افزودن پیوند

    مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌وحدت
     
    (۱۰۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱۰: خط ۱۰:
    | وابستگی به حاکمیت =  
    | وابستگی به حاکمیت =  
    | وضعیت اقتصادی =  
    | وضعیت اقتصادی =  
    | وبگاه = {{نشانی وب|taghrib.com}}
    | وبگاه = {{نشانی وب|taqrib.ir}}
    }}
    }}
    '''مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی''' در سال ۱۳۶۹ هجری شمسی به دستور [[سید علی حسینی خامنه‌ای|رهبر انقلاب]] و با هدف ایجاد تقریب بین دیدگاه‌های مذاهب مختلف اسلامی و نیز ایجاد اتحاد میان پیروان آن مذاهب برای رسیدن به هدف‌گذاری «[[امت واحده]]» تشکیل شد. این مجمع تا کنون چهار دبیرکل داشته است که دبیرکل کنونی‌اش [[حمید شهریاری]] است.
    '''مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی''' در سال ۱۳۶۹ هجری شمسی به دستور [[سید علی حسینی خامنه‌ای|رهبر انقلاب]] و با هدف ایجاد تقریب بین دیدگاه‌های مذاهب مختلف اسلامی و نیز ایجاد اتحاد میان پیروان آن مذاهب برای رسیدن به هدف‌گذاری «[[وحدت اسلامی|امت واحده]]» تشکیل شد. این مجمع تا کنون چهار دبیرکل داشته است که دبیرکل کنونی‌اش [[حمید شهریاری]] است.


    == ریشۀ تقریب مذاهب اسلامی ==
    == ریشۀ تقریب مذاهب اسلامی ==
    تقریب مذاهب اسلامی اصطلاحی است مربوط به دوران معاصر به معنای تلاش علمای اسلام برای نزدیک کردن و رفع اختلافات پیروان مذاهب اسلامی به ویژه [[شیعیان]] و [[اهل‌سنت]].
    تقریب مذاهب اسلامی اصطلاحی است مربوط به دوران معاصر به معنای تلاش علمای اسلام برای نزدیک کردن و رفع اختلافات پیروان مذاهب اسلامی به ویژه [[شیعیان]] و [[اهل‌سنت]].


    [[سید جمال الدین اسد آبادی]] در اوایل سده چهاردهم موضوع اتحاد اسلام را در مقالاتش در مجله عربی زبان عروة الوثقی، مطرح و اندیشه‌های خود را با استفاده از حمایت مسئولان کشورهای اسلامی تشریح می‌کرد.
    [[سید جمال الدین اسد آبادی|سید جمال‌الدین اسد‌آبادی]] در اوایل سده چهاردهم موضوع اتحاد اسلام را در مقالاتش در مجله عربی زبان عروة الوثقی، مطرح و اندیشه‌های خود را با استفاده از حمایت مسئولان کشورهای اسلامی تشریح می‌کرد.
    در ۱۳۱۷ شمسی، [[محمد تقی قمی|محمدتقی قمی]] از [[ایران]] به [[مصر]] مهاجرت کرد و در [[قاهره]] «[[دارالتقریب بین المذاهب الاسلامیة]]» را تشکیل داد. مهم‌ترین دستاورد دارالتقریب پی‌ریزی راه‌های عملی اتحاد مسلمانان بود و محل گردهمایی دانشمندان و روحانیان [[شیعه]] و [[سنی]] شد. صدور فتوای [[محمود شلتوت]] در هفدهم ربیع‌الاول ۱۳۷۸ قمری، مبنی بر جواز پیروی از [[مذهب شیعه|مذهب شیعه امامیه]] همانند چهار مذهب فقهی [[اهل‌سنت]]، بزرگ‌ترین اقدام عملی در راه تقریب به‌شمار می‌آید<ref>سید هادی خسروشاهی؛ سرگذشت تقریب؛ مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی؛ ۱۳۸۹، ص ۳۳-۳۷.</ref>.
    در ۱۳۱۷ شمسی، [[محمد تقی قمی|محمدتقی قمی]] از [[ایران]] به [[مصر]] مهاجرت کرد و در [[قاهره]] «[[دارالتقریب بین المذاهب الاسلامیة]]» را تشکیل داد. مهم‌ترین دستاورد دارالتقریب پی‌ریزی راه‌های عملی اتحاد مسلمانان بود و محل گردهمایی دانشمندان و روحانیان [[شیعه]] و [[سنی]] شد. صدور فتوای [[محمود شلتوت]] در هفدهم ربیع‌الاول ۱۳۷۸ قمری، مبنی بر جواز پیروی از [[مذهب شیعه|مذهب شیعه امامیه]] همانند چهار مذهب فقهی [[اهل‌سنت]]، بزرگ‌ترین اقدام عملی در راه تقریب به‌شمار می‌آید<ref>سید هادی خسروشاهی؛ سرگذشت تقریب؛ نشر: مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی؛ ۱۳۸۹، ص ۳۳-۳۷.</ref>.


    در ۱۳۶۹ شمسی به ابتکار [[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت‌الله‌العظمی سید علی حسینی خامنه‌ای]] «مجمع تقریب بین مذاهب اسلامی» تأسیس شد. این مجمع عهده‌دار تلاش‌های تقریبی در [[جهان اسلام]] است و همه ساله با شرکت اندیشمندان اسلامی در ایران یا دیگر کشورهای اسلامی همایش‌های وحدت برگزار می‌کند<ref>معاونت فرهنگی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، هداف، ساختار و فعالیت‌های مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، نشر:مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، چاپ ششم، 1389، صفحات 43-44-45-46</ref>.
    در ۱۳۶۹ شمسی به ابتکار [[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت‌الله‌العظمی سید علی حسینی خامنه‌ای]] «مجمع تقریب بین مذاهب اسلامی» تأسیس شد. این مجمع عهده‌دار تلاش‌های تقریبی در [[جهان اسلام]] است و همه ساله با شرکت اندیشمندان اسلامی در ایران یا دیگر کشورهای اسلامی همایش‌های وحدت برگزار می‌کند<ref>معاونت فرهنگی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی؛ اهداف، ساختار و فعالیت‌های مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی؛ نشر: مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی؛ 1389، ص 43-44-45-46.</ref>.


    == مفاهیم کلیدی تقریب مذاهب اسلامی ==
    == مفاهیم کلیدی تقریب مذاهب اسلامی ==
    خط ۲۷: خط ۲۷:
    از نظر مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، تقریب عبارت است از نزدیک‌شدن پیروان مذاهب اسلامی برای شناخت یکدیگر به‌منظور دست‌یابی به اخوت دینی براساس اصول مسلم و مشترکات اسلامی.
    از نظر مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، تقریب عبارت است از نزدیک‌شدن پیروان مذاهب اسلامی برای شناخت یکدیگر به‌منظور دست‌یابی به اخوت دینی براساس اصول مسلم و مشترکات اسلامی.


    و در کتاب‌های لغت آمده‌ است: «قرُب الشیٔ یقرُبُ قرباً و قرباناً»؛ نزدیک شده و آن چیز نزدیک است و «تَقَربَ الله تقرباً و تقراباً و اقتربَ و قاربَه»؛ یعنی که از او (آن) دور نشد. بنابراین، قرب (نزدیکی) عکس بُعد (دوری) است و تقارب (نزدیک شدن به یکدیگر)ضد تباعد (دوری جستن از یکدیگر)است<ref>سید هادی خسروشاهی، سرگذشت تقریب، نشر:مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، چاپ اول، ۱۳۸۹، صفحه ۲۱</ref>.
    و در کتاب‌های لغت آمده‌ است: '''«قرُب الشیٔ یقرُبُ قرباً و قرباناً»'''؛ نزدیک شده و آن چیز نزدیک است و '''«تَقَربَ الله تقرباً و تقراباً و اقتربَ و قاربَه»'''؛ یعنی که از او (آن) دور نشد. بنابراین، قرب (نزدیکی) عکس بُعد (دوری) است و تقارب (نزدیک شدن به یکدیگر) ضد تباعد (دوری جستن از یکدیگر) است<ref>سید هادی خسروشاهی؛ سرگذشت تقریب؛ نشر: مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی؛ ۱۳۸۹، ص ۲۱.</ref>.


    در اصطلاح تقریب مذاهب اسلامی کوششی جدی برای تحکیم روابط میان پیروان این مذاهب از راه درک اختلاف‌های موجود میان خود و زدودن پیامدهای منفی این اختلافات و نه اصل اختلاف‌هاست<ref>سید هادی خسروشاهی، سرگذشت تقریب، نشر:مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، چاپ اول، ۱۳۸۹، صفحه ۲۲</ref>.
    در اصطلاح تقریب مذاهب اسلامی کوششی جدی برای تحکیم روابط میان پیروان این مذاهب از راه درک اختلاف‌های موجود میان خود و زدودن پیامدهای منفی این اختلافات و نه اصل اختلاف‌هاست<ref>همان، ص ۲۲.</ref>.


    === تعریف واژۀ وحدت اسلامی ===
    === تعریف واژۀ وحدت اسلامی ===
    خط ۳۵: خط ۳۵:


    === تعریف واژۀ مذاهب اسلامی ===
    === تعریف واژۀ مذاهب اسلامی ===
    مقصود از مذاهب اسلامی آن دسته از از مکاتب فقهی معروف اسلامی هستند که دارای نظام اجتهادی منسجم و مستند به [[کتاب خدا|کتاب]] و [[سنت]] می‌باشد. از نظر مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، این مذاهب فقهی به رسمیت شناخته شده عبارتند از: مذهب [[حنفی]]، [[شافعی]]، [[مالکی]] و [[حنبلی]] از [[اهل‌سنت]] و مذهب [[اثنی عشریه|اثنی عشری]] و [[زیدیه]] از [[شیعه]]؛ و مذهب [[اباضیه]] (البته مذاهبی هستند که یا پیرو ندارند یا یکی از مذاهب مذکور، مندرج می‌باشند یا به شکل آرای فردی که مقید به مذهب معینی نیستند عمل می‌کنند).
    مقصود از مذاهب اسلامی آن دسته از از مکاتب فقهی معروف اسلامی هستند که دارای نظام اجتهادی منسجم و مستند به [[کتاب خدا|کتاب]] و [[سنت]] می‌باشد. از نظر مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، این مذاهب فقهی به رسمیت شناخته شده عبارتند از: مذهب [[حنفی]]، [[شافعی]]، [[مالکی]] و [[حنبلی]] از [[اهل‌سنت]] و مذهب [[اثنی عشریه|اثنی عشری]] و [[زیدیه]] از [[شیعه]]؛ و مذهب [[اباضیه]] _البته مذاهبی هستند که یا پیرو ندارند یا یکی از مذاهب مذکور، مندرج می‌باشند یا به شکل آرای فردی که مقید به مذهب معیّنی نیستند عمل می‌کنند_.


