پرش به محتوا

ششمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی

از ویکی‌وحدت
ششمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی
نام رویدادششمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی
تاریخ رویداد14 تا 16 شهریورماه سال 1372 ش، برابر با 17 الی 19 ربیع الاول سال 1413 ق، برابر با 5 تا 7 سپتامبر 1993
مکان رویدادتهران
عواملمجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی
دلیل اهمیتنقش تفاهم فکری در تقریب مذاهب اسلامی

ششمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی، با موضوع «نقش تفاهم فکری در تقریب مذاهب اسلامی» از روز یکشنبه 14 شهریورماه سال 1372 ش، مصادف با 17 ربیع الاول سال 1414 ق، برابر با 5 سپتامبر 1993 م، با حضور اندیشمندان و متفکر داخلی و خارجی از ایران و کشورهای اسلامی، از جمله محمد واعظ زاده خراسانی، دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، حجت‌الاسلام والمسلمین هاشمی رفسنجانی، رئیس‌جمهوری اسلامی ایران، آیت‌‌الله سید محمد باقر حکیم، رئیس شورای عالی مجمع جهانی تقریب، دکتر محمد العاصی، رئیس مرکز تعلیمات اسلامی واشنگتن، آیت‌الله‌ جعفر سبحانی، استاد حوزه علمیه قم، سید محمد حسن فضل‌الله، از مراجع تقلید شیعه در لبنان، مولوی اسحاق مدنی، عضو شورای‌عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، مولوی نذیر احمد سلامی، عضو مجلس خبرگان رهبری از استان سیستان و بلوچستان و از اعضای شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب، محمدابراهیم جناتی شاهرودی، روحانی و مرجع تقلید شیعه، فتحی الدرینی، اندیشمند فلسطینی، عبدالکریم بی‌آزار شیرازی، رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی، آیت‌الله محمدعلی تسخیری، عضو شورای مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، و سید محمدباقر حجتی استاد دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران به مدت سه روز به همت مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در ساختمان حسینیه الزهراء مجتمع امام خمینی در تهران برگزار گردید.

مراسم افتتاحیه

آیت‌الله واعظ‌زاده خراسانی دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در ششمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی گفت: اگر آیه وَاعتَصِموا بِحَبلِ اللَّهِ جَميعًا وَلا تَفَرَّقوا... [آل‌عمران–103] ، که شعار مجمع است، را با موضعی که در قرآن دارد، مطالعه کنیم بسیاری از مسائل مربوط به وحدت اسلامی حل خواهد شد و این از خصوصیات قرآن است. این آیه در سوره آل‌عمران قرار دارد و بنا بر قول مفسران و متخصصان علوم قرآنی سومین سوره‌ای است که در مدینه نازل شده است. اولین سوره نازله در مدینه سوره بقره است که بیش از صد آیه در خصوص مواجهه مسلمانان با یهود را بیان کرده و دومین سوره نازله در مدینه انفال است که در خصوص جنگ بدر و جنگ احد است. در سوره آل‌عمران نیز به‌عنوان سومین سوره نازله در مدینه، جریان جنگ احزاب و پیروزی مسلمانان و شکست آنان در جنگ احد بیان شده است و از این‌رو مجموع این مباحث نشان می‌دهد که مراد از وحدت در این آیه وحدت سیاسی و نظامی در برابر توطئه‌های کفار و اهل کتاب بوده و در آن بحث شیعه و سنی وجود نداشته که ما مفهوم آیه را بر وحدت بین شیعه و اهل سنت حمل کنیم. پس در اینجا در این آیه قرآن بیشتر جنبه نظامی و وحدت سیاسی را در نظر دارد و آن وقت مذهبی وجود نداشته است.

