مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی

مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی
مؤسس	آیت‌الله‌العظمی سید علی حسینی خامنه‌ای
مدیر فعلی	حمید شهریاری
مدیران سابق	محمد واعظ زاده خراسانی محمدعلی تسخیری محسن اراکی
اهداف	تقریب بین مذاهب اسلامی
وبگاه	taghrib.com

مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در سال ۱۳۶۹ هجری شمسی به دستور رهبر انقلاب و با هدف ایجاد تقریب بین دیدگاه‌های مذاهب مختلف اسلامی و نیز ایجاد اتحاد میان پیروان آن مذاهب برای رسیدن به هدف‌گذاری «امت واحده» تشکیل شد. این مجمع تا کنون چهار دبیرکل داشته است که دبیرکل کنونی‌اش حمید شهریاری است.

ریشۀ تقریب مذاهب اسلامی

تقریب مذاهب اسلامی اصطلاحی است مربوط به دوران معاصر به معنای تلاش علمای اسلام برای نزدیک کردن و رفع اختلافات پیروان مذاهب اسلامی به ویژه شیعیان و اهل‌سنت.

سید جمال الدین اسد آبادی در اوایل سده چهاردهم موضوع اتحاد اسلام را در مقالاتش در مجله عربی زبان عروة الوثقی، مطرح و اندیشه‌های خود را با استفاده از حمایت مسئولان کشورهای اسلامی تشریح می‌کرد. در ۱۳۱۷ شمسی، محمدتقی قمی از ایران به مصر مهاجرت کرد و در قاهره «دارالتقریب بین المذاهب الاسلامیة» را تشکیل داد. مهم‌ترین دستاورد دارالتقریب پی‌ریزی راه‌های عملی اتحاد مسلمانان بود و محل گردهمایی دانشمندان و روحانیان شیعه و سنی شد. صدور فتوای محمود شلتوت در هفدهم ربیع‌الاول ۱۳۷۸ قمری، مبنی بر جواز پیروی از مذهب شیعه امامیه همانند چهار مذهب فقهی اهل‌سنت، بزرگ‌ترین اقدام عملی در راه تقریب به‌شمار می‌آید.

در ۱۳۶۹ شمسی به ابتکار آیت‌الله‌العظمی سید علی حسینی خامنه‌ای «مجمع تقریب بین مذاهب اسلامی» تأسیس شد. این مجمع عهده‌دار تلاش‌های تقریبی در جهان اسلام است و همه ساله با شرکت اندیشمندان اسلامی در ایران یا دیگر کشورهای اسلامی همایش‌های وحدت برگزار می‌کند.

مفاهیم کلیدی تقریب مذاهب اسلامی

تعریف واژۀ تقریب

از نظر مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، تقریب عبارت است از نزدیک‌شدن پیروان مذاهب اسلامی برای شناخت یکدیگر به‌منظور دست‌یابی به اخوت دینی براساس اصول مسلم و مشترکات اسلامی.

و در کتاب‌های لغت آمده‌ است: «قرُب الشیٔ یقرُبُ قرباً و قرباناً»؛ نزدیک شده و آن چیز نزدیک است و «تَقَربَ الله تقرباً و تقراباً و اقتربَ و قاربَه»؛ یعنی که از او (آن) دور نشد. بنابراین، قرب (نزدیکی) عکس بُعد (دوری) است و تقارب (نزدیک شدن به یکدیگر) ضد تباعد (دوری جستن از یکدیگر) است.

در اصطلاح تقریب مذاهب اسلامی کوششی جدی برای تحکیم روابط میان پیروان این مذاهب از راه درک اختلاف‌های موجود میان خود و زدودن پیامدهای منفی این اختلافات و نه اصل اختلاف‌هاست.

تعریف واژۀ وحدت اسلامی

«وحدت اسلامی» عبارت است از همکاری و تعاون پیروان مذاهب اسلامی بر اساس اصول مسلّم و مشترک اسلامی و اتخاذ موضوع واحد برای تحقق اهداف و مصالح عالیه امت اسلامی و موضع‌گیری واحد در برابر دشمنان اسلام و احترام به التزام قبلی و عملی هر یک از مسلمانان به مذهب خود. «دستیابی به وحدت اسلامی در شرایط مطلوب منتهی به همکاری دولت‌ها و ملت‌های اسلامی در عرصه‌های دینی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی با ایجاد ساختارهای مناسبی خواهد شد».

