سوره انفال: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۱ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۷:۴۰

سوره انفال هشتمین سوره قرآن مجید می‌‌باشد که از آیه اوّل این سوره گرفته شده است. بعضی موضوعات مطرح شده در این سوره عبارتند از: انفال و غنائم، صفات مؤمنان واقعی، داستان جنگ بدر، واقعه تاریخی شب هجرت رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) از مکّه به مدینه، حکم اسیران جنگی، احکام جهاد، حکم خمس، خرافات مشرکان و راه شناخت منافقان و مبارزه با آنان. این سوره ۷۵ آیه دارد و در مدینه نازل شده است.

انفال

انفال جمع نفل است به معنی غنیمت و هبه و زیادت^[۱].

علت نام‌گذاری

«سوره انفال»؛ این سوره به دلیل کلمه «انفال» که در آغاز آن آمده، هم‌چنین به دلیل بیان کردن احکام انفال و ثروت‌های عمومی، به «انفال» نام‌گذاری شده است^[۲].
«سوره بدر»؛ این سوره «بدر» نیز نامیده شده، چون درباره جنگ بدر نازل شده است^[۳]. نقلی هم از ابن‌عباس در این مورد در بیشتر کتب تفسیر و علوم قرآنی آمده است^[۴].
«سوره جهاد»؛ زیرا پس از نزول این سوره پیامبر تلاوت آن را در جنگ‌ها برای تقویت روحیه رزمندگان سنت قرار داد. این رویه در زمان خلفا نیز ادامه داشته است^[۵].

اهداف و آموزه‌ها

سوره انفال که در مدینه و در زمان اولین جنگ مسلمانان، یعنی بدر، نازل شده است، دارای چند هدف است:

بیان مسائل و قوانین مربوط به جنگ؛
بیان مسائل و قوانین اقتصادی اسلام در مورد اموال عمومی که پشتوانه بیت‌المال به شمار می‌ آید؛
بازسازی اخلاقی مسلمانان؛
سامان دادن و نظام بخشیدن به جامعه نوین مسلمانان در مدینه^[۶].

محتوا و موضوعات

در هفتادوپنج آیه‌ای که در سوره انفال وجود دارد مباحث بسیار مهمی مطرح شده است:

نخست اشاره به بخش مهمی از مسائل مالی اسلام از جمله انفال و غنائم که پشتوانه مهمی برای بیت‌المال محسوب می‌گردد شده است. سپس مباحث دیگری مانند: صفات و امتیازات مؤمنان واقعی و داستان جنگ بدر، یعنی نخستین برخورد مسلحانه مسلمانان با دشمنان، و حوادث عجیب و عبرت انگیزی که در این جنگ واقع شد.

و هم‌چنین قسمت قابل ملاحظه‌ای از احکام جهاد و وظائف مسلمانان در برابر حملات پی‌گیر دشمن، جریان پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) و داستان آن شب تاریخی هجرت(لیلةالمبیت‌)، وضع مشرکان و خرافات آنها قبل از اسلام، چگونگی ضعف و ناتوانی مسلمانان در آغاز کار و سپس تقویت آنها در پرتو اسلام، حکم خمس و چگونگی تقسیم آن، لزوم آمادگی رزمی و سیاسی و اجتماعی برای جهاد در هر زمان و مکان، برتری نیروهای معنوی مسلمانان بر دشمن علی‌رغم کمبود ظاهری نفرات آنها، حکم اسیران جنگی و طرز رفتار با آنها، هجرت کنندگان و آنها که هجرت نکرده‌اند، مبارزه و درگیری با منافقان و راه شناخت آنها و بالآخره یک سلسله مسائل اخلاقی و اجتماعی سازنده دیگر^[۷].

فضائل، خواص و ثواب قرائت

بهره‌مندی از شفاعت پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) و دوری از نفاق؛

ابی‌بن‌کعب، از پیامبر نقل کرده است که: هر کس سوره انفال و برائت را قرائت کند، روز قیامت، من شفیع و گواه او خواهم بود. او از نفاق بری است و به عدد هر منافقی در دنیا ده حسنه به او داده می‌شود و ده گناه از او برداشته می‌شود و ده درجه بر درجاتش افزوده می‌شود و عرش و حاملان آن در ایام زندگی برایش طلب رحمت می‌کنند.

