سوره صف: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌وحدت
جز (جایگزینی متن - 'می گوید' به 'می‌گوید')
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۴۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class="wikiInfo">[[پرونده:سوره صف.jpg |جایگزین=سوره صف]]
{{جعبه اطلاعات سوره‌ قرآن
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
| عنوان = سوره صف
!نام
| تصویر =  
!سوره صف
| نام‌های دیگر سوره = {{فهرست جعبه افقی |سوره [[حضرت عیسی]] |سوره [[حواریین]] }}
|-
| شماره سوره = ۶۱
|شماره سوره
|محل نزول = مدنی
|۶۱
| جزء = ۲۸
|-
| تعداد آیات = ۱۴
|جزء
}}
|۲۸
'''سوره صف''' شصت‌و‌یکمین سوره [[قرآن|قرآن کریم]] است و جزء ۲۸ [[قرآن]] می‌باشد و محل [[نزول قرآن|نزول]] آن [[مدینه|مدينه منوره]] است، و دارای چهارده آیه می‌باشد .سوره صف به '''سوره [[حضرت عیسی]]''' و '''سوره [[حواریین]]''' موسوم است.
|-
|ترتیب نزول
|۱۱۱
|-
|مکی/مدنی
|مدنی
|-
|تعداد آیات
|۱۴
|-
|تعداد کلمات
|۲۲۶
|-
|تعداد حروف
|۹۶۶
|-
|}
</div>
'''سوره صف''' شصت و یکمین سوره قران کریم است و جزء ۲۸ [[قرآن]] می باشد و محل [[نزول]] آن [[مدینه منوره]] است، و دارای چهارده آیه می باشد .سوره صف به [[سوره حضرت عیسی]] و [[سوره حواریین]] موسوم است.


== صف ==
== صف ==
صف به معناى صف كشيدن و در صف كردن است. لازم و متعدى به‌كار مي‌رود و آن اين كه اشياء مانند انسان و غيره در يك رديف و خط مستوى قرار گيرند<ref>قاموس قرآن، ج 4، ص134.</ref>.
صف به معنای صف كشیدن و در صف كردن است. لازم و متعدی به‌كار می‌رود و آن این كه اشیاء مانند [[انسان]] و غیره در یك ردیف و خط مستوی قرار گیرند<ref>قاموس قرآن، ج 4، ص134.</ref>.


== مفهوم کلی سوره ==
== مفهوم کلی سوره ==
يادآورى [[ايمان]] و [[معاد]]؛
* یادآوری [[ایمان]] و [[معاد]]؛
دوستى [[جهاد]] و [[مجاهدان]]؛
* دوستی [[جهاد]] و مجاهدان؛
پيروزى نهايى اسلام بر [[اديان]] ديگر؛
* پیروزی نهایی [[اسلام]] بر [[دین|ادیان]] دیگر؛
بشارت [[مسيح(علیه السلام)]] در مورد [[پيامبر اسلام(صلی الله علیه)]]<ref>تفسير قرآن مهر، ج 20، ص: 337.</ref>.
* بشارت [[حضرت عیسی|مسیح(علیه السلام)]] در مورد [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم)]]<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 20، ص: 337.</ref>.


== اسامی سوره ==
== اسامی سوره ==
# صف،
# صف؛
# حواریون،
# [[حواریین|حواریون]]؛
# عیسی(علیه السلام )<ref>همان، ص339.</ref>.  
# [[حضرت عیسی|عیسی(علیه‌السلام)]]<ref>همان، ص339.</ref>.


== علت نام‌گذاری ==
== علت نام‌گذاری ==
«سوره صف»؛ سبب نام گذارى اين سوره به «صف»، آيۀ چهارم اين سوره است كه مى گويد خدا رزمندگانى را كه هم چون صفى محكم مى جنگند، دوست می‌دارد.
* سبب نام‌گذاری این سوره به «صف» آیۀ چهارم این سوره است كه می‌گوید [[خدا]] رزمندگانی را كه هم چون صفی محكم می‌جنگند، دوست می‌دارد.
 
