیمانه و الهی، پرچمدار این مسیر است و امید داریم وعدۀ الهی در حمایت از مستضعفان به دست ایشان محقق شود[۷].

بیانیۀ پایانی

متن کامل این بیانیه به شرح زیر است:

بسم الله الرحمن الرحیم إِنَّ هَذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَأَنَا رَبُّكُمْ فَاعْبُدُونِ [انبیا–92] . سی‌ و نهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی همزمان با هزار و پانصدمین سالگرد ولادت با سعادت پیامبر بزرگوار اسلام حضرت ختمی‌ مرتبت محمد مصطفی (صلی‌الله علیه وآله) از تاریخ ۱۷ تا ۱۹ شهریور ۱۴۰۴ برابر با ۱۵ تا ۱۷ ربیع‌الاول ۱۴۴۷ در تهران با عنوان «پیامبر رحمت و وحدت امت» و با حضور و سخنرانی رئیس‌جمهور جناب آقای دکتر مسعود پزشکیان، مقامات عالی‌رتبه، عالمان و اندیشمندان برجستۀ جهان اسلام برگزار گردید و از 350 شخصیت برجستۀ علمی از کشورهای جهان میزبانی کرد. ارائۀ 400 مقالۀ علمی ـ پژوهشی و عرضۀ 200 سخنرانی مجازی، بر شکوه سی‌ و نهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی افزود. این کنفرانس در شرایطی برگزار شد که جهان اسلام در اندوهی عمیق برخاسته از تجاوزات، اشغالگری و جنایت‌های سبعانۀ رژیم غاصب صهیونیستی به سر می‌برد. حملات پی‌درپی به سرزمین‌های اسلامی، ترور رهبران و فرماندهان مقاومت، قتل‌عام مردم بی‌گناه، توسعۀ اراضی اشغالی و نیز حمایت همه‌جانبۀ آمریکا و دولت‌های غربی از این رژیم غاصب، بیش از پیش ماهیت خصمانه آن در برابر امت اسلامی را آشکار ساخت. در چنین وضعیتی، ضرورت اتحاد، همگرایی و همبستگی امت اسلامی برای توقف تجاوزات و تحقق ارزش‌ها و اهداف مشترک بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود.

بازگشت به سیرۀ رحمانی پیامبر اکرم «صلی‌الله علیه وآله» که اسوۀ اخلاق متعالی و نماد صلح و برادری است؛ تنها راه‌ تحقق عدالت، صلح پایدار و انسجام امت اسلامی است. بر همین اساس، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی سی‌ و نهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی را با موضوع «پیامبر رحمت و اتحاد امت اسلامی» و با تأکید بر آموزه‌های آن حضرت برگزار کرد. در بیانیۀ پایانی کنفرانس، شرکت‌کنندگان بر نکات ذيل تأکید کردند: نظریۀ «وحدت اسلامی» بر پایه منجزیت در مشترکات برگرفته از مفاهیم قرآنیِ ولایت الهی، اطاعت نبوی، امت یگانه، چنگ به ریسمان الهی، اصلاح ذات بین اعتدالی، اخوت ایمانی و ترک نزاع شیطانی و نيز معذّریت در اختلافات بر مبنای اصولِ جواز اجتهاد در فروعات، رعایت اخلاق اختلافات، و احترام متقابل به اعتقادات استوار است. امروز «وحدت اسلامی» در میدان عمل نیز ضرورتی انکارناپذیر گردیده و اجماع کشورهای اسلامی بر لزوم پایبندی و التزام به آن در حال شکل‌گیری است. پس از برگزاری نزدیک به چهل کنفرانس، امروز شاهدِ برپایی کنفرانس‌های وحدت اسلامی با عناوین مشابه در کشورهای اسلامی هستیم و جمهوری اسلامی ایران تنها کشوری نیست که پرچم وحدت را برافراشته و بر آن تأکید دارد. امروز گفتمان تقریب و وحدت اسلامی در کشورهای مختلف بر گفتمان تکفیر و فرقت غلبه یافته است. این یک فرصت استثنایی در جهان اسلام است که مکاتب مختلف اسلامی، با استفاده از عقلانی‌ترین مفاهیم، در کنفرانس‌های مختلف، بیانیه مشترک صادر می‌کنند. باید آن را پاسداشت و از دولت‌های کشورهای اسلامیِ پیشتاز تقدیر کرد و از دستاوردهای گرانسگ آن صيانت نمود و تمدن نوین اسلامی را به کمک همۀ کشورهای اسلامی به منصه ظهور رسانید.