سخنرانان

رئیس شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی

آیت‌الله سید محمد باقر حکیم، رئیس شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، در ششمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی در خصوص گام‌های عملی به سوی وحدت اسلامی گفت: شعار وحدت، شعاری محبوب است و یک احساس عمومی در بین مسلمانان نسبت به اهمیت مسأله وحدت اسلامی وجود دارد، زیرا مسلمانان عموماً احساس می‌کنند که نقطه ضعف اصلی موضع آنها در برابر دشمنانشان علاوه بر سایر مسائل موجود در وضعیت کلی جامعه اسلامی و امت اسلامی، در همین تفرقه و اختلاف است. بنابراین، آنها به مسأله وحدت اهمیت زیادی می‌دهند. موضع ما نسبت به مسئله وحدت گاهی از طریق تأیید آن با شعارها، سخنرانی‌ها و جلسات بیان می‌شود که فی نفسه خوب است، زیرا ما به فرهنگ وحدت و فرهنگ تقریب بین مسلمانان نیاز داریم. شاید یکی از بهترین روش‌ها برای دستیابی به این وحدت و پیشرفت در مسیر آن، برگزاری چنین جلساتی باشد که در آن علما، رهبران و متفکران مسلمان در مورد مسائل مختلف مربوط به موضوع وحدت اسلامی و مسائل مهم و اساسی پیش روی مسلمانان بحث می‌کنند. گاهی اوقات، از طریق موضع‌گیری‌ها و تلاش‌ها برای روشن شدن رویکردها و روش‌های عملی بیان می‌شود. از این‌رو گام‌های عملی زیر در رسیدن به سوی وحدت اسلامی ضروری است:

  • مسأله اول در وحدت احترام متقابل بین مسلمانان است. یکی از علل اساسی و اصلی تفرقه و اختلاف بین مسلمانان این است که برخی به نظرات، عقاید و آیین‌های یکدیگر احترام نمی‌گذارند. گاهی اوقات، این عدم احترام از بی‌احترامی به تجاوز و بی‌احترامی به آبرو، مال و جان دیگران گسترش می‌یابد. این به یک الگوی رایج تبدیل می‌شود، همانطور که در برخی از مناطقی که مسلمانان در کنار هم زندگی می‌کنند، می‌بینیم.
  • مسأله دوم، اشتراکات بین مسلمانان است. در واقعیت مسلمانان، دو روند اصلی وجود دارد که روزانه تجربه می‌کنند: یک روند به دنبال تأکید بر مسائل و نکات مورد اختلاف خاص است و از طریق تحقیق، مطالعه و بحث به آنها می‌پردازد. این شامل نوشتن کتاب، انتشار جزوه، تأسیس مؤسسات، اعزام مبلغ و انجام فعالیت‌های مختلف در سراسر جهان اسلام برای تقویت این نکات اختلاف است.
  • مسأله سوم که از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و از همان آغاز تاریخ اسلام تا به امروز مورد بحث بوده است، حتی در زمان پیامبر (صلی‌الله علیه وآله) نیز به طور واضح‌تری به آن پرداخته شده و همچنان مطرح است، مسأله آزادی فکری در جامعه اسلامی است.

