افزودن پیوند

    جریان های مذهبی مصر: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌وحدت
    بدون خلاصۀ ویرایش
     
    (۵۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۸ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    <div class="wikiInfo">[[پرونده: جریان‌های_مذهبی_مصر.jpg|جایگزین= مسجد احمد بن طولون |بندانگشتی| مسجد احمد بن طولون]]
    <div class="wikiInfo">[[پرونده: جریان‌های_مذهبی_مصر.jpg|جایگزین= مسجد احمد بن طولون |بندانگشتی| مسجد احمد بن طولون]]
    </div>
    </div>
    مصر یکی از کهن‌ترین کشورهای جهان با تمدنی چند هزار ساله در جهان عرب است. این کشور واقع در آفریقای شمالی و هم‌مرز با دریای مدیترانه، بین لیبی و نواره غزه قرار دارد و از لحاظ جغرافیایی، جمعیت (345/712/70نفر)، رشد و توسعه اقتصادی، از مهم ترین کشورهای عرب است . مصر در 28 فوریه (1922م) از امپراطوری بریتانیا استقلال یافت و حاکمیت مطلقش را بعد از جنگ دوم جهانی به دست آورد . نژاد و زبان: 99% از مردم جامعه مصر از نژاد حامی هامیتیک (Hamitic) شرقی (مصری، بدوی، بربر) و 1% باقی مانده یونانی، نوبیانی (Nubian) ، ارمنی و دیگر کشورهای اروپایی‌اند که عمده‌ترین آنها فرانسوی و ایتالیایی است . زبان رسمی مردم این کشور عربی است، ولی طبقات تحصیل کرده، عمدتا با زبان انگلیسی و فرانسه آشنا هستند . <br> مذهب، نقش مهمی در مصر دارد; تقریبا 90% از جمعیت امروز مصر که برابر با 61 میلیون نفر است، از مسلمانان سنی مذهب هستند . کشور مصر، از اوائل ورود اسلام، به مرکز فعالیت های علمی و سیاسی تبدیل گشت و از سرزمین‌های بزرگ اسلام محسوب شد. دانشگاه الازهر که در زمان حکومت فاطمیان، تاسیس شد، نماد علم، سیاست و مذهب شناخته شد و در دفاع از حقوق مردم علیه حکام ظالم و استعمارگران، نقش مهمی داشته است . هدف دانشگاه الازهر در ابتدای تاسیس، نشر و تبلیغ شیعه اسماعیلی در زمان فاطمیان بود، ولی هم اکنون کار اصلی این دانشگاه در مصر، نظارت بر دروس و آموزش های مذهبی کشور است. مصر یکی از مهم‌ترین خواستگاه‌های فعالیت جریان‌های مذهبی سنتی و متجددانه است که در این مقاله به مهم‌ترین جریان‌های مذهبی این کشور اشاره خواهد شد:
    '''جریان‌های مذهبی مصر''' به خاطر قدمت و سابقه تمدنی چند هزار ساله این کشور در جهان عرب دارای اهمیت است. این کشور واقع در آفریقای شمالی و هم‌مرز با دریای مدیترانه، بین لیبی و نواره غزه قرار دارد و از لحاظ جغرافیایی جمعیت (345/712/70نفر)، رشد و توسعه اقتصادی، از مهم‌ترین کشورهای عرب است. مصر در 28 فوریه (1922م) از امپراطوری بریتانیا استقلال یافت و حاکمیت مطلقش را بعد از جنگ دوم جهانی به دست آورد. نژاد و زبان: 99% از مردم جامعه مصر از نژاد حامی هامیتیک (Hamitic) شرقی (مصری، بدوی، بربر) و 1% باقی مانده یونانی، نوبیانی (Nubian)، ارمنی و دیگر کشورهای اروپایی‌اند که عمده‌ترین آنها فرانسوی و ایتالیایی است. زبان رسمی مردم این کشور عربی است، ولی طبقات تحصیل کرده، عمدتا با زبان انگلیسی و فرانسه آشنا هستند. <br> مذهب، نقش مهمی در مصر دارد; تقریبا 90% از جمعیت امروز مصر که برابر با 61 میلیون نفر است، از مسلمانان سنی مذهب هستند. کشور مصر، از اوائل ورود اسلام، به مرکز فعالیت‌های علمی و سیاسی تبدیل گشت و از سرزمین‌های بزرگ اسلام محسوب شد. دانشگاه الازهر که در زمان حکومت فاطمیان، تاسیس شد، نماد علم، سیاست و مذهب شناخته شد و در دفاع از حقوق مردم علیه حکام ظالم و استعمارگران، نقش مهمی‌داشته است. هدف دانشگاه الازهر در ابتدای تاسیس، نشر و تبلیغ شیعه اسماعیلی در زمان فاطمیان بود، ولی هم اکنون کار اصلی این دانشگاه در مصر، نظارت بر دروس و آموزش‌های مذهبی کشور است. مصر یکی از مهم‌ترین خواستگاه‌های فعالیت جریان‌های مذهبی سنتی و متجددانه است که در این مقاله به مهم‌ترین جریان‌های مذهبی این کشور اشاره خواهد شد:
    =جریان‌های سنتی مصر=
    ==جریان‌های سنتی مصر==
    ==[[طریقت‌های صوفیه در مصر]]==
    === طریقت‌های صوفیه در مصر ===
    ===[[شاذلیه]]===
    در مصر 76 طریقت صوفی وجود دارد که 67 طریقت در مجمعی با عناون [[المجلس الأعلی للطرق الصوفیة|المجلس الأعلی للطرق الصوفیة]] که برای تنظیم امور صوفیان در سال 1976 م تأسیس شده است ثبت گردیده است. 15 ملیون صوفی در ارتباط با این 67 طریقت هستند و فقط در قاهره 41 طریقت صوفی مشغول به فعالیت است. طریقت‌های صوفیه در مصر از زمان جمال عبدالناصر بعد انور سادات و بعد حسنی مبارک حامی و همراه حاکمان وقت و سیاست‌های حاکمیت بودند. اما در زمان مرسی به مخالفت با او برخاستند و بعد از مرسی از سیسی حمایت کرده و شیخ مشایخ طرق صوفیه [[عبدالهادی القصبی]] شعار لا إله إلا الله السیسی حبیب الله سرداد<ref>[https://www.aljazeera.net/encyclopedia/organizationsandstructures/2017/12/4/%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B9%D9%84%D9%89-%D9%84%D9%84%D8%B7%D8%B1%D9%82-%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%88%D9%81%D9%8A%D8%A9-%D8%A8%D9%85%D8%B5%D8%B1 برگرفته از سایت الجزیره]</ref> و این خود نشان از نزاع و اختلاف بین [[اخوان‌المسلمین|اخوانی‌ها]] و صوفیه در مصر است.
    {{ستون-شروع|2}}
    طریقت‌های صوفیه‌ای که در المجلس الأعلی للطرق الصوفیة مصر ثبت شده‌اند عبارتند از<ref>[https://sufiordersgate.com/ar/ برگرفته از سایت:sufiordersgate.com] </ref>:
    1. [[الطریقة الحسینیة الشاذلیة ]]<br>
    طریقت [[شاذلیه]] با 20 شعبه، طریقت [[خلوتیه]] با 23 شعبه، طریقت [[احمدیه بدویه]] با 13 شعبه، طریقت [[برهامیه]] یا دسوئیه با 6 شعبه، طریقت [[قادریه]] یا جیلانیه با 2 شعبه، طریقت [[نقشبندیه]] با دو شعبه طریقت [[ادریسیه]] با دو شعبه، طریقت [[رفاعیه]]، طریقت [[تیجانیه]]، طریقت [[خلیلیه]]، طریقت [[رحیمیه]]، طریقت [[سعدیه]]، طریقت، [[عزازیه]]، [[عنانیه]].
    2. [[الطریقة الحصافیة الشاذلیة ]]<br>
     