    === مبانی تقریب ===
    === مبانی تقریب ===
    حرکت تقریب بین مذاهب بر مبانی و اصولی کلی استوار است که مهم‌ترین آنها عبارت است از:
    حرکت تقریب بین مذاهب بر مبانی و اصولی کلی استوار است که مهم‌ترین آنها عبارت است از:


    # [[قرآن]] کریم و [[سنت]] شریف نبوی دو منبع اساسی برای شریعت اسلام هستند و تمام مذاهب اسلامی در این دو اصل مشترک‌اند و حجیت سایر منابع در گرو استناد به‌این دو منبع اصلی است.
    # [[قرآن کریم]] و [[سنت]] شریف نبوی، دو منبع اساسی برای شریعت اسلام هستند و تمام مذاهب اسلامی در این دو اصل مشترک‌اند و حجیت سایر منابع در گرو استناد به‌ این دو منبع اصلی است.
    # ایمان به اصول و ارکان زیر ملاک اسلامیت است:
    # ایمان به اصول و ارکان زیر ملاک اسلامیت است:


    * ایمان به وحدانیت خداوند تعالی (توحید)
    * ایمان به وحدانیت [[خداوند]] تعالی ([[توحید]]).
    * ایمان به نبوت و خاتمیت محمد و سنت پیامبر به عنوان یکی از منابع اصلی دین
    * ایمان به [[نبوت]] و خاتمیت [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|محمد (صلی‌الله علیه وآله وسلم)]] و سنت پیامبر به‎عنوان یکی از منابع اصلی دین.
    * ایمان به قرآن کریم و مفاهیم و احکام آن به عنوان اولین منبع دین اسلام
    * ایمان به قرآن کریم و مفاهیم و احکام آن به‎عنوان اولین منبع [[دین اسلام]].
    * ایمان به معاد
    * ایمان به [[معاد]].
    * عدم انکار ضروریات دین و تسلیم شدن به ارکان اسلام مثل نماز، زکات، روزه، حج، جهاد و…
    * عدم انکار ضروریات دین و تسلیم شدن به ارکان اسلام مثل: [[نماز]]، [[زکات]]، [[روزه]]، [[حج]]، [[جهاد]] و … .


    # مشروعیت اجتهاد و آزادی بحث: اسلام با به رسمیت شناختن اجتهاد در چارچوب منابع اصلی اسلامی اختلافات فکری را پذیرفته‌است. مسلمانان باید اختلافات اجتهادی را امری طبیعی قلمداد کنند و به رأی دیگران احترام بگذارند.
    # مشروعیت اجتهاد و آزادی بحث: اسلام با به رسمیت شناختن اجتهاد در چهارچوب منابع اصلی اسلامی اختلافات فکری را پذیرفته‌است. مسلمانان باید اختلافات اجتهادی را امری طبیعی قلمداد کنند و به رأی دیگران احترام بگذارند.
    # وحدت اسلامی یکی از ویژگی‌های امت اسلامی در قرآن مجید و از اصول بسیار مهم آن است. این اصل در موارد تزاحم با اصول دارای اهمیت کم تر بر آنان مقدم می‌شود.
    # [[وحدت اسلامی]] یکی از ویژگی‌های [[امت اسلامی]] در [[قرآن مجید]] و از اصول بسیار مهم آن است. این اصل در موارد تزاحم با اصول دارای اهمیت کمتر بر آنان مقدم می‌شود.
    # اصل برادری اسلامی مبنایی کلی برای تعامل بین مسلمانان است<ref>معاونت فرهنگی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، معرفی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، نشر:مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، چاپ ششم، ۱۳۸۷، صفحه ۱۹</ref>.
    # اصل برادری اسلامی مبنایی کلی برای تعامل بین مسلمانان است<ref>معاونت فرهنگی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی؛ معرفی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی؛ نشر: مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، ۱۳۸۷؛ ص ۱۹.</ref>.


    == زمینه‌های تقریب در بین مسلمانان ==
    == زمینه‌های تقریب در بین مسلمانان ==
    زمینه‌های تقریب مذاهب اسلامی، تمام ابعاد زندگی پیروان این مذاهب در بر میگیرد. ازآن جمله است: (اعتقادات، فقه و قواعد آن، اخلاق و فرهنگ اسلامی، تاریخ، موضع‌گیری‌های سیاسی امت اسلامی)<ref>معاونت فرهنگی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، معرفی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، نشر:مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، چاپ ششم، ۱۳۸۷، صفحه ۲۱</ref>.
    زمینه‌های تقریب مذاهب اسلامی، تمام ابعاد زندگی پیروان این مذاهب در بر می‌گیرد. از آن جمله است: اعتقادات، [[فقه]] و قواعد آن، [[اخلاق]] و فرهنگ اسلامی، تاریخ، موضع‌گیری‌های سیاسی امت اسلامی<ref>همان.</ref>.


    با توجه به زمینه‌های وحدت در اصول اعتقادی مسلمانان همچون اعتقاد به توحید، نبوت، معاد، نماز، روزه، دارا بودن قبله و کتاب واحد و بسیاری از اصول دیگر دینی و نیز سنّت پیامبر و روش ائمه شیعه در دعوت به اتحاد و سفارش به پرهیز از جدال و اختلاف با برادران دینی، و توجه و هشیاری علما و سیاستمداران کشورهای اسلامی به ضرورت این امر، می‌توان امیدوار بود که‌ این اندیشه به بار بنشیند و از تفرقه و اختلاف کشورهای اسلامی بکاهد.
    با توجه به زمینه‌های وحدت در اصول اعتقادی مسلمانان همچون اعتقاد به توحید، نبوت، معاد، نماز، روزه، دارا بودن [[قبله]] و کتاب واحد و بسیاری از اصول دیگر دینی و نیز سنت پیامبر و روش [[امامان شیعه|ائمه شیعه]] در دعوت به اتحاد و سفارش به پرهیز از جدال و اختلاف با برادران دینی، و توجه و هشیاری علما و سیاستمداران کشورهای اسلامی به ضرورت این امر، می‌توان امیدوار بود که‌ این اندیشه به بار بنشیند و از تفرقه و اختلاف کشورهای اسلامی بکاهد.


    ترویج فرهنگ و اخلاق تقریب، محور قراردادن قرآن به عنوان متنی قطعی و مسلّم برای همه مسلمانان، جداکردن مواضع سیاسی و فکری از احکام فقهی و نیز جداکردن احکام فقهی از مواضع اعتقادی، گسترش و تعمیق مباحثات فقهی و کلامی و تفسیری و حدیثی، همراه با تضارب آرا و افکار در محیطی آرام و به دور از تشنجات حاصل از دخالت مغرضان، در تحقق تقریب بین مذاهب اسلامی تأثیر بسیار دارد<ref>محمدباقر حکیم، وحدت اسلامی از دیدگاه قرآن و سنّت، ترجمة عبدالهادی فقهی‌زاده، تهران ۱۳۷۷ ش، صفحه 194-199</ref>.
    ترویج فرهنگ و اخلاق تقریب، محور قراردادن قرآن به‌عنوان متنی قطعی و مسلّم برای همۀ [[مسلمانان]]، جداکردن مواضع سیاسی و فکری از احکام فقهی و نیز جداکردن احکام فقهی از مواضع اعتقادی، گسترش و تعمیق مباحثات فقهی و کلامی و تفسیری و حدیثی، همراه با تضارب آرا و افکار در محیطی آرام و به‌دور از تشنجات حاصل از دخالت مغرضان، در تحقق تقریب بین مذاهب اسلامی تأثیر بسیار دارد<ref>محمدباقر حکیم؛ وحدت اسلامی از دیدگاه قرآن و سنت؛ ترجمۀ عبدالهادی فقهی‌زاده، تهران ۱۳۷۷ ش؛ ص 194 - 199.</ref>.


    == بیانیه مجمع ==
    == بیانیه مجمع ==
    مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، مؤسسه‌ای اسلامی مردم نهاد، علمی، فرهنگی، بین‌المللی، و دارای شخصیت حقوقی مستقل، غیر دولتی و غیر انتفاعی است که به منظور سیاستگذاری، برنامه‌ریزی و فعالیت برای تقریب میان پیروان مذاهب اسلامی ایجاد شده‌است. مجمع التقریب، تمدن نوین اسلامی، احیاء امت واحده و دست یابی به سهمی مناسب در هندسه قدرت و نظام جهانی را آرمان مشترک همه ملل مسلمان دانسته و در این مسیر معتقد به سرنوشت مشترک و تفکیک ناپذیر مذاهب اسلامی بوده، و اتحاد مسلمانان را تنها راه صیانت از امت اسلام و دست یابی به آرمان مشترک آن تلقی می‌کند.
    مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، مؤسسه‌ای اسلامی مردم نهاد، علمی، فرهنگی، بین‌المللی، و دارای شخصیت حقوقی مستقل، غیردولتی و غیرانتفاعی است که به منظور سیاستگذاری، برنامه‌ریزی و فعالیت برای تقریب میان پیروان مذاهب اسلامی ایجاد شده‌ است. مجمع التقریب، تمدن نوین اسلامی، احیای امت واحده و دست‌یابی به سهمی مناسب در هندسۀ قدرت و نظام جهانی را آرمان مشترک همۀ ملل مسلمان دانسته و در این مسیر معتقد به سرنوشت مشترک و تفکیک‌ناپذیر مذاهب اسلامی بوده و اتحاد مسلمانان را تنها راه صیانت از امت اسلام و دست‌یابی به آرمان مشترک آن تلقی می‌کند.


    مجمع التقریب برای تحقق وحدت عملی مسلمانان، استفاده بهینه از ظرفیت مذاهب اسلامی، تعامل سازنده و تشریک مساعی ملل مسلمان در عرصههای فرهنگی، علمی، اقتصادی و سیاسی را سرلوحه کار خود قرارداده است و از طریق رصد تحولات تقریب، توسعهٔ دیپلماسی وحدت، گسترش ارتباط با متفکران، عالمان، نهادها و جریان‌های تقریب‌گرا و مصلح، تشکیل حلقه‌های گفتگوی بین مذاهب، توسعه جماعات تقریب، ایجاد ائتلاف‌ها و تشکل‌های مشترک، ایجاد رسانه‌های تقریبی عمل مشترک برای مسائل مشترک، و سایر اقدامات مؤثر و وحدت بخش، جهت تحقق این هدف، تلاش می‌کند.
    مجمع التقریب برای تحقق وحدت عملی مسلمانان، استفاده بهینه از ظرفیت مذاهب اسلامی، تعامل سازنده و تشریک مساعی ملل مسلمان در عرصه‌های فرهنگی، علمی، اقتصادی و سیاسی را سرلوحه کار خود قرارداده است و از طریق رصد تحولات تقریب، توسعهٔ دیپلماسی وحدت، گسترش ارتباط با متفکران، عالمان، نهادها و جریان‌های تقریب‌گرا و مصلح، تشکیل حلقه‌های گفتگوی بین مذاهب، توسعه جماعات تقریب، ایجاد ائتلاف‌ها و تشکل‌های مشترک، ایجاد رسانه‌های تقریبی عمل مشترک برای مسائل مشترک، و سایر اقدامات مؤثر و وحدت بخش، جهت تحقق این هدف، تلاش می‌کند.


    مجمع التقریب، اعتصام به قرآن و سیره نبوی، تمرکز بر منافع و مصالح مشترک، اتکاء بر اشتراکات فراوان و پذیرش تفاوت‌های فی‌مابین مذاهب اسلامی را زمینه ساز تقریب می‌داند و برای تعامل پیروان بین مذاهب اسلامی، بدنبال ارتقاء شناخت و تفاهم، گسترش احترام به مذاهب، مدارا، اخوت، تعاون اسلامی و رفع موانع تقریب میان آنان است. مجمع التقریب در جهت توانمندسازی و همبستگی مسلمانان در حمایت از ملل مظلوم به ویژه مردم فلسطین و مقابله با توطئه‌های دشمنان، به ارتقاء خود باوری، بیداری و مقاومت اسلامی آنان، در مبارزه با استکبار، صهیونیسم، و جریان‌های تفرقه‌افکن، افراطی و تکفیری می‌پردازد.
    مجمع التقریب، اعتصام به قرآن و سیره نبوی، تمرکز بر منافع و مصالح مشترک، اتکا بر اشتراکات فراوان و پذیرش تفاوت‌های فی‌مابین مذاهب اسلامی را زمینه‌ساز تقریب می‌داند و برای تعامل پیروان بین مذاهب اسلامی، بدنبال ارتقای شناخت و تفاهم، گسترش احترام به مذاهب، مدارا، اخوت، تعاون اسلامی و رفع موانع تقریب میان آنان است. مجمع التقریب در جهت توانمندسازی و همبستگی مسلمانان در حمایت از ملل مظلوم به ویژه مردم [[فلسطین]] و مقابله با توطئه‌های دشمنان، به ارتقای خود باوری، بیداری و مقاومت اسلامی آنان، در مبارزه با [[استکبار]]، [[صهیونیسم]]، و جریان‌های تفرقه‌افکن، افراطی و [[تکفیری]] می‌پردازد.