عضو شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی

شیخ محمد علی تسخیری، عضو شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در ششمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی گفت: من معتقدم که دو نوع فرهنگ وجود دارد که از نظر زبان، دامنه و اهداف با یکدیگر متفاوت هستند. چیزی وجود دارد که من آن را فرهنگ وحدت اسلامی می‌نامم. این یک فرهنگ مردمی است که در سطح توده‌های ملت اسلام ارائه می‌شود و هدف آن دستیابی به وحدت کامل در مواضع عملی، اجتماعی، سیاسی و حتی اخلاقی است وحدت کامل در این مواضع و هماهنگی کامل در احساسات متقابل. بنابراین، هدف منطق وحدت، دستیابی به وحدت در مواضع عملی در بین همه توده‌ها است. زبان این فرهنگ ساده است و مضامین آن، نقاط مورد توافق میان اعضای امت اسلامی است: یک عقیده واحد، مفاهیم واحد، برداشت‌های مشترک و قوانینی که مورد توافق همه مکاتب فکری است و بدین ترتیب اصول حقوقی اساسی را برای همه تشکیل می‌دهد. در این زبان، توده مردم آگاه می‌شوند که هر بخش از آنها بخشی از یک پیکر واحد است و از ماهیت واقعی نظام اخلاقی و اهداف نظام عبادت آگاه می‌شوند. این حتی به احکام خاص در حوزه‌های اقتصادی نیز گسترش می‌یابد، زیرا به ملت گفته می‌شود که هر مسلمانی در این زمین در مالکیت، مثلاً در مالکیت سرزمین‌هایی که با زور فتح شده‌اند، شریک است و در بهره‌مندی از غنایم و ثروت این ملت شریک است. بحث مفصلی در مورد تعریف یا دستیابی به روح وحدت یا فرهنگ وحدت در میان توده مردم وجود دارد. الگوی دیگری وجود دارد که من آن را «فرهنگ تقریب» می‌نامم، که منظورم از آن فرآیندی است که به دنبال گرد هم آوردن نظرات علمی مختلف، نظرات مکاتب فکری و نظرات عالمان است. همانطور که گفتم، این نوع دیگری از فرهنگ است. هدف فوری آن، نزدیک کردن آرای فقهی به یکدیگر است. بنابراین، روشی از هر مکتب فکری را اتخاذ می‌کند و با دقت آرا و شواهد مکتب دیگر را درک می‌کند و روشی برای وحدت‌بخشی به روش‌های استدلال اتخاذ می‌کند. روشی را برای مشاهده عناصر تعارض بین واقعیت وحدت اسلامی بیشتر و نتایجی که یک محقق یا نظر خاص در یک مکتب خاص به دست آورده است، اتخاذ می‌کند. اگر تعارضی بین این دو ایجاد شود، منافع عمومی وحدت بر آن نظر یا آن نظر غلبه دارد. این منطق با منطق توده مردم متفاوت است و فقط در محافل علمی مورد بحث قرار می‌گیرد. من نمی‌توانم به توده مردم بگویم: «بیایید آرای این مکتب و آن مکتب را با هم آشتی دهیم»، و همچنین نمی‌توانم روش‌های استدلال را در میان توده مردم یکسان کنم. این گفتمان در مجامع علمی ارائه می‌شود و برای نزدیک کردن آرای آنها به یکدیگر عمل می‌کند و بحث من در حوزه دوم قرار می‌گیرد.

اندیشمند اهل اردن

استاد دکتر محمد فتحی الدینی از اردن در ششمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی در خصوص وحدت اسلامی: اساس حاکمیت و عزت مسلمانان گفت: از کسانی که این نهاد بزرگ را تأسیس کردند، که آن را بی‌نظیر و نادر می‌دانم، تشکر می‌کنم. از دهه 1950 م، هیچ نهاد دیگری را ندیده‌ایم که به تقریب بین مذاهب اختصاص داشته باشد و در جهت وحدت اسلامی تلاش کند. وحدت اسلامی، علاوه بر اینکه عملی از اطاعت از شریعت اسلام است، به یک اصل اساسی ایمان تبدیل شده است. علاوه بر این، این وحدت اساس حاکمیت و عزت برای همه مسلمانان در تمام سرزمین‌هایشان است. اگرچه تحقق آن امروز ممکن است دشوار باشد، اما به خواست خدا امید همه مسلمانان در آینده نزدیک است. هر مانعی که امروز مانع تحقق آن شود، من معتقدم که اگر عزم، اراده راسخ، بینش روشن و اولویت دادن به اهداف والای مسلمانان بر همه چیز با هم ترکیب شوند، وحدت اسلامی بدون شک راه خود را به سوی تحقق پیدا خواهد کرد. زیرا من مطمئن هستم که منطق شریعت اسلام، احکام آن، اصول اصلی و مبانی کلی آن، چه کلامی و چه مفهومی، یا آنچه من منطق یقین می‌نامم، در نهایت غالب خواهد شد. قرآن کریم به این حقیقت اشاره کرده و روشن ساخته است که هیچ قدرتی، هر چقدر هم نفوذ مادی یا معنوی آن زیاد باشد، نمی‌تواند منطق یقین را در روح انسان نفی کند. بنابراین، معنای کلام خداوند متعال: وَجَحَدُواْ بِهَا وَٱسۡتَيۡقَنَتۡهَآ أَنفُسُهُمۡ ظُلۡمࣰا وَعُلُوࣰّاۚ فَٱنظُرۡ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلۡمُفۡسِدِينَ [نمل–14] ، به انکار آنها اشاره دارد. ظاهراً، اما در یقین او، این یک واقعیت اجتناب‌ناپذیر است، زیرا خداوند متعال ذات انسان را برای مطابقت با شریعت خود آماده کرده است. در این زمینه، من اغلب سخنان مرحوم شیخ محمود شلتوت را نقل می‌کنم، جایی که می‌گوید: «آن کس که فطرت را آفرید، همان کسی است که شریعت را به اندازه آن نازل کرد». این برگرفته از سخنان خداوند متعال است: فَأَقِمۡ وَجۡهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفࣰاۚ فِطۡرَتَ ٱللَّهِ ٱلَّتِي فَطَرَ ٱلنَّاسَ عَلَيۡهَاۚ لَا تَبۡدِيلَ لِخَلۡقِ ٱللَّهِۚ ذَٰلِكَ ٱلدِّينُ ٱلۡقَيِّمُ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَعۡلَمُونَ [روم–30] ، بنابراین، تا زمانی که آنها با هم توافق داشته باشند و این [دین] با شریعت موافق باشد، تغییر در شریعت خداوند وجود ندارد. پس اگر فطرت تغییر نکند، شریعت تغییر نمی‌کند، در غیر این صورت توافق از بین می‌رود و فرض بر این است که توافق برقرار است.

