سوره صف: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۴۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات قرآن کریم | |||
| عنوان = سوره صف | |||
| تصویر = | |||
| نام‌های دیگر سوره = {{فهرست جعبه افقی |سوره [[حضرت عیسی]] |سوره [[حواریین]] }} | |||
| شماره سوره = ۶۱ | |||
|شماره سوره | |محل نزول = مدنی | ||
| جزء = ۲۸ | |||
| | | تعداد آیات = ۱۴ | ||
|جزء | }} | ||
'''سوره صف''' شصت‌و‌یکمین سوره [[قرآن|قرآن کریم]] است و جزء ۲۸ [[قرآن]] می‌باشد و محل [[نزول قرآن|نزول]] آن [[مدینه|مدينه منوره]] است، و دارای چهارده آیه می‌باشد .سوره صف به '''سوره [[حضرت عیسی]]''' و '''سوره [[حواریین]]''' موسوم است. | |||
|تعداد آیات | |||
'''سوره صف''' | |||
== صف == | == صف == | ||
صف به | صف به معنای صف كشیدن و در صف كردن است. لازم و متعدی به‌كار می‌رود و آن این كه اشیاء مانند [[انسان]] و غیره در یك ردیف و خط مستوی قرار گیرند<ref>قاموس قرآن، ج 4، ص134.</ref>. | ||
== مفهوم کلی سوره == | == مفهوم کلی سوره == | ||
* یادآوری [[ایمان]] و [[معاد]]؛ | |||
* دوستی [[جهاد]] و مجاهدان؛ | |||
* پیروزی نهایی [[اسلام]] بر [[دین|ادیان]] دیگر؛ | |||
بشارت [[ | * بشارت [[حضرت عیسی|مسیح(علیه السلام)]] در مورد [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم)]]<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 20، ص: 337.</ref>. | ||
== اسامی سوره == | == اسامی سوره == | ||
# | # صف؛ | ||
# | # [[حواریین|حواریون]]؛ | ||
# عیسی( | # [[حضرت عیسی|عیسی(علیه‌السلام)]]<ref>همان، ص339.</ref>. | ||
== علت نام‌گذاری == | == علت نام‌گذاری == | ||
* سبب نام‌گذاری این سوره به «صف» آیۀ چهارم این سوره است كه می‌گوید [[خدا]] رزمندگانی را كه هم چون صفی محكم می‌جنگند، دوست می‌دارد. | |||
* «سوره حواریون» و «سوره عیسی»؛ از آنجا كه در آیات ششم و چهاردهم این سوره از [[حضرت عیسی|عیسی(علیه‌السلام)]] و یاران او سخن گفته شده، این سوره را «عیسی» و «حواریون» نامیده‌اند<ref>همان.</ref>. | |||
«سوره حواریون» و «سوره عیسی»؛ از | |||
== تعداد آیات و کلمات و حروف == | == تعداد آیات و کلمات و حروف == | ||
سوره صف چهارده آیه دارد<ref>الكشف و | * سوره صف چهارده آیه دارد<ref>الكشف و البیان، ج 9، ص301.</ref>. | ||
* سوره صف دویست‌وبیست‌ویک کلمه دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره‌های قرآن مختلف است) | |||
سوره صف دویست‌وبیست‌ویک کلمه دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات | * سوره صف نهصد حرف دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره‌های قرآن مختلف است) | ||
سوره صف نهصد حرف دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف | |||
== اهداف و آموزه‌ها == | == اهداف و آموزه‌ها == | ||
اساسی‌ترین هدف‌های سوره صف عبارت‌اند از: | |||
# تشویق به [[ایمان]] و [[جهاد]] در راه خدا؛ | |||
# | # نوید پیروزی مجاهدان و پیروزی نهایی [[اسلام]] بر [[دین|ادیان]] دیگر<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 20، ص340.</ref>. | ||
# | |||
== محتوا و موضوعات == | == محتوا و موضوعات == | ||