    3. [[الطریقة الخطیبیة الشاذلیة ]]<br>
    == جامع الازهر ==
    4. [[الطریقة المحمدیة الشاذلیة ]]<br>
    === مشایخ الازهر ===
    5. [[الطریقة الجوهریة الشاذلیة ]]<br>
    ریاست دانشگاه الازهر از نیمه قرن یازدهم قمری، مطابق سدۀ هفدهم میلادی نخستین بار توسط حکمرانان عثمانی به یکی از دانشمندان مشهور علوم دینی سپرده شد، که وی لقب «شیخ الازهر» را به خود گرفت. تا به حال پنجاه بار این سمت تغییر کرده آخرین شیخ این دانشگاه دکتر احمد الطیب است. مشایخ الازهر به ترتیب زمانی عبارتند از:<br>
    6. [[الطریقة الحامدیة الشاذلیة ]]<br>
     
    7. [[الطریقة الحسینیة الشاذلیة ]]<br>
    '''الف. قرن یازدهم:''' <br>
    8. [[الطریقة السلامیة الشاذلیة ]]<br>
    [[محمد بن عبدالله الخراشی|محمد الخرشی]] (از 1090 تا 1101 هـ)؛<br>
    9. [[الطریقة العروسیة الشاذلیة ]]<br>
    [[إبراهیم البرماوی|إبراهیم البرماوی]] (از 1101 تا 1106 هـ)<br>
    10. [[الطریقة البکریة الشاذلیة ]]<br>
     
    11. [[الطریقة العفیفیة الشاذلیة ]]<br>
    '''ب. قرن دوازدهم:'''<br>
    12. [[الطریقة الفاسیة الشاذلیة ]]<br>
    [[محمد النشرتی]] (از 1106 تا 1120 هـ)؛<br>
    13. [[الطریقة الصدیقیة الشاذلیة ]]<br>
    [[عبدالباقی القلینی]] (از 1120 تا 1120 هـ)؛ <br>
    14. [[الطریقة الحبیبیة الشاذلیة ]]<br>
    [[محمد شنن]] (از 1120 تا 1133 هـ)؛ <br>
    15. [[الطریقة العزمیة الشاذلیة ]]<br>
    [[ابراهیم بن موسی الفیومی]] (از 1133 تا 1137 هـ)؛ <br>
    16. [[الطریقة العفیفیة الهاشمیة الشاذلیة ]]<br>
    [[عبدالله الشبراوی]] (از 1137 تا 1171 هـ)؛ <br>
    17. [[الطریقة الهاشمیة المدنیة الشاذلیة ]]<br>
    [[محمد بن سالم الحفنی|محمد الحفنی]] (از 1171 تا 1181 هـ)؛ <br>
    18. [[الطریقة الفیضیة الشاذلیة ]]<br>
    [[عبدالرؤوف السجینی|عبدالرؤوف السجینی]] (از 1181 تا 1182 هـ)؛ <br>
    19. [[الطریقة القاوقجیة الشاذلیة ]]<br>
    [[أحمد الدمنهوری]] (از 1183 تا 1192 هـ)؛ <br>
    20. [[الطریقة المدنیة الشاذلیة]]<br>
    [[أحمد بن موسی العروسی|أحمد بن موسی العروسی]] (از 1193 تا 1208 هـ)<br>
    {{پایان}}
    ===[[خلوتیه]]===
    '''ج. قرن سیزدهم:''' <br>
    {{ستون-شروع|2}}
    [[عبدالله شرقاوی|عبدالله الشرقاوی]] (از 1208 تا 1227 هـ)؛ <br>
    1. [[الطریقة الرضوانیة الخلوتیة ]]<br>
    [[محمد شنوانی]] (از 1227 تا 1233 هـ)؛ <br>
    2. [[الطریقة الضیفیة الخلوتیة ]]<br>
    [[محمد عروسی]] (از 1233 1245 هـ)؛ <br>
    3. [[الطریقة البهوتیة الخلوتیة ]]<br>
    [[احمد دمهوجی]] (از 1245 تا 1246 هـ)؛ <br>
    4. [[الطریقة الخضیریة الخلوتیة ]]<br>
    [[حسن العطار]] (از 1246 تا 1250 هـ)؛ <br>
    5. [[الطریقة المسلمیة الخلوتیة ]]<br>
    [[حسن قویسنی]] (از 1250 تا 1254 هـ)؛ <br>
    6. [[الطریقة الغنیمیة الخلوتیة ]]<br>
    [[احمد سفطی]] (از 1254 تا 1263 هـ)؛ <br>
    7. [[الطریقة الشبراویة الخلوتیة ]]<br>
    [[ابراهیم باجوری]] (از 1263 تا 1281 هـ)؛ <br>
    8. [[الطریقة المرواانیة الخلوتیة ]]<br>
    [[مصطفی عروسی]] (از 1281 تا 1287 هـ) <br>
    9. [[الطریقة العلوانیة الخلوتیة ]]<br>
    [[المهدی العباسی|محمد المهدی العباسی]] (بار اول از 1287 تا 1299 و بار دوم از 1299 تا 1304 هـ)؛ <br>
    10. [[الطریقة الطاهریة العامریة الخلوتیة ]]<br>
    [[شمس‌الدین انبابی]] (بار اول از 1299 تا 1299 و بار دوم از 1304 تا 1312 هـ)<br>
    11. [[الطریقة السمانیة الخلوتیة ]]<br>
     
    12. [[الطریقة المغازیة الخلوتیة ]]<br>
    '''د. قرن چهاردهم:'''<br>
    13. [[الطریقة الجودیة الخلوتیة ]]<br>
    [[حسونه نواوی]] (بار اول از 1313 تا 1317 و بار دوم از 1324 تا 1327 هـ)؛ <br>
    14. [[الطریقة الدمرداشیة الخلوتیة ]]<br>
    [[عبدالرحمن نواوی]] (از 1317 تا 1317 هـ/1899 م)؛ <br>
    15. [[الطریقة المصیلحیة الخلوتیة ]]<br>
    [[سلیم البشری]] (بار اول از1317 تا 1320 هـ بار دوم از 1327 تا 1335 هـ)؛ <br>
    16. [[الطریقة الجنیدیة الخلوتیة ]]<br>
    [[علی ببلاوی]] (از 1320 تا 1323 هـ)؛ [[عبدالرحمن شربینی]] (از 1323 تا 1324 هـ)؛ <br>
    17. [[الطریقة الدومیة الخلوتیة ]]<br>
    [[محمد جیزاوی]] (از 1335 تا 1346 هـ)؛ <br>
    18. [[الطریقة العمرانیة القبیسیة الخلوتیة ]]<br>
    [[مصطفی مراغی]] (بار اول از 1346 تا 1347 و بار دوم از 1354 تا 1364 هـ)؛ <br>
    19. [[الطریقة الخلوتیة المحمدیة ]]<br>
    [[محمد احمدی ظواهری]] (از 1348 تا 1354 هـ)؛ <br>
    20. [[الطریقة الهاشمیة الخلوتیة الأحمدیة ]]<br>
    [[مصطفی عبدالرازق]] (از 1365 تا 1366 هـ)؛ <br>
    21. [[الطریقة القصبیة الخلوتیة ]]<br>
    [[محمد مأمون الشناوی]] (از 1368 تا 1369 هـ)؛ <br>
    22. [[الطریقة الهراویة الحنفیة الخلوتیة]]<br>
    [[عبدالمجید سلیم|عبدالمجید سلیم]] (بار اول از 1369 تا 1370 و بار دوم از 1371 تا 1371 هـ)؛ <br>
    23. [[الطریقة الصاویة الخلوتیة ]]<br>
    [[ابراهیم حمروش]] (از 1370 تا 1371 هـ)؛ <br>
    {{پایان}}
    [[محمد الخضر حسین|محمد الخضر حسین]] (از 1371 تا 1373 هـ)؛ <br>
    ===[[احمدیه]]===
    [[عبدالرحمن تاج]] (از 1373 تا 1378 هـ)؛ <br>
    {{ستون-شروع|2}}
    [[محمود شلتوت]] (از 1378 تا 1383 هـ)؛ <br>
    1. [[الطریقة التسقیانیة الأحمدیة]]<br>
    [[حسن مأمون]] (از 1348 تا 1389 هـ)؛ <br>
    2. [[الطریقة المنایفیة الأحمدیة]]<br>
    [[محمد الفحام]] (از 1389 تا 1393 هـ)؛ <br>
    3. [[الطریقة الأمبابیة الأحمدیة]]<br>
    [[عبدالحلیم محمود]] (از 1393 تا 1397 هـ)؛ <br>
    4. [[الطریقة السطوحیة الأحمدیة]]<br>
    [[محمد عبدالرحمن بیصار]] (از 1399 تا 1402 هـ) <br>
    5. [[الطریقة الکناسیة الأحمدیة]]<br>
     