رئیس دانشکده حقوق و رئیس دانشگاه القرویین مراکش

دکتر ادریس العلوی، رئیس دانشکده حقوق و رئیس دانشگاه القرویین مراکش، در ششمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی در خصوص به سوی یک قانون واحد برای معاملات مالی بین مذاهب اسلامی گفت: همگرایی قانونگذاری وسیله‌ای برای تقویت نزدیکی بین مذاهب اسلامی است و به ما امکان می‌دهد از حوزه نظری وحدت اسلامی به حوزه عملی و کاربردی حرکت کنیم. از جمله ویژگی‌های حقوق اسلامی، رفق و سهولت است که از اصول و شاخه‌های اساسی آن گرفته شده است. مهربانی در معاملات، وسیله‌ای برای دستیابی به این رفق و عامل سهولت است. علاوه بر این، این قانون، چه در امور عبادی و چه در معاملات، بر بُعد اجتماعی مبتنی است و در نتیجه همکاری و همبستگی را تقویت می‌کند. هر کسی که میراث فقهی اسلامی را که سرشار از عظمت و جاودانگی است، بررسی کند، نمی‌تواند از ارزش آنچه اجداد ما برای فرزندان خود به ارث گذاشته‌اند، شگفت‌زده نشود. این قدردانی در عصر حاضر ما، که از همه زوایا در معرض این میراث تابناک هستیم، گسترش نفوذ و دامنه آن و غنای دانش متنوع آن به طور فزاینده‌ای آشکار می‌شود، بسیار مهم‌تر می‌شود. برخی از محققان و علاقه‌مندان به این میراث جاودانه تلاش کرده‌اند تا آن را از طریق روش‌های مختلف تحقیق و مستندسازی روشن کنند. اگرچه این رویکرد بدون شک برای حفظ و نگهداری آن ارزشمند است، اما برای خدمت به این میراث، استفاده مؤثر از آن و مرتبط کردن آن با زندگی معاصر، که منعکس کننده محیط اجتماعی است که در آن به کار گرفته شده است، کافی نیست. این امر مستلزم مطالعه، تحلیل، ارزیابی و مقایسه بیشتر با شرایط فعلی و همچنین دسترسی گسترده به مطالعات حقوقی چند وجهی در جنبه‌های مختلف زندگی اجتماعی است. وقتی از این نوع مطالعه تطبیقی ​​​​صحبت می‌کنیم، از ارزش فقه اسلامی خود که احکام آن غالب بوده و نفوذ شکوفای آن در تمام سرزمین‌های اسلامی گسترش یافته است، نمی‌کاهیم. شریعت اسلامی، به دلیل برتری احکام و کثرت منابع آن، برای هر عصر و زمانی مناسب است، مهم نیست که جهان تا چه حد گسترش و پیشرفت کند. این شریعتی است که از نقص و نارسایی به دور است و از هرگونه دروغی که از هر جهتی در طول اعصار به آن نزدیک شود، مصون مانده است. گنجینه‌ای غیرقابل انکار از دانش حقوقی در سراسر جهان اسلام گسترش یافته است و این گنجینه مستلزم پایه‌گذاری، تحلیل، مقایسه و بررسی دقیق شواهد با شواهد است. همه اینها بی‌فایده نیست، بلکه باید در پرتو فقه اسلامی ما نگریسته شود، فقهی که سرچشمه‌اش هرگز خشک نمی‌شود و استدلال‌ها و براهین آن انکارناپذیر است. مطالعات تطبیقی ​​با فقه اسلامی ما بیگانه نیستند. با بازگشت به آن، درمی‌یابیم که حقوقدانان مسلمان به حوزه مطالعاتی خاصی که آن را «اختلاف علمی» می‌نامیدند، می‌پرداختند. جوهره این حوزه، شناسایی شواهد اصلی برای مسائل حقوقی و مبنایی است که هر نظر حقوقی بر آن بنا شده است. گاهی شاخه‌ها را به ریشه‌ها و گاهی ریشه‌ها را به شاخه‌ها، همه در یک چارچوب واحد، متصل می‌کند تا آغاز استدلال و اثبات را آشکار کند و ذهن‌ها و عقل‌ها را باز کند. در این حوزه از مطالعه عمیق، محقق تلاش می‌کند تا با بهره‌گیری از روش‌شناسی مطالعات حقوقی مدرن، به ویژه جنبه‌های رسمی سازماندهی و طبقه‌بندی آن، واقعیت‌های فقه اسلامی را کشف کند.