سوره صف در | سوره صف در حقیقت بر دو محور اساسی دور می‌زند: | ||
* یكی برتری [[اسلام]] بر تمام آئین‌های آسمانی و تضمین بقاء و جاودانگی آن از سوی خداوند؛ | |||
* دیگر لزوم جهاد در طریق حفظ و پیشرفت این آئین. | |||
اما در | اما در یك نظر تفصیلی می‌توان آن را به هفت بخش تقسیم كرد. | ||
# شروع سوره با | # شروع سوره با تسبیح [[خداوند]] عزیز و حكیم؛ | ||
# دعوت به | # دعوت به هماهنگی گفتار و كردار و پرهیز از سخنان بی عمل؛ | ||
# دعوت به جهاد با عزم راسخ و اتحاد كامل؛ | # دعوت به جهاد با عزم راسخ و اتحاد كامل؛ | ||
# | # یادآوری از پیمان‌شكنی [[بنی اسرائیل|بنی‌اسرائیل]] و بشارت [[حضرت عیسی|مسیح]] به ظهور اسلام؛ | ||
# | # تضمین پیروزی اسلام بر همه [[دین|ادیان]]؛ | ||
# دعوت مؤثر به | # دعوت مؤثر به سوی جهاد و ذكر پاداش‌های دنیوی و اخروی مجاهدان راه حق؛ | ||
# اشاره | # اشاره فشرده‌ای به زندگی حواریین مسیح و الهام از آنها؛ | ||
# | # ولی محور اصلی مطالب سوره صف اسلام و جهاد است<ref>تفسیر نمونه، ج 24، ص57.</ref>. | ||
== فضائل، خواص و ثواب قرائت == | == فضائل، خواص و ثواب قرائت == | ||
[[ | [[ابی‌بن‌كعب]] از [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم)]] روایت نموده كه فرمود: «هر كس سوره عیسی(علیه‌السلام) را بخواند حضرت عیسی(علیه‌السلام) مادامی كه در دنیا است برای او صلوات و درود فرستاده و استغفار كند و در [[روز قیامت]] رفیق حضرت عیسی(علیه‌السلام) باشد». | ||
[[ | [[ابوبصیر]] از [[محمد بن علی (باقر العلوم)|حضرت باقر(علیه‌السلام)]] روایت كرده كه هر كس سوره صف را بخواند و در [[نمازهای واجب]] و [[نافله|نوافل]] به قرائت آن مداومت نماید خداوند او را با [[ملائکه|فرشتگان]] و پیامبران مرسل هم‌ردیف و هم‌صف قرار خواهد داد<ref>ترجمه تفسیر مجمع‌البیان، ج 24، ص388.</ref>. | ||
== محل و زمان نزول == | == محل و زمان نزول == | ||
سوره صف در | سوره صف در مدینه بر پیامبر(صلی الله علیه) نازل شده است<ref>همان.</ref>. | ||
قسمتی از سوره صف در سال ششم هجری پس از [[صلح حدیبیه]] و قسمتی در سال هشتم هجری است و بعد از [[سوره احزاب]] نازل شده است<ref>حجةالتفاسیر و بلاغ‌الإكسیر، مقدمه اول، ص28.</ref>. | |||
== ویژگی == | == ویژگی == | ||
سوره صف از [[سور مفصلات]] | سوره صف از [[سور مفصلات]] می‌باشد<ref>التمهید فی علوم القرآن، ج1، ص313.</ref>. [[ابن قتیبه]] می‌گوید: ... مفصلات سوره‌های کوچکی هستند که بعد از [[سور مثانی]] آمده‌اند اینکه چرا این سوره‌ها را مفصل نامیده‌اند به خاطر کوتاه بودن آنها و اینکه بسیار به واسطه بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِیمِ از یكدیگر جدا شده‌اند<ref>جامع البیان فی تفسیر القرآن، ج 1، ص 34.</ref>. | ||
روایتی است‌كه از [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم)]] نقل شده كه فرمود: خداوند هفت [[سوره|سوره طوال]] را به جای [[تورات]] و [[سوره|سوره‌های مئین]] را به جای [[انجیل]] و سوره‌های مثانی را به جای [[زبور]] به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره‌های مفصّل فزونی بخشید<ref>جامع البیان فی تفسیر القرآن، ج 1، ص 34.</ref>. | |||