دوری از نفاق و بهره‌مندی از سفره‌های بهشتی؛

عیاشی از امام صادق(علیه‌السلام) روایت کرده است که: هر کس سوره انفال و برائت را در هر ماه بخواند، هرگز نفاق به قلبش وارد نمی‌شود و حقاً از شیعه امیرالمؤمنین است و روز قیامت از خوان‌های بهشت، می‌خورد تا مردم از حساب تمام شوند.

قطع بینی‌ها و اشتمال بر آیه خمس؛

محمدبن‌مسلم از امام باقر(علیه‌السلام) نقل کرده است که: در سوره انفال قطع بینی‌هاست (زیرا مشتمل بر آیه خمس است)^[۸].

محل و زمان نزول

سوره انفال، بقول ابن عباس و قتاده، بجز هفت آیه آن که در مکه نازل شده است، مدنی است. آیات مدنی آن از آیه «وَ إِذْ یَمْکُرُ بِکَ الَّذِینَ کَفَرُوا ...» شروع می‌شود. و حسن و عکرمه گویند: تمام سوره در جنگ بدر نازل شده است^[۹].

زمان نزول سوره انفال نوزده ماه پس از هجرت و بعد از جنگ بدر بوده است^[۱۰].

ویژگی

سوره انفال یکی از هفت سوره طولانی قرآن (سبع طوال) می‌باشد. اقوال در سبع طوال هم مختلف است به گفته بعضی سوره‌های بقره، آل عمران، نساء، مائدة، انعام، اعراف و أنفال به همراه توبه را سبع طوال می‌گویند ولی برخی دیگر هفتمی را یونس می‌دانند و معتقدند که انفال و توبه جزو آنها نیست (این قول سعید بن جبیر می‌باشد)^[۱۱]

روایت از رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) نقل شده که فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جای تورات و سوره‌های مئین را به جای انجیل و سوره‌های مثانی را به جای زبور به من داد و پروردگارم مرا با دادن سوره‌های مفصّل فزونی بخشید^[۱۲].

در سوره انفال از قوانین و احکام عملی اسلام بیش تر از عقاید و مبانی نظری اسلامی سخن به میان آمده است^[۱۳].

پانویس

↑ قاموس قرآن، ج7، ص 101.
↑ تفسير نور، ج3، ص263
↑ دايرة المعارف قرآن كريم، ج 5، ص 25
↑ ترجمه تفسير الميزان، ج 9، ص 7.
↑ دايرة المعارف قرآن كريم، ج 5، ص 25
↑ تفسير قرآن مهر، ج8، ص 26.
↑ تفسير نمونه، ج 7، ص 77.
↑ ترجمه تفسير مجمع‌البيان، ج 10، ص 154.
↑ همان
↑ دايرة المعارف قرآن كريم، ج 5، ص 25
↑ المحرر الوجيز فی تفسير الكتاب العزيز، ج 3، ص 373، مفاتيح الأسرار و مصابيح الأبرار، ج 1، ص 30، جامع البيان فی تفسير القرآن، ج 1، ص 34.
↑ جامع البيان فی تفسير القرآن، ج 1، ص 34.
↑ تفسير قرآن مهر، ج 8، ص 26

منابع

برگرفته از سایت معرفی سوره انفال - پایگاه جامع قرآنhttps://quran.inoor.ir

[1] قاموس قرآن، ج7، ص 101.

[2] تفسير نور، ج3، ص263

[3] دايرة المعارف قرآن كريم، ج 5، ص 25

[4] ترجمه تفسير الميزان، ج 9، ص 7.

[5] دايرة المعارف قرآن كريم، ج 5، ص 25

[6] تفسير قرآن مهر، ج8، ص 26.

[7] تفسير نمونه، ج 7، ص 77.

[8] ترجمه تفسير مجمع‌البيان، ج 10، ص 154.