سخنرانی امام خامنه‌ای

در خجسته‌ سالروز میلاد پرفروغ‌ رسول‌ اکرم‌ (صلی‌الله علیه وآله وسلم) و ولادت‌ با سعادت‌ حضرت‌ امام‌ جعفرصادق‌ (علیه‌السّلام) جمعی‌ از مقامات‌ و مسئولین‌ کشوری‌ و لشکری‌ به‌ همراه‌ میهمانان‌ شرکت‌ کننده‌ در کنفرانس‌ بین‌المللی‌ وحدت‌ اسلامی‌ صبح‌ امروز در حسینیه‌ امام‌ خمینی‌ با حضرت‌ آیت‌الله‌ خامنه‌ای‌ رهبر معظم‌ انقلاب‌ اسلامی‌ دیدار کردند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی در خجسته سالروز میلاد تاریخ‌ساز نبی مکرم اسلام (صلی‌الله علیه وآله) و ولادت پربرکت امام صادق (علیه‌السّلام) در دیدار جمعی از مسئولان کشور، میهمانان کنفرانس وحدت اسلامی و گروه‌هایی از مردم، این عيد سعيد و ولادت را به ملت بزرگ ايران، به ميهمانان حضار گرامى اين مجلس، مسئولان و دست‌اندركاران كشور، بالخصوص به ايثارگران و خانواده‌هايشان تبريک عرض نموده و تأکید کردند: پیامبر بزرگوار اسلام‌ با جهادی‌ بسیار دشوار، انسانیت‌ را از جهل‌، خرافات‌، فساد، ظلم‌، تعصبات‌ کور، زورگویی‌ و ستم‌ و شرک‌ و بت‌پرستی‌ دور ساخت‌ و با پدید آوردن‌ وضع‌ جدیدی‌ در دنیا، علم‌ را از خرافه‌ و تمدن‌ را از فساد و ظلم‌ پاک‌ و آراسته‌ کرد. حضرت‌ آیت‌الله‌ خامنه‌ای‌ به‌ مشابهت‌های‌ شرایط اوضاع‌ عالم‌ در صدر اسلام‌ با موقعیت‌ امروز حاکم‌ بر جهان‌ به‌ لحاظ پیشرفت‌های‌ علمی‌ و اوج‌ انحطاط اخلاقی‌ اشاره‌ کردند و فرمودند: امروز در شرایطی‌ زندگی‌ می‌کنیم‌ که‌ قدرت‌های‌ استکباری‌ لجام‌ گسیخته‌، متفرعن‌، متکبر و زورگو، بالاترین‌ مرتبه‌ فساد و تباهی‌ را در جهان‌ با ترویج‌ منکر و نهی‌ از معروف‌ مرتکب‌ می‌شوند و به‌ وضوح‌ به‌ مردم‌ دروغ‌ می‌گویند و آن‌ را یک‌ کار مقدس‌ می‌شمرند و ظلم‌ را تشویق‌ و مظلوم‌ را نکوهش‌ می‌کنند.