    مجمع التقریب به عنوان مهمترین نهاد تخصصی تقریب، رسالت الهی خود را بر پایهٔ آموزه‌های قرآن، سنت و عترت نبوی، تدابیر و اندیشه‌های عالمان، مصلحان و متفکران مسلمان و خرد جمعی اعضای مجمع عمومی و پایبندی به اصول اخلاق اسلامی انجام می‌دهد و در این مسیر از همکاری نهادها و مؤسسات تقریبی، حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌های جهان اسلام، ظرفیت جماعات تقریب در کشورهای مختلف و پشتوانه ارزشمند چند دهه تجربه، اعتبار، و روابط گسترده و نزدیک با شخصیت‌های تقریبی، در دنیای اسلام برخوردار می‌باشد و به عنوان نهادی فراملی، دانش محور، آینده پرداز، هوشمند و خلاق با مدیریت علمی و تلاش مؤمنانه و صادقانهٔ مدیران و نیروی انسانی خوش فکر، کارآمد و مدبر، در پی انجام مأموریت محوله می‌باشد.<ref name="ReferenceA">راهبرد و چشم‌انداز مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در افق 1414، معاونت امور راهبردی، دولت و مجلس، 1394</ref>
    مجمع التقریب به‌عنوان مهمترین نهاد تخصصی تقریب، رسالت الهی خود را بر پایهٔ آموزه‌های قرآن، سنت و عترت نبوی، تدابیر و اندیشه‌های عالمان، مصلحان و متفکران مسلمان و خرد جمعی اعضای مجمع عمومی و پایبندی به اصول اخلاق اسلامی انجام می‌دهد و در این مسیر از همکاری نهادها و مؤسسات تقریبی، حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌های جهان اسلام، ظرفیت جماعات تقریب در کشورهای مختلف و پشتوانۀ ارزشمند چند دهه تجربه، اعتبار، و روابط گسترده و نزدیک با شخصیت‌های تقریبی، در دنیای اسلام برخوردار می‌باشد و به‌عنوان نهادی فراملی، دانش‌محور، آینده‌پرداز، هوشمند و خلاق با مدیریت علمی و تلاش مؤمنانه و صادقانهٔ مدیران و نیروی انسانی خوش‌فکر، کارآمد و مدبر، در پی انجام مأموریت محوله می‌باشد<ref>راهبرد و چشم‌انداز مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در افق 1414؛ معاونت امور راهبردی دولت و مجلس، 1394 ش.</ref>.


    == رسالت مجمع ==
    == رسالت مجمع ==
    رسالت مجمع جهانی تقریب عبارت است از: «ارتقای سطح آشنایی و آگاهی و تعمیق و تفاهم بین پیروان مذاهب اسلامی و تقویت مذاهب اسلامی و تقویت احترام متقابل و تحکیم رشته‌های اخوت در بین مسلمانان بدون هیچ گونه تمایزی از لحاظ تعلقات فرقه‌ای، قومی یا ملی آنان به منظور رسیدن به امت واحده<ref>معاونت فرهنگی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، معرفی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، نشر:مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، چاپ ششم، ۱۳۸۷، صفحه ۲۰</ref>.»
    رسالت مجمع جهانی تقریب عبارت است از: «ارتقای سطح آشنایی و آگاهی و تعمیق و تفاهم بین پیروان مذاهب اسلامی و تقویت مذاهب اسلامی و تقویت احترام متقابل و تحکیم رشته‌های اخوت در بین مسلمانان بدون هیچ گونه تمایزی از لحاظ تعلقات فرقه‌ای، قومی یا ملی آنان به منظور رسیدن به امت واحده»<ref>معاونت فرهنگی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی؛ معرفی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی؛ نشر:مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی؛ ۱۳۸۷ ش؛ ص ۲۰.</ref>.


    == ارزش‌های بنیادین مجمع ==
    == ارزش‌های بنیادین مجمع ==


    * همکاری همه‌جانبه در موارد مورد اتفاق مسلمانان
    * همکاری همه‌جانبه در موارد مورد اتفاق مسلمانان.
    * موضع‌گیری هماهنگ و واحد در برابر دشمنان اسلام
    * موضع‌گیری هماهنگ و واحد در برابر دشمنان اسلام.
    * پرهیز از نسبت‌دادن کفر، فسق و بدعت به یکدیگر
    * پرهیز از نسبت‌دادن [[کفر]]، [[فسق]] و [[بدعت]] به یکدیگر.
    * برخورد محترمانه در امور اختلافی
    * برخورد محترمانه در امور اختلافی.
    * آزادی اختیار مذهب
    * آزادی اختیار مذهب.
    * آزادی عمل به احکام شخصیه
    * آزادی عمل به احکام شخصیه.
    * حل اختلافات از طریق گفتگوی سالم و رعایت آداب آن<ref name="ReferenceA" />
    * حل اختلافات از طریق گفتگوی سالم و رعایت آداب آن.


    == ارکان مجمع ==
    == ارکان مجمع ==
     
    # مجمع عمومی.
    # مجمع عمومی
    # شورای‌عالی.
    # شورای عالی
    # دبیرکل.
    # دبیر کل


    === مجمع عمومی ===
    === مجمع عمومی ===
    اعضای مجمع عمومی از میان کسانی که موافق فکر تقریب مذاهب اسلامی‌باشند توسط شورای عالی برای مدت شش سال انتخاب می‌شوند.
    اعضای مجمع عمومی از میان کسانی که موافق فکر تقریب مذاهب اسلامی‌ باشند توسط شورای‌عالی برای مدت شش سال انتخاب می‌شوند.
    ماده دهم: اجلاس عادی مجمع عمومی هر دو سال یک بار خواهد بود. در صورت ضرورت، اجلاسیه‌های فوق‌العاده مجمع عمومی با تصویب شورای عالی تشکیل می‌شود.
    ماده دهم: اجلاس عادی مجمع عمومی هر دو سال یک بار خواهد بود. در صورت ضرورت، اجلاسیه‌های فوق‌العاده مجمع عمومی با تصویب شورای‌عالی تشکیل می‌شود. اجلاس مجمع عمومی با حضور اکثریت کل اعضا رسمیت می‌یابد و اعتبار مصوبات با نظر اکثریت حاضر در اجلاس خواهد بود<ref>همان، ص 27.</ref>.
    اجلاس مجمع عمومی با حضور اکثریت کل اعضا رسمیت می‌یابد و اعتبار مصوبات با نظر اکثریت حاضر در اجلاس خواهد بود.<ref>معاونت فرهنگی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، هداف، ساختار و فعالیت‌های مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، نشر:مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، چاپ ششم، 1389، صفحات27</ref>


    * وظایف و اختیارات مجمع عمومی عبارت است از:
    * وظایف و اختیارات مجمع عمومی عبارت است از:
    خط ۹۷: خط ۹۵:
    # تصویب آیین‌نامه داخلی مجمع عمومی.
    # تصویب آیین‌نامه داخلی مجمع عمومی.
    # بررسی و اظهار نظر در مورد گزارش دبیرکل از فعالیت‌های انجام شده.
    # بررسی و اظهار نظر در مورد گزارش دبیرکل از فعالیت‌های انجام شده.
    # بررسی و تصمیم‌گیری درباره مسائل ارجاعی از طرف شورای عالی.
    # بررسی و تصمیم‌گیری دربارۀ مسائل ارجاعی از طرف شورای‌عالی.
    # بررسی مسائل و مشکلات کلی جوامع اسلامی و ارائه راه حل ها.
    # بررسی مسائل و مشکلات کلی جوامع اسلامی و ارائه راه حل‌ها.


    === شورای عالی ===
    === شورای عالی ===
    الف) اعضای این شورا توسط سید علی خامنه‌ای برای مدت ۶ سال منصوب می‌شوند<ref>معاونت فرهنگی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، هداف، ساختار و فعالیت‌های مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، نشر:مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، چاپ ششم، 1389، صفحات27-28</ref>.
    الف) اعضای این شورا توسط سید علی خامنه‌ای برای مدت ۶ سال منصوب می‌شوند<ref>همان، ص 27 - 28.</ref>.


    * دبیرکل، عضو شورای عالی خواهد بود.
    * دبیرکل، عضو شورای‌عالی خواهد بود.
    * هر یک از اعضای شورا، عضو مجمع عمومی مجمع تقریب نیز هست.
    * هر یک از اعضای شورا، عضو مجمع عمومی مجمع تقریب نیز هستند.
    * انتصاب مجدد اعضای شورای عالی بلا مانع است.
    * انتصاب مجدد اعضای شورای‌عالی بلامانع است.


    # شورای عالی در برابر سید علی خامنه‌ای در حدود اختیارات و مسؤولیت‌های محوله، مسؤول و پاسخگوست.
    # شورای‌عالی در برابر سید علی خامنه‌ای در حدود اختیارات و مسئولیت‌های محوله، مسئول و پاسخگوست.
    # تعداد اعضای شورای عالی حداقل ۱۵ نفر و حداکثر ۲۱ نفر است.
    # تعداد اعضای شورای‌عالی حداقل ۱۵ نفر و حداکثر ۲۱ نفر است.
    # با تصویب اکثریت اعضای شورای عالی دو نفر از اعضا به عنوان رئیس و نایب رئیس به مدت دو سال انتخاب خواهند شد.
    # با تصویب اکثریت اعضای شورای‌عالی دو نفر از اعضا به‌عنوان رئیس و نایب‌رئیس به مدت دو سال انتخاب خواهند شد.
    # جلسات شورای عالی با حضور اکثریت اعضای موجود در ایران رسمیت پیدا می‌کند و مصوبات آنان با اکثریت حاضران معتبر است.
    # جلسات شورای‌عالی با حضور اکثریت اعضای موجود در ایران رسمیت پیدا می‌کند و مصوبات آنان با اکثریت حاضران معتبر است.
    # دعوت به جلسات به عهده دبیرکل است و در صورت لزوم، به درخواست رئیس یا یک سوم اعضای موجود در ایران جلسات تشکیل می‌شود و دعوت برای تشکیل هر یک از جلسات مجمع عمومی یا شورای عالی به وسیله نامه خصوصی یا درج در یکی از روزنامه‌های کثیرالانتشار به عمل می‌آید و فاصله دعوت از روز انتشار تا تشکیل جلسه، حداقل ۱۰ روز و حداکثر ۴۰ روز خواهد بود.
    # دعوت به جلسات به عهده دبیرکل است و در صورت لزوم، به درخواست رئیس یا یک سوم اعضای موجود در ایران جلسات تشکیل می‌شود و دعوت برای تشکیل هر یک از جلسات مجمع عمومی یا شورای‌عالی به وسیله نامه خصوصی یا درج در یکی از روزنامه‌های کثیرالانتشار به عمل می‌آید و فاصله دعوت از روز انتشار تا تشکیل جلسه، حداقل ۱۰ روز و حداکثر ۴۰ روز خواهد بود.
    # قبول استعفا، عزل یا جای گزینی هر یک از اعضای شورای عالی با سید علی خامنه‌ای است.
    # قبول استعفا، عزل یا جای گزینی هر یک از اعضای شورای‌عالی با سید علی خامنه‌ای است.