این سوره از سور مسبحات است<ref>غرائب القرآن و رغائب الفرقان، ج 1، ص 34.</ref> و همچنین جزو سور ممتحنات نیز آمده است<ref>التمهید | این سوره از سور مسبحات است<ref>غرائب القرآن و رغائب الفرقان، ج 1، ص 34.</ref> و همچنین جزو سور ممتحنات نیز آمده است<ref>التمهید فی علوم القرآن، ج1، ص.313</ref>. | ||
در | در آیۀ ششم سوره صف از قول عیسی(علیه‌السلام) بشارت آمدن پیامبری داده شده كه نام او احمد است<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 20، ص339.</ref>. | ||
== | == جستارهای وابسته == | ||
[ | * [[انسان]] | ||
* [[بنی اسرائیل|بنی‌اسرائیل]] | |||
* [[حضرت عیسی|مسیح]] | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[ | == منابع == | ||
* [https://quran.inoor.ir/fa/surah/61/ برگرفته از سایت معرفی سوره صف - پایگاه جامع قرآن] quran.inoor.ir | |||
[[رده: | |||
[[رده:سوره‌های | {{سوره‌های مکی و مدنی}} | ||
[[رده:قرآن]] | |||
[[رده:سوره‌های قرآن]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۶ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۲۶
| سوره صف | |
|---|---|
 | |
| نام‌های دیگر سوره | |
| شماره سوره | ۶۱ |
| محل نزول | مدنی |
| جزء | ۲۸ |
| تعداد آیات | ۱۴ |
سوره صف شصت‌و‌یکمین سوره قرآن کریم است و جزء ۲۸ قرآن می‌باشد و محل نزول آن مدينه منوره است، و دارای چهارده آیه می‌باشد .سوره صف به سوره حضرت عیسی و سوره حواریین موسوم است.
صف
صف به معنای صف كشیدن و در صف كردن است. لازم و متعدی به‌كار می‌رود و آن این كه اشیاء مانند انسان و غیره در یك ردیف و خط مستوی قرار گیرند[۱].
مفهوم کلی سوره
- یادآوری ایمان و معاد؛
- دوستی جهاد و مجاهدان؛
- پیروزی نهایی اسلام بر ادیان دیگر؛
- بشارت مسیح(علیه السلام) در مورد پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم)[۲].
اسامی سوره
- صف؛
- حواریون؛
- عیسی(علیه‌السلام)[۳].
علت نام‌گذاری
- سبب نام‌گذاری این سوره به «صف» آیۀ چهارم این سوره است كه می‌گوید خدا رزمندگانی را كه هم چون صفی محكم می‌جنگند، دوست می‌دارد.
- «سوره حواریون» و «سوره عیسی»؛ از آنجا كه در آیات ششم و چهاردهم این سوره از عیسی(علیه‌السلام) و یاران او سخن گفته شده، این سوره را «عیسی» و «حواریون» نامیده‌اند[۴].
تعداد آیات و کلمات و حروف
- سوره صف چهارده آیه دارد[۵].
- سوره صف دویست‌وبیست‌ویک کلمه دارد[۶]. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره‌های قرآن مختلف است)
- سوره صف نهصد حرف دارد[۷]. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره‌های قرآن مختلف است)
اهداف و آموزه‌ها
اساسی‌ترین هدف‌های سوره صف عبارت‌اند از:
محتوا و موضوعات
سوره صف در حقیقت بر دو محور اساسی دور می‌زند:
- یكی برتری اسلام بر تمام آئین‌های آسمانی و تضمین بقاء و جاودانگی آن از سوی خداوند؛
- دیگر لزوم جهاد در طریق حفظ و پیشرفت این آئین.
اما در یك نظر تفصیلی می‌توان آن را به هفت بخش تقسیم كرد.