* «سوره حواریون» و «سوره عیسی»؛ از آنجا كه در آیات ششم و چهاردهم این سوره از [[حضرت عیسی|عیسی(علیه‌السلام)]] و یاران او سخن گفته شده، این سوره را «عیسی» و «حواریون» نامیده‌اند<ref>همان.</ref>.
«سوره حواریون» و «سوره عیسی»؛ از آن جا كه در آيات ششم و چهاردهم اين سوره از [[عيسی(علیه السلام)]] و ياران او سخن گفته شده، اين سوره را «عيسى» و «حواريون» ناميده اند<ref>همان.</ref>.


== تعداد آیات و کلمات و حروف ==
== تعداد آیات و کلمات و حروف ==
سوره صف چهارده آیه دارد<ref>الكشف و البيان، ج 9، ص301.</ref>.
* سوره صف چهارده آیه دارد<ref>الكشف و البیان، ج 9، ص301.</ref>.
 
* سوره صف دویست‌وبیست‌ویک کلمه دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره‌های قرآن مختلف است)
سوره صف دویست‌وبیست‌ویک کلمه دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره های قرآن مختلف است)
* سوره صف نهصد حرف دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره‌های قرآن مختلف است)
 
سوره صف نهصد حرف دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره های قرآن مختلف است)


== اهداف و آموزه‌ها ==
== اهداف و آموزه‌ها ==
اساسى ترين هدف هاى سوره صف عبارت اند از:
اساسی‌ترین هدف‌های سوره صف عبارت‌اند از:
 
# تشویق به [[ایمان]] و [[جهاد]] در راه خدا؛  
# تشويق به ايمان و جهاد در راه خدا؛  
# نوید پیروزی مجاهدان و پیروزی نهایی [[اسلام]] بر [[دین|ادیان]] دیگر<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 20، ص340.</ref>.
# نويد پيروزى مجاهدان و پيروزى نهايى اسلام بر اديان ديگر<ref>تفسير قرآن مهر، ج 20، ص340.</ref>.


== محتوا و موضوعات ==
== محتوا و موضوعات ==
سوره صف در حقيقت بر دو محور اساسى دور مى زند: يكى برترى [[اسلام]] بر تمام آئين‌هاى آسمانى، و تضمين بقاء و جاودانگى آن از سوى خداوند، و ديگر لزوم جهاد در طريق حفظ و پيشرفت اين آئين.
سوره صف در حقیقت بر دو محور اساسی دور می‌زند:  
* یكی برتری [[اسلام]] بر تمام آئین‌های آسمانی و تضمین بقاء و جاودانگی آن از سوی خداوند؛
* دیگر لزوم جهاد در طریق حفظ و پیشرفت این آئین.


اما در يك نظر تفصيلى مى توان آن را به هفت بخش تقسيم كرد.
اما در یك نظر تفصیلی می‌توان آن را به هفت بخش تقسیم كرد.


# شروع سوره با تسبيح [[خداوند]] عزيز و حكيم؛
# شروع سوره با تسبیح [[خداوند]] عزیز و حكیم؛
# دعوت به هماهنگى گفتار و كردار و پرهيز از سخنان بى عمل؛  
# دعوت به هماهنگی گفتار و كردار و پرهیز از سخنان بی عمل؛  
# دعوت به جهاد با عزم راسخ و اتحاد كامل؛  
# دعوت به جهاد با عزم راسخ و اتحاد كامل؛  
# يادآورى از پيمان شكنى [[بنى اسرائيل]] و بشارت [[مسيح]] به ظهور اسلام؛  
# یادآوری از پیمان‌شكنی [[بنی اسرائیل|بنی‌اسرائیل]] و بشارت [[حضرت عیسی|مسیح]] به ظهور اسلام؛  
# تضمين پيروزى اسلام بر همه اديان؛
# تضمین پیروزی اسلام بر همه [[دین|ادیان]]؛
# دعوت مؤثر به سوى جهاد و ذكر پاداشهاى دنيوى و اخروى مجاهدان راه حق؛  
# دعوت مؤثر به سوی جهاد و ذكر پاداش‌های دنیوی و اخروی مجاهدان راه حق؛
# اشاره فشرده اى به زندگى حواريين مسيح و الهام از آنها؛  
# اشاره فشرده‌ای به زندگی حواریین مسیح و الهام از آنها؛
# ولى محور اصلی مطالب سوره صف اسلام و جهاد است<ref>تفسير نمونه، ج 24، ص57.</ref>.
# ولی محور اصلی مطالب سوره صف اسلام و جهاد است<ref>تفسیر نمونه، ج 24، ص57.</ref>.


