سوره قدر: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'ى' به 'ی') |
|||
| (۲۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات سوره قرآن | |||
| عنوان = سوره قدر | |||
| تصویر = سوره قدر.jpg | |||
| نام‌های دیگر سوره = | |||
| | | شماره سوره = ۹۷ | ||
|شماره سوره | |محل نزول = مکی | ||
| جزء = ۳۰ | |||
| | | تعداد آیات = ۵ | ||
|جزء | }} | ||
'''سوره قدر''' ازجمله سوره‌های کوتاه، ولی پرفضیلت [[قرآن]] است. از سوره‌های جزء ۳۰ قرآن است که آیات آن به بیان عظمت [[شب قدر]] پرداخته است. در روایات مختلف برای کسی که این سوره را بخواند [[ثواب]] فراوانی بیان شده است و آثار و برکات فراوانی هم برای این سوره ذکر شده است. [[نزول قرآن]] در شب قدر را بیان می‌کند و آن شب را تعظیم نموده از هزار ماه بالاتر می‌داند، چون در آن شب [[ملائکه]] و [[روح]] [[نزول قرآن|نازل]] می‌شوند و این سوره، هم احتمال [[مکی|مکی]] بودن را دارد و هم می‌تواند [[مدنی|مدنی]] باشد و روایاتی که درباره سبب نزول آن از [[ائمه|امامان]] [[اهل بیت|اهل‌بیت(علیه‌السلام)]] و از دیگران رسیده خالی از تایید مدنی بودن آن نیست و آن روایاتی است که دلالت دارد بر اینکه این سوره بعد از خوابی بود که [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم)]] دید و آن خواب این بود که دید [[بنی امیه|بنی‌امیه]] بر منبر او بالا میروند و سخت اندوهناک شد و خدای تعالی برای تسلیتش این [[سوره]] را [[نزول قرآن|نازل]] کرد (و در آن فرمود شب قدر بهتر از هزار ماه [[بنی امیه|حکومت بنی‌امیه]] است). | |||
|تعداد آیات | |||
'''سوره قدر''' ازجمله سوره‌های کوتاه، ولی پرفضیلت [[قرآن]] است. از سوره‌های جزء ۳۰ قرآن است که آیات آن به بیان عظمت [[شب قدر]] پرداخته است. در روایات مختلف برای کسی که این سوره را بخواند [[ثواب]] فراوانی بیان شده است و آثار و برکات فراوانی هم برای این سوره ذکر شده است. [[نزول قرآن]] در شب قدر را بیان می‌کند و آن شب را تعظیم نموده از هزار ماه بالاتر می‌داند، چون در آن شب [[ملائکه]] و [[روح]] نازل می‌شوند و این سوره، هم احتمال [[مکی|مکی]] بودن را دارد و هم می‌تواند [[مدنی|مدنی]] باشد و روایاتی که درباره سبب نزول آن از [[امامان]] [[اهل بیت | |||
== قدر == | == قدر == | ||
تقدیر، اندازه گیری<ref>قاموس قرآن، جلد 5، ص 246.</ref>. | * تقدیر، | ||
* اندازه گیری<ref>قاموس قرآن، جلد 5، ص 246.</ref>. | |||
== مفهوم کلی سوره == | == مفهوم کلی سوره == | ||
زمان نزول قرآن؛ | * زمان نزول قرآن؛ | ||
تعيين سرنوشت انسان<ref>تفسير قرآن مهر، ج 22، ص: 279.</ref>. | * تعيين سرنوشت انسان<ref>تفسير قرآن مهر، ج 22، ص: 279.</ref>. | ||
== اسامی سوره == | == اسامی سوره == | ||
# | # قدر؛ | ||
# إِنَّا أَنْزَلْناه<ref>همان، ص 279.</ref>. | # إِنَّا أَنْزَلْناه<ref>همان، ص 279.</ref>. | ||
== علت نام‌گذاری == | == علت نام‌گذاری == | ||
*«سوره قدر»؛ به خاطر وجود کلمۀ قدر در اولین آیۀ سوره مزبور می‌باشد. همچنین واژه «القدر» به جز این سوره در هیچ سوره دیگری تکرار نشده است<ref>أسماء‌سورالقرآن و فضائلها، ص 533.</ref>. | *«سوره قدر»؛ به خاطر وجود کلمۀ قدر در اولین آیۀ سوره مزبور می‌باشد. همچنین واژه «القدر» به جز این سوره در هیچ سوره دیگری تکرار نشده است<ref>أسماء‌سورالقرآن و فضائلها، ص 533.</ref>. | ||
