درآمدی بر جریان‌شناسی مذهبی ترکیه (کتاب)

از ویکی‌وحدت
نسخهٔ تاریخ ‏۲ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۲۷ توسط Hoosinrasooli (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
درآمدی بر جریان‌شناسی مذهبی ترکیه
درآمدی بر جریان شناسی مذهبی ترکیه.png
نامدرآمدی بر جریان‌شناسی مذهبی ترکیه
پدیدآورانخلیل عالمی
زبانفارسی
زبان اصلیفارسی
سال نشر1402
ناشرمجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی
تعداد صفحه308
موضوعترکیه - دین
شابک4 - 393 - 167 - 964 - 978

کشور ترکیه، یکی از بزرگ‌ترین کشورهای اسلامی با جریانات سیاسی، اجتماعی و مذهبی مهم است. کشور ترکیه در منطقه خاورمیانه و در شرق دریای مدیترانه واقع شده است. در ترکیه شخصیت‌ها و مؤسسات و جريان‌های فکری متعددی فعالیت می‌کنند تعداد مسلمانان، تنوع مذهبی، هم‌جواری آن با کشورهای اروپايی از يک‌سو و هم‌جواری و ارتباط با جمهوری اسلامی ايران اهمیت مطالعه بر روی اين کشور را دوچندان کرده است. پس از سلجوقیان، در سال 699 هجری عثمان بن ارطغرل که از نوادگان سلجوقی‌ها بود، زمام امور را به دست می‌گیرد و سلطنت عثمانی را در آسیای صغیر پایه‌گذاری می‌کند. ورود گرایشات فقه حنفی و کلام ماتریدی به ترکیه امروزی با ورود سلجوقیان به این منطقه همراه بوده است. ماتریدیه چون مذهبی کلامی است، جزو ناخودآگاه مردم است و فقط عالمان به آن واقف هستند.

معرفی اجمالی

مطالعۀ افکار و عقايد ملت‌ها و شناخت نظرات دينی و مذهبی آنها و همچنین شناخت نحله‌ها و جريان‌های فکری و دغدغه‌های هر يک از اين گروه‌ها می‌تواند مقدمه‌ای برای التقای فکری و نزديک سازی انديشه‌های دينی مسلمانان نسبت به هم ‌باشد هم‌چنانکه عدم شناخت واقعی نسبت به همراه بعضی تبلیغات مسموم دشمنان منشأ بدبینی‌ها و سوءظن‌هايی است که منجر به نزاع و درگیری بین مسلمانان شده است. از سوی ديگر شناخت جهان اسلام، چنانکه هست، می‌تواند مقدمه‌ای برای ارتباط با شخصیت‌های تأثیرگذار و گفتگو و تعامل با آنها باشد.

کشور ترکیه يکی از کشورهای بزرگ اسلامی است که در آن شخصیت‌ها و مؤسسات و جريان‌های فکری متعددی فعالیت می‌کنند تعداد مسلمانان، تنوع مذهبی، هم‌جواری آن با کشورهای اروپايی از يک‌سو و هم‌جواری و ارتباط با جمهوری اسلامی ايران اهمیت مطالعه بر روی اين کشور را دوچندان کرده است.

نوشته حاضر در هفت فصل به بررسی وضعیت:

  • دينی و مذهبی کشور ترکیه؛
  • جريان‌ها و گروه‌های اسلامی؛
  • مهم‌ترين طريقت‌های صوفیه؛
  • سازمان‌ها و مؤسسات دينی؛
  • شخصیت‌های مؤثر؛
  • اماکن و مراکز مقدس کشور ترکیه پرداخته است.

فصل‌های بخش اول

آشنایی با جمهوری ترکیه

  1. جغرافیا و جمعیت ترکیه؛
  2. بزرگترین شهرهای ترکیه؛
  3. پرچم ترکیه؛
  4. زبان مردم ترکیه؛
  5. قومیت‌ها، اقلیت‌ها و ملیت‌های مختلف ترکیه.

فصل‌های بخش دوم

مذاهب اسلامی در ترکیه

  1. اهل‌سنت؛
  2. شیعیان؛
  3. عوامل رشد اسلام‌گرایی در ترکیه؛
  4. عرصه‌های رشد اسلام‌گرایی.

فصل‌های بخش سوم

جریان‌های اسلامی در ترکیه

  • ویژگی‌های اسلام ترکیه؛
  • دوره‌های اسلام‌گرایی در ترکیه معاصر؛
  • عوامل رشدگرایی در ترکیه؛
  • عرصه های رشد اسلام‌گرایی؛
  • جریانات و گفتمان‌های اسلام‌گرای ترکیه؛
  • چالش‌های اسلام‌گرایی درترکیه.

فصل‌های بخش چهارم

طریقت ها در ترکیه

  1. طریقت نقشبندیه؛
  2. بکتاشیه؛
  3. نورجی‌ها (نورسی‌ها
  4. طریقت اسماعیل آقا؛
  5. قادریه؛
  6. تیجانیه؛
  7. سلیمان چی‌ها؛
  8. رفاعیه.

فصل‌های بخش پنجم

سازمان‌ها، بنیادها و موسوسسات دینی ترکیه

  • سازمان مشخیت؛
  • سازمان دیانت؛
  • بنیاد دیانت ترکیه؛
  • مدارس امام خطیب (HIS)؛
  • موسسات وابسته به شیعیان؛
  • سایر بنیادهای دینی.

فصل‌های بخش ششم

شخصیت های موثر ترکیه

  • شخصیت‌های موثر شیعی؛
  • شخصیت‌های تاثیرگذار (شیعه وسنی).

فصل‌های بخش هفتم

  • مساجد و اماکن مقدس و زیارتگاه‌ها؛
  • اماکن مقدس.

جستارهای وابسته

منابع