== فضائل، خواص و ثواب قرائت ==
== فضائل، خواص و ثواب قرائت ==
[[ابى‌بن‌كعب]] از [[پيامبر(صلی الله علیه)]] روايت نموده كه فرمود: «هر كس سوره عيسى(علیه السلام) را بخواند حضرت عيسى(علیه السلام) مادامى كه در دنيا است براى او صلوات و درود فرستاده و استغفار كند و در [[روز قيامت]] رفيق حضرت عيسى(علیه السلام) باشد».
[[ابی‌بن‌كعب]] از [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم)]] روایت نموده كه فرمود: «هر كس سوره عیسی(علیه‌السلام) را بخواند حضرت عیسی(علیه‌السلام) مادامی كه در دنیا است برای او صلوات و درود فرستاده و استغفار كند و در [[روز قیامت]] رفیق حضرت عیسی(علیه‌السلام) باشد».


[[ابوبصير]] از [[حضرت باقر(علیه السلام )]] روايت كرده كه هر كس سوره صف را بخواند و در [[نمازهاى واجب]] و [[نوافل]] به قرائت آن مداومت نمايد خداوند او را با فرشتگان و پيامبران مرسل هم‌ردیف و هم‌صف قرار خواهد داد<ref>ترجمه تفسير مجمع‌البيان، ج 24، ص388.</ref>.
[[ابوبصیر]] از [[محمد بن علی (باقر العلوم)|حضرت باقر(علیه‌السلام)]] روایت كرده كه هر كس سوره صف را بخواند و در [[نمازهای واجب]] و [[نافله|نوافل]] به قرائت آن مداومت نماید خداوند او را با [[ملائکه|فرشتگان]] و پیامبران مرسل هم‌ردیف و هم‌صف قرار خواهد داد<ref>ترجمه تفسیر مجمع‌البیان، ج 24، ص388.</ref>.


== محل و زمان نزول ==
== محل و زمان نزول ==
سوره صف در مدينه بر پيامبر(صلی الله علیه) نازل شده است<ref>همان.</ref>.
سوره صف در مدینه بر پیامبر(صلی الله علیه) نازل شده است<ref>همان.</ref>.


قسمتى از سوره صف در سال ششم هجرى پس از [[صلح حديبيه]] و قسمتى در سال هشتم هجرى است و بعد از [[سوره احزاب]] نازل شده است<ref>حجةالتفاسير و بلاغ‌الإكسير، مقدمه اول، ص28.</ref>.
قسمتی از سوره صف در سال ششم هجری پس از [[صلح حدیبیه]] و قسمتی در سال هشتم هجری است و بعد از [[سوره احزاب]] نازل شده است<ref>حجةالتفاسیر و بلاغ‌الإكسیر، مقدمه اول، ص28.</ref>.


== ویژگی ==
== ویژگی ==
سوره صف از [[سور مفصلات]] می باشد<ref>التمهید في علوم القرآن، ج1، ص313.</ref>. [[ابن قتیبه]] می‌گوید: ... مفصلات سوره های کوچکی هستند که بعد از [[سور مثانی]] آمده اند اینکه چرا این سوره ها را مفصل نامیده اند به خاطر کوتاه بودن آنها و اینکه بسيار به واسطه بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ از يكديگر جدا شده‌اند<ref>جامع البيان فى تفسير القرآن، ج 1، ص 34.</ref>.
سوره صف از [[سور مفصلات]] می‌باشد<ref>التمهید فی علوم القرآن، ج1، ص313.</ref>. [[ابن قتیبه]] می‌گوید: ... مفصلات سوره‌های کوچکی هستند که بعد از [[سور مثانی]] آمده‌اند اینکه چرا این سوره‌ها را مفصل نامیده‌اند به خاطر کوتاه بودن آنها و اینکه بسیار به واسطه بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِیمِ از یكدیگر جدا شده‌اند<ref>جامع البیان فی تفسیر القرآن، ج 1، ص 34.</ref>.


