پرش به محتوا

هجدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی

از ویکی‌وحدت
هجدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی
نام رویدادهجدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی
تاریخ رویداد4 اردیبهشت‌ماه سال 1384 ش، مصادف با 15 ربیع‌الاول 1426 ق، برابر با 24 آوریل سال 2005 م
روز رویدادروز یکشنبه
مکان رویدادتهران، سالن اجلاس سران
عواملمجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی
دلیل اهمیتاستراتژی تقریب مذاهب اسلامی

هجدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی، با موضوع «استراتژی تقریب مذاهب اسلامی»، از روز یکشنبه 4 اردیبهشت‌ماه سال 1384 ش، مصادف با 15 ربیع‌الاول 1426 ق، برابر با 24 آوریل سال 2005 م، با حضور بیش از 120 تن از شخصیت‌های متفکر دنیای اسلام از 34 کشور، از جمله آیت‌الله تسخیری، دبیر مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، علی‌اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، شیخ عبدالامیر قبلان، نایب‌رئیس مجلس اعلای شیعیان لبنان، شیخ احمد بن حمد الخلیلی مفتی اعظم عمان، مولوی محمد اسحاق مدنی، نایب‌رئیس شورای عالی مجمع تقریب مذاهب اسلامی، برهان‌الدین ربانی، رئیس جمهور سابق افغانستان، شیخ صالح العبید، وزیر آموزش و پرورش عربستان سعودی، دکتر عبدالعزیز بن عثمان التویجری، مدیرکل سازمان آیسسکو، دکتر عبدالصبور شاهین، محقق و پژوهشگر مسلمان مصری، به مدت سه روز به همت مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در ساختمان اجلاس سران در تهران برگزار گردید.

مراسم افتتاحیه

آیت‌الله تسخیری، دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در مراسم افتتاحیه‌ «هجدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی» اظهار داشت: کنفرانس وحدت اسلامی در هر دور یکی از حیاتی‌ترین نکات فکری عقیدتی که نیاز مبرم عالم اسلامی است، مطرح کرده و آرا و افکار عمومی را متوجه آن ساخته است. وی گفت: ما می‌خواهیم در بستری اجرایی‌تر اهداف خود را دنبال کنیم. دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب خاطرنشان ساخت: کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی امروز از حالت کلاسیک فراتر رفته و به درون مراکز اجرایی و تصمیم‌گیری دنیای اسلام به ویژه کنفرانس سران اسلامی کشیده شده است. وی تهیه‌ سند علمی و اجرایی استراتژی تقریب مذاهب را به عنوان تحول مهم در هجدهمین کنفرانس وحدت اسلامی دانست و افزود: همچنین مصوبات سند استراتژی تقریب مذاهب در این کنفرانس پس از تایید شورای‌عالی مجمع به تصویب خواهد رسید.

سخنرانان

نایب‌رئیس مجلس اعلای شیعیان لبنان

شیخ عبدالامیر قبلان، نایب‌رئیس مجلس اعلای شیعیان لبنان، طی سخنانی با تاکید بر اصل گفت‌ وگوی قرآنی گفت: این کتاب خداوند برای همه مردم دنیاست و متناسب با تحولات ذهنی و عقلی همراه با علم و تمدن‌ جامعه انسانی است و هیچ چیز نیست که قرآن برای آن راه‌حل ارایه نکرده باشد؛ به‌ویژه در خصوص چگونگی رفتار برادر مسلمان با برادرش. وی افزود: بر مسلمان واجب است که روش قرآنی پیش گیرند؛ لذا اصل گفتمان قرآن را باید با دیگران در پی‌گیرد. مذاهب مختلف بر اساس تنوع و اختلاف است. خداوند می‌توانست همه را به شکلی خاص بیافریند اما خداوند همه را به سمت خیر آفرید. وی خاطر نشان کرد: خداوند گفتمان را به‌عنوان یک اصل برگزید تا مودت و دوستی در بین آنها به وجود آید. در زمینه‌های تربیتی گفتمان‌های بسیاری است که همان ایراد ملائکه به خداوند بود که چرا انسان را خلیفه قرار دادی؛ انسانی که خونریزی می‌کند، اما خداوند به ملائکه می‌گوید من بهتر از شما می‌دانم. لذا گفتمان را پیش می‌گیریم تا در این جهت تفاهم یابیم. وی افزود: گفتمان وسیلۀ خوبی است که انسان را با آن به سمت خیر هدایت می‌کند. خداوند ما را به گفتمان عقلی دعوت می‌کند و همچنین باید صبر و شکیبایی را در این مسیر داشته باشیم. لذا نباید لجبازی جاهلانه در گفتما‌نها داشته باشیم. نایب‌رئیس مجلس اعلای شیعیان لبنان با اشاره به تنش‌ها و جنگ‌هایی که در عراق، افغانستان، سودان و لبنان و غیره است گفت: امیدوارم ملت مسلمان دنیا فتوایی صادر کنند که در جهت محکوم کردن هرگونه توهین به اسلام باشد. وی گفت: ما باید حدی را برای تجاوزات رژیم صهیونیستی در نظر بگیریم؛ هم چنین باید تلاش کنیم که در عراق امنیت و آرامش برقرار شود. و باید هیاتی تشکیل دهیم برای رفتن به عراق تا با همکاری با علما راهی پیدا کنیم برای جلوگیری از تحرکات تروریستی.