    6. [[الطریقة المرازقة الأحمدیة]]<br>
    '''هـ. قرن پانزدهم:''' <br>
    7. [[الطریقة الحمودیة الأحمدیة]]<br>
    [[جاد الحق علی جاد الحق]] (از1402 تا 1416 هـ)؛ <br>
    8. [[الطریقة الجوهریة الأحمدیة]]<br>
    [[محمد سید طنطاوی]] (از 1416 تا 1431 هـ)؛ <br>
    9. [[الطریقة الفرغلیة الأحمدیة]]<br>
    [[احمد الطیب|أحمد الطیب]] (از 1431 هـ تا الآن) <br>
    10. [[الطریقة الشناویة الأحمدیة]]<br>
    11. [[الطریقة الزاهدیة الأحمدیة]]<br>
    12. [[الطریقة الشعیبیة الأحمدیة]]<br>
    13. [[الطریقة البیومیة الأحمدیة]]<br>
    {{پایان}}
    ===[[برهامیه]]===
    {{ستون-شروع|2}}
    1. [[الطریقة الدسوقیة المحمدیة]]<br>
    2. [[الطریقة الشرنوبیة البرهامیة]]<br>
    3. [[الطریقة الشهاویة البرهامیة]]<br>
    4. [[الطریقة المجاهدیة البرهامیة]]<br>
    5. [[الطریقة السعیدیة البرهامیة]]<br>
    6. [[الطریقة الشرنوبیة البرهامیة]]<br>
    {{پایان}}
    ===[[قادریه]]===
    1. [[الطریقة القادریة الفارضیة]]<br>
    2. [[الطریقة القادریة القاسمیة]]<br>
    ===[[نقشبندیه]]===
    1. [[الطریقة النقشبندیة]]<br>
    2. [[الطریقة الکردیة النقشبندیة]]<br>
    ===[[ادریسیه]]===
    1. [[الطریقة  الجعفریة الأحمدیة المحمدیة]]<br>
    2. [[الطریقة الإدریسیة الأحمدیة]]<br>
    ===[[رفاعیه]]===
    ===[[تیجانیه]]===
    ===[[خلیلیه]]===
    ===[[رحیمیه]]===
    ===[[سعدیه]]===
    ===[[عزازیه]]===
    ===[[عنانیه]]===


    ==جامع الازهر==
    == [[دار الافتاء مصر|مفتیان مصر]] ==
    ===[[مشایخ الازهر]]===
    شیخ [[حسونه نواوی]] <br>
    {{ستون-شروع|2}}
    شیخ [[محمد عبده]] <br>
    1.[[محمد بن عبد الله الخراشی|محمد الخرشی]] (از 1090 هـ / 1679 م تا 1101 هـ/1690 م) <br>
    شیخ [[بکری صدفی]] <br>
    2.[[إبراهيم البرماوي|إبراهیم البرماوی]] (از 1101 هـ/1690 م تا 1106 هـ/1695 م) <br>
    شیخ [[محمد بخیت مطیعی]] <br>
    3.[[محمد النشرتی]] (1106 هـ/1695 م تا 1120 هـ/1709 م) <br>
    شیخ [[محمد إسماعیل البردیسی]] <br>
    4.[[عبد الباقی القلینی]] (از 1120 هـ/1709 م تا 1120 هـ/1709 م) <br>
    شیخ [[عبدالرحمن قراعه|عبدالرحمن قراعة]] <br>
    5.[[محمد شنن]] (از 1120 هـ/1709 م تا 1133 هـ/1720 م) <br>
    شیخ [[عبدالمجید سلیم]] <br>
    6.[[إبراهیم بن موسى الفیومی|إبراهیم الفیومی]] (از 1133 هـ/1720 م تا  1137 هـ/1724 م)  <br>
    شیخ [[حسنین محمد مخلوف]] <br>
    7.[[عبد الله الشبراوی]] (از 1137 هـ/1724 م تا  1171 هـ/1758 م) <br>
    شیخ [[علام نصار]] <br>
    8.[[محمد بن سالم الحفنی|محمد الحفنی]] (از 1171 هـ/1757 م تا 1181 هـ/1767 م) <br>
    شیخ [[حسن مأمون]] <br>
    9.[[عبد الرؤوف السجینی]] (از1181 هـ/1767 م تا 1182 هـ/1769 م) <br>
    شیخ [[أحمد محمد عبدالعال هریدی]] <br>
    10.[[أحمد الدمنهوری]] (از1183 هـ/1769 م تا 1192 هـ/1778 م) <br>
    شیخ [[محمد خاطر محمد شیخ]] <br>
    11.[[ أحمد بن موسى العروسی|أحمد العروسی]] (از1193 هـ/1793 م تا 1208 هـ/1793 م) <br>
    شیخ [[جاد الحق علی جاد الحق]] <br>
    12.[[عبد الله الشرقاوی]] (از1208 هـ/1793 م تا 1227 هـ/1812 م) <br>
    شیخ [[عبداللطیف عبدالغنی حمزة]] <br>
    13.[[محمد الشنوانی]] (از1227 هـ/1812 م تا 1233 هـ/1817 م)  <br>
    شیخ [[محمد سید طنطاوی]] <br>
    14.[[محمد بن أحمد العروسی|محمد بن أحمد العروسی]] (از1233 هـ/1818 م تا 1245 هـ/1829 م) <br>