*«سوره إِنَّا أَنْزَلْناه»؛ به خاطر شروع سوره با این جمله به این اسم مشهور گشته است و در لسان صحابه و مفسران استفاده شده است<ref>همان.</ref>. | *«سوره إِنَّا أَنْزَلْناه»؛ به خاطر شروع سوره با این جمله به این اسم مشهور گشته است و در لسان [[صحابه]] و مفسران استفاده شده است<ref>همان.</ref>. | ||
== تعداد آیات و کلمات و حروف == | == تعداد آیات و کلمات و حروف == | ||
| خط ۵۰: | خط ۳۲: | ||
== اهداف و آموزه‌ها == | == اهداف و آموزه‌ها == | ||
محور اصلی سوره قدر، نزول قرآن در شب قدر و بيان اهميت آن شب است<ref>تفسير قرآن مهر، ج 22، ص 280.</ref>. | محور اصلی سوره قدر، نزول قرآن در [[شب قدر]] و بيان اهميت آن شب است<ref>تفسير قرآن مهر، ج 22، ص 280.</ref>. | ||
== محتوا و موضوعات == | == محتوا و موضوعات == | ||
| خط ۵۶: | خط ۳۸: | ||
== فضائل، خواص و ثواب قرائت == | == فضائل، خواص و ثواب قرائت == | ||
[[ابی‌بن‌كعب|ابی‌بن‌کعب]] از [[ | [[ابی‌بن‌كعب|ابی‌بن‌کعب]] از [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|پيغمبر(صلی الله علیه و آله و سلم)]] روايت نموده که «کسی که سوره قدر را قرائت کند به او اجر کسی که [[ماه رمضان]] را [[روزه]] گرفته و [[شب قدر]] را احياء داشته است عطا شود». | ||
حسين‌بن‌ابی‌العلاء از [[ | [[حسين‌بن‌ابی‌العلاء]] از [[جعفر بن محمد (صادق)|امام صادق(علیه‌السلام)]] روايت نموده که آن حضرت فرمود: «هر که قرائت کند سوره انا انزلناه فی ليلة القدر را در نماز واجبی از واجباتش منادی از طرف حق او را صدا زند که ای عبداللَّه گناه گذشته تو بخشيده شد، عمل را از سر بگير». | ||
سيف‌بن‌عميره از [[ | [[سيف‌بن‌عميره]] از [[محمد بن علی (باقر العلوم)|امام باقر(علیه‌السلام)]] روايت کرده که فرمودند: «هر کس سوره انا انزلناه را آشکارا و بلند بخواند مانند کسی خواهد بود که در راه خدا شمشيرش را کشيده باشد و کسی که آن را در نهانی بخواند مثل آن است که در خون خود در راه خدا طپيده باشد و کسی که ده مرتبه بخواند بر محو هزار [[گناه]] از گناهان خود گذشته و اقدام کرده است»<ref>ترجمه تفسير مجمع‌البيان، ج 27، ص 190.</ref>. | ||
== محل و زمان نزول == | == محل و زمان نزول == | ||
سوره قدر مکی است و بعضی هم گفته‌اند که مدنی است<ref>همان.</ref>. | سوره قدر [[مکی]] است و بعضی هم گفته‌اند که مدنی است<ref>همان.</ref>. | ||
تاريخ نزول سوره قدر در ما بين [[هجرت]] مسلمين به [[حبشه]] و اسراء است و بعد از [[سوره عبس]] نازل شده است<ref>حجةالتفاسير و بلاغ‌الإكسير، مقدمه اول، ص 35.</ref>. | تاريخ نزول سوره قدر در ما بين [[هجرت]] [[مسلمان|مسلمين]] به [[حبشه]] و اسراء است و بعد از [[سوره عبس]] نازل شده است<ref>حجةالتفاسير و بلاغ‌الإكسير، مقدمه اول، ص 35.</ref>. | ||
== فضای نزول == | == فضای نزول == | ||