[9] همان

[10] دايرة المعارف قرآن كريم، ج 5، ص 25

[11] المحرر الوجيز فی تفسير الكتاب العزيز، ج 3، ص 373، مفاتيح الأسرار و مصابيح الأبرار، ج 1، ص 30، جامع البيان فی تفسير القرآن، ج 1، ص 34.

[12] جامع البيان فی تفسير القرآن، ج 1، ص 34.

[13] تفسير قرآن مهر، ج 8، ص 26

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-<div class="references" style="margin: 0px 0px 10px 0px; max-height: 300px; overflow: auto; padding: 3px; font-size:95%; background: #FFA500; line-height:1.4em; padding-bottom: 7px;"><noinclude>
+<div class="wikiInfo">[[پرونده:سوره انفال.jpg |جایگزین=سوره انفال]]</div>
-[[پرونده:Ambox clock.svg|60px|بندانگشتی|راست]]
+'''سوره انفال''' هشتمین سوره [[قرآن مجید]] می‌‌باشد که از آیه اوّل این سوره گرفته شده است. بعضی موضوعات مطرح شده در این سوره عبارتند از: انفال و غنائم، صفات مؤمنان واقعی، داستان [[جنگ بدر]]، واقعه تاریخی شب [[هجرت]] [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم)]] از [[مکّه]] به [[مدینه]]، حکم اسیران جنگی، احکام [[جهاد]]، حکم [[خمس]]، خرافات [[مشرکان]] و راه شناخت منافقان و مبارزه با آنان. این سوره ۷۵ آیه دارد و در مدینه نازل شده است.
-<br>
-'''''نویسنده این صفحه در حال ویرایش عمیق است. '''''<br>
-'''یکی از نویسندگان مداخل ویکی وحدت مشغول ویرایش در این صفحه می باشد. این علامت در اینجا درج گردیده تا نمایانگر لزوم باقی گذاشتن صفحه در حال خود است. لطفا تا زمانی که این علامت را نویسنده کنونی بر نداشته است، از ویرایش این صفحه خودداری نمائید. '''
+== انفال ==
-<br>
+[[انفال]] جمع نفل است به معنی [[غنیمت]] و [[هبه]] و زیادت<ref>قاموس قرآن، ج7، ص 101.</ref>.
-''آخرین مرتبه این صفحه در
-</div>
-<div class="wikiInfo">[[پرونده:سوره انفال.jpg |جایگزین=سوره انفال]]
-{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
-!نام
-!سوره انفال
-|-
-|شماره سوره
-|۸
-|-
-|ترتیب نزول
-|۸۸
-|-
-|جزء
-|۹ و ۱۰
-|-
-|مکی/مدنی
-|مدنی
-|-
-|تعداد آیات
-|۷۵
-|-
-|تعداد کلمات
-|۱۲۴۴
-|-
-|تعداد حروف
-|۵۳۸۸
-|-
-|}
-</div>
-'''سوره انفال''' هشتمین سوره [[قرآن مجید]] مى باشد که از آیه اوّل این سوره گرفته شده است. بعضى موضوعات مطرح شده در این سوره عبارتند از: انفال و غنائم، صفات مؤمنان واقعى، داستان [[جنگ بدر]]، واقعه تاریخى شب هجرت [[رسول خدا(ص)]] از [[مکّه]] به [[مدینه]]، حکم اسیران جنگى، احکام [[جهاد]]، حکم [[خمس]]، خرافات [[مشرکان]] و راه شناخت منافقان و مبارزه با آنان. این سوره ۷۵ آیه دارد و در مدینه نازل شده است.
+== علت نام‌گذاری ==
-=انفال=
+* «سوره انفال»؛ این سوره به دلیل کلمه «انفال» که در آغاز آن آمده، هم‌چنین به دلیل بیان کردن احکام انفال و ثروت‌های عمومی، به «انفال» نام‌گذاری شده است<ref>تفسير نور، ج3، ص263</ref>.