پرورش شخصیت‌های معتدل، خردورز، دوراندیش و فارغ از تعصبات کور و خشونت‌های بی‌منطق، رسالتی بنیادین و خطیر بر دوش علمای ربانی، نخبگان دینی و متفکران جهان اسلام است. اعتدال به معنای استواری بر صراط مستقیم، وفاداری به حقیقت و گشودگی نسبت به گفت‌ وگو، همزیستی و تعامل سازنده است که علمای دین و صاحبان اندیشه با بازخوانی عقلانی و اخلاقیِ تعالیم وحیانی، چهرۀ حقیقی اسلام را به‌عنوان دین رحمت، کرامت انسانی، عدالت و صلح پایدار به جهانیان معرفی می‌کنند. آنان با برجسته‌ساختن فضیلت‌های اسلامی، تبیین عقلانیت، زدودن خرافه‌ها و تحریف‌ها، و مقابله با قرائت‌های افراطی و تکفیری، مسیر تقریب، همگرایی و برادری ایمانی را هموار می‌سازند. در این مسیر، نخبگان دینی بر اخلاق گفت‌ وگو، مدارای حکیمانه، تأليف قلوب، و تقویت عقلانیت نقاد و اجتهادی تأکید می‌ورزند تا امت اسلامی بتواند از ورای تکثر مکاتب و سنت‌های فکری، به افق‌های نوینی از وحدت معنوی و هم‌افزایی تمدنی دست یابد. این مهم، سنگ‌بنای شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی و بستری برای عبور از بحران‌های کنونی و مقابله با پروژه‌های تفرقه‌افکنانه دشمنان است. خانواده در منطق اسلام، «کانون حیات انسانی و پاسدار ارزش‌های الهی و اخلاقی» است؛ جایگاهی که در آن محبت، ایمان، مسئولیت‌پذیری و روح تعاون به نسل‌ها منتقل می‌گردد.

در این منظومه، خانواده مکتب نخست تربیت، پرورش شخصیت متعادل و شکوفا کنندۀ استعدادهای انسانی است و همواره به‌عنوان «حصن حصین» در برابر امواج سهمگین فتنه‌ها و آسیب‌های اجتماعی شناخته شده است. تحکیم بنیان خانواده، حمایت همه‌جانبه از جوانان در برابر تهاجمات فرهنگی و انحرافات اخلاقی، و انتقال روحیه «برادری ایمانی، همبستگی اجتماعی و مسئولیت‌پذیری مدنی» به نسل‌های آینده، ضرورتی بنیادین برای تداوم حیات امت اسلامی و تحقق تمدن نوین اسلامی است. در این میان، جهان غرب با ترویج «لیبرالیسم فردگرایانه» بنیان خانواده را به سود لذت‌گرایی، فردمحوری و آزادی‌های بی‌حد و مرز تضعیف کرده است که خانواده را به نهادی شکننده و قراردادی صرف فرو کاسته و پیوندهای عاطفی و مسئولیت‌های اجتماعی آن را از هم گسسته است. در برابر آن، اسلام با تأکید بر «پیوند مقدس ازدواج، جایگاه والای والدین، کرامت فرزندان و نقش بنیادین خانواده در سعادت دنیوی و اخروی» الگوی متعالی و پایداری را عرضه می‌کند که هم سعادت فرد و هم سلامت جامعه را تضمین می‌نماید.