سوره قدر نزول قرآن در شب قدر را بيان می‌کند و آن شب را تعظيم نموده از هزار ماه بالاتر می‌داند، چون در آن شب [[ملائكه|ملائکه]] و [[روح]] نازل می‌شوند، نزول اين سوره طبق [[روایات]] [[معصوم|معصومین( | سوره قدر نزول قرآن در شب قدر را بيان می‌کند و آن شب را تعظيم نموده از هزار ماه بالاتر می‌داند، چون در آن شب [[ملائكه|ملائکه]] و [[روح]] نازل می‌شوند، نزول اين سوره طبق [[حدیث|روایات]] [[معصوم|معصومین(علیه‌السلام)]] بعد از خوابی بود که [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم)]] ديد و آن خواب اين بود که ديد [[بنی امیه|بنی‌امیه]] بر [[منبر]] او بالا میروند و سخت اندوهناک شد و خدای تعالی برای تسليتش اين سوره را نازل کرد (و در آن فرمود [[شب قدر]] بهتر از هزار ماه حکومت بنی‌اميه است)<ref>ترجمه تفسير الميزان، ج 20، ص 560-559.</ref>. | ||
== ترتیب در مصحف == | == ترتیب در مصحف == | ||
سوره قدر نودوهفتمين سوره در چينش کنونی قرآن به شمار می‌آید<ref>تفسير قرآن مهر، ج 22، ص 279.</ref>. | [[سوره قدر]] نودوهفتمين سوره در چينش کنونی قرآن به شمار می‌آید<ref>تفسير قرآن مهر، ج 22، ص 279.</ref>. | ||
== ترتیب بر اساس نزول == | == ترتیب بر اساس نزول == | ||
سوره قدر بيست‌وپنجمين سوره در ترتيب نزول می‌باشد وبعد از سوره عبس نازل شده است<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در ترتیب نزول سوره‌های قرآن مختلف است). | سوره قدر بيست‌وپنجمين سوره در ترتيب نزول می‌باشد وبعد از [[سوره عبس]] نازل شده است<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در ترتیب نزول سوره‌های قرآن مختلف است). | ||
== ارتباط با سوره قبلی == | == ارتباط با سوره قبلی == | ||
چون [[خداوند]] سبحان در پايان [[سوره اقراء]] به [[سجده]] و تقرب به سوی خدا امر کرد، سوره قدر را به ذکر ليلة‌القدر افتتاح کرد و اینکه تقرب در آن شب به سوی خدا زيادتر است از ساير شب‌ها و روزها، پس مثل آن است که فرموده: تقرب بجوی در ساير اوقات در شب قدر. | چون [[خدا|خداوند]] سبحان در پايان [[سوره اقراء]] به [[سجده]] و تقرب به سوی خدا امر کرد، سوره قدر را به ذکر ليلة‌القدر افتتاح کرد و اینکه تقرب در آن شب به سوی خدا زيادتر است از ساير شب‌ها و روزها، پس مثل آن است که فرموده: تقرب بجوی در ساير اوقات در شب قدر. | ||
[[ابومسلم]] گويد: چون خدا در [[سوره علق]] [[ | [[ابومسلم]] گويد: چون خدا در [[سوره علق]] [[جعفر بن محمد (صادق)|پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم)]] را به قرائت قرآن امر کرد، در [[سوره قدر]] بيان کرد که نزول آن در شب قدر بود<ref>ترجمه تفسير مجمع‌البيان، ج 27، ص 191.</ref>. | ||
== ویژگی == | == ویژگی == | ||
سوره قدر از [[سور مفصلات]] می‌باشد<ref>التمهید في علوم القرآن، ج1، ص313.</ref> [[ابن قتیبه]] می‌گوید: ... مفصلات سوره‌های کوچکی هستند که بعد از [[سور مثانی]] آمده‌اند اینکه چرا این سوره‌ها را مفصل نامیده‌اند به خاطر کوتاه بودن آنها و اینکه بسيار به واسطه بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ از يکديگر جدا شده‌اند<ref>جامع البيان فی تفسير القرآن، ج 1، ص 34.</ref>. | سوره قدر از [[سور مفصلات]] می‌باشد<ref>التمهید في علوم القرآن، ج1، ص313.</ref> [[ابن قتیبه]] می‌گوید: ... مفصلات سوره‌های کوچکی هستند که بعد از [[سور مثانی]] آمده‌اند اینکه چرا این سوره‌ها را مفصل نامیده‌اند به خاطر کوتاه بودن آنها و اینکه بسيار به واسطه بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ از يکديگر جدا شده‌اند<ref>جامع البيان فی تفسير القرآن، ج 1، ص 34.</ref>. | ||
