مصطفی اسماعیل
مصطفی اسماعیل متولد 27 خرداد 1284 شمسی (۱۷ ژوئن ۱۹۰۵) – از مشاهیر و نوابغ علم قرائت قرآن در جهان اسلام و اهل مصر بود که از او به عنوان ملک القراء و یکی از بزرگترین قاریان تاریخ جهان نام میبرند. ایشان کلام خدا را با آهنگی بسیار لطیف و دلنشین و با الحانی منطبق با معانی و مفاهیم الهی تلاوت میکرد. تلاوتهای مرحوم استاد مصطفی اسماعیل تا اعماق جان انسان رسوخ نموده و مستمع را به اندیشیدن در آیات الهی قرآن و پند و عبرت گرفتن از کلام پروردگار متعال ترغیب میکند. استاد به کلیه قراءات سبعه و راویان قراء تسلط و چیرگی خاصی داشت و با قرائت گوناگون قرآن کریم را تلاوت مینمود، اما اکثراً به قرائت و روش مصری به تلاوت آیات مبادرت میورزید. همچنین او به تمامی مقامات و الحان قرآنی مهارت و استادی وافری داشت بطوری که اهل فن او را یگانه مقری قرآن میدانند. بسیاری در قرائت قرآن از نحوۀ صوت او تقلید میکنند.
ولادت
مصطفی محمد المرسی ابراهیم اسماعیل مشهور به شیخ مصطفی اسماعیل، روز ۱۷ ژوئن ۱۹۰۵ در روستای میت غزال، واقع در استان غربیه، مصر متولد شد.
تحصیلات و یادگیری قرآن
از سنین کودکی و با تشویق و نظارت پدربزرگش در مکتبخانۀ روستا شروع به حفظ قرآن کرده و پیش از ۱۲ سالگی حافظ کل قرآن شد. اساتید قرآن او، شیخ ابوحشیش و شیخ ادریس فاخر بودند.
فعالیتها
از ۱۷ سالگی وارد آموزشگاه الازهر در شهر طنطا شد و به صورت حرفهای زیر نظر شیخ ابراهیم سلام به فراگیری علوم قرآن و قرائات پرداخت و به واسطۀ صدای کمنظیری که داشت، طولی نکشید که به عنوان یک قاری معروف در شهر طنطا و مناطق همجوار مانند المنصوره، اسکندریه و... شناخته شد.
در ۱۹۴۴ میلادی، در مراسم جشن ولادت پیامبر اسلام در مسجد مشهور امامحسین تلاوت کرد؛ این تلاوت که شامل سورههای تحریم و حاقه بود، به صورت مستقیم از رادیو پخش شد و باعث شهرت بیش از پیش شیخ مصطفی شد.
قاری قصر ملک فاروق و نیز مسجد الازهر
وی در ادامۀ فعالیت خود در زمینۀ تلاوت، به عنوان قاری قصر ملک فاروق و همچنین مسجد الازهر قاهره منصوب گردید و از جمله قاریان رسمی رادیوی مصر شد، و خیلی زود آوازۀ تلاوتهای وی در سراسر سرزمین مصر و جهان اسلام پیچید.
فعالیتها
استاد مصطفی اسماعیل، جهت تلاوت قرآن به کشورهای مختلفی از جمله کشورهای اسلامی و عربی مانند سوریه، عراق، عربستان، فلسطین، لبنان، ترکیه، پاکستان، مالزی و اندونزی، و همچنین کشورهای غربی مانند فرانسه، آلمان، کانادا و آمریکا سفر کرد. ضمن این که مدالهای افتخار متعددی نیز در این سفرها و از طرف مسئولین این کشورها دریافت کرد.
از نظر مصطفی یک قاری قرآن بزرگترین و بهترین سفیر برای اسلام و کشور خود میباشد. وی در این راستا عنوان میکند که در سفری که در سال 1352 به ترکیه داشته است استقبال زیادی از سوی مردم و مقامات کشوری صورت گرفت، تا آنجا که نخستوزیر ترکیه خود شخصاً به استقبال و دیدار با وی آمدند و به همراه وزیر فرهنگ به مدت نیم ساعت با وی به گفتگو نشستند، پس از آن قرآنی را که حروف آن با آب طلا نوشته شده بود، به او هدیه کردند.
همچنین طی مسافرت هایی که به لبنان داشت از سال 1353 به مدت 3 سال در ایام ماه مبارک رمضان به تلاوت قرآن در این کشور پرداخت؛ در اینجا نیز به او نشان درجه یک کشور را اعطا کردند. شیخ مصطفی اسماعیل به کشورهای بسیار زیادی در اقصی نقاط جهان مسافرت کرده است. وی میگوید: «یک قاری قرآن در قلوب مسلمین جهان جایگاه ویژهای دارد. مردم از او استقبالی شایسته شخصیت او به عمل میآورند، حتی از زمانی که قدم در فرودگاه آن دیار میگذارد، روزنامهها و مجلات پیرامون تاریخ زندگی او و تاریخ کشورش، مقالات بسیار مینویسند و رادیو و تلویزیون نیز در این رابطه به پخش برنامههایی اهتمام میورزند».
وفات
سرانجام مصطفی اسماعیل پس از عمری پربار در غروب روز سه شنبه ۲۶ دسامبر سال ۱۹۷۸ میلادی (۱۳۵۷ خورشیدی) در سن هفتاد و سه سالگی در اثر سکتۀ مغزی درگذشت. مراسم تشییع جنازه ایشان در اطراف میدان التحریر قاهره و مسجد عمر مکرم و با حضور مقامات و شخصیتهای مهم مصر برگزار شد. این مراسم بهطور مستقیم از تلویزیون مصر پخش شد. پس از تشییع نیز، طبق وصیت شیخ پیکر وی را به روستای میت غزال منتقل و در خانۀ خودش دفن کردند.