مسأله فلسطین و بوسنی و هرزگوین

رهبر انقلاب‌ اسلامی‌ از غصب‌ سرزمین‌ فلسطین‌ و کشتار، آوارگی‌، تحقیر و تذلیل‌ ملت‌ مسلمان‌ فلسطین‌ طی‌ ده‌ها سال‌ گذشته‌ بعنوان‌ یک‌ فساد بزرگ‌ و منکر واضح‌ یاد کردند و فرمودند: قدرت‌های‌ اروپایی‌، آمریکا و حکومت‌های‌ سرسپرده‌ای‌ که‌ هیچ‌ ارتباطی‌ با ملت‌های‌ خود ندارند امروز با ارتکاب‌ بالاترین‌ فساد در تلاش‌ هستند تا رژیم‌ غاصب‌ صهیونیستی‌ را که‌ ظالم‌ بلامنازعی‌ محسوب‌ می‌شود تثبیت‌ کنند و برای‌ این‌ منظور جهاد ستایش‌ برانگیز جوانان‌ مسلمان‌ و به‌ ستوه‌ آمده‌ فلسطین‌ و لبنانی‌ را مورد سرزنش‌ و نکوهش‌ قرار می‌دهند و آنها را تروریست‌ خطاب‌ می‌کنند. مقام‌ معظم‌ رهبری‌ صلح‌طلبی‌ قدرت‌های‌ غربی‌ را در مسأله‌ بوسنی‌ و هرزگوین‌ ادعایی‌ وقیحانه‌ و شرم‌آور توصیف‌ کردند و فرمودند: صرب‌ها و کروات‌ها اقوام‌ مسلحی‌ هستند که‌ با بمباران‌های‌ شدید و کشتار و آواره‌ کردن‌ مردم‌ مسلمان‌ و مظلوم‌ بوسنی‌ به‌ غارت‌ اموال‌ و نیز تعرض‌ به‌ نوامیس‌ آنان‌ پرداخته‌اند و این‌ در حالی‌ است‌ که‌ مدعیان‌ دفاع‌ از حقوق‌ بشر، حقوق‌ زن‌، حقوق‌ کودکان‌ و حتی‌ مدعیان‌ حمایت‌ از حیوانات‌ تنها نظاره‌گر این‌ جنایات‌ بودند و تنها کاری‌ که‌ کردند با پوشش‌ صلح‌طلبی‌ مانع‌ از رسیدن‌ اسلحه‌ به‌ مسلمانان‌ تحت‌ محاصره‌ بوسنی‌ شدند. حضرت‌ آیت‌الله‌ خامنه‌ای‌ به‌ جدیت‌ مردم‌ مسلمان‌ ایران‌ و دستگاه‌های‌ مختلف‌ نظام‌ اسلامی‌ در جهت‌ کمک‌ به‌ مردم‌ مظلوم‌ و تحت‌ ستم‌ بوسنی‌ اشاره‌ کردند و تلاش‌ قدرت‌های‌ غربی‌ برای‌ جلوگیری‌ از ورود نیروهای‌ کشورهای‌ اسلامی‌ به‌ آن‌ منطقه‌ را در مسیر حمایت‌ آنان‌ از متجاوزین‌ صرب‌ و کروات‌ خواندند.

دلیل عقب‌ماندگی‌ علمی‌ کشورهای‌ توسعه‌ نیافته‌

رهبر انقلاب‌ اسلامی‌ عقب‌ماندگی‌ علمی‌ کشورهای‌ توسعه‌ نیافته‌ را نتیجه‌ خیانت‌ عوامل‌ وابسته‌ وسلطه‌طلبی‌ قدرت‌های‌ غربی‌ توصیف‌ کردند و فرمودند: عقب‌ماندگی‌ علمی‌ تأسف‌آور است‌ اما پیشرفت‌ علمی‌ دلیلی‌ بر رستگاری‌ یک‌ کشور و ملت‌ نیست‌ بلکه‌ امروز ملت‌هایی‌ وجود دارند که‌ در اوج‌ علم‌ و پیشرفت‌ هستند اما در فساد و تباهی‌ غوطه‌ می‌خورند و دست‌های‌ فساد و فحشاء و اعتیاد و جنایت‌، زندگی‌ انسان‌ها را به‌ نابودی‌ کشانده‌ است‌.