روايتی است که از رسول خدا(صلی الله علیه) نقل شده که فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جای [[تورات]] و سوره‌های مئين را به جای [[انجيل]] و سوره‌های مثانی را به جای [[زبور]] به من داد و پروردگارم مرا با دادن سوره‌های مفصّل فزونی بخشيد<ref>همان.</ref>. | روايتی است که از رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) نقل شده که فرمود: خداوند هفت [[سوره|سوره طوال]] را به جای [[تورات]] و سوره‌های مئين را به جای [[انجيل]] و سوره‌های مثانی را به جای [[زبور]] به من داد و پروردگارم مرا با دادن سوره‌های مفصّل فزونی بخشيد<ref>همان.</ref>. | ||
خداوند در سوره قدر به نزول قرآن در شب قدر و اهميت آن شب و نزول فرشتگان و اندازه زنی امور در آن اشاره می‌کند<ref>تفسير قرآن مهر، ج 22، ص 281.</ref>. | خداوند در سوره قدر به نزول قرآن در شب قدر و اهميت آن شب و نزول فرشتگان و اندازه زنی امور در آن اشاره می‌کند<ref>تفسير قرآن مهر، ج 22، ص 281.</ref>. | ||
== جستارهای وابسته == | |||
* [[شب قدر]] | |||
* [[ملائکه]] | |||
* [[بنی امیه|بنی‌امیه]] | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
| خط ۹۳: | خط ۸۰: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
[https://quran.inoor.ir/fa/surah/97/ برگرفته از سایت معرفی سوره قدر - پایگاه جامع قرآنhttps://quran.inoor.ir] | [https://quran.inoor.ir/fa/surah/97/ برگرفته از سایت معرفی سوره قدر - پایگاه جامع قرآنhttps://quran.inoor.ir] | ||
{{سوره‌های مکی و مدنی}} | |||
[[رده:قرآن]] | [[رده:قرآن]] | ||
[[رده:سوره‌های قرآن]] | [[رده:سوره‌های قرآن]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۸ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۳۵
| سوره قدر | |
|---|---|
 | |
 | |
| شماره سوره | ۹۷ |
| محل نزول | مکی |
| جزء | ۳۰ |
| تعداد آیات | ۵ |
سوره قدر ازجمله سوره‌های کوتاه، ولی پرفضیلت قرآن است. از سوره‌های جزء ۳۰ قرآن است که آیات آن به بیان عظمت شب قدر پرداخته است. در روایات مختلف برای کسی که این سوره را بخواند ثواب فراوانی بیان شده است و آثار و برکات فراوانی هم برای این سوره ذکر شده است. نزول قرآن در شب قدر را بیان می‌کند و آن شب را تعظیم نموده از هزار ماه بالاتر می‌داند، چون در آن شب ملائکه و روح نازل می‌شوند و این سوره، هم احتمال مکی بودن را دارد و هم می‌تواند مدنی باشد و روایاتی که درباره سبب نزول آن از امامان اهل‌بیت(علیه‌السلام) و از دیگران رسیده خالی از تایید مدنی بودن آن نیست و آن روایاتی است که دلالت دارد بر اینکه این سوره بعد از خوابی بود که رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) دید و آن خواب این بود که دید بنی‌امیه بر منبر او بالا میروند و سخت اندوهناک شد و خدای تعالی برای تسلیتش این سوره را نازل کرد (و در آن فرمود شب قدر بهتر از هزار ماه حکومت بنی‌امیه است).