+* «سوره بدر»؛ این سوره «بدر» نیز نامیده شده، چون درباره [[غزوه بدر|جنگ بدر]] نازل شده است<ref>دايرة المعارف قرآن كريم، ج 5، ص 25</ref>. نقلی هم از ابن‌عباس در این مورد در بیشتر کتب تفسیر و علوم قرآنی آمده است<ref>ترجمه تفسير الميزان، ج 9، ص 7.</ref>.
+* «سوره جهاد»؛ زیرا پس از نزول این سوره پیامبر تلاوت آن را در جنگ‌ها برای تقویت روحیه رزمندگان سنت قرار داد. این رویه در زمان [[خلیفه|خلفا]] نیز ادامه داشته است<ref>دايرة المعارف قرآن كريم، ج 5، ص 25</ref>.
+*
-انفال جمع نفل است به معنى غنيمت و هبه و زيادت<ref>قاموس قرآن، ج7، ص 101.</ref>.
+== اهداف و آموزه‌ها ==
-=پانویس=
+سوره انفال که در مدینه و در زمان اولین جنگ [[مسلمانان]]، یعنی بدر، نازل شده است، دارای چند هدف است:
-{{پانویس|2}}
+# بیان مسائل و قوانین مربوط به [[جنگ]]؛
+# بیان مسائل و قوانین [[اقتصاد اسلامی|اقتصادی اسلام]] در مورد اموال عمومی که پشتوانه [[بيت المال|بیت‌المال]] به شمار می‌ آید؛
+# بازسازی اخلاقی مسلمانان؛
+# سامان دادن و نظام بخشیدن به جامعه نوین مسلمانان در مدینه<ref>تفسير قرآن مهر، ج8، ص 26.</ref>.
-[[رده:قرآنسناسی]]
+== محتوا و موضوعات==
-[[رده:سوره‌های مثانی]]
+در هفتادوپنج آیه‌ای که در سوره انفال وجود دارد مباحث بسیار مهمی مطرح شده است:
-[[رده:غزوه بدر]]
-[[رده:سوره‌های مدنی]]
+نخست اشاره به بخش مهمی از مسائل مالی اسلام از جمله انفال و غنائم که پشتوانه مهمی برای [[بیت المال|بیت‌المال]] محسوب می‌گردد شده است. سپس مباحث دیگری مانند: صفات و امتیازات مؤمنان واقعی و داستان جنگ بدر، یعنی نخستین برخورد مسلحانه مسلمانان با دشمنان، و حوادث عجیب و عبرت انگیزی که در این جنگ واقع شد.
+و هم‌چنین قسمت قابل ملاحظه‌ای از احکام [[جهاد]] و وظائف [[مسلمان|مسلمانان]] در برابر حملات پی‌گیر دشمن، جریان پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) و داستان آن شب تاریخی [[هجرت]]([[ليلةالمبيت|لیلةالمبیت‌]])، وضع [[شرک|مشرکان]] و خرافات آنها قبل از اسلام، چگونگی ضعف و ناتوانی مسلمانان در آغاز کار و سپس تقویت آنها در پرتو اسلام، حکم [[خمس]] و چگونگی تقسیم آن، لزوم آمادگی رزمی و سیاسی و اجتماعی برای جهاد در هر زمان و مکان، برتری نیروهای معنوی مسلمانان بر دشمن علی‌رغم کمبود ظاهری نفرات آنها، حکم اسیران جنگی و طرز رفتار با آنها، هجرت کنندگان و آنها که هجرت نکرده‌اند، مبارزه و درگیری با منافقان و راه شناخت آنها و بالآخره یک سلسله مسائل اخلاقی و اجتماعی سازنده دیگر<ref>تفسير نمونه، ج 7، ص 77.</ref>.
+== فضائل، خواص و ثواب قرائت ==
+بهره‌مندی از [[شفاعت]] پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) و دوری از نفاق؛