    <br> ب) وظایف و اختیارات شورای عالی مجمع تقریب عبارت است از:
    ب) وظایف و اختیارات شورای‌عالی مجمع تقریب عبارت است از:


    # تصویب آیین‌نامه داخلی شورای عالی و آیین‌نامه‌های مجمع تقریب.
    # تصویب آیین‌نامه داخلی شورای عالی و آیین‌نامه‌های مجمع تقریب.
    خط ۱۲۰: خط ۱۱۸:
    # انتخاب سایر اعضای مجمع عمومی و انجام هرگونه تغییری در آنان.
    # انتخاب سایر اعضای مجمع عمومی و انجام هرگونه تغییری در آنان.
    # پیشنهاد هرگونه تغییری در اساسنامه مجمع تقریب به ولی امر مسلمین.
    # پیشنهاد هرگونه تغییری در اساسنامه مجمع تقریب به ولی امر مسلمین.
    # پیشنهاد یک نفر به‌عنوان دبیرکل مجمع تقریب به ولی امر مسلمین جهت تصویب.
    # پیشنهاد یک نفر به‌عنوان دبیرکل مجمع تقریب به ولی‌امر مسلمین جهت تصویب.
    # تصویب تأسیس مراکز، شعب و دفاتر نمایندگی مجمع تقریب در سراسر جهان.
    # تصویب تأسیس مراکز، شعب و دفاتر نمایندگی مجمع تقریب در سراسر جهان.
    # تشکیل کمیته‌های تخصصی، عنداللزوم.
    # تشکیل کمیته‌های تخصصی، عنداللزوم.
    خط ۱۳۱: خط ۱۲۹:
    # تصویب رؤسای شعب و نمایندگی‌های مجمع.
    # تصویب رؤسای شعب و نمایندگی‌های مجمع.


    ==== اعضای شورای عالی ====
    ==== فهرست اعضای سابق شورای‌عالی ====
    {| class="wikitable"
    {| class="wikitable"
    |-
    |-
    !ردیف!!نام و نام خانوادگی!!کشور!!سمت!!توضیحات
    !ردیف!!نام و نام خانوادگی!!کشور!!سمت!!توضیحات
    |-
    |-
    |۱||[[محمد علی تسخیری]]||[[ایران]]||رئیس شورا||دومین دبیرکل مجمع
    |۱||[[محمد واعظ زاده خراسانی]]||[[ایران]]||عضو||اولین دبیرکل مجمع
    |-
    |-
    |۲||[[محمد واعظ زاده خراسانی]]||ایران||عضو||اولین دبیرکل مجمع
    |۲||[[محمد علی تسخیری]]||ایران||دبیرکل||دومین دبیرکل مجمع
    |-
    |-
    |۳||[[عبدالکریم بی آزار شیرازی]]||ایران||عضو||--
    |۳||[[محسن اراکی]]||ایران||دبیرکل مجمع||سومین دبیرکل مجمع
    |-
    |-
    |۴||[[محمد اسحاق مدنی]]||ایران||نائب‌رئیس||--
    |۴||[[محمدحسن اختری]]||ایران||عضو||--
    |-
    |-
    |۵||[[سید حسن ربانی]]||ایران||عضو||--
    |۵||[[محمد اسحاق مدنی]]||ایران||نائب‌رئیس||--
    |-
    |-
    |۶||[[محسن اراکی]]||ایران||دبیرکل مجمع||سومین دبیرکل مجمع
    |۶||[[عبدالکریم بی آزار شیرازی]]||ایران||عضو||--
    |-
    |-
    |۷||[[محمود محمدی عراقی]]||ایران||بازرس||--
    |۷||[[محمود محمدی عراقی]]||ایران||بازرس||--
    |-
    |-
    |۸||[[محمدحسن اختری]]||ایران||عضو||--
    |۸||[[سید حسن ربانی]]||ایران||عضو||--
    |-
    |-
    |۹||حسینی شاهرودی||ایران||عضو||نمایندگی ولی‌فقیه در امور [[اهل‌سنت]] استان کردستان
    |۹||[[سید محمد حسینی شاهرودی]]||ایران||عضو||نمایندگی ولی‌فقیه در امور [[اهل‌سنت]] استان کردستان
    |-
    |-
    |۱۰||[[عباسعلی سلیمانی]]||ایران||عضو||نمایندگی ولی‌فقیه در امور اهل‌سنت استان سیستان و بلوچستان
    |۱۰||[[عباسعلی سلیمانی]]||ایران||عضو||نمایندگی ولی‌فقیه در امور اهل‌سنت استان سیستان و بلوچستان
    |-
    |-
    |۱۱||[[عبدالرحمن خدایی]] (شافعی)||ایران||عضو||یکی از نمایندگان اهل‌سنت استان کردستان در [[مجلس خبرگان رهبری]] به انتخاب شورای‌عالی
    |۱۱||[[عبدالرحمن خدایی]] ([[شافعی]])||ایران||عضو||یکی از نمایندگان اهل‌سنت استان کردستان در [[مجلس خبرگان رهبری]] به انتخاب شورای‌عالی
    |-
    |-
    |۱۲||[[علی احمد سلامی|نذیر احمد سلامی]]||ایران||عضو||یکی از نماینگان اهل‌سنت سیستان و بلوچستان در مجلس خبرگان رهبری به انتخاب شورای‌عالی
    |۱۲||[[علی احمد سلامی|نذیر احمد سلامی]]||ایران||عضو||یکی از نماینگان اهل‌سنت سیستان و بلوچستان در مجلس خبرگان رهبری به انتخاب شورای‌عالی
    خط ۱۶۴: خط ۱۶۲:
    |۱۴||[[ابوذر ابراهیمی ترکمان]]||ایران||عضو||رئیس [[سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی]]
    |۱۴||[[ابوذر ابراهیمی ترکمان]]||ایران||عضو||رئیس [[سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی]]
    |-
    |-
    |۱۵||سید علی قاضی عسگر||ایران||عضو||--
    |۱۵||[[سید علی قاضی عسکر|سیدعلی قاضی عسکر]]||ایران||عضو||--
    |-
    |-
    |۱۶||عبدالرحمن ملازهی||ایران||عضو||--
    |۱۶||[[عبدالرحمن ملازهی]]||ایران||عضو||--
    |-
    |-
    |۱۷||سیدهاشم حسینی بوشهری||ایران||عضو||مدیر حوزه‌های علمیه
    |۱۷||[[سیدهاشم حسینی بوشهری]]||ایران||عضو||مدیر حوزه‌های علمیه
    |-
    |-
    |۱۸||[[سید موسی موسوی قهدریجانی|سید موسی موسوی]]||ایران||عضو||نماینده سابق [[مقام معظم رهبری]] در کردستان و قائم‌مقام مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی اسلامی
    |۱۸||[[سید موسی موسوی قهدریجانی|سید موسی موسوی]]||ایران||عضو||نماینده سابق [[مقام معظم رهبری]] در کردستان و قائم‌مقام مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی
    |-
    |-
    |۱۹||[[ملا قادر قادری]]||ایران||عضو||امام‌جمعه پاوه
    |۱۹||[[ملا قادر قادری]]||ایران||عضو||امام‌جمعه پاوه
    خط ۱۷۸: خط ۱۷۶:
    |۲۱||عبدالصمد دامنی||ایران||عضو||امام‌جمعه ایرانشهر
    |۲۱||عبدالصمد دامنی||ایران||عضو||امام‌جمعه ایرانشهر
    |-
    |-
    |۲۲||سیدمهدی قریشی||ایران||عضو||امام‌جمعه ارومیه
    |۲۲||[[سیدمهدی قریشی]]||ایران||عضو||امام‌جمعه ارومیه
    |-
    |-
    |۲۳||جواد مروی||ایران||عضو||--
    |۲۳||[[سید ساجد علی نقوی|سید ساجد نقوی]]||[[پاکستان]]||عضو||--
    |-
    |-
    |۲۴||سید عمار حکیم||عراق||عضو||--
    |۲۴||[[سید عمار حکیم]]||[[عراق]]||عضو||--
    |-
    |-
    |۲۵||مهدی الصمیدعی||عراق||عضو||--
    |۲۵||مهدی الصمیدعی||[[عراق]]||عضو||--
    |-
    |-
    |۲۶||سید علی محمد النقوی||هند||عضو||--
    |۲۶||سیدعلی محمد النقوی||[[هند]]||عضو||--
    |-
    |-
    |۲۷||عقیل السراج||اندونزی||عضو||--
    |۲۷||[[سعید عقیل سراج|عقیل السراج]]||[[اندونزی]]||عضو||--
    |-
    |-
    |۲۸||جلال‌الدین رحمت||اندونزی||عضو||--
    |۲۸||[[جلال الدین رحمت]]||[[اندونزی]]||عضو||--
    |-
    |-
    |۲۹||احمد الزین||لبنان||عضو||--
    |۲۹||[[احمد الزین]]||[[لبنان]]||عضو||--
    |-
    |-
    |۳۰||سید علی فضل الله||لبنان||عضو||--
    |۳۰||سید علی فضل الله||[[لبنان]]||عضو||--
    |-
    |-
    |۳۱||عبدالرزاق القسوم||الجزایر||عضو||--
    |۳۱||[[عبدالرزاق قسوم|عبدالرزاق القسوم]]||[[الجزایر
    |الجزایر]]||عضو||--
    |-
    |-
    |۳۲||راویل عین الدین||روسیه||عضو||--
    |۳۲||[[راویل عین الدین]]||[[روسیه]]||عضو||--
    |-
    |-
    |۳۳||سید عبدالله النظام||سوریه||عضو||--
    |۳۳||سید عبدالله النظام||[[سوریه]]||عضو||--
    |-
    |-
    |۳۴||حسین المعتوق||کویت||عضو||--
    |۳۴||حسین المعتوق||[[کویت]]||عضو||--
    |-
    |-
    |۳۵||احمد بدرالدین الحسون||سوریه||عضو||--
    |۳۵||[[بدرالدین حسون|احمد بدرالدین الحسون]]||[[سوریه]]||عضو||--
    |-
    |-
    |۳۶||اصیل ترک||ترکیه||عضو||--
    |۳۶||[[اوغوز خان اصیل ترک|اصیل ترک]]||[[ترکیه]]||عضو||--
    |-
    |-
    |۳۷||موسی ایدین||ترکیه||عضو||--
    |۳۷||موسی ایدین||[[ترکیه]]||عضو||--
    |-
    |-
    |۳۸||عبدالغنی عاشور||مصر||عضو||--
    |۳۸||عبدالغنی عاشور||[[مصر]]||عضو||--
    |-
    |-
    |۳۹||جعفر عبدالسلام||مصر||عضو||--
    |۳۹||[[جعفرعبدالسلام]]||[[مصر]]||عضو||--
    |-
    |-
    |۴۰||[[محمد سلیم العوا]]||[[جمهوری عربی مصر|مصر]]||عضو||--
    |۴۰||[[محمد سلیم العوا]]||[[مصر]]||عضو||--
    |-
    |-
    |۴۱||محمد مکرم احمد||[[هند]]||عضو||--
    |۴۱||محمد مکرم احمد||[[هند]]||عضو||--
    |-
    |-
    |۴۲||علی دنیا||تانزانیا||عضو||--
    |۴۲||علی دنیا||[[تانزانیا]]||عضو||--
    |-
    |-
    |۴۳||یحیی الدیلمی||[[یمن]]||عضو||--
    |۴۳||یحیی الدیلمی||[[یمن]]||عضو||--
    خط ۲۲۸: خط ۲۲۷:
    |۴۶||عبدالهادی آونگ||[[مالزی]]||عضو||--
    |۴۶||عبدالهادی آونگ||[[مالزی]]||عضو||--
    |-
    |-
    |۴۷||[[احمد بن حمد الخلیلی]]||عمان||عضو||--
    |۴۷||[[احمد بن حمد الخلیلی]]||[[عمان]]||عضو||--
    |-
    |-
    |۴۸||عبدالرحیم علی||[[سودان]]||عضو||--
    |۴۸||عبدالرحیم علی||[[سودان]]||عضو||--
    خط ۲۳۸: خط ۲۳۷:
    |۵۱||[[حبیب الله حسام]]||[[افغانستان]]||عضو||--
    |۵۱||[[حبیب الله حسام]]||[[افغانستان]]||عضو||--
    |-
    |-
    |۵۲||ابراهیم زاکزاکی||[[نیجریه]]||عضو||--
    |۵۲||[[ابراهیم زکزاکی]]||[[نیجریه]]||عضو||--
    |-
    |-
    |۵۳||شکر پاشازاده||[[آذربایجان]]||عضو||--
    |۵۳||[[الله شکور پاشازاده]]||[[آذربایجان]]||عضو||--
    |-
    |-
    |۵۴||حمده سعید||[[تونس]]||عضو||--
    |۵۴||حمده سعید||[[تونس]]||عضو||--
    |-
    |-
    |۵۵||سید ساجد نقوی||[[پاکستان]]||عضو||--
    |}
     