مفتی اعظم عمان

مفتی اعظم عمان با تاکید بر وحدت بین مسلمانان گفت: رسالتی که می‌تواند ما را به خداوند نزدیک کند و به وحدانیت خداوند توجه دارد همان وحدت بین امت اسلامی است. شیخ احمد بن حمد الخلیلی مفتی اعظم عمان گفت: مسائلی که به ایجاد وحدت بین مسلمان می‌انجامد بسیار بیشتر از مسائلی است که موجب تفرقه می‌شوند. مفتی اعظم عمان گفت: امروز مسائل کل دنیای اسلام هدف دشمن است، معتقدم باید برای رسیدن به ریسمان الهی وحدت و هماهنگی را در بین خود گسترش دهیم.

نایب‌رئیس شورای عالی مجمع تقریب مذاهب اسلامی

مولوی محمد اسحاق مدنی، نایب‌رئیس شورای عالی مجمع تقریب مذاهب اسلامی، در هجدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی در تهران گفت: خداوند امت اسلام را بهترین امت قرار داد، لذا باید اعتدال در همه‌ روابط اجتماعی و فردی ما جاری باشد. وی گفت:‌ بی‌نظیرترین کسی که توانست وحدت را در بین همه‌ مردم ایجاد کند، رسول اکرم (صلی‌الله علیه وآله) بوده است. وی ایثار را مهم‌ترین ویژگی عصر صدر اسلام دانست و گفت: ایثار و وحدت در بین مسلمانان صدر اسلام به شکلی بود که تا سال‌ها امت اسلامی، بهترین امت روی زمین بود. نایب‌رئیس شورای عالی مجمع تقریب مذاهب اسلامی با بیان این که در قرون اخیر شخصیتی مانند امام خمینی را سراغ ندارد، گفت: تیزبینی ایشان و تاکید بر وحدت، امروز ما را در این کنفرانس جمع کرده است.

رئیس‌جمهور سابق افغانستان

برهان‌الدین ربانی، رئیس جمهور سابق افغانستان و یکی از سخنرانان هجدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی با تاکید بر اینکه جریان بدنام کردن دین اسلام، خطرناک‌ترین مساله‌ امروز جهان اسلام است، افزود: امروز جریان‌هایی هستند که می‌خواهند دین اسلام را که دین برابری، برادری، صلح و امنیت است به عنوان تروریسم به جهانیان معرفی کنند. وی تصریح کرد: متاسفانه در این بین عناصری در داخل جهان اسلام توسط کشورهای استکباری، ‌استخدام شده‌اند تا در داخل این کشورها دست به اعمال تروریستی بزنند. رئیس‌جمهور سابق افغانستان جهان اسلام را بزرگ‌ترین قربانی تروریسم دانست و افزود: در کشورهای مختلف جهان، مسلمانان مورد تهاجم بزرگ‌ترین عملیات‌های تروریستی هستند، در حالی که رسانه‌های غربی سعی دارند اسلام را تروریست معرفی کنند. ربانی گفت: دشمنان در مقدس‌ترین مکان دنیای اسلام به ایجاد ناامنی دست می‌زنند تا نشان دهند که اسلام امنیت ندارد، لذا وظیفه‌ ماست که در برابر جریان‌هایی که به دنبال بدنام کردن مسلمان‌ها هستند، ایستادگی کنیم. وی بر ضرورت حفظ یکپارچگی و وحدت در بین مسلمانان تاکید کرد و گفت: غرب می‌کوشد کشورهای ضعیف را با هر فرهنگ، هویت و دینی در فرهنگ‌های بزرگ ادغام کند تا از این راه منافع سیاسی‌اش را تامین کند. وی ابراز داشت: در مرحلۀ بسیار دشواری از تاریخ جهان اسلام قرار گرفتیم، چرا که دشمنان، ما را به راحتی هتک حرمت می‌کنند، لذا شرایط سختی برای رسیدن به جامعۀ ایده‌آل اسلامی وجود دارد که البته امیدواریم، با استراتژی مناسبی که در این اجلاس اتخاذ می‌شود، آینده‌ روشنی را پیش‌رو داشته باشیم