تعریف واژۀ مذاهب اسلامی

مقصود از مذاهب اسلامی آن دسته از از مکاتب فقهی معروف اسلامی هستند که دارای نظام اجتهادی منسجم و مستند به کتاب و سنت می‌باشد. از نظر مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، این مذاهب فقهی به رسمیت شناخته شده عبارتند از: مذهب حنفی، شافعی، مالکی و حنبلی از اهل‌سنت و مذهب اثنی عشری و زیدیه از شیعه؛ و مذهب اباضیه _البته مذاهبی هستند که یا پیرو ندارند یا یکی از مذاهب مذکور، مندرج می‌باشند یا به شکل آرای فردی که مقید به مذهب معیّنی نیستند عمل می‌کنند_.

مبانی تقریب

حرکت تقریب بین مذاهب بر مبانی و اصولی کلی استوار است که مهم‌ترین آنها عبارت است از:

1. قرآن کریم و سنت شریف نبوی، دو منبع اساسی برای شریعت اسلام هستند و تمام مذاهب اسلامی در این دو اصل مشترک‌اند و حجیت سایر منابع در گرو استناد به‌ این دو منبع اصلی است.
2. ایمان به اصول و ارکان زیر ملاک اسلامیت است:

• ایمان به وحدانیت خداوند تعالی (توحید).
• ایمان به نبوت و خاتمیت محمد (صلی‌الله علیه وآله وسلم) و سنت پیامبر به‎عنوان یکی از منابع اصلی دین.
• ایمان به قرآن کریم و مفاهیم و احکام آن به‎عنوان اولین منبع دین اسلام.
• ایمان به معاد.
• عدم انکار ضروریات دین و تسلیم شدن به ارکان اسلام مثل: نماز، زکات، روزه، حج، جهاد و … .

1. مشروعیت اجتهاد و آزادی بحث: اسلام با به رسمیت شناختن اجتهاد در چهارچوب منابع اصلی اسلامی اختلافات فکری را پذیرفته‌است. مسلمانان باید اختلافات اجتهادی را امری طبیعی قلمداد کنند و به رأی دیگران احترام بگذارند.
2. وحدت اسلامی یکی از ویژگی‌های امت اسلامی در قرآن مجید و از اصول بسیار مهم آن است. این اصل در موارد تزاحم با اصول دارای اهمیت کمتر بر آنان مقدم می‌شود.
3. اصل برادری اسلامی مبنایی کلی برای تعامل بین مسلمانان است.

زمینه‌های تقریب در بین مسلمانان

زمینه‌های تقریب مذاهب اسلامی، تمام ابعاد زندگی پیروان این مذاهب در بر می‌گیرد. از آن جمله است: اعتقادات، فقه و قواعد آن، اخلاق و فرهنگ اسلامی، تاریخ، موضع‌گیری‌های سیاسی امت اسلامی.

با توجه به زمینه‌های وحدت در اصول اعتقادی مسلمانان همچون اعتقاد به توحید، نبوت، معاد، نماز، روزه، دارا بودن قبله و کتاب واحد و بسیاری از اصول دیگر دینی و نیز سنت پیامبر و روش ائمه شیعه در دعوت به اتحاد و سفارش به پرهیز از جدال و اختلاف با برادران دینی، و توجه و هشیاری علما و سیاستمداران کشورهای اسلامی به ضرورت این امر، می‌توان امیدوار بود که‌ این اندیشه به بار بنشیند و از تفرقه و اختلاف کشورهای اسلامی بکاهد.

ترویج فرهنگ و اخلاق تقریب، محور قراردادن قرآن به‌عنوان متنی قطعی و مسلّم برای همۀ مسلمانان، جداکردن مواضع سیاسی و فکری از احکام فقهی و نیز جداکردن احکام فقهی از مواضع اعتقادی، گسترش و تعمیق مباحثات فقهی و کلامی و تفسیری و حدیثی، همراه با تضارب آرا و افکار در محیطی آرام و به‌دور از تشنجات حاصل از دخالت مغرضان، در تحقق تقریب بین مذاهب اسلامی تأثیر بسیار دارد.