    ==== فهرست اعضای کنونی شورای‌عالی ====
    {| class="wikitable"
    |-
    !ردیف!!نام و نام خانوادگی!!کشور!!سمت!!توضیحات
    |-
    |۱||[[ حمید شهریاری|دکتر حمید شهریاری]]||[[ایران]]||عضو||چهارمین دبیرکل مجمع
    |-
    |۲||[[محمد علی تسخیری]]||ایران||دبیرکل|| درگذشته و فعلا جایگزینی انتخاب نشده است.
    |-
    |۳||[[محسن اراکی]]||ایران||دبیرکل مجمع||سومین دبیرکل مجمع
    |-
    |۴||[[عباسعلی سلیمانی]]||ایران||عضو||درگذشته و فعلا جایگزینی انتخاب نشده است.
    |-
    |۵||[[محمد اسحاق مدنی]]||ایران||عضو||اهل‌سنت
    |-
    |۶||[[عبدالکریم بی آزار شیرازی]]||ایران||عضو||--
    |-
    |۷||[[محمود محمدی عراقی]]||ایران||عضو||--
    |-
    |۸||[[سید حسن ربانی]]||ایران||عضو||--
    |-
    |۹||[[سید محمد حسینی شاهرودی]]||ایران||عضو||نمایندگی ولی‌فقیه در امور [[اهل‌سنت]] استان کردستان
    |-
    |۱۰||[[رضا رمضانی گیلانی]]||ایران||عضو|| دبیرکل [[مجمع جهانی اهل‌بیت]] و نمایندۀ استان گیلان در [[مجلس خبرگان رهبری]]
    |-
    |۱۱|| [[مصطفی محامی]]||ایران||عضو||نمایندۀ ولی‌فقیه در استان سیستان و بلوچستان و امام‌جمعه شهر زاهدان
    |-
    |۱۲||[[علی احمد سلامی|نذیر احمد سلامی]]||ایران||عضو||یکی از نماینگان اهل‌سنت سیستان و بلوچستان در مجلس خبرگان رهبری به انتخاب شورای‌عالی
    |-
    |۱۳||[[محسن قمی]]||ایران||عضو||معاون بین‌الملل دفتر [[مقام معظم رهبری]]
    |-
    |۱۴||[[ابوذر ابراهیمی ترکمان]]||ایران||عضو||رئیس سابق [[سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی]]
    |-
    |۱۵||ابراهیم رازینی||ایران|| بازرس شورای‌عالی||--
    |-
    |۱۶||محمدحسن مهدوی‌مهر ||ایران||دبیر شورای‌عالی||--
    |-
    |۱۷||[[سید موسی موسوی قهدریجانی|سید موسی موسوی]]||ایران||عضو||نماینده سابق [[مقام معظم رهبری]] در کردستان و قائم‌مقام مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی
    |-
    |۱۸||[[سیدمهدی قریشی]]||ایران||عضو||امام‌جمعه ارومیه
    |-
    |۱۹||[[ملا قادر قادری]]||ایران||عضو||امام‌جمعه پاوه
    |-
    |۲۰||عبدالصمد دامنی ||ایران||عضو||امام‌جمعه ایرانشهر
    |-
    |۲۱||[[فائق رستمی]]||ایران||عضو||--
    |-
    |۲۲||سید ابراهیم فاضل حسینی||ایران||عضو||--
    |-
    |۲۳||سید ساجد نقوی||[[پاکستان]]||عضو||--
    |-
    |۲۴||[[سید عمار حکیم]]||[[عراق]]||عضو||--
    |-
    |۲۵||مهدی الصمیدعی||[[عراق]]||عضو||--
    |-
    |۲۶||سیدعلی محمد النقوی||[[هند]]||عضو||--
    |-
    |۲۷||[[سعید عقیل سراج]]||[[اندونزی]]||عضو||--
    |-
    |۲۸||[[جلال الدین رحمت]]||[[اندونزی]]||عضو||--
    |-
    |۲۹||[[احمد الزین]]||[[لبنان]]||عضو||--
    |-
    |۳۰||سید علی فضل الله||[[لبنان]]||عضو||--
    |-
    |۳۱||[[عبدالرزاق قسوم|عبدالرزاق القسوم]]||[[الجزایر
    |الجزایر]]||عضو||--
    |-
    |۳۲||[[راویل عین الدین]]||[[روسیه]]||عضو||--
    |-
    |۳۳||سید عبدالله النظام||[[سوریه]]||عضو||--
    |-
    |۳۴||حسین المعتوق||[[کویت]]||عضو||--
    |-
    |۳۵||[[بدرالدین حسون|احمد بدرالدین الحسون]]||[[سوریه]]||عضو||--
    |-
    |۳۶||[[اصیل ترک]]||[[ترکیه]]||عضو||درگذشته و فعلا جایگزینی انتخاب نشده است.
    |-
    |۳۷||موسی ایدین||[[ترکیه]]||عضو||--
    |-
    |۳۸||عبدالغنی عاشور||[[مصر]]||عضو||--
    |-
    |۳۹||[[الله شکور پاشازاده]]||[[آذربایجان]]||عضو||--
    |-
    |۴۰||[[محمد سلیم العوا]]||[[مصر]]||عضو||--
    |-
    |۴۱||حمده سعید||[[تونس]]||عضو||--
    |-
    |۴۲||علی دنیا||[[تانزانیا]]||عضو||--
    |-
    |۴۳||یحیی الدیلمی||[[یمن]]||عضو||--
    |-
    |۴۴||[[نعیم قاسم]]||[[لبنان]]||عضو||--
    |-
    |۴۵||[[محمد العاصی]]||[[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]]||عضو||--
    |-
    |۴۶||عبدالهادی آونگ||[[مالزی]]||عضو||--
    |-
    |۴۷||[[احمد بن حمد الخلیلی]]||[[عمان]]||عضو||--
    |-
    |۴۸||عبدالرحیم علی||[[سودان]]||عضو||--
    |-
    |۴۹||[[حبیب الله حسام]]||[[افغانستان]]||عضو||--
    |-
    |۵۰||مصطفی سیریج||[[بوسنی و هرزگوین]]||عضو||--
    |-
    |}
    |}


    === دبیرکل ===
    === دبیرکل ===
    دبیرکل مجمع، مسئول اجرایی و سخنگوی رسمی مجمع است که با پیشنهاد شورای عالی و حکم [[مقام معظم رهبری]] به مدت چهار سال انتخاب می‌شود<ref>معاونت فرهنگی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، اهداف، ساختار و فعالیت‌های مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، نشر:مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، چاپ ششم، 1389، صفحات 30-31</ref>
    دبیرکل مجمع، مسئول اجرایی و سخنگوی رسمی مجمع است که با پیشنهاد شورای عالی و حکم [[مقام معظم رهبری]] به مدت چهار سال انتخاب می‌شود<ref>همان، ص 30 - 31.</ref>.


    انتخاب دبیرکل از میان شخصیت‌های علمی ممتاز و فعال در عرصۀ [[تقریب مذاهب]] صورت می‌گیرد. [[آیت‌الله خامنه‌ای|آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای]]، [[محمد واعظ زاده خراسانی]] را به مدت ده سال به این سمت برگزید و پس از استعفای او [[محمدعلی تسخیری]] را به عنوان دبیرکل مجمع منصوب و تا سال ۱۳۹۱ وی عهده‌دار این مسئولیت بود و از این تاریخ تاسال 1398 [[محسن اراکی]] از به این سمت منصوب گردید. سپس در سال 1398 [[حمید شهریاری]] به‌عنوان دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی منصوب شد.
    انتخاب دبیرکل از میان شخصیت‌های علمی ممتاز و فعال در عرصۀ [[تقریب مذاهب]] صورت می‌گیرد. [[آیت‌الله خامنه‌ای|آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای]]، [[محمد واعظ زاده خراسانی]] را به مدت ده سال به این سمت برگزید و پس از استعفای او [[محمدعلی تسخیری]] را به‌عنوان دبیرکل مجمع منصوب و تا سال ۱۳۹۱ وی عهده‌دار این مسئولیت بود و از این تاریخ تاسال 1398 [[محسن اراکی]] از به این سمت منصوب گردید. سپس در سال 1398 [[حمید شهریاری]] به‌عنوان دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی منصوب شد.


    وظایف و اختیارات دبیرکل عبارت است از:
    وظایف و اختیارات دبیرکل عبارت است از:


    # پیشنهاد سیاست‌ها و برنامه‌های مجمع تقریب به شورای عالی.
    # پیشنهاد سیاست‌ها و برنامه‌های مجمع تقریب به شورای‌عالی.
    # مدیریت و نظارت بر کلیه فعالیت‌های اجرایی مجمع تقریب.
    # مدیریت و نظارت بر کلیه فعالیت‌های اجرایی مجمع تقریب.
    # دعوت به جلسات شورای عالی و مجمع عمومی و سایر جلسات عمومی.
    # دعوت به جلسات شورای‌عالی و مجمع عمومی و سایر جلسات عمومی.
    # تهیه و تدوین گزارش فعالیت‌های انجام شده و ارائه آن به شورای عالی و مجمع عمومی جهت ارزیابی.
    # تهیه و تدوین گزارش فعالیت‌های انجام شده و ارائه آن به شورای‌عالی و مجمع عمومی جهت ارزیابی.
    # تشکیل کمیته‌های موقت بر حسب ضرورت.
    # تشکیل کمیته‌های موقت بر حسب ضرورت.
    # انتصاب معاونان مجمع تقریب با اطلاع شورای عالی.
    # انتصاب معاونان مجمع تقریب با اطلاع شورای‌عالی.
    # انتصاب رؤسای نمایندگی‌های آن در داخل و خارج از کشور با تصویب شورای عالی و عزل یا قبول استعفای آنان.
    # انتصاب رؤسای نمایندگی‌های آن در داخل و خارج از کشور با تصویب شورای‌عالی و عزل یا قبول استعفای آنان.
    # پیشنهاد بودجه و هزینه‌های سالانه مجمع تقریب به شورای عالی و پیگیری آن از طریق مراجع ذی‌ربط.
    # پیشنهاد بودجه و هزینه‌های سالانه مجمع تقریب به شورای‌عالی و پیگیری آن از طریق مراجع ذی‌ربط.
    # امضای موافقتنامه‌ها، اسناد مالی، حقوقی و ثبتی و هرگونه تغییرات مربوط و استیفای حقوق مجمع.
    # امضای موافقتنامه‌ها، اسناد مالی، حقوقی و ثبتی و هرگونه تغییرات مربوط و استیفای حقوق مجمع.
    # انجام سایر امور محوله از سوی ولی امر مسلمین و شورای عالی.
    # انجام سایر امور محوله از سوی ولی‌امرمسلمین و شورای‌عالی.


    * دبیرکل می‌تواند بخشی از وظایف و اختیارات خود را به معاونان و مدیران تفویض نماید؛ به شرط این که مخل به وظایف و اختیارات اساسی دبیرکل نباشد.
    * دبیرکل می‌تواند بخشی از وظایف و اختیارات خود را به معاونان و مدیران تفویض نماید؛ به شرط این که مخل به وظایف و اختیارات اساسی دبیرکل نباشد.
    * دبیرکل سخنگوی مجمع تقریب بوده و در مقابل شورای عالی مسؤول و پاسخگوست.
    * دبیرکل سخنگوی مجمع تقریب بوده و در مقابل شورای‌عالی مسئول و پاسخگوست.