+[[ابی‌بن‌كعب|ابی‌بن‌کعب]]، از پیامبر نقل کرده است که: هر کس سوره انفال و برائت را قرائت کند، [[قیامت|روز قیامت]]، من [[شفاعت|شفیع]] و گواه او خواهم بود. او از نفاق بری است و به عدد هر منافقی در دنیا ده حسنه به او داده می‌شود و ده [[گناه]] از او برداشته می‌شود و ده درجه بر درجاتش افزوده می‌شود و عرش و حاملان آن در ایام زندگی برایش طلب رحمت می‌کنند.
+دوری از نفاق و بهره‌مندی از سفره‌های [[بهشت|بهشتی]]؛
+[[محمد بن مسعود سمرقندی کوفی|عیاشی]] از [[جعفر بن محمد (صادق‌)|امام صادق(علیه‌السلام)]] روایت کرده است که: هر کس سوره انفال و برائت را در هر ماه بخواند، هرگز نفاق به قلبش وارد نمی‌شود و حقاً از [[شيعه|شیعه]] [[اميرالمؤمنين|امیرالمؤمنین]] است و روز قیامت از خوان‌های [[بهشت]]، می‌خورد تا مردم از حساب تمام شوند.
+قطع بینی‌ها و اشتمال بر آیه [[خمس]]؛
+[[محمدبن‌مسلم]] از [[محمد بن علی (باقر العلوم)|امام باقر(علیه‌السلام)]] نقل کرده است که: در سوره انفال قطع بینی‌هاست (زیرا مشتمل بر آیه خمس است)<ref>ترجمه تفسير مجمع‌البيان، ج 10، ص 154.</ref>.
+== محل و زمان نزول ==
+سوره انفال، بقول [[عبدالله ابن عباس|ابن عباس]] و [[قتاده]]، بجز هفت آیه آن که در مکه نازل شده است، مدنی است. آیات مدنی آن از آیه «وَ إِذْ یَمْکُرُ بِکَ الَّذِینَ کَفَرُوا ...» شروع می‌شود. و حسن و [[عکرمه صبری|عکرمه]] گویند: تمام سوره در جنگ بدر نازل شده است<ref>همان</ref>.
+زمان نزول سوره انفال نوزده ماه پس از هجرت و بعد از [[غزوه بدر|جنگ بدر]] بوده است<ref>دايرة المعارف قرآن كريم، ج 5، ص 25</ref>.
+== ویژگی ==
+سوره انفال یکی از هفت سوره طولانی قرآن (سبع طوال) می‌باشد. اقوال در سبع طوال هم مختلف است به گفته بعضی سوره‌های [[سوره بقره|بقره]]، [[سوره آل عمران|آل عمران]]، [[سوره نساء|نساء]]، [[سوره مائده|مائدة]]، [[سوره انعام|انعام]]، [[سوره اعراف|اعراف]] و [[سوره انفال|أنفال]] به همراه [[سوره توبه|توبه]] را سبع طوال می‌گویند ولی برخی دیگر هفتمی را یونس می‌دانند و معتقدند که انفال و توبه جزو آنها نیست (این قول سعید بن جبیر می‌باشد)<ref>المحرر الوجيز فی تفسير الكتاب العزيز، ج 3، ص 373، مفاتيح الأسرار و مصابيح الأبرار، ج 1، ص 30، جامع البيان فی تفسير القرآن، ج 1، ص 34.</ref>
+روایت از رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) نقل شده که فرمود: [[خداوند]] هفت سوره طوال را به جای [[تورات]] و سوره‌های مئین را به جای [[انجيل|انجیل]] و سوره‌های مثانی را به جای [[زبور]] به من داد و پروردگارم مرا با دادن سوره‌های مفصّل فزونی بخشید<ref>جامع البيان فی تفسير القرآن، ج 1، ص 34.</ref>.
+در سوره انفال از قوانین و احکام عملی اسلام بیش تر از عقاید و مبانی نظری اسلامی سخن به میان آمده است<ref>تفسير قرآن مهر، ج 8، ص 26</ref>.
+== پانویس ==
+{{پانویس}}
+== منابع ==
+[https://quran.inoor.ir/fa/surah/8/ برگرفته از سایت معرفی سوره انفال - پایگاه جامع قرآنhttps://quran.inoor.ir]
+[[رده:قرآن]]
+[[رده:سوره‌های قرآن]]