بیانیه مجمع

مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، مؤسسه‌ای اسلامی مردم نهاد، علمی، فرهنگی، بین‌المللی، و دارای شخصیت حقوقی مستقل، غیردولتی و غیرانتفاعی است که به منظور سیاستگذاری، برنامه‌ریزی و فعالیت برای تقریب میان پیروان مذاهب اسلامی ایجاد شده‌ است. مجمع التقریب، تمدن نوین اسلامی، احیای امت واحده و دست‌یابی به سهمی مناسب در هندسۀ قدرت و نظام جهانی را آرمان مشترک همۀ ملل مسلمان دانسته و در این مسیر معتقد به سرنوشت مشترک و تفکیک‌ناپذیر مذاهب اسلامی بوده و اتحاد مسلمانان را تنها راه صیانت از امت اسلام و دست‌یابی به آرمان مشترک آن تلقی می‌کند.

مجمع التقریب برای تحقق وحدت عملی مسلمانان، استفاده بهینه از ظرفیت مذاهب اسلامی، تعامل سازنده و تشریک مساعی ملل مسلمان در عرصه‌های فرهنگی، علمی، اقتصادی و سیاسی را سرلوحه کار خود قرارداده است و از طریق رصد تحولات تقریب، توسعهٔ دیپلماسی وحدت، گسترش ارتباط با متفکران، عالمان، نهادها و جریان‌های تقریب‌گرا و مصلح، تشکیل حلقه‌های گفتگوی بین مذاهب، توسعه جماعات تقریب، ایجاد ائتلاف‌ها و تشکل‌های مشترک، ایجاد رسانه‌های تقریبی عمل مشترک برای مسائل مشترک، و سایر اقدامات مؤثر و وحدت بخش، جهت تحقق این هدف، تلاش می‌کند.

مجمع التقریب، اعتصام به قرآن و سیره نبوی، تمرکز بر منافع و مصالح مشترک، اتکا بر اشتراکات فراوان و پذیرش تفاوت‌های فی‌مابین مذاهب اسلامی را زمینه‌ساز تقریب می‌داند و برای تعامل پیروان بین مذاهب اسلامی، بدنبال ارتقای شناخت و تفاهم، گسترش احترام به مذاهب، مدارا، اخوت، تعاون اسلامی و رفع موانع تقریب میان آنان است. مجمع التقریب در جهت توانمندسازی و همبستگی مسلمانان در حمایت از ملل مظلوم به ویژه مردم فلسطین و مقابله با توطئه‌های دشمنان، به ارتقای خود باوری، بیداری و مقاومت اسلامی آنان، در مبارزه با استکبار، صهیونیسم، و جریان‌های تفرقه‌افکن، افراطی و تکفیری می‌پردازد.

مجمع التقریب به‌عنوان مهمترین نهاد تخصصی تقریب، رسالت الهی خود را بر پایهٔ آموزه‌های قرآن، سنت و عترت نبوی، تدابیر و اندیشه‌های عالمان، مصلحان و متفکران مسلمان و خرد جمعی اعضای مجمع عمومی و پایبندی به اصول اخلاق اسلامی انجام می‌دهد و در این مسیر از همکاری نهادها و مؤسسات تقریبی، حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌های جهان اسلام، ظرفیت جماعات تقریب در کشورهای مختلف و پشتوانۀ ارزشمند چند دهه تجربه، اعتبار، و روابط گسترده و نزدیک با شخصیت‌های تقریبی، در دنیای اسلام برخوردار می‌باشد و به‌عنوان نهادی فراملی، دانش‌محور، آینده‌پرداز، هوشمند و خلاق با مدیریت علمی و تلاش مؤمنانه و صادقانهٔ مدیران و نیروی انسانی خوش‌فکر، کارآمد و مدبر، در پی انجام مأموریت محوله می‌باشد.

رسالت مجمع

رسالت مجمع جهانی تقریب عبارت است از: «ارتقای سطح آشنایی و آگاهی و تعمیق و تفاهم بین پیروان مذاهب اسلامی و تقویت مذاهب اسلامی و تقویت احترام متقابل و تحکیم رشته‌های اخوت در بین مسلمانان بدون هیچ گونه تمایزی از لحاظ تعلقات فرقه‌ای، قومی یا ملی آنان به منظور رسیدن به امت واحده».

ارزش‌های بنیادین مجمع

• همکاری همه‌جانبه در موارد مورد اتفاق مسلمانان.
• موضع‌گیری هماهنگ و واحد در برابر دشمنان اسلام.
• پرهیز از نسبت‌دادن کفر، فسق و بدعت به یکدیگر.
• برخورد محترمانه در امور اختلافی.
• آزادی اختیار مذهب.
• آزادی عمل به احکام شخصیه.
• حل اختلافات از طریق گفتگوی سالم و رعایت آداب آن.

