سوره حشر: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۲۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات سوره قرآن | |||
| عنوان = سوره حشر | |||
| تصویر = سوره حشر.jpg | |||
| نام‌های دیگر سوره = بنی نضیر | |||
| شماره سوره = ۵۹ | |||
|شماره سوره | |محل نزول = [[مدینه]](مدنی) | ||
| جزء = ۲۸ | |||
| | | تعداد آیات = ۲۴ | ||
|جزء | }} | ||
'''سوره حَشْر''' (پنجاه‌و‌نهُمین) سوره و از [[سوره‌های مدنی]] قرآن است که در جزء ۲۸ جای دارد. نام سوره از آیه دوم گرفته شده است که به اخراج [[آیین یهودیت|یهودیان]] از [[مدینه]] اشاره می‌کند. سوره حشر با تسبیح [[خدا]] آغاز می‌شود و با تقدیس او پایان می‌پذیرد. موضوعاتی از جمله شکست [[یهودیان بنی‌نضیر]] از [[مسلمان|مسلمانان]]، احکام تقسیم اموال و غنایمی که بدون [[جنگ]] نصیب [[مسلمان|مسلمانان]] می‌شود، ملامت [[نفاق|منافقان]] و افشای اعمال‌شان، توصیف و تمجید از فداکاری‌های [[مهاجران]]، در این سوره بیان شده است. | |||
|تعداد آیات | |||
'''سوره حَشْر''' پنجاه‌و‌نهُمین سوره و از [[سوره‌های مدنی]] قرآن است که در جزء ۲۸ جای دارد. نام سوره از آیه دوم گرفته شده است که به اخراج [[یهودیان]] از مدینه اشاره می‌کند. سوره حشر با تسبیح خدا آغاز می‌شود و با تقدیس او پایان می‌پذیرد. موضوعاتی از جمله شکست [[یهودیان بنی‌نضیر]] از [[مسلمانان]]، احکام تقسیم اموال و غنایمی که بدون جنگ نصیب مسلمانان می‌شود، ملامت منافقان و افشای اعمال‌شان، توصیف و تمجید از فداکاری‌های | |||
== حشر == | == حشر == | ||
جمع کردن،... در مجمع ذيل آيه 202 از [[سوره بقره]] گفته: حشر گرد آوردن قوم است | جمع کردن،... در مجمع ذيل آيه 202 از [[سوره بقره]] گفته: حشر گرد آوردن قوم است به‌يک مکان ... اصل باب از جمع شدن است<ref>قاموس قرآن، ج 2، ص 144.</ref>. | ||
== مفهوم کلی سوره == | == مفهوم کلی سوره == | ||
* معرفی خدا از طريق نام‌ها و صفات نيکو؛ | * معرفی خدا از طريق نام‌ها و صفات نيکو؛ | ||
* بيان احکام و مقررات جنگ در | * بيان احکام و مقررات [[جنگ]] در [[اسلام]]؛ | ||
* خطر [[يهود]] و منافقان و پيوند آنها بر ضد اسلام؛ | * خطر [[آیین یهودیت|يهود]] و [[نفاق|منافقان]] و پيوند آنها بر ضد اسلام؛ | ||
* فراموشی خدا و پيامدهای آن؛ | * فراموشی خدا و پيامدهای آن؛ | ||
* تسبيح عمومی موجودات؛ | * تسبيح عمومی موجودات؛ | ||
* تأثير [[قرآن]] در پاکسازی روح و جان آدمی<ref>تفسير قرآن مهر، ج 20، ص 277.</ref>. | * تأثير [[قرآن]] در پاکسازی [[روح]] و جان آدمی<ref>تفسير قرآن مهر، ج 20، ص 277.</ref>. | ||
== اسامی سوره == | == اسامی سوره == | ||
# | # حشر؛ | ||
# بنی نضیر<ref>تفسير قرآن مهر، ج 20، ص 279.</ref>. | # [[بنی نضیر]]<ref>تفسير قرآن مهر، ج 20، ص 279.</ref>. | ||
== علت نام‌گذاری == | == علت نام‌گذاری == | ||
| خط ۴۹: | خط ۳۰: | ||
== اهداف و آموزه‌ها == | == اهداف و آموزه‌ها == | ||
اهداف سوره حشر عبارت‌اند از: | اهداف سوره حشر عبارت‌اند از: | ||
* تذکر صفات و اسمای نيکوی خدا؛ | * تذکر صفات و اسمای نيکوی خدا؛ | ||
* يادآوری [[معاد]]؛ | * يادآوری [[معاد]]؛ | ||
* بيان احکام و مقررات | * بيان احکام و مقررات [[جنگ]]؛ | ||
* بيان پيوندهای پنهان منافقان و يهوديان<ref>تفسير قرآن مهر، ج 20، ص 279.</ref>. | * بيان پيوندهای پنهان منافقان و يهوديان<ref>تفسير قرآن مهر، ج 20، ص 279.</ref>. | ||