فتنه‌افکنی و برافروختن آتش اختلاف، خطرناک‌ترین ابزار دشمنان برای تضعیف و درهم شکستن وحدت امت اسلامی است. قرآن کریم از فتنه، به‌عنوان بلایی بزرگ‌تر از قتل یاد کرده است وَالفِتنَةُ أَشَدُّ مِنَ القَتل [بقره–191] . در طول تاریخ، استعمار و استکبار جهانی کوشیده است با بهره‌گیری از تفرقه‌های مذهبی و قومی، در جبهۀ واحد مسلمانان رخنه ایجاد کند. توهین به مقدسات مذاهب اسلامی، تحریک احساسات فرقه‌ای، تخریب نمادهای قدسی و برچسب‌زنی‌های تکفیری، تنها بخشی از این فتنه‌های سازمان‌یافته است. امروز نشانه‌های این فتنه‌ها را در میدان‌های واقعی جهان اسلام از عراق، سوریه، یمن، افغانستان، شمال آفریقا و ... مشاهده می‌کنیم. این بحران‌های میدانی هرچند موردی و حداقلی، جان و مال مسلمانان را هدف قرار داده و سرمایه‌های معنوی و تمدنی امت را تحلیل می‌برد. مقابله با مروجان این فتنه‌ها، وظیفه‌ای صرفاً سیاسی یا مقطعی نیست، بلکه رسالتی اخلاقی، دینی و تمدنی است. علمای ربانی، نخبگان فکری و رهبران اجتماعی باید با تبیین آموزه‌های رحمانی اسلام، برجسته‌کردن مشترکات، و روشنگری نسبت به تبلیغات مسموم، صفوف امت را در برابر این توطئه‌ها مستحکم کنند. همچنین، بایسته است امت اسلامی با تقویت فرهنگ گفت‌ وگوی نخبگانی، تأليف قلوب همگانی، و عقلانیت نقاد و همگرایی میدانی، بصیرت جمعی، هوشیاری تاریخی و همبستگی ایمانی را تقویت کند و راه نفوذ جریان‌های تفرقه‌افکن را مسدود سازد.

فلسطین، قطب‌نمای حق و باطل در جهانِ پر از ظلمت است. ظالمان جهان دست به دست هم داده‌ و مرتکب نسل‌کشی گسترده و آشکار، مقابل چشم همه جهانیان شده‌اند. صهیونیست‌های جنایتکار روی سفاکان تاریخ را سفید کرده‌اند؛ هفت برابرِ بمب اتمی هیروشیما، بر سر مردم بی‌گناه غزه مواد منفجره ریخته‌ند؛ خانه، مدرسه، بیمارستان و مسجد را تخریب کردند؛ کودکان، زنان، کهنسالان، امدادگران و خبرنگاران را شهید و اسم آن را دفاع از سرزمین گذاشتند. این جنایت جنگی، مردم آزاده جهان را بیدار کرد تا با تأکید بر وحدت برخاسته از ارزش‌های مشترک انسانی از فلسطین مظلوم و مردم بی‌پناه و محاصره شدۀ غزه دفاع کنند، از کرامت آدمی سخن بگویند، برای عدالت شعار دهند و برای امنیت جهانی به میدان بیایند. اینک کرامت، عدالت و امنیت، مطالبۀ همۀ مستضعفان عالم شده و مستکبران عالم را به چالش کشیده است. این یک همبستگی انسانی و فراتر از وحدت‌ اسلامی است که برای انسانیت و ارزش‌های آن به میدان آمده است.