وزیر آموزش و پرورش عربستان

شیخ صالح العبید، وزیر آموزش و پرورش عربستان سعودی طی سخنانی در «هجدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی» با اشاره به مسأله‌ تنوع و تکثر فکری و نژادی گفت: این تنوع‌ ما را به سمت وحدت سوق می‌دهد و خداوند متعال ما را در جهت ایجاد مشترکات خلق کرده است، لذا این مسیر موجب حرکت ما به سمت وحدت است؛ این در حالی است که دشمنان ما به دنبال تفرقه‌ بین ما هستند. وی گفت: حضور ما در این کنفرانس در جهت پیش بردن گفت‌ وگوست، لذا باید تلاش کنیم مسیر گفت‌ وگو در بین ما ادامه یابد. العبید با اشاره به طرح مجدد ایده‌ گفت‌ وگوی تمدن‌ها از سوی رئیس‌جمهور ایران گفت: ما نیز باید تلاش کنیم، این ایده گسترش یابد. وزیر آموزش و پرورش عربستان گفت: چالش اول ما شخصی و با خود و جامعه‌مان است، لذا باید امر به معروف و نهی از منکر در جامعه‌ خود داشته باشیم و در مسیر ایجاد آرامش در بین خود و جهان اسلام بپردازیم. وی با اشاره به وضعیت عراق، فلسطین و تهدیدهای موجود علیه لبنان و سوریه گفت: یک نقشه‌ای برای تضعیف کشورهای اسلامی مورد توافق قرار گرفته، لذا هر کس باید در جای خود در جهت خدمت به امت و جهان اسلام تلاش کند.

مدیرکل سازمان آیسسکو

دکتر عبدالعزیز بن عثمان التویجری، مدیرکل سازمان آیسسکو با بیان اینکه تقریب مذاهب اسلامی یک ضرورت است، در هجدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی افزود: برای انتشار فرهنگ تقریب از طریق درک صحیح و از طریق فقه معاصر که بر پایه‌های بزرگ استوار باشد، می‌تواند ما را به سمت وحدت رهنمون کند. وی گفت: وارد کردن فرهنگ و تفکر وحدت به عهده‌ علمای اسلامی است، لذا امیدواریم اجلاس مذکور قدمی موثر در جهت تحقق این هدف و فرهنگ بردارد. وی افزود: سازمان آیسسکو تلاش دارد در جهت تقریب مذاهب قدم‌های بردارد و برداشته است و در دو اجلاس کارشناسانه، مذاهب هفتگانه مطرح شد و تحت یک استراتژی به کنفرانس اسلامی فرستاده شد و به‌عنوان یک سند رسمی به تصویب رسید. التویجری گفت: اهمیت همکاری مسلمانان برای خروج از بن‌بست تمدنی در چهارچوب جهانی شدن و با وجود استکبار که در پی تدوین فرهنگ ملت‌هاست، ضرورت دارد و یک امر لازم است. وی از تمامی علمای حاضر در این کنفرانس خواست در جهت نشر فرهنگ برادری بین مسلمانان حرکت کنند.