قدر
- تقدیر،
- اندازه گیری[۱].
مفهوم کلی سوره
- زمان نزول قرآن؛
- تعيين سرنوشت انسان[۲].
اسامی سوره
- قدر؛
- إِنَّا أَنْزَلْناه[۳].
علت نام‌گذاری
- «سوره قدر»؛ به خاطر وجود کلمۀ قدر در اولین آیۀ سوره مزبور می‌باشد. همچنین واژه «القدر» به جز این سوره در هیچ سوره دیگری تکرار نشده است[۴].
- «سوره إِنَّا أَنْزَلْناه»؛ به خاطر شروع سوره با این جمله به این اسم مشهور گشته است و در لسان صحابه و مفسران استفاده شده است[۵].
تعداد آیات و کلمات و حروف
- سوره قدر پنج آیه دارد[۶].
- سوره قدر سی کلمه دارد[۷]. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره‌های قرآن مختلف است).
- سوره قدر صدودوازده حرف دارد[۸]. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره‌های قرآن مختلف است).
اهداف و آموزه‌ها
محور اصلی سوره قدر، نزول قرآن در شب قدر و بيان اهميت آن شب است[۹].
محتوا و موضوعات
محتوای سوره قدر چنان که از نامش نيز پيدا است بيان نزول قرآن مجيد در شب قدر است و سپس بيان اهميت شب قدر و برکات و آثار آن.
فضائل، خواص و ثواب قرائت
ابی‌بن‌کعب از پيغمبر(صلی الله علیه و آله و سلم) روايت نموده که «کسی که سوره قدر را قرائت کند به او اجر کسی که ماه رمضان را روزه گرفته و شب قدر را احياء داشته است عطا شود».
حسين‌بن‌ابی‌العلاء از امام صادق(علیه‌السلام) روايت نموده که آن حضرت فرمود: «هر که قرائت کند سوره انا انزلناه فی ليلة القدر را در نماز واجبی از واجباتش منادی از طرف حق او را صدا زند که ای عبداللَّه گناه گذشته تو بخشيده شد، عمل را از سر بگير».
سيف‌بن‌عميره از امام باقر(علیه‌السلام) روايت کرده که فرمودند: «هر کس سوره انا انزلناه را آشکارا و بلند بخواند مانند کسی خواهد بود که در راه خدا شمشيرش را کشيده باشد و کسی که آن را در نهانی بخواند مثل آن است که در خون خود در راه خدا طپيده باشد و کسی که ده مرتبه بخواند بر محو هزار گناه از گناهان خود گذشته و اقدام کرده است»[۱۰].
محل و زمان نزول
سوره قدر مکی است و بعضی هم گفته‌اند که مدنی است[۱۱].
تاريخ نزول سوره قدر در ما بين هجرت مسلمين به حبشه و اسراء است و بعد از سوره عبس نازل شده است[۱۲].