== محتوا و موضوعات == | == محتوا و موضوعات == | ||
محتوای سوره حشر را می‌توان در شش بخش خلاصه کرد: | محتوای سوره حشر را می‌توان در شش بخش خلاصه کرد: | ||
# در بخش اول که تنها يک آيه است و مقدمه‌ای برای مباحث مختلف اين سوره محسوب می‌شود سخن از تسبيح و تنزيه عمومی موجودات در برابر خداوند عظيم و حکيم است. | # در بخش اول که تنها يک آيه است و مقدمه‌ای برای مباحث مختلف اين سوره محسوب می‌شود سخن از تسبيح و تنزيه عمومی موجودات در برابر خداوند عظيم و حکيم است. | ||
# در بخش دوم که از آيه دوم تا آيه دهم (مجموعا نه آيه) است ماجرای درگيری مسلمان را با يهود پيمان‌شکن مدينه بازگو می‌کند. | # در بخش دوم که از آيه دوم تا آيه دهم (مجموعا نه آيه) است ماجرای درگيری مسلمان را با يهود پيمان‌شکن [[مدینه|مدينه]] بازگو می‌کند. | ||
# در بخش سوم که از آيه یازدهم تا هفدهم را تشکيل می‌دهد داستان منافقان [[مدينه]] آمده است که با يهود در اين برنامه همکاری | # در بخش سوم که از آيه یازدهم تا هفدهم را تشکيل می‌دهد داستان منافقان [[مدينه]] آمده است که با يهود در اين برنامه همکاری نزدیک داشتند. | ||
# بخش چهارم که چند آيه بيشتر نيست مشتمل بر يک سلسله اندرزها و نصايح کلی نسبت به عموم مسلمانان است و در حقيقت به منزله نتيجه‌گيری از ماجراهای فوق می‌باشد. | # بخش چهارم که چند آيه بيشتر نيست مشتمل بر يک سلسله اندرزها و نصايح کلی نسبت به عموم مسلمانان است و در حقيقت به منزله نتيجه‌گيری از ماجراهای فوق می‌باشد. | ||
# بخش پنجم که فقط يک آيه است (آيه بیست‌ویکم) توصيف بليغی است از [[قرآن مجيد]] و بيان تاثير آن در پاکسازی [[روح]] و جان. | # بخش پنجم که فقط يک آيه است (آيه بیست‌ویکم) توصيف بليغی است از [[قرآن|قرآن مجيد]] و بيان تاثير آن در پاکسازی [[روح]] و جان. | ||
# و بالآخره در بخش ششم که آخرين بخش اين سوره است و از آيه بیست‌ودوم شروع و به بیست‌وچهارم ختم می‌شود قسمت مهمی از اوصاف جمال و جلال خدا و اسماء حسنای او را بر می‌شمرد که به انسان در طريق معرفة اللَّه کمک شايان می‌کند<ref>تفسير نمونه، ج 23، ص 479.</ref>. | # و بالآخره در بخش ششم که آخرين بخش اين سوره است و از آيه بیست‌ودوم شروع و به بیست‌وچهارم ختم می‌شود قسمت مهمی از اوصاف جمال و جلال خدا و اسماء حسنای او را بر می‌شمرد که به [[انسان]] در طريق معرفة اللَّه کمک شايان می‌کند<ref>تفسير نمونه، ج 23، ص 479.</ref>. | ||
== فضائل، خواص و ثواب قرائت == | == فضائل، خواص و ثواب قرائت == | ||
[[ | [[ابی بن کعب|ابی‌بن‌کعب]] گويد: [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|پيامبر خدا (صلّی‌الله علیه وآله)]] فرمود: «کسی که سوره حشر را بخواند باقی نماند بهشتی و نه دوزخی و نه عرشی و نه کرسی و نه حجابی و نه هفت آسمان و نه زمين‌های هفتگانه و نه حشره‌ای و نه بادی و نه پرونده و نه درختی و نه جنبنده‌ای و نه خورشيد و ماهی و نه فرشتگان مگر آنکه صلوات بر او فرستاده و برای او [[استغفار]] کنند و اگر آن روز و شبش بميرد [[شهید]] مرده است». | ||
از | از ابوسعيدمکاری از [[جعفر بن محمد (صادق)|امام صادق (علیه‌السّلام)]] روايت شده که فرمود: «کسی که وقت شب شود و [[سوره الرحمن]] و حشر را قرائت کند [[خدا|خداوند]] [[ملائکه|فرشته]]<nowiki/>ای را به خانه او پاسدار و موکّل فرمايد تا با شمشير کشيده‌اش او را پاسبانی کند تا صبح شود»<ref>ترجمه تفسير مجمع‌البيان، ج 24، ص 305-304.</ref>. | ||