رخداد جدیدی در جهان در حال شکل‌گیری است و گفتمان مقاومت در گسترۀ جهانی روزافزون است. مستضعفان عالم با ایمان، صبر، تقوا و حفظ وحدت و با تکیه بر ارادۀ محتوم، وعدۀ صادق‌‌ و قدرت لایزال الهی، پیشوایان عدالت در جهان خواهند شد؛ بر ظالمان و مستکبران غلبه خواهند یافت و وارثان زمین خواهند گشت. طوفان الاقصی که از 7 اکتبر آغاز گردید مهمترین دستاوردش آن بود که چهرۀ خبیث رژیم منحوس اسرائیل برای همۀ جهانیان برملاء، و نقشۀ شوم و پلید تشکیل اسرائیل بزرگ را آشکار ساخت. این مهم صفوف کشورهای اسلامی را متحد و باورهای خطا نسبت به رقابت داخلی در جهان اسلام را زدود و همگان را متوجه دشمن مشترک صهیونی ساخت. جنگ تحمیلی 12 روزه، علی رغم خسارت‌های جبران‌ناپذیر و شهادت بیش از هزار شهروند بی‌گناه، زنان، کودکان، سالخوردگان و ...که جمهوری اسلامی به‌عنوان هزنیۀ دفاع از ملت مظلوم فلسطين و ملت خود پرداخت کرد، اما بر دشمن غدار نیز خسارت‌های بی‌سابقه‌ای را تحميل کرد. ابهّت دروغین گنبد آهنین رژیم غاصب با موشک‌های ایرانی فرو ریخت، آسیب‌پذیری صهیونیست‌ها پیش چشم همۀ جهانیان آشکار گشت، عزت اسلامی ـ عربی جان گرفت، همچنین فرار سرمایه‌گذاران از سرزمين‌های اشغالی، توقف پروازهای تل‌آویو و حیفا، توقف تولید و صادارات، نارضایتی و هراس داخلی به دلیل ناکارآمدی هشدارهای پیشگیرانه، ناامنی سرزمینی مهاجران غاصب، مهاجرت معکوس، بی‌اعتباری بین‌المللی، ضرر ده‌ها میلیارد دلاری، شکست رسانه‌ای، فروپاشی طرح عادی‌سازی روابط و معامله قرن، و اجماع جهانی علیه رژیم صهيونیستی، همه نشانگر روند فزاینده زوال اسرائیل است.

شرکت‌کنندگان در این کنفرانس حملۀ رژیم صهيونی به مردم کشورهای ايران، فلسطين، لبنان، يمن، سوریه و قطر را قویا محکوم کرده و اعلام می‌دارند: از همۀ کشورهای اسلامی که در مقابله با رژيم اشغالگر صهيونیستی از 7 اکتبر تا جنگ تحمیلی 12 روزه و پس از آن در کنار کشورهای مورد حملات تجاوزکارانۀ اين رژیم بودند و اقدامات دَدمنشانۀ رژیم اشغالگر قدس و حامیانش را محکوم کردند، تقدیر و تشکر نموده و از کشورهای اسلامی و عربی می‌خواهند با اقدامات عملی، قطع رابطۀ سیاسی، نظامی و اقتصادی با رژيم اشغالگر گام‌های مؤثری برداشته و به‌صورت عینی و واقعی به کمک مردم مظلوم فلسطین و غزه بشتابند. در پایان شرکت کنندگان در کنفرانس ضمن تجلیل از شهدای مقاومت: اسماعیل هنیه، سید حسن نصرالله، سید هاشم صفی‌الدین، یحیی سنوار، صالح العاروری، احمد غالب الرهوی و دانشمندان و سرداران شهيد ايرانی و دیگر شهیدان، بر استمرار راه مقاومت و حفظ وحدت اسلامی بر مبنای اخلاق رحمانی نبی مکرم اسلام (صلی‌الله علیه وآله) تأکید ورزیده و هزار و پانصدمين سالگرد میلاد نبی رحمت را به همۀ مسلمانان جهان تبریک می‌گویند. همچنین مراتب تشکر صمیمانه خود را از رهبر معظم انقلاب اسلامی، حضرت آیت‌الله العظمی امام خامنه‌ای دام‌ظله العالی، از دولت جمهوری اسلامی ایران، به‌ویژه رئیس‌جمهور محترم و دبیرکل محترم مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، استاد دکتر حمید شهریاری، شورای عالی و کارگزاران مجمع قدردانی ابراز می‌دارد[۸].

نگارخانه

جستارهای وابسته

پیوند به بیرون

پانویس

منابع