ارکان مجمع

1. مجمع عمومی.
2. شورای‌عالی.
3. دبیرکل.

مجمع عمومی

اعضای مجمع عمومی از میان کسانی که موافق فکر تقریب مذاهب اسلامی‌ باشند توسط شورای‌عالی برای مدت شش سال انتخاب می‌شوند. ماده دهم: اجلاس عادی مجمع عمومی هر دو سال یک بار خواهد بود. در صورت ضرورت، اجلاسیه‌های فوق‌العاده مجمع عمومی با تصویب شورای‌عالی تشکیل می‌شود. اجلاس مجمع عمومی با حضور اکثریت کل اعضا رسمیت می‌یابد و اعتبار مصوبات با نظر اکثریت حاضر در اجلاس خواهد بود.

• وظایف و اختیارات مجمع عمومی عبارت است از:

1. تصویب آیین‌نامه داخلی مجمع عمومی.
2. بررسی و اظهار نظر در مورد گزارش دبیرکل از فعالیت‌های انجام شده.
3. بررسی و تصمیم‌گیری دربارۀ مسائل ارجاعی از طرف شورای‌عالی.
4. بررسی مسائل و مشکلات کلی جوامع اسلامی و ارائه راه حل‌ها.

شورای عالی

الف) اعضای این شورا توسط سید علی خامنه‌ای برای مدت ۶ سال منصوب می‌شوند.

• دبیرکل، عضو شورای‌عالی خواهد بود.
• هر یک از اعضای شورا، عضو مجمع عمومی مجمع تقریب نیز هستند.
• انتصاب مجدد اعضای شورای‌عالی بلامانع است.

1. شورای‌عالی در برابر سید علی خامنه‌ای در حدود اختیارات و مسئولیت‌های محوله، مسئول و پاسخگوست.
2. تعداد اعضای شورای‌عالی حداقل ۱۵ نفر و حداکثر ۲۱ نفر است.
3. با تصویب اکثریت اعضای شورای‌عالی دو نفر از اعضا به‌عنوان رئیس و نایب‌رئیس به مدت دو سال انتخاب خواهند شد.
4. جلسات شورای‌عالی با حضور اکثریت اعضای موجود در ایران رسمیت پیدا می‌کند و مصوبات آنان با اکثریت حاضران معتبر است.
5. دعوت به جلسات به عهده دبیرکل است و در صورت لزوم، به درخواست رئیس یا یک سوم اعضای موجود در ایران جلسات تشکیل می‌شود و دعوت برای تشکیل هر یک از جلسات مجمع عمومی یا شورای‌عالی به وسیله نامه خصوصی یا درج در یکی از روزنامه‌های کثیرالانتشار به عمل می‌آید و فاصله دعوت از روز انتشار تا تشکیل جلسه، حداقل ۱۰ روز و حداکثر ۴۰ روز خواهد بود.
6. قبول استعفا، عزل یا جای گزینی هر یک از اعضای شورای‌عالی با سید علی خامنه‌ای است.

ب) وظایف و اختیارات شورای‌عالی مجمع تقریب عبارت است از:

1. تصویب آیین‌نامه داخلی شورای عالی و آیین‌نامه‌های مجمع تقریب.
2. تصویب سیاست‌ها و برنامه‌های مجمع تقریب.
3. انتخاب سایر اعضای مجمع عمومی و انجام هرگونه تغییری در آنان.
4. پیشنهاد هرگونه تغییری در اساسنامه مجمع تقریب به ولی امر مسلمین.
5. پیشنهاد یک نفر به‌عنوان دبیرکل مجمع تقریب به ولی‌امر مسلمین جهت تصویب.
6. تصویب تأسیس مراکز، شعب و دفاتر نمایندگی مجمع تقریب در سراسر جهان.
7. تشکیل کمیته‌های تخصصی، عنداللزوم.
8. تصویب تشکیلات مجمع تقریب.
9. تصویب بودجه و هزینه‌های سالانه مجمع تقریب و پیشنهاد آن به دولت بر اساس نیاز مجمع.
10. اهتمام در تأمین نیازهای مالی مجمع تقریب.
11. نظارت بر حسن اجرای فعالیت‌های مجمع تقریب.
12. بازرسی از نحوه فعالیت‌های مجمع تقریب.
13. پیگیری اجرای مصوبات مجمع عمومی.
14. تصویب رؤسای شعب و نمایندگی‌های مجمع.