    شیخ [[نصر فرید واصل]] <br>
    15.[[أحمد بن علی الدمهوجی|أحمد الدمهوجی]] (از1245 هـ/1830 م تا 1246 هـ/1831 م) <br>
    شیخ [[احمد الطیب]] <br>
    16.[[حسن العطار|حسن العطار]] (از1246 هـ/1830 م تا 1250 هـ/1834 م) <br>
    شیخ [[علی جمعة]] <br>
    17.[[حسن القویسنی]] (از1250 هـ/1834 م تا 1254 هـ/1838 م) <br>
    شیخ [[شوقی ابراهیم علام]] مفتی فعلی مملکت [[مصر]] <br>
    18.[[أحمد بن عبد الجواد السفطی|أحمد بن عبد الجواد السفطی]] (از1254 هـ/1838 م تا 1263 هـ/1847 م) <br>
    19.[[إبراهیم الباجوری]] (از1263 هـ/1847 م  تا 1281 هـ/1864 م)  <br>
    20.[[مصطفى العروسی|مصطفى العروسی]] (از1281 هـ/1864 م تا 1287 هـ/1870 م) <br>
    21.[[المهدی العباسی|محمد المهدی العباسی]] (برای بار اول از1287 هـ/1870 م تا 1299 هـ/1881 م) <br>
    22.[[شمس الدین الأنبابی]] (برای بار اول از1299 هـ/1881 م تا 1299 هـ/1882 م) <br>
    23.[[المهدی العباسی|محمد المهدی العباسی]] (برای بار دوم از1299 هـ/1882 م تا 1304 هـ/1886 م) <br>
    24.[[شمس الدین الأنبابی]] (برای بار دوم از1304 هـ/1886 م تا 1312 هـ/1895 م) <br>
    25.[[حسونة النواوی]] (برای بار اول از1313 هـ/1895 م تا 1317 هـ/1899 م) <br>
    26.[[عبد الرحمن القطب النواوی]] (از1317 هـ/1899 م تا 1317 هـ/1899 م) <br>
    27.[[سلیم البشری]] (برای بار اول از1317 هـ/1899 م تا 1320 هـ/1903 م) <br>
    28.[[علی بن محمد الببلاوی|علی الببلاوی]] (از1320 هـ/1903 م تا 1323 هـ/1905 م) <br>
    29.[[عبد الرحمن الشربینی]] (از1323 هـ/1905 م تا 1324 هـ/1907 م) <br>
    30.[[حسونة النواوی]] (برای بار دوم از1324 هـ/1907 م تا 1327 هـ/1909 م) <br>
    31.[[سلیم البشری]] (برای بار دوم از1327 هـ/1909 م تا 1335 هـ/1916 م) <br>
    32.[[محمد أبو الفضل الجیزاوی]] (از1335 هـ/1917 م تا 1346 هـ/1927 م) <br>
    33.[[محمد مصطفى المراغی]] (برای بار اول از1346 هـ/1928 م تا 1347 هـ/1929 م) <br>
    34.[[محمد الأحمدی الظواهری]] (از1348 هـ/1929 م تا 1354 هـ/1935 م) <br>
    35.[[محمد مصطفى المراغی]] (برای بار دوم از1354 هـ/1935 م تا 1364 هـ/1945 م) <br>
    36.[[مصطفى عبد الرازق]] (از1365 هـ/1945 م تا 1366 هـ/1947 م) <br>
    37.[[محمد مأمون الشناوی]] (از1368 هـ/1948 م تا 1369 هـ/1950 م) <br>
    38.[[عبدالمجید سلیم|عبد المجید سلیم]] (برای بار اول از1369 هـ/1950 م تا 1370 هـ/1951 م) <br>
    39.[[إبراهیم حمروش]] (از1370 هـ/1951 م تا 1371 هـ/1952 م) <br>
    40.[[عبدالمجید سلیم|عبد المجید سلیم]] (برای بار دوم از1371 هـ/1952 م تا 1371 هـ/1952 م) <br>
    41.[[محمد الخضر حسین]] (از1371 هـ/1952 م تا 1373 هـ/1954 م) <br>
    42.[[عبد الرحمن تاج]] (از1373 هـ/1954 م تا 1378 هـ/1958 م) <br>
    43.[[محمود شلتوت]] (از1378 هـ/1958 م تا 1383 هـ/1963 م) <br>
    44.[[حسن مأمون]] (از1348 هـ/ 1964|1964 م تا 1389 هـ/ 1969م) <br>
    45.[[محمد الفحام]] (از1389 هـ/ 1969 م تا 1393 هـ/ 1973م) <br>
    46.[[عبد الحلیم محمود]] (از1393 هـ/ 1973م تا 1397 هـ/ 1978م) <br>
    47.[[محمد عبد الرحمن بیصار]] (از1399 هـ/ 1979 م تا 1402 هـ/ 1982م)  <br>
    48.[[جاد الحق علی جاد الحق]] (از1402 هـ/ 1982م تا 1416 هـ|1416هـ/ 1996م) <br>
    49.[[محمد سید طنطاوی]] (از1416 هـ/ 1996م تا 1431 هـ/ 2010م) <br>
    50.[[احمد الطیب|أحمد الطیب]] (از1431 هـ/2010 م تا الآن)  <br>
    {{پایان}}