روايتى است كه از [[رسول خدا(صلی الله علیه)]] نقل شده كه فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جاى [[تورات]] و سوره هاى مئين را به جاى [[انجيل]] و سوره هاى مثانى را به جاى [[زبور]] به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره هاى مفصّل فزونى بخشيد<ref>جامع البيان فى تفسير القرآن، ج 1، ص 34.</ref>.
روایتی است‌كه از [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم)]] نقل شده كه فرمود: خداوند هفت [[سوره|سوره طوال]] را به جای [[تورات]] و [[سوره|سوره‌های مئین]] را به جای [[انجیل]] و سوره‌های مثانی را به جای [[زبور]] به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره‌های مفصّل فزونی بخشید<ref>جامع البیان فی تفسیر القرآن، ج 1، ص 34.</ref>.


این سوره از سور مسبحات است<ref>غرائب القرآن و رغائب الفرقان، ج 1، ص 34.</ref> و همچنین جزو سور ممتحنات نیز آمده است<ref>التمهید في علوم القرآن، ج1، ص.313</ref>.
این سوره از سور مسبحات است<ref>غرائب القرآن و رغائب الفرقان، ج 1، ص 34.</ref> و همچنین جزو سور ممتحنات نیز آمده است<ref>التمهید فی علوم القرآن، ج1، ص.313</ref>.


در آيۀ ششم سوره صف از قول عيسى(علیه السلام) بشارت آمدن پيامبرى داده شده كه نام او احمد است<ref>تفسير قرآن مهر، ج 20، ص339.</ref>.
در آیۀ ششم سوره صف از قول عیسی(علیه‌السلام) بشارت آمدن پیامبری داده شده كه نام او احمد است<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 20، ص339.</ref>.


== منبع ==
== جستارهای وابسته ==
[https://quran.inoor.ir/fa/surah/61/ برگرفته از سایت معرفی سوره صف - پایگاه جامع قرآنhttps://quran.inoor.ir]  
* [[انسان]]
* [[بنی اسرائیل|بنی‌اسرائیل]]
* [[حضرت عیسی|مسیح]]


== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:سوره‌های مدنی]]
== منابع ==
[[رده:سوره‌های مفصلات]]
* [https://quran.inoor.ir/fa/surah/61/ برگرفته از سایت معرفی سوره صف - پایگاه جامع قرآن] quran.inoor.ir
[[رده:سوره‌های دارای آیه مشهور]]
 
[[رده:سوره‌های مثانی]]
{{سوره‌های مکی و مدنی}}
 
[[رده:قرآن]]
[[رده:سوره‌های قرآن]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۹ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۹:۱۸

سوره صف
نام‌های دیگر سوره
شماره سوره۶۱
محل نزولمدنی
جزء۲۸
تعداد آیات۱۴

سوره صف شصت‌و‌یکمین سوره قرآن کریم است و جزء ۲۸ قرآن می‌باشد و محل نزول آن مدينه منوره است، و دارای چهارده آیه می‌باشد .سوره صف به سوره حضرت عیسی و سوره حواریین موسوم است.

صف

صف به معنای صف كشیدن و در صف كردن است. لازم و متعدی به‌كار می‌رود و آن این كه اشیاء مانند انسان و غیره در یك ردیف و خط مستوی قرار گیرند[۱].

مفهوم کلی سوره

اسامی سوره

  1. صف؛
  2. حواریون؛
  3. عیسی(علیه‌السلام)[۳].

علت نام‌گذاری

  • سبب نام‌گذاری این سوره به «صف» آیۀ چهارم این سوره است كه می‌گوید خدا رزمندگانی را كه هم چون صفی محكم می‌جنگند، دوست می‌دارد.
  • «سوره حواریون» و «سوره عیسی»؛ از آنجا كه در آیات ششم و چهاردهم این سوره از عیسی(علیه‌السلام) و یاران او سخن گفته شده، این سوره را «عیسی» و «حواریون» نامیده‌اند[۴].

تعداد آیات و کلمات و حروف

  • سوره صف چهارده آیه دارد[۵].
  • سوره صف دویست‌وبیست‌ویک کلمه دارد[۶]. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره‌های قرآن مختلف است)
  • سوره صف نهصد حرف دارد[۷]. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره‌های قرآن مختلف است)

اهداف و آموزه‌ها

اساسی‌ترین هدف‌های سوره صف عبارت‌اند از:

  1. تشویق به ایمان و جهاد در راه خدا؛
  2. نوید پیروزی مجاهدان و پیروزی نهایی اسلام بر ادیان دیگر[۸].