فهرست اعضای سابق شورای‌عالی

ردیف	نام و نام خانوادگی	کشور	سمت	توضیحات
۱	محمد واعظ زاده خراسانی	ایران	عضو	اولین دبیرکل مجمع
۲	محمد علی تسخیری	ایران	دبیرکل	دومین دبیرکل مجمع
۳	محسن اراکی	ایران	دبیرکل مجمع	سومین دبیرکل مجمع
۴	محمدحسن اختری	ایران	عضو	--
۵	محمد اسحاق مدنی	ایران	نائب‌رئیس	--
۶	عبدالکریم بی آزار شیرازی	ایران	عضو	--
۷	محمود محمدی عراقی	ایران	بازرس	--
۸	سید حسن ربانی	ایران	عضو	--
۹	سید محمد حسینی شاهرودی	ایران	عضو	نمایندگی ولی‌فقیه در امور اهل‌سنت استان کردستان
۱۰	عباسعلی سلیمانی	ایران	عضو	نمایندگی ولی‌فقیه در امور اهل‌سنت استان سیستان و بلوچستان
۱۱	عبدالرحمن خدایی (شافعی)	ایران	عضو	یکی از نمایندگان اهل‌سنت استان کردستان در مجلس خبرگان رهبری به انتخاب شورای‌عالی
۱۲	نذیر احمد سلامی	ایران	عضو	یکی از نماینگان اهل‌سنت سیستان و بلوچستان در مجلس خبرگان رهبری به انتخاب شورای‌عالی
۱۳	محسن قمی	ایران	عضو	معاون بین‌الملل دفتر مقام معظم رهبری
۱۴	ابوذر ابراهیمی ترکمان	ایران	عضو	رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی
۱۵	سیدعلی قاضی عسکر	ایران	عضو	--
۱۶	عبدالرحمن ملازهی	ایران	عضو	--
۱۷	سیدهاشم حسینی بوشهری	ایران	عضو	مدیر حوزه‌های علمیه
۱۸	سید موسی موسوی	ایران	عضو	نماینده سابق مقام معظم رهبری در کردستان و قائم‌مقام مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی
۱۹	ملا قادر قادری	ایران	عضو	امام‌جمعه پاوه
۲۰	سید ابراهیم فاضل حسینی	ایران	عضو	مدیر مدرسه و امام‌جمعه اهل‌سنت مشهد
۲۱	عبدالصمد دامنی	ایران	عضو	امام‌جمعه ایرانشهر
۲۲	سیدمهدی قریشی	ایران	عضو	امام‌جمعه ارومیه
۲۳	سید ساجد نقوی	پاکستان	عضو	--
۲۴	سید عمار حکیم	عراق	عضو	--
۲۵	مهدی الصمیدعی	عراق	عضو	--
۲۶	سیدعلی محمد النقوی	هند	عضو	--
۲۷	عقیل السراج	اندونزی	عضو	--
۲۸	جلال الدین رحمت	اندونزی	عضو	--
۲۹	احمد الزین	لبنان	عضو	--
۳۰	سید علی فضل الله	لبنان	عضو	--
۳۱	عبدالرزاق القسوم	الجزایر	عضو	--
۳۲	راویل عین الدین	روسیه	عضو	--
۳۳	سید عبدالله النظام	سوریه	عضو	--
۳۴	حسین المعتوق	کویت	عضو	--
۳۵	احمد بدرالدین الحسون	سوریه	عضو	--
۳۶	اصیل ترک	ترکیه	عضو	--
۳۷	موسی ایدین	ترکیه	عضو	--
۳۸	عبدالغنی عاشور	مصر	عضو	--
۳۹	جعفرعبدالسلام	مصر	عضو	--
۴۰	محمد سلیم العوا	مصر	عضو	--
۴۱	محمد مکرم احمد	هند	عضو	--
۴۲	علی دنیا	تانزانیا	عضو	--
۴۳	یحیی الدیلمی	یمن	عضو	--
۴۴	نعیم قاسم	لبنان	عضو	--
۴۵	محمد العاصی	آمریکا	عضو	--
۴۶	عبدالهادی آونگ	مالزی	عضو	--
۴۷	احمد بن حمد الخلیلی	عمان	عضو	--
۴۸	عبدالرحیم علی	سودان	عضو	--
۴۹	محمدآصف محسنی	افغانستان	عضو	--
۵۰	مصطفی سیریج	بوسنی و هرزگوین	عضو	--
۵۱	حبیب الله حسام	افغانستان	عضو	--
۵۲	ابراهیم زکزاکی	نیجریه	عضو	--
۵۳	الله شکور پاشازاده	آذربایجان	عضو	--
۵۴	حمده سعید	تونس	عضو	--