    === معاونت ها ===
    === معاونت‌ها ===


    # معاونت امور بین‌الملل
    # معاونت امور بین‌الملل.
    # معاونت امور فرهنگی
    # معاونت امور فرهنگی.
    # معاونت امور اجتماعی
    # معاونت امور اجتماعی.
    # معاونت امور ایران
    # معاونت امور ایران.
    # معاونت امور اجرایی و برنامه‌ریزی
    # معاونت امور اجرایی و برنامه‌ریزی.
    # معاونت امور راهبردی، دولت و مجلس
    # معاونت امور راهبردی، دولت و مجلس.


    == برگزاری کنفرانس‌های بین‌المللی وحدت اسلامی ==
    == برگزاری کنفرانس‌های بین‌المللی وحدت اسلامی ==
    این مجمع هر ساله از دوازدهم تا هفدهم ماه ربیع‌الاول قمری برگزار می‌شود (این هفته از سوی [[روح‌الله خمینی|سید روح‌الله خمینی]] بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران به عنوان هفته وحدت نام‌گذاری شده است).
    این «کنفرانس وحدت» هر ساله از دوازدهم تا هفدهم [[ربیع الاول|ماه ربیع‌الاول]]  در هفتۀ وحدت برگزار می‌شود. این هفته از سوی [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان '''هفتۀ وحدت''' نام‌گذاری شده است.


    == خبرها ==
    == خبرها ==
    مرتضی زید المحطوری استاد و محقق فقه زیدی و یکی از تشکیل دهندگان شورای مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی اسلامی در یمن و از علمای جنبش انصارالله در حمله داعش کشته‌شد.<ref>[https://www.farsnews.com/news/13940105000142/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D9%88-%D9%85%D9%88%D8%B3%D8%B3-%DA%A9%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D9%81%D9%82%D9%87-%D8%B2%DB%8C%D8%AF%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%85%D8%B0%D8%A7%D9%87%D8%A8-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%AA-%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D8%AF استاد و موسس کرسی فقه زیدی دانشگاه مذاهب اسلامی به شهادت رسید] خبرگزاری فارس</ref>
    ''مرتضی زید المحطوری'' استاد و محقق فقه زیدی و یکی از تشکیل دهندگان شورای مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی اسلامی در [[یمن]] و از علمای [[انصارالله|جنبش انصارالله]] در حملۀ [[داعش]] کشته‌ شد<ref>[https://www.farsnews.com/news/13940105000142/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D9%88-%D9%85%D9%88%D8%B3%D8%B3-%DA%A9%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D9%81%D9%82%D9%87-%D8%B2%DB%8C%D8%AF%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%85%D8%B0%D8%A7%D9%87%D8%A8-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%AA-%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D8%AF استاد و موسس کرسی فقه زیدی دانشگاه مذاهب اسلامی به شهادت رسید] خبرگزاری فارس.</ref>.


    == جستارهای وابسته ==
    == جستارهای وابسته ==
    خط ۳۰۰: خط ۴۰۶:


    == منابع ==
    == منابع ==
    {{منابع}}
    * [http://www.hawzah.net/fa/magart.html?MagazineID=0&MagazineNumberID=6775&MagazineArticleID=81029 تارنمای حوزه - معرفی کامل مجمع: تاریخچه، اساسنامه، استراتژی].
    * [http://www.hawzah.net/fa/magart.html?MagazineID=0&MagazineNumberID=6775&MagazineArticleID=81029 تارنمای حوزه - معرفی کامل مجمع: تاریخچه، اساسنامه، استراتژی]
    * [http://www.taghrib.com/ar تارنمای مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی (عربی)].
    * [http://www.taghrib.com/ar تارنمای مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی (عربی)]
    * [//ar.wikipedia.org/wiki/المجمع_العالمی_للتقریب_بین_المذاهب_الإسلامیة مشارکت کنندگان ویکی‌پدیای عربی].
    * [//ar.wikipedia.org/wiki/المجمع_العالمی_للتقریب_بین_المذاهب_الإسلامیة مشارکت کنندگان ویکی‌پدیای عربی]
    * [https://web.archive.org/web/20150430013202/http://taghrib.com/fa/ تارنمای مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی (فارسی)].
    * [https://web.archive.org/web/20150430013202/http://taghrib.com/fa/ تارنمای مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی (فارسی)]
    {{پایان منابع}}
     


    [[رده:مؤسسات]]  
    [[رده:سازمان‌ها و نهاد‌های بین‌المللی]]
    [[رده:سازمان‌های اسلامی]]
    [[رده:سازمان‌های اسلامی]]
    [[رده:ایران]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۱۶ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۱۹

    مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی
    Majmalogo.jpg
    مؤسسآیت‌الله‌العظمی سید علی حسینی خامنه‌ای
    مدیر فعلیحمید شهریاری
    مدیران سابق
    اهدافتقریب بین مذاهب اسلامی
    وبگاهtaqrib.ir

    مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در سال ۱۳۶۹ هجری شمسی به دستور رهبر انقلاب و با هدف ایجاد تقریب بین دیدگاه‌های مذاهب مختلف اسلامی و نیز ایجاد اتحاد میان پیروان آن مذاهب برای رسیدن به هدف‌گذاری «امت واحده» تشکیل شد. این مجمع تا کنون چهار دبیرکل داشته است که دبیرکل کنونی‌اش حمید شهریاری است.

    ریشۀ تقریب مذاهب اسلامی

    تقریب مذاهب اسلامی اصطلاحی است مربوط به دوران معاصر به معنای تلاش علمای اسلام برای نزدیک کردن و رفع اختلافات پیروان مذاهب اسلامی به ویژه شیعیان و اهل‌سنت.

    سید جمال‌الدین اسد‌آبادی در اوایل سده چهاردهم موضوع اتحاد اسلام را در مقالاتش در مجله عربی زبان عروة الوثقی، مطرح و اندیشه‌های خود را با استفاده از حمایت مسئولان کشورهای اسلامی تشریح می‌کرد. در ۱۳۱۷ شمسی، محمدتقی قمی از ایران به مصر مهاجرت کرد و در قاهره «دارالتقریب بین المذاهب الاسلامیة» را تشکیل داد. مهم‌ترین دستاورد دارالتقریب پی‌ریزی راه‌های عملی اتحاد مسلمانان بود و محل گردهمایی دانشمندان و روحانیان شیعه و سنی شد. صدور فتوای محمود شلتوت در هفدهم ربیع‌الاول ۱۳۷۸ قمری، مبنی بر جواز پیروی از مذهب شیعه امامیه همانند چهار مذهب فقهی اهل‌سنت، بزرگ‌ترین اقدام عملی در راه تقریب به‌شمار می‌آید[۱].

    در ۱۳۶۹ شمسی به ابتکار آیت‌الله‌العظمی سید علی حسینی خامنه‌ای «مجمع تقریب بین مذاهب اسلامی» تأسیس شد. این مجمع عهده‌دار تلاش‌های تقریبی در جهان اسلام است و همه ساله با شرکت اندیشمندان اسلامی در ایران یا دیگر کشورهای اسلامی همایش‌های وحدت برگزار می‌کند[۲].

    مفاهیم کلیدی تقریب مذاهب اسلامی

    تعریف واژۀ تقریب

    از نظر مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، تقریب عبارت است از نزدیک‌شدن پیروان مذاهب اسلامی برای شناخت یکدیگر به‌منظور دست‌یابی به اخوت دینی براساس اصول مسلم و مشترکات اسلامی.

    و در کتاب‌های لغت آمده‌ است: «قرُب الشیٔ یقرُبُ قرباً و قرباناً»؛ نزدیک شده و آن چیز نزدیک است و «تَقَربَ الله تقرباً و تقراباً و اقتربَ و قاربَه»؛ یعنی که از او (آن) دور نشد. بنابراین، قرب (نزدیکی) عکس بُعد (دوری) است و تقارب (نزدیک شدن به یکدیگر) ضد تباعد (دوری جستن از یکدیگر) است[۳].

    در اصطلاح تقریب مذاهب اسلامی کوششی جدی برای تحکیم روابط میان پیروان این مذاهب از راه درک اختلاف‌های موجود میان خود و زدودن پیامدهای منفی این اختلافات و نه اصل اختلاف‌هاست[۴].

    تعریف واژۀ وحدت اسلامی

    «وحدت اسلامی» عبارت است از همکاری و تعاون پیروان مذاهب اسلامی بر اساس اصول مسلّم و مشترک اسلامی و اتخاذ موضوع واحد برای تحقق اهداف و مصالح عالیه امت اسلامی و موضع‌گیری واحد در برابر دشمنان اسلام و احترام به التزام قبلی و عملی هر یک از مسلمانان به مذهب خود. «دستیابی به وحدت اسلامی در شرایط مطلوب منتهی به همکاری دولت‌ها و ملت‌های اسلامی در عرصه‌های دینی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی با ایجاد ساختارهای مناسبی خواهد شد».

    تعریف واژۀ مذاهب اسلامی

    مقصود از مذاهب اسلامی آن دسته از از مکاتب فقهی معروف اسلامی هستند که دارای نظام اجتهادی منسجم و مستند به کتاب و سنت می‌باشد. از نظر مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، این مذاهب فقهی به رسمیت شناخته شده عبارتند از: مذهب حنفی، شافعی، مالکی و حنبلی از اهل‌سنت و مذهب اثنی عشری و زیدیه از شیعه؛ و مذهب اباضیه _البته مذاهبی هستند که یا پیرو ندارند یا یکی از مذاهب مذکور، مندرج می‌باشند یا به شکل آرای فردی که مقید به مذهب معیّنی نیستند عمل می‌کنند_.

    مبانی تقریب

    حرکت تقریب بین مذاهب بر مبانی و اصولی کلی استوار است که مهم‌ترین آنها عبارت است از:

    1. قرآن کریم و سنت شریف نبوی، دو منبع اساسی برای شریعت اسلام هستند و تمام مذاهب اسلامی در این دو اصل مشترک‌اند و حجیت سایر منابع در گرو استناد به‌ این دو منبع اصلی است.
    2. ایمان به اصول و ارکان زیر ملاک اسلامیت است:
    1. مشروعیت اجتهاد و آزادی بحث: اسلام با به رسمیت شناختن اجتهاد در چهارچوب منابع اصلی اسلامی اختلافات فکری را پذیرفته‌است. مسلمانان باید اختلافات اجتهادی را امری طبیعی قلمداد کنند و به رأی دیگران احترام بگذارند.
    2. وحدت اسلامی یکی از ویژگی‌های امت اسلامی در قرآن مجید و از اصول بسیار مهم آن است. این اصل در موارد تزاحم با اصول دارای اهمیت کمتر بر آنان مقدم می‌شود.
    3. اصل برادری اسلامی مبنایی کلی برای تعامل بین مسلمانان است[۵].

    زمینه‌های تقریب در بین مسلمانان

    زمینه‌های تقریب مذاهب اسلامی، تمام ابعاد زندگی پیروان این مذاهب در بر می‌گیرد. از آن جمله است: اعتقادات، فقه و قواعد آن، اخلاق و فرهنگ اسلامی، تاریخ، موضع‌گیری‌های سیاسی امت اسلامی[۶].

    با توجه به زمینه‌های وحدت در اصول اعتقادی مسلمانان همچون اعتقاد به توحید، نبوت، معاد، نماز، روزه، دارا بودن قبله و کتاب واحد و بسیاری از اصول دیگر دینی و نیز سنت پیامبر و روش ائمه شیعه در دعوت به اتحاد و سفارش به پرهیز از جدال و اختلاف با برادران دینی، و توجه و هشیاری علما و سیاستمداران کشورهای اسلامی به ضرورت این امر، می‌توان امیدوار بود که‌ این اندیشه به بار بنشیند و از تفرقه و اختلاف کشورهای اسلامی بکاهد.