    ==[[مفتیان مصر]]==
    == [[جریان‌های سلفی]] ==
    ==[[جریان‌های سلفی]]==
    1. [[السلفیة التقلیدیة]]([[محمد الخضر الحسین]])<br>
    1. [[السلفیة التقلیدیة]]([[محمد الخضر الحسین]])<br>
    2. [[الجمعیة الشرعیة لتعاون العاملین بالکتاب و السنة]]([[محمود خطاب السبکی]])<br>
    2. [[الجمعیة الشرعیة لتعاون العاملین بالکتاب و السنة]]([[محمود خطاب السبکی]])<br>
    خط ۱۵۸: خط ۹۳:
    5. [[جماعة التبلیغ و الدعوة]] ([[ولی الدین الکاندهلوی]])<br>
    5. [[جماعة التبلیغ و الدعوة]] ([[ولی الدین الکاندهلوی]])<br>
    =جریان‌های نو ظهور در مصر=
    =جریان‌های نو ظهور در مصر=
    ==[[جمعیت اخوان المسلمین]]==
    == [[اخوان‌المسلمین مصر|جمعیت اخوان‌المسلمین]] ==
    تأسیس: 1928 م
    تأسیس: 1928 م
    ===[[رهبران جمعیت اخوان المسلمین]]===
    === رهبران جمعیت اخوان‌المسلمین ===
    {{ستون-شروع|2}}
    {{فهرست ستونی|2}}
    1. [[حسن البنا]] اولین رهبر و مؤسس جماعت اخوان المسلمین  (1928 - 1949)<br>
    1. [[حسن البنا]] اولین رهبر و مؤسس جماعت اخوان‌المسلمین (1928 - 1949)<br>
    2. [[حسن الهضیبی ]]   (1949 - 1973)<br>
    2. [[حسن الهضیبی]] (1949 - 1973)<br>
    3. [[عمر التلمسانی]]   (1973 - 1986)<br>
    3. [[عمرالتلمسانی]] (1973 - 1986)<br>
    4. [[محمد حامد أبو النصر]]     (1986 - 1996)<br>
    4. [[محمد حامد أبوالنصر]] (1986 - 1996)<br>
    5. [[مصطفی مشهور]]     (1996 - 2002)<br>
    5. [[مصطفی مشهور]] (1996 - 2002)<br>
    6. [[مأمون الهضیبی]] (2002 - 2004)<br>
    6. [[مأمون الهضیبی]] (2002 - 2004)<br>
    7. [[محمد مهدی عاکف]] (2004 - 2010)<br>
    7. [[محمد مهدی عاکف]] (2004 - 2010)<br>
    8. [[محمد بدیع]] (2010 - 2013)<br>
    8. [[محمد بدیع]] (2010 - 2013)<br>
    9. [[محمود عزت]]   از 2013 تا الآن<br>
    9. [[محمود عزت]] از 2013 تا الآن<br>
    {{پایان}}
    {{پایان}}
    === جمعیت اخوان المسلمین در سایر کشورها===
    * فلسطین
    *سوریه
    *لبنان
    الجماعة الاسلامیة اخوان‌المسلمین لبنان
    سازماندهی و تشکیلات از عوامل بنبادین حرکت اسلامی معاصر به ویژه در دنیای اهل سنت است. مسلمانان سنی همواره خود را در پناه خلافت اسلامی آسوده یافته اند و ضرورتی برای قیام نمی‌دیدند و به همین دلیل نهضت‌های «دولت اسلامی» بر ضد اصلاح طلبان در تاریخ اسلام سنی ، وابسته به کارهای فردی مصلحان بود و آنگونه که باید به سازماندهی و تشکیلات اهمیت نمی‌دادند و ضرورتی برای آن احساس نمی‌کردند. با سقوط نظام خلافت و از بین رفتن مشروعیت حکومتها در اذهان،دیگر مواضع اصلاحگرایانه مصلحان, کافی به نظر نمی‌رسید؛ چرا که بنیاد نظام از بین رفته بود و با ظاهرسازی و نقش و نگار نمی‌شد که ایوان حکومت را مرمت کرد و سر پا نگهداشت.
    شاید در میان اهل سنت نخستین کسی که بر ضرورت ایجاد تشکیلات توجه کرد و آن را با مسئله تشکیل نظام اسلامی پیوند داده حسن البنا بود . نخستین نمایندگان اعزامی اخوان المسلمین به فلسطین، سوریه و لبنان عبدالرحمن الساعاتی و محمد اسعد الحکیم بودند که رهبر تونسی، الْثعالبی نیز آنها را همراهی می‌نمود. آنها در بیت المقدس، بیروت و دمشق مورد استقبال قرار گرفتند و در طی این دیدارها افراد زیادی به اخوان المسلمین اعلام وفاداری نمودند. پس از این بازدیدها به دعوت جمعیت مقاصد خیریه در بیروت محمد الهادی عطیه وکیل دادگستری به نمایندگی از اخوان المسلمین به بیروت رفت. انجمن اخوان المسلمین سوریه پس ازانجمن اخوان المسلمین مصر مهم‌ترین انجمن محسوب می‌شود. این انجمن آن قدررشد کرد و مورد توجه قرار گرفت که پس ازترور حسن البنا در سال 1949 میلادی و همچنین انحلال انجمن در سال 1954 بیشترین توجه اخوان ها به اخوان سوریه و شخص مصطفی السباعی  که مهمترین کاندیدای رهبری اخوان المسلمین محسوب می گردید، جلب شد .
    بزرگترین تشکل رسمی اخوان المسلمین در لبنان الجماعة الاسلامیة، که از سال 1964 فعالیت خود را در این کشور آغاز کرده است. این جماعت ضمن اینکه اندیشه های اصلاح طلبانه و میانه را مبنا قرار داده، حامی جریان مقاومت لبنان در قبال تجاوزات رژیم صهیونیستی نیز می باشد. در اوایل دهه پنجاه، جنبش اسلامی در تعدادی از کشورهای عرب رشد نمود و تبدیل به یک روند فکری و سیاسی روشن در عرصه عربی شد. نوشته های حسن البنا،سید قطب و مصطفی السباعی و کتاب های منتشر شده ابو العلامودودی در پاکستان ونسخه های از اخوان المسلمین  مثل مجله الدعوه  و المسلمون از مصر  و الشهاب ازسوریه و الکفاح الاسلامی از اردن شروع به تشکیل روند فکری  وسیاسی اسلامی در مناطق مختلفی از لبنان گردید. پناهندگی مصطفی السباعی (رهبر اخوان المسلمین سوریه )به  لبنان در سال 1952 در زمان سلطنت سرهنگ ادیب شیشکلی در سوریه،برای تبلور این روند در لبنان کمک نمود .
    هنگام فوران حوادث سال 1958 و همزمان با طبقه بندی ملی و طائفه ای تشکیل یک گروه جدید برای پاسخگویی به خواسته های نهضت اسلامی به شکل جامع تحت عنوان الجماعة الاسلامیة در دستور کار قرار گرفت. یکی از رهبران این گروه دبیر کل بنیانگذار فتحی محمد عنایه معروف به فتحی یکن می باشد . افکار اساسی یکن با اندیشه اخوان المسلمین اشتراک دارد. بعد از ترور رفیق حریری یکن به ائتلاف مخالفان دولت به رهبری حزب الله پیوست. با وجود احترام زیادی که به جایگاه عربستان سعودی می گذارد، به شدت از روش مقاومت و پایداری دفاع می کند. ارتباطات شخصی و دیدارهای متعدد،او را با رهبر تشکیلات القاعده مرتبط کرده از او دفاع می کند و معتقد است بزرگترین دشمن آمریکاست. حوادث 11 سپتامبر را نفی نمی کند ولی با برخی سیاست های القاعده به ویژه به عملکرد ابو مصیب زرقاوی در بریدن سر گروگان ها و... بسیار مخالف است. 
    اهداف، ساختار و چارچوب های الجماعة الاسلامیة
    می توان الجماعة الاسلامیة را با ادبیات آن شناخت. آنها معتقدند که این جماعت، جماعت مسلمانان نیست بلکه جماعتی از مسلمانان است، همچنین این جماعت گروهی، شخصی نیست و دبیر کل آن خادم گروه است، این جماعت فقط گروهی سیاسی نبوده  و نگرانی‌هایی در جهت فرهنگی, تربیتی و اسلامی دارد . برخی از اهداف اصلی این جماعت عبارتند از:
    1- تبیغ ندای اسلام به مردم در ارتباط با زمانه و مشکلات آن» و لزوم پیوند بین مسلمانان در درک ایمان و عمل.
    2- آموزش، تریت و حمایت پاسخ دهندگان به ندای اسلام و جذب توده‌ها به اسلام.
    برای رویارویی با چالش تمدن غربی و فلسفه الحادی و امواج فساد و هرزه نگاری.
    3- ایجاد یک جامعه جدید که در آن اسلام تنها معیار اقدامات فردی است. اين ها