== محل و زمان نزول == | == محل و زمان نزول == | ||
سوره حشر در مدينه بر [[ | [[سوره حشر]] در [[مدینه|مدينه]] بر [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|پيامبر اسلام (صلّی‌الله علیه وآله)]] نازل شده است<ref>همان، ص 304.</ref>. | ||
تاريخ نزول سوره حشر در سال چهارم هجری (ما بين [[جنگ بدر]] و [[صلح حديبيه]]) است و بعد از [[سوره بينه]] نازل شده است<ref>حجةالتفاسير و بلاغ‌الإكسير، مقدمه اول، ص 28.</ref>. | تاريخ [[نزول قرآن|نزول]] سوره حشر در سال چهارم هجری (ما بين [[غزوه بدر|جنگ بدر]] و [[صلح حدیبیه|صلح حديبيه]]) است و بعد از [[سوره بينه]] نازل شده است<ref>حجةالتفاسير و بلاغ‌الإكسير، مقدمه اول، ص 28.</ref>. | ||
== ویژگی == | == ویژگی == | ||
سوره حشر از [[سور ممتحنات]] می‌باشد. | * سوره حشر از [[سور ممتحنات]] می‌باشد. | ||
* نام سوره حشر از آيۀ دوم آن گرفته شده که سخن از حشر يعنی اجتماع [[آیین یهودیت|يهود]] برای کوچ کردن از [[مدينه]]، و يا حشر [[مسلمان|مسلمين]] برای بيرون راندن آنها به ميان آمده است، و از اينجا روشن می‌شود که اين حشر ارتباطی با حشر در [[قیامت|قيامت]] ندارد. | |||
نام سوره حشر از آيۀ دوم آن گرفته شده که سخن از حشر يعنی اجتماع [[يهود]] برای کوچ کردن از [[مدينه]]، و يا حشر [[مسلمين]] برای بيرون راندن آنها به ميان آمده است، و از | * همچنین اين سوره يکی از سوره‌های [[مستحب|مسبحات]] است، که با تسبيح خداوند شروع شده و اتفاقا پايان آن نيز با تسبيح الهی است<ref>تفسير نمونه، ج 23، ص 480.</ref>. | ||
== جستارهای وابسته == | |||
* [[جنگ]] | |||
* [[نفاق|منافقان]] | |||
* [[آیین یهودیت|یهود]] | |||
* [[تبعید]] | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
| خط ۸۸: | خط ۷۰: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
[https://quran.inoor.ir/fa/surah/59/ برگرفته از سایت معرفی سوره حشر - پایگاه جامع | * [https://quran.inoor.ir/fa/surah/59/ برگرفته از سایت معرفی سوره حشر - پایگاه جامع قرآن ] quran.inoor.ir . | ||
{{سوره‌های مکی و مدنی}} | |||
[[رده:قرآن]] | [[رده:قرآن]] | ||
[[رده:سوره‌های قرآن]] | [[رده:سوره‌های قرآن]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۰ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۷:۳۱
| سوره حشر | |
|---|---|
 | |
 | |
| نام‌های دیگر سوره | بنی نضیر |
| شماره سوره | ۵۹ |
| محل نزول | مدینه(مدنی) |
| جزء | ۲۸ |
| تعداد آیات | ۲۴ |
سوره حَشْر (پنجاه‌و‌نهُمین) سوره و از سوره‌های مدنی قرآن است که در جزء ۲۸ جای دارد. نام سوره از آیه دوم گرفته شده است که به اخراج یهودیان از مدینه اشاره می‌کند. سوره حشر با تسبیح خدا آغاز می‌شود و با تقدیس او پایان می‌پذیرد. موضوعاتی از جمله شکست یهودیان بنی‌نضیر از مسلمانان، احکام تقسیم اموال و غنایمی که بدون جنگ نصیب مسلمانان می‌شود، ملامت منافقان و افشای اعمال‌شان، توصیف و تمجید از فداکاری‌های مهاجران، در این سوره بیان شده است.
حشر
جمع کردن،... در مجمع ذيل آيه 202 از سوره بقره گفته: حشر گرد آوردن قوم است به‌يک مکان ... اصل باب از جمع شدن است[۱].