محقق و پژوهشگر مسلمان مصری

دکتر عبدالصبور شاهین، محقق و پژوهشگر مسلمان مصری در هجدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی گفت: درباره‌ی مساله وحدت اسلامی صحبت‌های زیادی شده است؛ اما امروز در مرحله‌ای هستیم که باید آن را به مرحلۀ اجرا بگذاریم، چرا که با چالش‌های زیادی روبرو هستیم. شاهین گفت: آنها با روش‌های بسیار بد با ما روبرو شدند، آنها به دنبال ایجاد تفرقه در بین ما هستند، چنین تلاش دارند و کشورهای اسلامی را هدف قرار داده‌اند، آنها این کار را با افغانستان شروع کردند و سپس عراق. این اندیشمند مصری با اشاره به سخنان یکی از ژنرال‌های آمریکایی گفت: آنها گفتند که در عراق بمب هیدروژنی زدند، اما هیچ کس از وی در این باره چیزی نپرسید. وی ادامه داد: ایران کشوری است که می‌تواند حرکت اسلامی را تحقق بخشد. در برابر همه‌ حملات دشمن تنها وحدت است که موثر است، دنیای اسلام بخش وسیعی از جمعیت دنیا را تشکیل داده، لذا جهان اسلام باید همانند اتحادیه‌ اروپا که با وجود اختلافاتی شکل گرفت، متحد شود. شاهین اظهار داشت: اگر مسلمانان متحد شوند، به سمت منافع خود حرکت کرده‌اند و باید الان تلاش کنیم این اتحاد برای تحقق صلح جهانی صورت گیرد. وی گفت: اتحاد جهان اسلام، مسلمانان از دست استکبار و تروریسم واقعی (آمریکا) نجات می‌دهد.

دبیرکل اسبق مجمع تقریب مذاهب اسلامی

محمد واعظ زاده خراسانی، دبیرکل اسبق و عضو شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی گفت: یکپارچگی آرای مذهبی با زدودن اختلاف نظرها مطلوب هم نیست؛ چرا که این امر نه فقط با آزادی اجتهاد سازش ندارد، بلکه یکپارچگی و اتحاد از راه سالم که راه تقریب میان آنهاست میسر می‌شود که در درجه نخست تاکید بر مشترکات فراوان است. آیت‌الله واعظ زاده خراسانی افزود: اختلاف نظر میان مذاهب و یا میان علما در یک مذهب پیشتر از آن ناشی از اختلاف در فهم کتاب و سنت و یا در روش استنباط احکام دینی از متون آن و یا فهم احادیت که در نظر معنی با هم اختلاف داشته‌اند می‌باشد. وی تصریح کرد: اقدام به انجام یک کار علمی گروهی به منظور حل مشکلات فقهی مطرح شده بررسی عمیق جهت دسترسی به تعدادی از وفاق در مورد مسایل مختلف می‌تواند در راه هماهنگی میان سیاست و مصلحت و منافع امت اسلام و وحدت آنان موثر باشد.

بیانیه پایانی کنفرانس

هجدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی با صدور بیانیه‌ای به پایان رسید. فرازهایی از این بیانیه به شرح زیر است:

  • کنفرانس هرگونه عملیات تجاوزگرانه را، به ملل مسلمان و در هر نقطه از سرزمین‌های اسلامی همچون چچن، کشمیر، فیلیپین و تایلند، محکوم می‌نماید.
  • کنفرانس، حمایت جهان اسلام را از جمهوری اسلامی ایران، در روند پیش برد توانایی‌های هسته‌ای آن در جهت اهداف صلح‌آمیز اعلام می دارد و هرگونه ترفندی که ایران را از فواید غنی‌سازی اورانیوم محروم کند، محکوم می‌نماید.
  • کنفرانس به مقاومت‌های اسلامی شریف در فلسطین، لبنان، عراق و هر نقطه اشغال شده در سرزمین‌های اسلامی درود می‌فرستد و اعلام می‌دارد که مقاومت، حق مشروع ملت‌هاست و با آنچه تروریسم نامیده می‌شود، چه فردی باشد چه دولتی و از نظر اسلامی و انسانی محکوم باشد، مخالف است[۱].

سخنرانی امام خامنه‌ای در دیدار با میهمانان کنفرانس

رهبر معظم انقلاب اسلامى، در ديدار مسؤولان کشور، انديشمندان خارجى شرکت‌کننده در هجدهمين کنفرانس وحدت و سفيران کشورهاى اسلامى در ايران، با تبريک ميلاد مسعود خاتم النبين حضرت محمد مصطفى (صلی‌الله علیه وآله) و ولادت با سعادت حضرت امام جعفر صادق (علیه‌السّلام)، جهان اسلام را به وحدت و هوشيارى در مقابل توطئه‌هاى تفرقه افکنانه استکبار فراخواندند.