    باب و اساس روابط خانوادگی و معاملات بین مردم است.
    4- تلاش برای جمع آوری آموزه‌های فرق اسلامی با رجوع به ریشه‌های اسلام.
    5- مبارزه با فرقه‌گرایی نکوهید .
    البته این اهداف در طول سالیان فعالیت متمادی الجماعة الاسلامیة در لبنان با توجه به شرایط موجود تغییر، تعدیل و تکمیل شده است. مهمترین زمینه هایی که این گروه به آن توجه دارد، بخش خانواده، بخش عضویت، بخش دانشجویان و بخش فرهنگی است. ساختار منحصر به فرد الجماعة الاسلامیة مانند جنبش اخوان منحصر به فرد است. ساختار هرمی الجماعة الاسلامیة  که به جای راس به قاعده، از قاعده به راس می باشد در توسعه وگسترش تفکر این گروه در جامعه لبنان نقش بسزایی داشت.
    الجماعة الاسلامية و صحنه سیاسی لبنان
    برای محقق دشوار است که تقسیم تاریخی مشخصی برای عملکرد سیاسی الجماعة الاسلامة لبنان مشخص نماید؛ در صورتی که تاریخ عمل سیاسی در این گروه مسیری تکاملی و مرحله‌ای پیموده بوده است. ازآنجا که الجماعة الاسلامیة خود را امتداد جنبش اخوان المسلمین و حامل طرح‌های سیاسی و دینی‌اش می‌داند. این گروه بر اساس ادبیات جامع اخوانی و عملکرد و منافعش در لبنان بنا شده است. این جماعت در دهه 70 قرن گذشته در سراسر مناطق سنی‌نشین لبنان نفوذ خود را توسعه داد؛بیشتر توجه جماعت اسلامی لبنان به موسسات رسمی دینی بود. لذا نمایندگانی را در موسساتی مثل شورای عالی اسلامی و اداره اوقاف منصوب کرد. این جماعت به تدریج وارد فعالیت سیاسی شد به طوری که درسال 1972 اولین نماینده وابسته به جماعت اسلامی وارد پارلمان این شور شد. در جریان جنگ‌های داخلی لبنان در سال1975جماعت اسلامی لبنان گروه شبه نظامی موسوم به مجاهدین را تشکیل داد تا از مناطق طرابلس، بیروت و صیدا حمایت کند.
    پس ازجنگ نیروهای وابسته به جماعت اسلامی لبنان سلاح های خود را به نیروهای عربی تحویل دادند و مراکز نظامی خود را تعطیل کردند، اما با حمله ارتش صهیونیستی به لبنان در سال 1982 نیروهای وابسته به جماعت اسلامی مجددا مسلح شدند و تا خروج آخرین نظامی اسرائیلی ازجنوب لبنان به مبارزه خود ادامه دادند.
    از آنجایی که این جماعت به جدایی دین از سیاست معتقد نیست و بر این باور است که فعالیت های سیاسی که در راستای دفاع از حقوق مردم  و بر طرف کردن ظلمی از آنان باشد عبادت محسوب می شود. در عرصه سیاسی این کشور حضور فعالی دارد و بعد از ترور رفیق حریری سیاست اعتدال را میان دو جناح اصلی لبنان یعنی 14 مارس و 8 مارس در پیش گرفت. فتحی یکن دبیر کل این جماعت شخصیتی نزدیک به حزب الله لبنان داشت.
    در بیانیه این حزب که در سال 2010 میلادی منتشر شده است بر اساس آخرین تحولات در لبنان چشم انداز سیاسی الجماعة الاسلامیة با توجه به نکات ذیل تبیین گردید:
    1- لغو فرقه‌گرایی سیاسی واتخاذ یک سیستم انتخاباتی با رضایت نسبی و اتخاذعدم تمرکز اداری. َ
    2- نیاز به حفظ همزیستی اسلامی - مسیحی و کمک به توسعه آن.
    3- ارتباط با احزاب سیاسی, با توجه به قانون همکاری در اموری که در آن توافق دارند. و معاف کردن یکدیگر در اموری که در آن اختلاف نظر دارند.
    4- یکپارچگی لبنان با محیط عربی پیرامونیش و دوراز انتلاف‌ها و جناح‌های سیاسی منطقه‌ای.
    5- حمایت از مقاومت در تمامی اشکال آن در برابر اشغالگر اسرائیلی.
    6- محوریت مسئله فلسطین در مناقشه اعراب و اسرائیل  .
    البته طبق گفته ابراهیم المصری دبیر کل الجماعة الاسلامیة سند چشم‌انداز سیاسی در حال بازنگری است و به زودی متشر می‌گردد. به گفته ابرهیم المصری, اخوان المسلمین قوانین بین‌المللی ندارد و این تصوری غلط بین مردم است، در حقیفت موضع گیری اخوان در سرتاسرعالم عربی به نسبت هر کشور و مصالح جنبش های اسلامی در آن کشور متفاوت است. اما در خصوص موضوعات مهم و اساسی مثل موضوع فلسطین، مشورت ها و تصمیمات مشترکی اخذ می گردد .
    بیشتر اسلام گرایانی که در حال حاظر در منطقه خاورمیانه روی کار آمده اند از گرایشات
    اخوان المسلمین هستند؛ اما این اخوان المسلمین با اخوان دو دهه پیش که هنوزآرم مبارزه مسلحانه داشت تفاوت دارد؛ سلاح از آرم اخوان المسلمین حذف شده است، در اصول اولیه اخوان المسلمین سعی شده قرائت جدیدی از اسلام را که
    با دموکراسی و فرایندهای زندگی مدرن باشد در جوامع مختلف ارائه کند .
    الجماعة الاسلامية و کار رسانه‌ای
    تقریبا سابقه کار رسانه ها در الجماعة الاسلامية به عمرخود گروه و شاید حتی قبل ازتاسیس گروه بر می‌گردد. علاوه بر این می‌دانیم که نسل اول از بنیانگذاران الجماعة با فکر اخوان المسلمین و ازطریق مجله‌های الدعوة، المسلمون و سپس الشهاب السورية که در طرابلس توزیع می شد آشنا شدند. اولین مجموعه از مجله ها یا نشریات این گروه تحت عنوان الثائر  در سال 1957 منتشر شد. همچنین مجله المجتمع که در ابتدا با مجوز جماعة عباد الرحمن به چاپ می رسید بعد از جدا شدن نسل اول بنیانگذاران الجماعة الاسلامية از سال 1958بصورت دوماهنامه به چاپ می رسید. ویرایش، چاپ و توزیع این نشریه در طرابلس انجام می پذیرفت. یکی از کارکنان برجسته این نشریه فتحی یکن مسئول الجماعة بود و او تمامی سرمقالات و نظارت بر نشریه را بر عهده داشت؛ در آن زمان سردبیری مجله المجتمع با ابراهیم المصری  بود.
    بعد از توقیف مجله المجتمع در سال 1966 مجوز چاپ نشریه الشهاب توسط الجماعة الاسلامية اخذ گردید. این مجله تا سال 1975 منتشر می شد ولی در آن سال بدلیل جنگ لبنان متوقف گردید. مجله الشهاب فقط یک مجله عادی اسلامی نبود بلکه با تشریح سابقه تاریخی آن می توان از شرایط جهان اسلام درآن زمان مطلع شد. مجله الشهاب تنها نشریه وابسته به حرکت اسلامی در جهان بود بدین خاطر افراد برجسته ای مثل فتحی یکن، شیخ فیصل مولوی، ابراهیم المصری،استاد ابو الاعلی مودودی، دکتر یوسف قرضاوی استاد یوسف العظم و برخی مشاهیر دیگر درآن به نگارش مطالب می پرداختند. این مجله به طور قابل توجهی جنبشی (تشکیلاتی) در ذهن و روح خوانندگان خود کمک نمود. مجله الشهاب ادامه مسیر مجله المجتمع بود با این تفاوت که الشهاب کاملا در اختیار الجماعة الاسلامية بود و در نشر افکار و نظرات هیچ محدودیت و ملاحظه ای نداشت.
    الجماعة الاسلامية علاوه بر نشر مجلات مختلف در راه اندازی رادیو نیز فعالیت داشته است. آن جمله می‌توان به رادیو صدای لبنان آزاد اشاره کرد که در طول انقلاب سال ۱۹۵۸ نقطه عطفی در حوادث آن سال‌ها به شمار می‌رفت. بعد از توقف رادیوی صدای آزاد لبنان در تاریخ 26/9/1958 مدتی طولانی فعالیت‌های رسانه ای شنیداری این گروه متوقف ماند. تا راه‌اندازی رادیو «المجاهدون» در طول جنگ داخلی لبنان در سال 1975.