محبت به نبی مکرم اسلام عامل استحکام‌ وحدت

مقام‌ معظم‌ رهبری‌ در بخش‌ دیگری‌ از بیاناتشان‌ اهمیت‌ وحدت‌ ملت‌های‌ مسلمان‌ را برمحور پیامبر عظیم‌الشأن‌ و آئین‌ حیات‌بخش‌ اسلام‌ مورد تأکید قرار دادند و فرمودند: دل‌های‌ مسلمانان‌ مالامال‌ از محبت‌ به‌ نبی‌اکرم‌ است‌ و این‌ محبت‌ می‌تواند برای‌ استحکام‌ برادری‌ و وحدت‌ مسلمانان‌ راهگشا باشد. امروز تفرقه‌ و اختلاف‌ عامل‌ اساسی‌ در ضعف‌ و ذلتی‌ است‌ که‌ جمعی‌ از مسلمانان‌ دنیا به‌ آن‌ دچار شده‌اند، چه‌ اگر مسلمانان‌ متحد و متفق‌ بودند امروز فلسطین‌، بوسنی‌، کشمیر و تاجیکستان‌ در چنین‌ وضعی‌ قرار نمی‌گرفتند و مسلمانان‌ اروپا و آمریکا، تحت‌ ظلم‌ و ستم‌ و زورگویی‌ زندگی‌ نمی‌کردند.

دلیل تهاجم‌ قدرت‌های‌ استکباری‌ علیه ایران

حضرت‌ آیت‌الله‌ خامنه‌ای‌ تهاجم‌ قدرت‌های‌ استکباری‌ را علیه‌ نظام‌ جمهوری‌ اسلامی‌ ایران‌ دلیلی‌ بر دشمنی‌ آنان‌ با وحدت‌ اسلامی‌ و منادی‌ آن‌ دانستند و فرمودند: وحدت‌ کنونی‌ در جهان‌ اسلام‌ حاصل‌ تلاش‌های‌ بسیاری‌ است‌ که‌ امام‌ خمینی‌ به‌ انجام‌ رساندند. عزت‌ اسلام‌ تاکنون‌ به‌ برکت‌ ایجاد وحدت‌ اسلامی‌ ممکن‌ شده‌ است‌ و لذا علما و اندیشمندان‌ شیعه و سنی‌ باید در حراست‌ از آن‌ بکوشند و بدانند که‌ سخن‌ گفتن‌ و کتاب‌ نوشتن‌ علیه‌ شیعه و سنی‌ و فرقه‌های‌ مختلف‌ هر یک‌ از این‌ دو مذهب‌، حرکت‌ در مسیر خاص‌ دشمن‌ است‌. رهبر انقلاب‌ اسلامی‌ در پایان‌ سخنان‌شان‌ تلاش‌ علمای‌ اسلام‌ را در نزدیکی‌ هر چه‌ بیشتر میان‌ مذاهب‌ اسلامی‌ و نیز افشای‌ چهره‌ مزدوران‌ قدرت‌های‌ استکباری‌ که‌ قصد شکستن‌ وحدت‌ اسلامی‌ را دارند خاطرنشان‌ ساختند[۱].

بیانیۀ پایانی کنفرانس

بسم الله الرحمن الرحیم

وَٱعۡتَصِمُواْ بِحَبۡلِ ٱللَّهِ جَمِيعࣰا وَلَا تَفَرَّقُواْ [آل‌عمران–103] در سالگرد ولادت با سعادت پیامبر رحمت و بزرگ منادی اخوت حضرت ختمی مرتبت محمد مصطفی (صلی‌الله وآله والسلم) و مقارن با ایام مبارک هفته مبارک هفته وحدت ششمین کنفرانس بین‌المللی کنفرانس اسلامی تحت عنوان نقش تفاهم فقهی در تقریب مذاهب اسلامی توسط محمع تقریب و با شرکت جمع کثیری از علما از اهل تشییع و تسنن از ایران و دیگر سرزمین‌های اسلامی در تهران برگزار گردید. شرکت کنندگان در آستانه برگزاری این کنفرانس به خدمت مقام معظم رهبری رسیدند. تا رهنمودهای معظم له را سرلوحه کنفرانس قرار دهند. وطی جلسات که در روزهای 14 لغایت 16 شهریورماه 1372ش، برابر با 17 تا 19 ربیع الاول 1414 ق، تشکیل گردید.به بحث و تبادل و نظر در موضوعات مختلف علمی، فرهنگی، فقهی و سیاسی پرداختند و با توجه به نتایج سخنرانی‌ها و پیشنهادهای مطرح شده مطالب را تاکید و تصویب کردند.