وحدت از مهمترين نيازهاى امروز و هميشه امت اسلام

حضرت آيت‌الله خامنه‌اى وحدت را يکى از مهمترين نيازهاى امروز و هميشه امت اسلام برشمردند و خاطرنشان کردند: معيار و محور وحدت که جمهورى اسلامى ايران، دنياى اسلام را به آن فرا مى‌خواند وجود مقدس نبى مکرم اسلام و ياد و نام آن بزرگوار است. ايشان، سرنوشت کنونى جهان اسلام را ناشى از کم توجهى به «مقوله وحدت» دانستند و افزودند: برخى اختلافات قومى، مذهبى و سياسى بطور طبيعى در جهان اسلام وجود دارد که مى‌توان با تکيه بر تعاليم پيامبر خاتم بر آنها غلبه کرد ضمن آنکه دست هاى توطئه گر دشمنان اسلام، بي وقفه در حال ايجاد تفرقه و خصومت در ميان مسلمانان است که غلبه بر اين توطئه‌ها، دشوارتر است و عقلاى همه فرقه‌هاى اسلامى بايد با هوشيارى کامل، در مقابل امواج سهمگين اين فتنه‌ها بايستند. حضرت آيت‌الله خامنه اى بيدارى امت اسلام را، موجب افزايش و پيچيده‌تر شدن توطئه‌هاى تفرقه‌انگيز آمريکا، صهيونيزم و ديگر مستکبران جهان خواندند و افزودند: منابع بى‌پايان طبيعى، ميراث عظيم فرهنگى، نيروى انسانى کارآمد و بازار بزرگ ۵/۱ ميليارد نفرى مسلمانان، قدرت‌هاى سلطه‌گر را براى تسلط کامل بر جهان اسلام به طمع انداخته است اما وحدت مسلمانان، سدى بسيار قوى در برابر اين توطئه‌ها ايجاد خواهد کرد به همين علت دشمنان اسلام همه تلاش خود را براى شکستن اين سد بکار گرفته‌اند . ايشان، انقلاب اسلامى ملت ايران را موجب بيدارى، اعتماد به نفس و اميدوارى ملت‌هاى مسلمان دانستند و خاطر نشان کردند: بعلت تأثير پذيرى امت اسلامى از ملت ايران توطئه‌هاى جهانخواران امروز بر جمهورى اسلامى ايران متمرکز شده است اما آنها براى تسلط بر همه جهان اسلام از آفريقا گرفته تا خاورميانه و تا شرق آسيا تلاش مى‌کنند و اين هشدارى به دنياى اسلام است که اگر در مقابل توطئه‌هاى استکبار، ايستادگى نشود هيچ کشور اسلامى در نهايت از تعرض جهانخواران مصون نخواهد ماند. حضرت آيت‌الله خامنه‌اى با اشاره به فقر فکرى دشمنان اسلام براى ارائه مکتب و تفکراتى والا و جذاب افزودند: آنها براى پوشاندن اين ناتوانى و فقر انديشه، پرچم حقوق بشر و مبازه با تروريسم را بلند کرده‌اند در حالى که آمريکا و صهيونيزم، خود پرچمدار نقض حقوق بشر و تروريست‌پرورى هستند. رهبر معظم انقلاب، مسئوليت نخبگان، روشنفکران و سياستمداران اسلامى و صاحبان قلم و بيان را در مقابله با توطئه هاى پيچيده استکبار بسيار سنگين برشمردند و تأکيد کردند: بايد ضمن مقابله هوشيارانه با اين توطئه ها و افشاى دشمنى عميق امريکا و صهيونيزم با دين مبين اسلام، دل‌هاى مسلمانان را به آينده روشن خود اميدوار ساخت و ضمن استفاده از علم و عقل و تدبير در جهت تقويت درونى امت اسلامى، پايدارى در مقابل زورگويان جهانى را تشويق کرد تا پروردگار نيز به وعده تخلف ناپذير خود عمل کند و اسلام و مسلمانان به جايگاه شايسته خويش دست يابند[۲].

نگارخانه

جستارهای وابسته

پانویس

منابع