    ترویج فرهنگ و اخلاق تقریب، محور قراردادن قرآن به‌عنوان متنی قطعی و مسلّم برای همۀ مسلمانان، جداکردن مواضع سیاسی و فکری از احکام فقهی و نیز جداکردن احکام فقهی از مواضع اعتقادی، گسترش و تعمیق مباحثات فقهی و کلامی و تفسیری و حدیثی، همراه با تضارب آرا و افکار در محیطی آرام و به‌دور از تشنجات حاصل از دخالت مغرضان، در تحقق تقریب بین مذاهب اسلامی تأثیر بسیار دارد[۷].

    بیانیه مجمع

    مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، مؤسسه‌ای اسلامی مردم نهاد، علمی، فرهنگی، بین‌المللی، و دارای شخصیت حقوقی مستقل، غیردولتی و غیرانتفاعی است که به منظور سیاستگذاری، برنامه‌ریزی و فعالیت برای تقریب میان پیروان مذاهب اسلامی ایجاد شده‌ است. مجمع التقریب، تمدن نوین اسلامی، احیای امت واحده و دست‌یابی به سهمی مناسب در هندسۀ قدرت و نظام جهانی را آرمان مشترک همۀ ملل مسلمان دانسته و در این مسیر معتقد به سرنوشت مشترک و تفکیک‌ناپذیر مذاهب اسلامی بوده و اتحاد مسلمانان را تنها راه صیانت از امت اسلام و دست‌یابی به آرمان مشترک آن تلقی می‌کند.

    مجمع التقریب برای تحقق وحدت عملی مسلمانان، استفاده بهینه از ظرفیت مذاهب اسلامی، تعامل سازنده و تشریک مساعی ملل مسلمان در عرصه‌های فرهنگی، علمی، اقتصادی و سیاسی را سرلوحه کار خود قرارداده است و از طریق رصد تحولات تقریب، توسعهٔ دیپلماسی وحدت، گسترش ارتباط با متفکران، عالمان، نهادها و جریان‌های تقریب‌گرا و مصلح، تشکیل حلقه‌های گفتگوی بین مذاهب، توسعه جماعات تقریب، ایجاد ائتلاف‌ها و تشکل‌های مشترک، ایجاد رسانه‌های تقریبی عمل مشترک برای مسائل مشترک، و سایر اقدامات مؤثر و وحدت بخش، جهت تحقق این هدف، تلاش می‌کند.

    مجمع التقریب، اعتصام به قرآن و سیره نبوی، تمرکز بر منافع و مصالح مشترک، اتکا بر اشتراکات فراوان و پذیرش تفاوت‌های فی‌مابین مذاهب اسلامی را زمینه‌ساز تقریب می‌داند و برای تعامل پیروان بین مذاهب اسلامی، بدنبال ارتقای شناخت و تفاهم، گسترش احترام به مذاهب، مدارا، اخوت، تعاون اسلامی و رفع موانع تقریب میان آنان است. مجمع التقریب در جهت توانمندسازی و همبستگی مسلمانان در حمایت از ملل مظلوم به ویژه مردم فلسطین و مقابله با توطئه‌های دشمنان، به ارتقای خود باوری، بیداری و مقاومت اسلامی آنان، در مبارزه با استکبار، صهیونیسم، و جریان‌های تفرقه‌افکن، افراطی و تکفیری می‌پردازد.

    مجمع التقریب به‌عنوان مهمترین نهاد تخصصی تقریب، رسالت الهی خود را بر پایهٔ آموزه‌های قرآن، سنت و عترت نبوی، تدابیر و اندیشه‌های عالمان، مصلحان و متفکران مسلمان و خرد جمعی اعضای مجمع عمومی و پایبندی به اصول اخلاق اسلامی انجام می‌دهد و در این مسیر از همکاری نهادها و مؤسسات تقریبی، حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌های جهان اسلام، ظرفیت جماعات تقریب در کشورهای مختلف و پشتوانۀ ارزشمند چند دهه تجربه، اعتبار، و روابط گسترده و نزدیک با شخصیت‌های تقریبی، در دنیای اسلام برخوردار می‌باشد و به‌عنوان نهادی فراملی، دانش‌محور، آینده‌پرداز، هوشمند و خلاق با مدیریت علمی و تلاش مؤمنانه و صادقانهٔ مدیران و نیروی انسانی خوش‌فکر، کارآمد و مدبر، در پی انجام مأموریت محوله می‌باشد[۸].

    رسالت مجمع

    رسالت مجمع جهانی تقریب عبارت است از: «ارتقای سطح آشنایی و آگاهی و تعمیق و تفاهم بین پیروان مذاهب اسلامی و تقویت مذاهب اسلامی و تقویت احترام متقابل و تحکیم رشته‌های اخوت در بین مسلمانان بدون هیچ گونه تمایزی از لحاظ تعلقات فرقه‌ای، قومی یا ملی آنان به منظور رسیدن به امت واحده»[۹].

    ارزش‌های بنیادین مجمع

    • همکاری همه‌جانبه در موارد مورد اتفاق مسلمانان.
    • موضع‌گیری هماهنگ و واحد در برابر دشمنان اسلام.
    • پرهیز از نسبت‌دادن کفر، فسق و بدعت به یکدیگر.
    • برخورد محترمانه در امور اختلافی.
    • آزادی اختیار مذهب.
    • آزادی عمل به احکام شخصیه.
    • حل اختلافات از طریق گفتگوی سالم و رعایت آداب آن.

    ارکان مجمع

    1. مجمع عمومی.
    2. شورای‌عالی.
    3. دبیرکل.

    مجمع عمومی

    اعضای مجمع عمومی از میان کسانی که موافق فکر تقریب مذاهب اسلامی‌ باشند توسط شورای‌عالی برای مدت شش سال انتخاب می‌شوند. ماده دهم: اجلاس عادی مجمع عمومی هر دو سال یک بار خواهد بود. در صورت ضرورت، اجلاسیه‌های فوق‌العاده مجمع عمومی با تصویب شورای‌عالی تشکیل می‌شود. اجلاس مجمع عمومی با حضور اکثریت کل اعضا رسمیت می‌یابد و اعتبار مصوبات با نظر اکثریت حاضر در اجلاس خواهد بود[۱۰].

    • وظایف و اختیارات مجمع عمومی عبارت است از:
    1. تصویب آیین‌نامه داخلی مجمع عمومی.
    2. بررسی و اظهار نظر در مورد گزارش دبیرکل از فعالیت‌های انجام شده.
    3. بررسی و تصمیم‌گیری دربارۀ مسائل ارجاعی از طرف شورای‌عالی.
    4. بررسی مسائل و مشکلات کلی جوامع اسلامی و ارائه راه حل‌ها.

    شورای عالی

    الف) اعضای این شورا توسط سید علی خامنه‌ای برای مدت ۶ سال منصوب می‌شوند[۱۱].

    • دبیرکل، عضو شورای‌عالی خواهد بود.
    • هر یک از اعضای شورا، عضو مجمع عمومی مجمع تقریب نیز هستند.
    • انتصاب مجدد اعضای شورای‌عالی بلامانع است.
    1. شورای‌عالی در برابر سید علی خامنه‌ای در حدود اختیارات و مسئولیت‌های محوله، مسئول و پاسخگوست.
    2. تعداد اعضای شورای‌عالی حداقل ۱۵ نفر و حداکثر ۲۱ نفر است.
    3. با تصویب اکثریت اعضای شورای‌عالی دو نفر از اعضا به‌عنوان رئیس و نایب‌رئیس به مدت دو سال انتخاب خواهند شد.
    4. جلسات شورای‌عالی با حضور اکثریت اعضای موجود در ایران رسمیت پیدا می‌کند و مصوبات آنان با اکثریت حاضران معتبر است.
    5. دعوت به جلسات به عهده دبیرکل است و در صورت لزوم، به درخواست رئیس یا یک سوم اعضای موجود در ایران جلسات تشکیل می‌شود و دعوت برای تشکیل هر یک از جلسات مجمع عمومی یا شورای‌عالی به وسیله نامه خصوصی یا درج در یکی از روزنامه‌های کثیرالانتشار به عمل می‌آید و فاصله دعوت از روز انتشار تا تشکیل جلسه، حداقل ۱۰ روز و حداکثر ۴۰ روز خواهد بود.
    6. قبول استعفا، عزل یا جای گزینی هر یک از اعضای شورای‌عالی با سید علی خامنه‌ای است.

    ب) وظایف و اختیارات شورای‌عالی مجمع تقریب عبارت است از:

    1. تصویب آیین‌نامه داخلی شورای عالی و آیین‌نامه‌های مجمع تقریب.
    2. تصویب سیاست‌ها و برنامه‌های مجمع تقریب.
    3. انتخاب سایر اعضای مجمع عمومی و انجام هرگونه تغییری در آنان.
    4. پیشنهاد هرگونه تغییری در اساسنامه مجمع تقریب به ولی امر مسلمین.
    5. پیشنهاد یک نفر به‌عنوان دبیرکل مجمع تقریب به ولی‌امر مسلمین جهت تصویب.
    6. تصویب تأسیس مراکز، شعب و دفاتر نمایندگی مجمع تقریب در سراسر جهان.
    7. تشکیل کمیته‌های تخصصی، عنداللزوم.
    8. تصویب تشکیلات مجمع تقریب.
    9. تصویب بودجه و هزینه‌های سالانه مجمع تقریب و پیشنهاد آن به دولت بر اساس نیاز مجمع.
    10. اهتمام در تأمین نیازهای مالی مجمع تقریب.
    11. نظارت بر حسن اجرای فعالیت‌های مجمع تقریب.
    12. بازرسی از نحوه فعالیت‌های مجمع تقریب.
    13. پیگیری اجرای مصوبات مجمع عمومی.
    14. تصویب رؤسای شعب و نمایندگی‌های مجمع.