    *ترکیه
    == [[جماعة شباب محمد]] ==  
     
    ==[[جماعة شباب محمد]]==  
    مؤسس: [[محمود أبو زید عثمان]]<br>
    مؤسس: [[محمود أبو زید عثمان]]<br>
    تأسیس: 1939 م<br>
    تأسیس: 1939 م<br>
    ==[[القطبیون]]==
    == [[القطبیون]] ==
    مؤسس: [[محمد قطب]]<br>
    مؤسس: [[سید قطب]]<br>
    تأسیس: 1965 م
    تأسیس: 1965 م
    ==[[جماعة الجهاد الإسلامی]]==
     
    == [[جماعة الجهاد الإسلامی]] ==
    مؤسسان:<br>
    مؤسسان:<br>
    1. [[علوى مصطفى]] (من حى مصر الجدیدة) <br>
    1. [[علوی مصطفی]] (من حی مصر الجدیدة) <br>
    2. [[إسماعیل طنطاوى]] (من حى المنیل) <br>
    2. [[إسماعیل طنطاوی]] (من حی المنیل) <br>
    3. [[نبیل البرعى]] (من حى المعادى) <br>
    3. [[نبیل البرعی]] (من حی المعادی) <br>
    تأسیس: 1964 م<br>
    تأسیس: 1964 م<br>
    ==[[السماویون]]==
    == [[السماویون]] ==
    مؤسس: [[شیخ طه السماوی]]<br>
    مؤسس: [[شیخ طه السماوی]]<br>
    تأسیس: 1965 م<br>
    تأسیس: 1965 م<br>
    ==[[جماعة المسلمین|جماعة التکفیر و الهجرة]]==
    == [[جماعة المسلمین|جماعة التکفیر و الهجرة]] ==
    مؤسس: [[شکری مصطفی]]<br>
    مؤسس: [[شکری مصطفی]]<br>
    تأسیس: 1965 م<br>
    تأسیس: 1965 م<br>
    ==[[السلفیون]]==
    == [[السلفیون]] ==
    ===[[السلفیة العلمیة]]===
    === [[السلفیة العلمیة]] ===
    مؤسسان:<br>
    مؤسسان:<br>
    1. [[محمد إسماعیل المقدم]]<br>
    1. [[محمد إسماعیل المقدم]]<br>
    2. [[سعید عبد العظیم]]<br>
    2. [[سعید عبدالعظیم]]<br>
    3. [[أبو إدریس]]<br>
    3. [[أبو إدریس]]<br>
    4. [[أحمد فرید]]<br>
    4. [[أحمد فرید]]<br>
    تأسیس: 1978 م<br>
    تأسیس: 1978 م<br>
    ===[[السلفیة الحرکیة]]===
    === [[السلفیة الحرکیة]] ===
    مؤسسان: <br>
    مؤسسان: <br>
    1. دکتر [[سید العربی]]<br>
    1. دکتر [[سید العربی]]<br>
    2. دکتر [[محمد عبد المقصود]] <br>
    2. دکتر [[محمد عبدالمقصود]] <br>
    3. شیخ [[نشأت ابراهیم]]<br>
    3. شیخ [[نشأت ابراهیم]]<br>
    تأسیس: 1978 م<br>
    تأسیس: 1978 م<br>
    ===[[السلفیة الجهادیة]]===
    === [[السلفیة الجهادیة]] ===
    مؤسس: [[أبوقتادة الفلسطینی]]<br>
    مؤسس: [[أبوقتادة الفلسطینی]]<br>
    تأسیس: اوائل دهۀ نود میلادی<br>
    تأسیس: اوائل دهۀ نود میلادی<br>
    ==[[حزب الله مصر]]==
    == [[حزب الله مصر]] ==
    مؤسس: [[أحمد طارق المعید]]<br>
    مؤسس: [[أحمد طارق المعید]]<br>
    تأسیس: 1980 م<br>
    تأسیس: 1980 م<br>
    ==[[الجماعة الإسلامیة]]==
    == [[الجماعة الإسلامیة]] ==
    مؤسسان:<br>
    مؤسسان:<br>
    1. [[أبو العلا ماضی]] <br>
    1. [[أبوالعلا ماضی]] <br>
    2. [[محی الدین عیسى]]<br>
    2. [[محی الدین عیسی]]<br>
    3. [[صلاح هاشم]]<br>
    3. [[صلاح هاشم]]<br>
    4. [[کرم زهدی]]<br>
    4. [[کرم زهدی]]<br>
    خط ۲۶۲: خط ۱۵۷:
    7. [[أسامة حافظ]]<br>
    7. [[أسامة حافظ]]<br>
    تأسیس: نیمۀ دهۀ هفتاد میلادی<br>
    تأسیس: نیمۀ دهۀ هفتاد میلادی<br>
    ==[[حزب التحریر]]==
    == [[حزب التحریر]] ==
    مؤسس: [[تقی الدین إبراهیم النبهانی]]<br>
    مؤسس: [[تقی الدین إبراهیم النبهانی]]<br>
    تأسیس: 1953<br>
    تأسیس: 1953<br>
    ==الشوقیون==
    == الشوقیون ==
    مؤسس: [[شوقی الشیخ]]<br>
    مؤسس: [[شوقی الشیخ]]<br>
    تأسیس: 1986 م<br>
    تأسیس: 1986 م<br>
    ==منابع==
    {{مصر}}
    [[رده:مصر]]
    [[رده:جریان‌های مصر]]
    [[رده:جریان‌های مذهبی جهان اسلام]]
    [[رده:جریان‌های جهان اسلام]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۳۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۳۵

    مسجد احمد بن طولون
    مسجد احمد بن طولون

    جریان‌های مذهبی مصر به خاطر قدمت و سابقه تمدنی چند هزار ساله این کشور در جهان عرب دارای اهمیت است. این کشور واقع در آفریقای شمالی و هم‌مرز با دریای مدیترانه، بین لیبی و نواره غزه قرار دارد و از لحاظ جغرافیایی جمعیت (345/712/70نفر)، رشد و توسعه اقتصادی، از مهم‌ترین کشورهای عرب است. مصر در 28 فوریه (1922م) از امپراطوری بریتانیا استقلال یافت و حاکمیت مطلقش را بعد از جنگ دوم جهانی به دست آورد. نژاد و زبان: 99% از مردم جامعه مصر از نژاد حامی هامیتیک (Hamitic) شرقی (مصری، بدوی، بربر) و 1% باقی مانده یونانی، نوبیانی (Nubian)، ارمنی و دیگر کشورهای اروپایی‌اند که عمده‌ترین آنها فرانسوی و ایتالیایی است. زبان رسمی مردم این کشور عربی است، ولی طبقات تحصیل کرده، عمدتا با زبان انگلیسی و فرانسه آشنا هستند.
    مذهب، نقش مهمی در مصر دارد; تقریبا 90% از جمعیت امروز مصر که برابر با 61 میلیون نفر است، از مسلمانان سنی مذهب هستند. کشور مصر، از اوائل ورود اسلام، به مرکز فعالیت‌های علمی و سیاسی تبدیل گشت و از سرزمین‌های بزرگ اسلام محسوب شد. دانشگاه الازهر که در زمان حکومت فاطمیان، تاسیس شد، نماد علم، سیاست و مذهب شناخته شد و در دفاع از حقوق مردم علیه حکام ظالم و استعمارگران، نقش مهمی‌داشته است. هدف دانشگاه الازهر در ابتدای تاسیس، نشر و تبلیغ شیعه اسماعیلی در زمان فاطمیان بود، ولی هم اکنون کار اصلی این دانشگاه در مصر، نظارت بر دروس و آموزش‌های مذهبی کشور است. مصر یکی از مهم‌ترین خواستگاه‌های فعالیت جریان‌های مذهبی سنتی و متجددانه است که در این مقاله به مهم‌ترین جریان‌های مذهبی این کشور اشاره خواهد شد:

    جریان‌های سنتی مصر

    طریقت‌های صوفیه در مصر

    در مصر 76 طریقت صوفی وجود دارد که 67 طریقت در مجمعی با عناون المجلس الأعلی للطرق الصوفیة که برای تنظیم امور صوفیان در سال 1976 م تأسیس شده است ثبت گردیده است. 15 ملیون صوفی در ارتباط با این 67 طریقت هستند و فقط در قاهره 41 طریقت صوفی مشغول به فعالیت است. طریقت‌های صوفیه در مصر از زمان جمال عبدالناصر بعد انور سادات و بعد حسنی مبارک حامی و همراه حاکمان وقت و سیاست‌های حاکمیت بودند. اما در زمان مرسی به مخالفت با او برخاستند و بعد از مرسی از سیسی حمایت کرده و شیخ مشایخ طرق صوفیه عبدالهادی القصبی شعار لا إله إلا الله السیسی حبیب الله سرداد[۱] و این خود نشان از نزاع و اختلاف بین اخوانی‌ها و صوفیه در مصر است. طریقت‌های صوفیه‌ای که در المجلس الأعلی للطرق الصوفیة مصر ثبت شده‌اند عبارتند از[۲]: طریقت شاذلیه با 20 شعبه، طریقت خلوتیه با 23 شعبه، طریقت احمدیه بدویه با 13 شعبه، طریقت برهامیه یا دسوئیه با 6 شعبه، طریقت قادریه یا جیلانیه با 2 شعبه، طریقت نقشبندیه با دو شعبه طریقت ادریسیه با دو شعبه، طریقت رفاعیه، طریقت تیجانیه، طریقت خلیلیه، طریقت رحیمیه، طریقت سعدیه، طریقت، عزازیه، عنانیه.