- شروع سوره با تسبیح خداوند عزیز و حكیم؛
- دعوت به هماهنگی گفتار و كردار و پرهیز از سخنان بی عمل؛
- دعوت به جهاد با عزم راسخ و اتحاد كامل؛
- یادآوری از پیمان‌شكنی بنی‌اسرائیل و بشارت مسیح به ظهور اسلام؛
- تضمین پیروزی اسلام بر همه ادیان؛
- دعوت مؤثر به سوی جهاد و ذكر پاداش‌های دنیوی و اخروی مجاهدان راه حق؛
- اشاره فشرده‌ای به زندگی حواریین مسیح و الهام از آنها؛
- ولی محور اصلی مطالب سوره صف اسلام و جهاد است[۹].
فضائل، خواص و ثواب قرائت
ابی‌بن‌كعب از پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) روایت نموده كه فرمود: «هر كس سوره عیسی(علیه‌السلام) را بخواند حضرت عیسی(علیه‌السلام) مادامی كه در دنیا است برای او صلوات و درود فرستاده و استغفار كند و در روز قیامت رفیق حضرت عیسی(علیه‌السلام) باشد».
ابوبصیر از حضرت باقر(علیه‌السلام) روایت كرده كه هر كس سوره صف را بخواند و در نمازهای واجب و نوافل به قرائت آن مداومت نماید خداوند او را با فرشتگان و پیامبران مرسل هم‌ردیف و هم‌صف قرار خواهد داد[۱۰].
محل و زمان نزول
سوره صف در مدینه بر پیامبر(صلی الله علیه) نازل شده است[۱۱].
قسمتی از سوره صف در سال ششم هجری پس از صلح حدیبیه و قسمتی در سال هشتم هجری است و بعد از سوره احزاب نازل شده است[۱۲].
ویژگی
سوره صف از سور مفصلات می‌باشد[۱۳]. ابن قتیبه می‌گوید: ... مفصلات سوره‌های کوچکی هستند که بعد از سور مثانی آمده‌اند اینکه چرا این سوره‌ها را مفصل نامیده‌اند به خاطر کوتاه بودن آنها و اینکه بسیار به واسطه بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِیمِ از یكدیگر جدا شده‌اند[۱۴].
روایتی است‌كه از رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) نقل شده كه فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جای تورات و سوره‌های مئین را به جای انجیل و سوره‌های مثانی را به جای زبور به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره‌های مفصّل فزونی بخشید[۱۵].
این سوره از سور مسبحات است[۱۶] و همچنین جزو سور ممتحنات نیز آمده است[۱۷].
در آیۀ ششم سوره صف از قول عیسی(علیه‌السلام) بشارت آمدن پیامبری داده شده كه نام او احمد است[۱۸].
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ قاموس قرآن، ج 4، ص134.
- ↑ تفسیر قرآن مهر، ج 20، ص: 337.
- ↑ همان، ص339.
- ↑ همان.
- ↑ الكشف و البیان، ج 9، ص301.
- ↑ همان.
- ↑ همان.
- ↑ تفسیر قرآن مهر، ج 20، ص340.
- ↑ تفسیر نمونه، ج 24، ص57.
- ↑ ترجمه تفسیر مجمع‌البیان، ج 24، ص388.
- ↑ همان.
- ↑ حجةالتفاسیر و بلاغ‌الإكسیر، مقدمه اول، ص28.
- ↑ التمهید فی علوم القرآن، ج1، ص313.
- ↑ جامع البیان فی تفسیر القرآن، ج 1، ص 34.
- ↑ جامع البیان فی تفسیر القرآن، ج 1، ص 34.
- ↑ غرائب القرآن و رغائب الفرقان، ج 1، ص 34.
- ↑ التمهید فی علوم القرآن، ج1، ص.313
- ↑ تفسیر قرآن مهر، ج 20، ص339.
منابع
- برگرفته از سایت معرفی سوره صف - پایگاه جامع قرآن quran.inoor.ir