فضای نزول
سوره قدر نزول قرآن در شب قدر را بيان می‌کند و آن شب را تعظيم نموده از هزار ماه بالاتر می‌داند، چون در آن شب ملائکه و روح نازل می‌شوند، نزول اين سوره طبق روایات معصومین(علیه‌السلام) بعد از خوابی بود که رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) ديد و آن خواب اين بود که ديد بنی‌امیه بر منبر او بالا میروند و سخت اندوهناک شد و خدای تعالی برای تسليتش اين سوره را نازل کرد (و در آن فرمود شب قدر بهتر از هزار ماه حکومت بنی‌اميه است)[۱۳].
ترتیب در مصحف
سوره قدر نودوهفتمين سوره در چينش کنونی قرآن به شمار می‌آید[۱۴].
ترتیب بر اساس نزول
سوره قدر بيست‌وپنجمين سوره در ترتيب نزول می‌باشد وبعد از سوره عبس نازل شده است[۱۵]. (لازم به ذکر است اقوال در ترتیب نزول سوره‌های قرآن مختلف است).
ارتباط با سوره قبلی
چون خداوند سبحان در پايان سوره اقراء به سجده و تقرب به سوی خدا امر کرد، سوره قدر را به ذکر ليلة‌القدر افتتاح کرد و اینکه تقرب در آن شب به سوی خدا زيادتر است از ساير شب‌ها و روزها، پس مثل آن است که فرموده: تقرب بجوی در ساير اوقات در شب قدر.
ابومسلم گويد: چون خدا در سوره علق پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) را به قرائت قرآن امر کرد، در سوره قدر بيان کرد که نزول آن در شب قدر بود[۱۶].
ویژگی
سوره قدر از سور مفصلات می‌باشد[۱۷] ابن قتیبه می‌گوید: ... مفصلات سوره‌های کوچکی هستند که بعد از سور مثانی آمده‌اند اینکه چرا این سوره‌ها را مفصل نامیده‌اند به خاطر کوتاه بودن آنها و اینکه بسيار به واسطه بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ از يکديگر جدا شده‌اند[۱۸].
روايتی است که از رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) نقل شده که فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جای تورات و سوره‌های مئين را به جای انجيل و سوره‌های مثانی را به جای زبور به من داد و پروردگارم مرا با دادن سوره‌های مفصّل فزونی بخشيد[۱۹].
خداوند در سوره قدر به نزول قرآن در شب قدر و اهميت آن شب و نزول فرشتگان و اندازه زنی امور در آن اشاره می‌کند[۲۰].
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ قاموس قرآن، جلد 5، ص 246.
- ↑ تفسير قرآن مهر، ج 22، ص: 279.
- ↑ همان، ص 279.
- ↑ أسماء‌سورالقرآن و فضائلها، ص 533.
- ↑ همان.
- ↑ الكشف و البيان، ج 10، ص 247.
- ↑ همان.
- ↑ همان.
- ↑ تفسير قرآن مهر، ج 22، ص 280.
- ↑ ترجمه تفسير مجمع‌البيان، ج 27، ص 190.
- ↑ همان.
- ↑ حجةالتفاسير و بلاغ‌الإكسير، مقدمه اول، ص 35.
- ↑ ترجمه تفسير الميزان، ج 20، ص 560-559.
- ↑ تفسير قرآن مهر، ج 22، ص 279.
- ↑ همان.
- ↑ ترجمه تفسير مجمع‌البيان، ج 27، ص 191.
- ↑ التمهید في علوم القرآن، ج1، ص313.
- ↑ جامع البيان فی تفسير القرآن، ج 1، ص 34.
- ↑ همان.
- ↑ تفسير قرآن مهر، ج 22، ص 281.
منابع
برگرفته از سایت معرفی سوره قدر - پایگاه جامع قرآنhttps://quran.inoor.ir