محتوا و موضوعات

سوره صف در حقیقت بر دو محور اساسی دور می‌زند:

  • یكی برتری اسلام بر تمام آئین‌های آسمانی و تضمین بقاء و جاودانگی آن از سوی خداوند؛
  • دیگر لزوم جهاد در طریق حفظ و پیشرفت این آئین.

اما در یك نظر تفصیلی می‌توان آن را به هفت بخش تقسیم كرد.

  1. شروع سوره با تسبیح خداوند عزیز و حكیم؛
  2. دعوت به هماهنگی گفتار و كردار و پرهیز از سخنان بی عمل؛
  3. دعوت به جهاد با عزم راسخ و اتحاد كامل؛
  4. یادآوری از پیمان‌شكنی بنی‌اسرائیل و بشارت مسیح به ظهور اسلام؛
  5. تضمین پیروزی اسلام بر همه ادیان؛
  6. دعوت مؤثر به سوی جهاد و ذكر پاداش‌های دنیوی و اخروی مجاهدان راه حق؛
  7. اشاره فشرده‌ای به زندگی حواریین مسیح و الهام از آنها؛
  8. ولی محور اصلی مطالب سوره صف اسلام و جهاد است[۹].

فضائل، خواص و ثواب قرائت

ابی‌بن‌كعب از پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) روایت نموده كه فرمود: «هر كس سوره عیسی(علیه‌السلام) را بخواند حضرت عیسی(علیه‌السلام) مادامی كه در دنیا است برای او صلوات و درود فرستاده و استغفار كند و در روز قیامت رفیق حضرت عیسی(علیه‌السلام) باشد».

ابوبصیر از حضرت باقر(علیه‌السلام) روایت كرده كه هر كس سوره صف را بخواند و در نمازهای واجب و نوافل به قرائت آن مداومت نماید خداوند او را با فرشتگان و پیامبران مرسل هم‌ردیف و هم‌صف قرار خواهد داد[۱۰].

محل و زمان نزول

سوره صف در مدینه بر پیامبر(صلی الله علیه) نازل شده است[۱۱].

قسمتی از سوره صف در سال ششم هجری پس از صلح حدیبیه و قسمتی در سال هشتم هجری است و بعد از سوره احزاب نازل شده است[۱۲].

ویژگی

سوره صف از سور مفصلات می‌باشد[۱۳]. ابن قتیبه می‌گوید: ... مفصلات سوره‌های کوچکی هستند که بعد از سور مثانی آمده‌اند اینکه چرا این سوره‌ها را مفصل نامیده‌اند به خاطر کوتاه بودن آنها و اینکه بسیار به واسطه بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِیمِ از یكدیگر جدا شده‌اند[۱۴].

روایتی است‌كه از رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) نقل شده كه فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جای تورات و سوره‌های مئین را به جای انجیل و سوره‌های مثانی را به جای زبور به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره‌های مفصّل فزونی بخشید[۱۵].

این سوره از سور مسبحات است[۱۶] و همچنین جزو سور ممتحنات نیز آمده است[۱۷].

در آیۀ ششم سوره صف از قول عیسی(علیه‌السلام) بشارت آمدن پیامبری داده شده كه نام او احمد است[۱۸].

جستارهای وابسته

پانویس

  1. قاموس قرآن، ج 4، ص134.
  2. تفسیر قرآن مهر، ج 20، ص: 337.
  3. همان، ص339.
  4. همان.
  5. الكشف و البیان، ج 9، ص301.
  6. همان.
  7. همان.
  8. تفسیر قرآن مهر، ج 20، ص340.
  9. تفسیر نمونه، ج 24، ص57.
  10. ترجمه تفسیر مجمع‌البیان، ج 24، ص388.
  11. همان.
  12. حجةالتفاسیر و بلاغ‌الإكسیر، مقدمه اول، ص28.
  13. التمهید فی علوم القرآن، ج1، ص313.
  14. جامع البیان فی تفسیر القرآن، ج 1، ص 34.
  15. جامع البیان فی تفسیر القرآن، ج 1، ص 34.
  16. غرائب القرآن و رغائب الفرقان، ج 1، ص 34.
  17. التمهید فی علوم القرآن، ج1، ص.313
  18. تفسیر قرآن مهر، ج 20، ص339.

منابع