فهرست اعضای کنونی شورای‌عالی

ردیف	نام و نام خانوادگی	کشور	سمت	توضیحات
۱	دکتر حمید شهریاری	ایران	عضو	چهارمین دبیرکل مجمع
۲	محمد علی تسخیری	ایران	دبیرکل	درگذشته و فعلا جایگزینی انتخاب نشده است.
۳	محسن اراکی	ایران	دبیرکل مجمع	سومین دبیرکل مجمع
۴	عباسعلی سلیمانی	ایران	عضو	درگذشته و فعلا جایگزینی انتخاب نشده است.
۵	محمد اسحاق مدنی	ایران	عضو	اهل‌سنت
۶	عبدالکریم بی آزار شیرازی	ایران	عضو	--
۷	محمود محمدی عراقی	ایران	عضو	--
۸	سید حسن ربانی	ایران	عضو	--
۹	سید محمد حسینی شاهرودی	ایران	عضو	نمایندگی ولی‌فقیه در امور اهل‌سنت استان کردستان
۱۰	رضا رمضانی گیلانی	ایران	عضو	دبیرکل مجمع جهانی اهل‌بیت و نمایندۀ استان گیلان در مجلس خبرگان رهبری
۱۱	مصطفی محامی	ایران	عضو
۱۲	نذیر احمد سلامی	ایران	عضو	یکی از نماینگان اهل‌سنت سیستان و بلوچستان در مجلس خبرگان رهبری به انتخاب شورای‌عالی
۱۳	محسن قمی	ایران	عضو	معاون بین‌الملل دفتر مقام معظم رهبری
۱۴	ابوذر ابراهیمی ترکمان	ایران	عضو	رئیس سابق سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی
۱۵	ابراهیم رازینی	ایران	بازرس شورای‌عالی	--
۱۶	مهدوی مهر	ایران	دبیر شورای‌عالی	--
۱۷	سید موسی موسوی	ایران	عضو	نماینده سابق مقام معظم رهبری در کردستان و قائم‌مقام مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی
۱۸	سیدمهدی قریشی	ایران	عضو	امام‌جمعه ارومیه
۱۹	ملا قادر قادری	ایران	عضو	امام‌جمعه پاوه
۲۰	عبدالصمد دامنی	ایران	عضو	امام‌جمعه ایرانشهر
۲۱	فائق رستمی	ایران	عضو	--
۲۲	سید ابراهیم فاضل حسینی	ایران	عضو	--
۲۳	سید ساجد نقوی	پاکستان	عضو	--
۲۴	سید عمار حکیم	عراق	عضو	--
۲۵	مهدی الصمیدعی	عراق	عضو	--
۲۶	سیدعلی محمد النقوی	هند	عضو	--
۲۷	عقیل السراج	اندونزی	عضو	--
۲۸	جلال الدین رحمت	اندونزی	عضو	--
۲۹	احمد الزین	لبنان	عضو	--
۳۰	سید علی فضل الله	لبنان	عضو	--
۳۱	عبدالرزاق القسوم	الجزایر	عضو	--
۳۲	راویل عین الدین	روسیه	عضو	--
۳۳	سید عبدالله النظام	سوریه	عضو	--
۳۴	حسین المعتوق	کویت	عضو	--
۳۵	احمد بدرالدین الحسون	سوریه	عضو	--
۳۶	اصیل ترک	ترکیه	عضو	--
۳۷	موسی ایدین	ترکیه	عضو	--
۳۸	عبدالغنی عاشور	مصر	عضو	--
۳۹	الله شکور پاشازاده	آذربایجان	عضو	--
۴۰	محمد سلیم العوا	مصر	عضو	--
۴۱	حمده سعید	تونس	عضو	--
۴۲	علی دنیا	تانزانیا	عضو	--
۴۳	یحیی الدیلمی	یمن	عضو	--
۴۴	نعیم قاسم	لبنان	عضو	--
۴۵	محمد العاصی	آمریکا	عضو	--
۴۶	عبدالهادی آونگ	مالزی	عضو	--
۴۷	احمد بن حمد الخلیلی	عمان	عضو	--
۴۸	عبدالرحیم علی	سودان	عضو	--
۴۹	حبیب الله حسام	افغانستان	عضو	--
۵۰	مصطفی سیریج	بوسنی و هرزگوین	عضو	--

دبیرکل

دبیرکل مجمع، مسئول اجرایی و سخنگوی رسمی مجمع است که با پیشنهاد شورای عالی و حکم مقام معظم رهبری به مدت چهار سال انتخاب می‌شود.