    جامع الازهر

    مشایخ الازهر

    ریاست دانشگاه الازهر از نیمه قرن یازدهم قمری، مطابق سدۀ هفدهم میلادی نخستین بار توسط حکمرانان عثمانی به یکی از دانشمندان مشهور علوم دینی سپرده شد، که وی لقب «شیخ الازهر» را به خود گرفت. تا به حال پنجاه بار این سمت تغییر کرده آخرین شیخ این دانشگاه دکتر احمد الطیب است. مشایخ الازهر به ترتیب زمانی عبارتند از:

    الف. قرن یازدهم:
    محمد الخرشی (از 1090 تا 1101 هـ)؛
    إبراهیم البرماوی (از 1101 تا 1106 هـ)

    ب. قرن دوازدهم:
    محمد النشرتی (از 1106 تا 1120 هـ)؛
    عبدالباقی القلینی (از 1120 تا 1120 هـ)؛
    محمد شنن (از 1120 تا 1133 هـ)؛
    ابراهیم بن موسی الفیومی (از 1133 تا 1137 هـ)؛
    عبدالله الشبراوی (از 1137 تا 1171 هـ)؛
    محمد الحفنی (از 1171 تا 1181 هـ)؛
    عبدالرؤوف السجینی (از 1181 تا 1182 هـ)؛
    أحمد الدمنهوری (از 1183 تا 1192 هـ)؛
    أحمد بن موسی العروسی (از 1193 تا 1208 هـ)

    ج. قرن سیزدهم:
    عبدالله الشرقاوی (از 1208 تا 1227 هـ)؛
    محمد شنوانی (از 1227 تا 1233 هـ)؛
    محمد عروسی (از 1233 1245 هـ)؛
    احمد دمهوجی (از 1245 تا 1246 هـ)؛
    حسن العطار (از 1246 تا 1250 هـ)؛
    حسن قویسنی (از 1250 تا 1254 هـ)؛
    احمد سفطی (از 1254 تا 1263 هـ)؛
    ابراهیم باجوری (از 1263 تا 1281 هـ)؛
    مصطفی عروسی (از 1281 تا 1287 هـ)
    محمد المهدی العباسی (بار اول از 1287 تا 1299 و بار دوم از 1299 تا 1304 هـ)؛
    شمس‌الدین انبابی (بار اول از 1299 تا 1299 و بار دوم از 1304 تا 1312 هـ)

    د. قرن چهاردهم:
    حسونه نواوی (بار اول از 1313 تا 1317 و بار دوم از 1324 تا 1327 هـ)؛
    عبدالرحمن نواوی (از 1317 تا 1317 هـ/1899 م)؛
    سلیم البشری (بار اول از1317 تا 1320 هـ بار دوم از 1327 تا 1335 هـ)؛
    علی ببلاوی (از 1320 تا 1323 هـ)؛ عبدالرحمن شربینی (از 1323 تا 1324 هـ)؛
    محمد جیزاوی (از 1335 تا 1346 هـ)؛
    مصطفی مراغی (بار اول از 1346 تا 1347 و بار دوم از 1354 تا 1364 هـ)؛
    محمد احمدی ظواهری (از 1348 تا 1354 هـ)؛
    مصطفی عبدالرازق (از 1365 تا 1366 هـ)؛
    محمد مأمون الشناوی (از 1368 تا 1369 هـ)؛
    عبدالمجید سلیم (بار اول از 1369 تا 1370 و بار دوم از 1371 تا 1371 هـ)؛
    ابراهیم حمروش (از 1370 تا 1371 هـ)؛
    محمد الخضر حسین (از 1371 تا 1373 هـ)؛
    عبدالرحمن تاج (از 1373 تا 1378 هـ)؛
    محمود شلتوت (از 1378 تا 1383 هـ)؛
    حسن مأمون (از 1348 تا 1389 هـ)؛
    محمد الفحام (از 1389 تا 1393 هـ)؛
    عبدالحلیم محمود (از 1393 تا 1397 هـ)؛
    محمد عبدالرحمن بیصار (از 1399 تا 1402 هـ)

    هـ. قرن پانزدهم:
    جاد الحق علی جاد الحق (از1402 تا 1416 هـ)؛
    محمد سید طنطاوی (از 1416 تا 1431 هـ)؛
    أحمد الطیب (از 1431 هـ تا الآن)

    مفتیان مصر

    شیخ حسونه نواوی
    شیخ محمد عبده
    شیخ بکری صدفی
    شیخ محمد بخیت مطیعی
    شیخ محمد إسماعیل البردیسی
    شیخ عبدالرحمن قراعة
    شیخ عبدالمجید سلیم
    شیخ حسنین محمد مخلوف
    شیخ علام نصار
    شیخ حسن مأمون
    شیخ أحمد محمد عبدالعال هریدی
    شیخ محمد خاطر محمد شیخ
    شیخ جاد الحق علی جاد الحق
    شیخ عبداللطیف عبدالغنی حمزة
    شیخ محمد سید طنطاوی
    شیخ نصر فرید واصل
    شیخ احمد الطیب
    شیخ علی جمعة
    شیخ شوقی ابراهیم علام مفتی فعلی مملکت مصر

    جریان‌های سلفی

    1. السلفیة التقلیدیة(محمد الخضر الحسین)
    2. الجمعیة الشرعیة لتعاون العاملین بالکتاب و السنة(محمود خطاب السبکی)
    3. جماعة أنصار السنة المحمدیة (محمد حامد الفقی)
    4. السلفیة التقلیدیة الجدیدة (أسامة عبدالعظیم)
    5. جماعة التبلیغ و الدعوة (ولی الدین الکاندهلوی)

    جریان‌های نو ظهور در مصر

    جمعیت اخوان‌المسلمین

    تأسیس: 1928 م

    رهبران جمعیت اخوان‌المسلمین

    1. حسن البنا اولین رهبر و مؤسس جماعت اخوان‌المسلمین (1928 - 1949)
    2. حسن الهضیبی (1949 - 1973)
    3. عمرالتلمسانی (1973 - 1986)
    4. محمد حامد أبوالنصر (1986 - 1996)
    5. مصطفی مشهور (1996 - 2002)
    6. مأمون الهضیبی (2002 - 2004)
    7. محمد مهدی عاکف (2004 - 2010)
    8. محمد بدیع (2010 - 2013)
    9. محمود عزت از 2013 تا الآن

    جماعة شباب محمد

    مؤسس: محمود أبو زید عثمان
    تأسیس: 1939 م

    القطبیون

    مؤسس: سید قطب
    تأسیس: 1965 م

    جماعة الجهاد الإسلامی

    مؤسسان:
    1. علوی مصطفی (من حی مصر الجدیدة)
    2. إسماعیل طنطاوی (من حی المنیل)
    3. نبیل البرعی (من حی المعادی)
    تأسیس: 1964 م

    السماویون

    مؤسس: شیخ طه السماوی
    تأسیس: 1965 م

    جماعة التکفیر و الهجرة

    مؤسس: شکری مصطفی
    تأسیس: 1965 م

    السلفیون

    السلفیة العلمیة

    مؤسسان:
    1. محمد إسماعیل المقدم
    2. سعید عبدالعظیم
    3. أبو إدریس
    4. أحمد فرید
    تأسیس: 1978 م

    السلفیة الحرکیة

    مؤسسان:
    1. دکتر سید العربی
    2. دکتر محمد عبدالمقصود
    3. شیخ نشأت ابراهیم
    تأسیس: 1978 م

    السلفیة الجهادیة

    مؤسس: أبوقتادة الفلسطینی
    تأسیس: اوائل دهۀ نود میلادی

    حزب الله مصر

    مؤسس: أحمد طارق المعید
    تأسیس: 1980 م

    الجماعة الإسلامیة

    مؤسسان:
    1. أبوالعلا ماضی
    2. محی الدین عیسی
    3. صلاح هاشم
    4. کرم زهدی
    5. ناجح ابراهیم
    6. رفاعی طه
    7. أسامة حافظ
    تأسیس: نیمۀ دهۀ هفتاد میلادی

    حزب التحریر

    مؤسس: تقی الدین إبراهیم النبهانی
    تأسیس: 1953

    الشوقیون

    مؤسس: شوقی الشیخ
    تأسیس: 1986 م

    منابع

    1. ↑ برگرفته از سایت الجزیره
    2. ↑ برگرفته از سایت:sufiordersgate.com
    برگرفته از «https://fa.wikivahdat.com/w/index.php?title=جریان_های_مذهبی_مصر&oldid=210276»