    فهرست اعضای سابق شورای‌عالی

    ردیف نام و نام خانوادگی کشور سمت توضیحات
    ۱ محمد واعظ زاده خراسانی ایران عضو اولین دبیرکل مجمع
    ۲ محمد علی تسخیری ایران دبیرکل دومین دبیرکل مجمع
    ۳ محسن اراکی ایران دبیرکل مجمع سومین دبیرکل مجمع
    ۴ محمدحسن اختری ایران عضو --
    ۵ محمد اسحاق مدنی ایران نائب‌رئیس --
    ۶ عبدالکریم بی آزار شیرازی ایران عضو --
    ۷ محمود محمدی عراقی ایران بازرس --
    ۸ سید حسن ربانی ایران عضو --
    ۹ سید محمد حسینی شاهرودی ایران عضو نمایندگی ولی‌فقیه در امور اهل‌سنت استان کردستان
    ۱۰ عباسعلی سلیمانی ایران عضو نمایندگی ولی‌فقیه در امور اهل‌سنت استان سیستان و بلوچستان
    ۱۱ عبدالرحمن خدایی (شافعی) ایران عضو یکی از نمایندگان اهل‌سنت استان کردستان در مجلس خبرگان رهبری به انتخاب شورای‌عالی
    ۱۲ نذیر احمد سلامی ایران عضو یکی از نماینگان اهل‌سنت سیستان و بلوچستان در مجلس خبرگان رهبری به انتخاب شورای‌عالی
    ۱۳ محسن قمی ایران عضو معاون بین‌الملل دفتر مقام معظم رهبری
    ۱۴ ابوذر ابراهیمی ترکمان ایران عضو رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی
    ۱۵ سیدعلی قاضی عسکر ایران عضو --
    ۱۶ عبدالرحمن ملازهی ایران عضو --
    ۱۷ سیدهاشم حسینی بوشهری ایران عضو مدیر حوزه‌های علمیه
    ۱۸ سید موسی موسوی ایران عضو نماینده سابق مقام معظم رهبری در کردستان و قائم‌مقام مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی
    ۱۹ ملا قادر قادری ایران عضو امام‌جمعه پاوه
    ۲۰ سید ابراهیم فاضل حسینی ایران عضو مدیر مدرسه و امام‌جمعه اهل‌سنت مشهد
    ۲۱ عبدالصمد دامنی ایران عضو امام‌جمعه ایرانشهر
    ۲۲ سیدمهدی قریشی ایران عضو امام‌جمعه ارومیه
    ۲۳ سید ساجد نقوی پاکستان عضو --
    ۲۴ سید عمار حکیم عراق عضو --
    ۲۵ مهدی الصمیدعی عراق عضو --
    ۲۶ سیدعلی محمد النقوی هند عضو --
    ۲۷ عقیل السراج اندونزی عضو --
    ۲۸ جلال الدین رحمت اندونزی عضو --
    ۲۹ احمد الزین لبنان عضو --
    ۳۰ سید علی فضل الله لبنان عضو --
    ۳۱ عبدالرزاق القسوم [[الجزایر الجزایر]] عضو --
    ۳۲ راویل عین الدین روسیه عضو --
    ۳۳ سید عبدالله النظام سوریه عضو --
    ۳۴ حسین المعتوق کویت عضو --
    ۳۵ احمد بدرالدین الحسون سوریه عضو --
    ۳۶ اصیل ترک ترکیه عضو --
    ۳۷ موسی ایدین ترکیه عضو --
    ۳۸ عبدالغنی عاشور مصر عضو --
    ۳۹ جعفرعبدالسلام مصر عضو --
    ۴۰ محمد سلیم العوا مصر عضو --
    ۴۱ محمد مکرم احمد هند عضو --
    ۴۲ علی دنیا تانزانیا عضو --
    ۴۳ یحیی الدیلمی یمن عضو --
    ۴۴ نعیم قاسم لبنان عضو --
    ۴۵ محمد العاصی آمریکا عضو --
    ۴۶ عبدالهادی آونگ مالزی عضو --
    ۴۷ احمد بن حمد الخلیلی عمان عضو --
    ۴۸ عبدالرحیم علی سودان عضو --
    ۴۹ محمدآصف محسنی افغانستان عضو --
    ۵۰ مصطفی سیریج بوسنی و هرزگوین عضو --
    ۵۱ حبیب الله حسام افغانستان عضو --
    ۵۲ ابراهیم زکزاکی نیجریه عضو --
    ۵۳ الله شکور پاشازاده آذربایجان عضو --
    ۵۴ حمده سعید تونس عضو --

    فهرست اعضای کنونی شورای‌عالی

    ردیف نام و نام خانوادگی کشور سمت توضیحات
    ۱ دکتر حمید شهریاری ایران عضو چهارمین دبیرکل مجمع
    ۲ محمد علی تسخیری ایران دبیرکل درگذشته و فعلا جایگزینی انتخاب نشده است.
    ۳ محسن اراکی ایران دبیرکل مجمع سومین دبیرکل مجمع
    ۴ عباسعلی سلیمانی ایران عضو درگذشته و فعلا جایگزینی انتخاب نشده است.
    ۵ محمد اسحاق مدنی ایران عضو اهل‌سنت
    ۶ عبدالکریم بی آزار شیرازی ایران عضو --
    ۷ محمود محمدی عراقی ایران عضو --
    ۸ سید حسن ربانی ایران عضو --
    ۹ سید محمد حسینی شاهرودی ایران عضو نمایندگی ولی‌فقیه در امور اهل‌سنت استان کردستان
    ۱۰ رضا رمضانی گیلانی ایران عضو دبیرکل مجمع جهانی اهل‌بیت و نمایندۀ استان گیلان در مجلس خبرگان رهبری
    ۱۱ مصطفی محامی ایران عضو نمایندۀ ولی‌فقیه در استان سیستان و بلوچستان و امام‌جمعه شهر زاهدان
    ۱۲ نذیر احمد سلامی ایران عضو یکی از نماینگان اهل‌سنت سیستان و بلوچستان در مجلس خبرگان رهبری به انتخاب شورای‌عالی
    ۱۳ محسن قمی ایران عضو معاون بین‌الملل دفتر مقام معظم رهبری
    ۱۴ ابوذر ابراهیمی ترکمان ایران عضو رئیس سابق سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی
    ۱۵ ابراهیم رازینی ایران بازرس شورای‌عالی --
    ۱۶ محمدحسن مهدوی‌مهر ایران دبیر شورای‌عالی --
    ۱۷ سید موسی موسوی ایران عضو نماینده سابق مقام معظم رهبری در کردستان و قائم‌مقام مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی
    ۱۸ سیدمهدی قریشی ایران عضو امام‌جمعه ارومیه
    ۱۹ ملا قادر قادری ایران عضو امام‌جمعه پاوه
    ۲۰ عبدالصمد دامنی ایران عضو امام‌جمعه ایرانشهر
    ۲۱ فائق رستمی ایران عضو --
    ۲۲ سید ابراهیم فاضل حسینی ایران عضو --
    ۲۳ سید ساجد نقوی پاکستان عضو --
    ۲۴ سید عمار حکیم عراق عضو --
    ۲۵ مهدی الصمیدعی عراق عضو --
    ۲۶ سیدعلی محمد النقوی هند عضو --
    ۲۷ سعید عقیل سراج اندونزی عضو --
    ۲۸ جلال الدین رحمت اندونزی عضو --
    ۲۹ احمد الزین لبنان عضو --
    ۳۰ سید علی فضل الله لبنان عضو --
    ۳۱ عبدالرزاق القسوم [[الجزایر الجزایر]] عضو --
    ۳۲ راویل عین الدین روسیه عضو --
    ۳۳ سید عبدالله النظام سوریه عضو --
    ۳۴ حسین المعتوق کویت عضو --
    ۳۵ احمد بدرالدین الحسون سوریه عضو --
    ۳۶ اصیل ترک ترکیه عضو درگذشته و فعلا جایگزینی انتخاب نشده است.
    ۳۷ موسی ایدین ترکیه عضو --
    ۳۸ عبدالغنی عاشور مصر عضو --
    ۳۹ الله شکور پاشازاده آذربایجان عضو --
    ۴۰ محمد سلیم العوا مصر عضو --
    ۴۱ حمده سعید تونس عضو --
    ۴۲ علی دنیا تانزانیا عضو --
    ۴۳ یحیی الدیلمی یمن عضو --
    ۴۴ نعیم قاسم لبنان عضو --
    ۴۵ محمد العاصی آمریکا عضو --
    ۴۶ عبدالهادی آونگ مالزی عضو --
    ۴۷ احمد بن حمد الخلیلی عمان عضو --
    ۴۸ عبدالرحیم علی سودان عضو --
    ۴۹ حبیب الله حسام افغانستان عضو --
    ۵۰ مصطفی سیریج بوسنی و هرزگوین عضو --

    دبیرکل

    دبیرکل مجمع، مسئول اجرایی و سخنگوی رسمی مجمع است که با پیشنهاد شورای عالی و حکم مقام معظم رهبری به مدت چهار سال انتخاب می‌شود[۱۲].

    انتخاب دبیرکل از میان شخصیت‌های علمی ممتاز و فعال در عرصۀ تقریب مذاهب صورت می‌گیرد. آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای، محمد واعظ زاده خراسانی را به مدت ده سال به این سمت برگزید و پس از استعفای او محمدعلی تسخیری را به‌عنوان دبیرکل مجمع منصوب و تا سال ۱۳۹۱ وی عهده‌دار این مسئولیت بود و از این تاریخ تاسال 1398 محسن اراکی از به این سمت منصوب گردید. سپس در سال 1398 حمید شهریاری به‌عنوان دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی منصوب شد.

    وظایف و اختیارات دبیرکل عبارت است از:

    1. پیشنهاد سیاست‌ها و برنامه‌های مجمع تقریب به شورای‌عالی.
    2. مدیریت و نظارت بر کلیه فعالیت‌های اجرایی مجمع تقریب.
    3. دعوت به جلسات شورای‌عالی و مجمع عمومی و سایر جلسات عمومی.
    4. تهیه و تدوین گزارش فعالیت‌های انجام شده و ارائه آن به شورای‌عالی و مجمع عمومی جهت ارزیابی.
    5. تشکیل کمیته‌های موقت بر حسب ضرورت.
    6. انتصاب معاونان مجمع تقریب با اطلاع شورای‌عالی.
    7. انتصاب رؤسای نمایندگی‌های آن در داخل و خارج از کشور با تصویب شورای‌عالی و عزل یا قبول استعفای آنان.
    8. پیشنهاد بودجه و هزینه‌های سالانه مجمع تقریب به شورای‌عالی و پیگیری آن از طریق مراجع ذی‌ربط.
    9. امضای موافقتنامه‌ها، اسناد مالی، حقوقی و ثبتی و هرگونه تغییرات مربوط و استیفای حقوق مجمع.
    10. انجام سایر امور محوله از سوی ولی‌امرمسلمین و شورای‌عالی.
    • دبیرکل می‌تواند بخشی از وظایف و اختیارات خود را به معاونان و مدیران تفویض نماید؛ به شرط این که مخل به وظایف و اختیارات اساسی دبیرکل نباشد.
    • دبیرکل سخنگوی مجمع تقریب بوده و در مقابل شورای‌عالی مسئول و پاسخگوست.

    معاونت‌ها

    1. معاونت امور بین‌الملل.
    2. معاونت امور فرهنگی.
    3. معاونت امور اجتماعی.
    4. معاونت امور ایران.
    5. معاونت امور اجرایی و برنامه‌ریزی.
    6. معاونت امور راهبردی، دولت و مجلس.

    برگزاری کنفرانس‌های بین‌المللی وحدت اسلامی

    این «کنفرانس وحدت» هر ساله از دوازدهم تا هفدهم ماه ربیع‌الاول در هفتۀ وحدت برگزار می‌شود. این هفته از سوی امام خمینی بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان هفتۀ وحدت نام‌گذاری شده است.

    خبرها

    مرتضی زید المحطوری استاد و محقق فقه زیدی و یکی از تشکیل دهندگان شورای مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی اسلامی در یمن و از علمای جنبش انصارالله در حملۀ داعش کشته‌ شد[۱۳].

    جستارهای وابسته

    پیوند به بیرون

    پانویس

    1. ↑ سید هادی خسروشاهی؛ سرگذشت تقریب؛ نشر: مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی؛ ۱۳۸۹، ص ۳۳-۳۷.
    2. ↑ معاونت فرهنگی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی؛ اهداف، ساختار و فعالیت‌های مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی؛ نشر: مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی؛ 1389، ص 43-44-45-46.
    3. ↑ سید هادی خسروشاهی؛ سرگذشت تقریب؛ نشر: مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی؛ ۱۳۸۹، ص ۲۱.
    4. ↑ همان، ص ۲۲.
    5. ↑ معاونت فرهنگی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی؛ معرفی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی؛ نشر: مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، ۱۳۸۷؛ ص ۱۹.
    6. ↑ همان.
    7. ↑ محمدباقر حکیم؛ وحدت اسلامی از دیدگاه قرآن و سنت؛ ترجمۀ عبدالهادی فقهی‌زاده، تهران ۱۳۷۷ ش؛ ص 194 - 199.
    8. ↑ راهبرد و چشم‌انداز مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در افق 1414؛ معاونت امور راهبردی دولت و مجلس، 1394 ش.
    9. ↑ معاونت فرهنگی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی؛ معرفی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی؛ نشر:مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی؛ ۱۳۸۷ ش؛ ص ۲۰.
    10. ↑ همان، ص 27.
    11. ↑ همان، ص 27 - 28.
    12. ↑ همان، ص 30 - 31.
    13. ↑ استاد و موسس کرسی فقه زیدی دانشگاه مذاهب اسلامی به شهادت رسید خبرگزاری فارس.

    منابع

    برگرفته از «https://fa.wikivahdat.com/w/index.php?title=مجمع_جهانی_تقریب_مذاهب_اسلامی&oldid=216989»