انتخاب دبیرکل از میان شخصیت‌های علمی ممتاز و فعال در عرصۀ تقریب مذاهب صورت می‌گیرد. آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای، محمد واعظ زاده خراسانی را به مدت ده سال به این سمت برگزید و پس از استعفای او محمدعلی تسخیری را به‌عنوان دبیرکل مجمع منصوب و تا سال ۱۳۹۱ وی عهده‌دار این مسئولیت بود و از این تاریخ تاسال 1398 محسن اراکی از به این سمت منصوب گردید. سپس در سال 1398 حمید شهریاری به‌عنوان دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی منصوب شد.

وظایف و اختیارات دبیرکل عبارت است از:

1. پیشنهاد سیاست‌ها و برنامه‌های مجمع تقریب به شورای‌عالی.
2. مدیریت و نظارت بر کلیه فعالیت‌های اجرایی مجمع تقریب.
3. دعوت به جلسات شورای‌عالی و مجمع عمومی و سایر جلسات عمومی.
4. تهیه و تدوین گزارش فعالیت‌های انجام شده و ارائه آن به شورای‌عالی و مجمع عمومی جهت ارزیابی.
5. تشکیل کمیته‌های موقت بر حسب ضرورت.
6. انتصاب معاونان مجمع تقریب با اطلاع شورای‌عالی.
7. انتصاب رؤسای نمایندگی‌های آن در داخل و خارج از کشور با تصویب شورای‌عالی و عزل یا قبول استعفای آنان.
8. پیشنهاد بودجه و هزینه‌های سالانه مجمع تقریب به شورای‌عالی و پیگیری آن از طریق مراجع ذی‌ربط.
9. امضای موافقتنامه‌ها، اسناد مالی، حقوقی و ثبتی و هرگونه تغییرات مربوط و استیفای حقوق مجمع.
10. انجام سایر امور محوله از سوی ولی‌امرمسلمین و شورای‌عالی.

• دبیرکل می‌تواند بخشی از وظایف و اختیارات خود را به معاونان و مدیران تفویض نماید؛ به شرط این که مخل به وظایف و اختیارات اساسی دبیرکل نباشد.
• دبیرکل سخنگوی مجمع تقریب بوده و در مقابل شورای‌عالی مسئول و پاسخگوست.

معاونت ها

1. معاونت امور بین‌الملل.
2. معاونت امور فرهنگی.
3. معاونت امور اجتماعی.
4. معاونت امور ایران.
5. معاونت امور اجرایی و برنامه‌ریزی.
6. معاونت امور راهبردی، دولت و مجلس.

برگزاری کنفرانس‌های بین‌المللی وحدت اسلامی

این «کنفرانس وحدت» هر ساله از دوازدهم تا هفدهم ماه ربیع‌الاول در هفتۀ وحدت برگزار می‌شود. این هفته از سوی سید روح‌الله خمینی بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان هفتۀ وحدت نام‌گذاری شده است.

خبرها

مرتضی زید المحطوری استاد و محقق فقه زیدی و یکی از تشکیل دهندگان شورای مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی اسلامی در یمن و از علمای جنبش انصارالله در حملۀ داعش کشته‌ شد.

جستارهای وابسته

• حمید شهریاری
• محسن اراکی
• محمدعلی تسخیری
• محمد واعظ‌زاده خراسانی
• دانشگاه مذاهب اسلامی
• مجمع جهانی اهل بیت
• محمد شیخ‌ الاسلام

پیوند به بیرون

• خبرگزاری تقریب.

منابع

• تارنمای حوزه - معرفی کامل مجمع: تاریخچه، اساسنامه، استراتژی.
• تارنمای مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی (عربی).
• مشارکت کنندگان ویکی‌پدیای عربی.
• تارنمای مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی (فارسی).