  1. علما و متفکران شرکت‌کننده تأکید نمودند که پیروان مذاهب اسلامی بر اساس اعتقاد مشترک به خدا، قرآن و پیامبر اسلام، امت واحده اسلامی می‌باشند و اختلاف در رشته‌ها و تفاهم‌های نژادی و قومی هیچگاه موجب تفرقه و جدایی نمی‌گردد.
  2. شرکت کنندگان با تکیه بر ضرورت و اهمیت حیاتی تقریب بین مذاهب در راه تحقق وحدت امت اسلامی بر رسالت عالمان و اندیشمندان جهان اسلام در اشاعه وحدت در میان توده‌های مسلمان تأکید گردد.
  3. اندیشمندان حاضر در کنفرانس با توجه به ضرورت توسعه دامنه اجتهاد توسط فقیهان اسلام خواستار شدند که عالمان اسلام در پاسخگویی به نیازهای جامعه اسلامی بر اساس مقتضیات زمان و تکیه بر کتاب خدا و سنت پیامبر (صلی‌الله علیه وآله) و استفاده کامل از میراث گرانبهای عترت تأکید کردند.
  4. شرکت بندگان در کنفرانس ضمن محکوم کردن همه حرکت‌های تفرقه‌انگیز از جمله نشر کتب توهین‌آمیز، خواستار آن شدند که از توزیع و پخش آنها جلوگیری گردد.
  5. اعضای کنفرانس ضمن استقبال، حمایت از طرح تشکیل دانشگاه مذاهب اسلامی که توسط مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در حال اجرا است، آن را امری ضروری دانسته و گام مؤثری در جهت تقریب مذاهب و وحدت امت اسلامی می‌داند.
  6. از آنجا که استکبار جهانی، به منظور تضعیف جامعه اسلامی با طرح‌های گسترده و ترفندهای متنوع به تهاجم فرهنگی علیه جهان اسلام پرداخته است. شرکت کنندگان در کنفرانس تهاجم فرهنگی الحاق و شرک را خطری جدی برای اسلام و مسلمین دانسته است. و از کلیه مسلمانان جهان می‌خواهند که با توسعه فرهنگ و اخلاق اسلامی به مقابله با آن بپردازند.
  7. اعضای حاضر در کنفرانس حمایت بی‌دریغ خود را از ملت‌های مظلوم حسینی فلسطین، جمهوری آذربایجان، سومالی، لبنان، کشمیر، عراق، تاجیکستان، و الجزایر اعلام داشته و تجاوز نظامی و طرح‌های شیطانی استکبار جهانی و دولت‌های وابسته به آنها را و همچنین طرح تقسیم کشور مسلمان فلسطین را تحت اصطلاح تشکیلات خودمختار فلسطین را شدیدا محکوم کرده و از جهان اسلام خواستار شدند که به هر نحو ممکن در پاسخ به استمداد این ملت‌های مظلوم بشتابند.
  8. عالمان و اندیشمندان اهل تسنن و تشیع که در این کنفرانس شرکت کرده بودند با تأکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران پیشتاز اندیشه وحدت و تقریب بین مذاهب اسلامی و پایگاه نهضت جهانی اسلام می‌باشد، این امر را مدیون پیشوای بزرگ مسلمین در عصر حاضر حضرت امام خمینی و رهبری‌های خردمندانه ولی امر مسلمین حضرت آیت‌الله خامنه‌ای می‌دانند و با بیعت مجدد خود با رهبر معظم انقلاب پایداری خود را در راه تحقق آرمان های وحدت‌بخش امام راحل اعلام می‌دارند[۲].

جستارهای وابسته

پانویس

منابع