مفهوم کلی سوره
- معرفی خدا از طريق نام‌ها و صفات نيکو؛
- بيان احکام و مقررات جنگ در اسلام؛
- خطر يهود و منافقان و پيوند آنها بر ضد اسلام؛
- فراموشی خدا و پيامدهای آن؛
- تسبيح عمومی موجودات؛
- تأثير قرآن در پاکسازی روح و جان آدمی[۲].
اسامی سوره
علت نام‌گذاری
«سوره حشر» و «سوره بنی نضیر»؛ اين نام‌ها از آيۀ دوم اين سوره برگرفته شده که در آن از «حشر» يعنی گردآمدن مسلمانان برای تبعید يهوديان بنی‌نضیر سخن گفته شده است[۴].
اهداف و آموزه‌ها
اهداف سوره حشر عبارت‌اند از:
- تذکر صفات و اسمای نيکوی خدا؛
- يادآوری معاد؛
- بيان احکام و مقررات جنگ؛
- بيان پيوندهای پنهان منافقان و يهوديان[۵].
محتوا و موضوعات
محتوای سوره حشر را می‌توان در شش بخش خلاصه کرد:
- در بخش اول که تنها يک آيه است و مقدمه‌ای برای مباحث مختلف اين سوره محسوب می‌شود سخن از تسبيح و تنزيه عمومی موجودات در برابر خداوند عظيم و حکيم است.
- در بخش دوم که از آيه دوم تا آيه دهم (مجموعا نه آيه) است ماجرای درگيری مسلمان را با يهود پيمان‌شکن مدينه بازگو می‌کند.
- در بخش سوم که از آيه یازدهم تا هفدهم را تشکيل می‌دهد داستان منافقان مدينه آمده است که با يهود در اين برنامه همکاری نزدیک داشتند.
- بخش چهارم که چند آيه بيشتر نيست مشتمل بر يک سلسله اندرزها و نصايح کلی نسبت به عموم مسلمانان است و در حقيقت به منزله نتيجه‌گيری از ماجراهای فوق می‌باشد.
- بخش پنجم که فقط يک آيه است (آيه بیست‌ویکم) توصيف بليغی است از قرآن مجيد و بيان تاثير آن در پاکسازی روح و جان.
- و بالآخره در بخش ششم که آخرين بخش اين سوره است و از آيه بیست‌ودوم شروع و به بیست‌وچهارم ختم می‌شود قسمت مهمی از اوصاف جمال و جلال خدا و اسماء حسنای او را بر می‌شمرد که به انسان در طريق معرفة اللَّه کمک شايان می‌کند[۶].
فضائل، خواص و ثواب قرائت
ابی‌بن‌کعب گويد: پيامبر خدا (صلّی‌الله علیه وآله) فرمود: «کسی که سوره حشر را بخواند باقی نماند بهشتی و نه دوزخی و نه عرشی و نه کرسی و نه حجابی و نه هفت آسمان و نه زمين‌های هفتگانه و نه حشره‌ای و نه بادی و نه پرونده و نه درختی و نه جنبنده‌ای و نه خورشيد و ماهی و نه فرشتگان مگر آنکه صلوات بر او فرستاده و برای او استغفار کنند و اگر آن روز و شبش بميرد شهید مرده است».
از ابوسعيدمکاری از امام صادق (علیه‌السّلام) روايت شده که فرمود: «کسی که وقت شب شود و سوره الرحمن و حشر را قرائت کند خداوند فرشته‌ای را به خانه او پاسدار و موکّل فرمايد تا با شمشير کشيده‌اش او را پاسبانی کند تا صبح شود»[۷].
محل و زمان نزول
سوره حشر در مدينه بر پيامبر اسلام (صلّی‌الله علیه وآله) نازل شده است[۸].
تاريخ نزول سوره حشر در سال چهارم هجری (ما بين جنگ بدر و صلح حديبيه) است و بعد از سوره بينه نازل شده است[۹].
ویژگی
- سوره حشر از سور ممتحنات می‌باشد.
- نام سوره حشر از آيۀ دوم آن گرفته شده که سخن از حشر يعنی اجتماع يهود برای کوچ کردن از مدينه، و يا حشر مسلمين برای بيرون راندن آنها به ميان آمده است، و از اينجا روشن می‌شود که اين حشر ارتباطی با حشر در قيامت ندارد.
- همچنین اين سوره يکی از سوره‌های مسبحات است، که با تسبيح خداوند شروع شده و اتفاقا پايان آن نيز با تسبيح الهی است[۱۰].
جستارهای وابسته
پانویس
منابع
- برگرفته از سایت معرفی سوره حشر - پایگاه جامع قرآن quran.inoor.ir .