سالم الشاطری: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌وحدت
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۷۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
سالم بن عبدالله الشاتری (1359 - 1439ق) فقیه شافعی ، واعظ اسلامی و معلم در رباط طارم برای علوم دینی و عربی در حضرموت بود . یکی از مهم‌ترین علمای شافعی در یمن اما در جهان اسلام و برجسته‌ترین روحانیون شهر طارم به دلیل علم پربارش به «سلطان دانشمندان» ملقب شده و از سوی بسیاری از مجالس علمی در طارم صادر شده است . و مدیرکل پهلوگیری علمی تریم یکی از مهمترین نقش های پزشکی قانونی در شهرستان است. هزاران نفر از علما، مبلغان و مصلحان که در آگاهی، فرهنگ و گسترش دین اسلام در سراسر جهان نقش داشتند، از دستان او فارغ التحصیل شدند.
{{جعبه اطلاعات شخصیت
| عنوان =
| تصویر = سالم بن عبدالله الشاطری.jpg
| نام = سالم بن عبدالله الشاطری
| نام‌های دیگر =
| سال تولد = 1359 ق
| تاریخ تولد =
| محل تولد = یمن
| سال درگذشت = 1439 ق
| تاریخ درگذشت =
| محل درگذشت = عربستان
| استادان = {{فهرست جعبه عمودی | علوی بن عبدالله بن شهاب‌الدین | محمد بن سالم بن حفیظ | محفوظ بن سالم بن عثمان}}
| شاگردان =
| دین = [[اسلام]]
| مذهب = [[اهل سنت]]
| آثار = {{فهرست جعبه افقی | الفوائد الشاطر‌یة ف‌ی النفحات الحرمیة | نظم بعض المسائل والضوابط الفقهیة | نیل المقصود ف‌ی مشروعیة ز‌یارة نبی الله هود}}
| فعالیت‌ها =
| وبگاه =
}}


'''سالم بن عبدالله الشاطری''' (1359 - 1439ق) فقیه شافعی واعظ اسلامی و معلم در مرکز علمی تریم برای علوم دینی و عربی در [[حضرموت]] بود. او یکی از مهم‌ترین علمای شافعی در [[یمن]] بلکه در [[جهان اسلام]] و برجسته‌ترین روحانیون شهر [[تریم]] بود که به دلیل علم پربار و تدریس ها و تالیفات ارزشمندش از سوی بسیاری از مجالس علمی به "سلطان العلماء" ملقب شد. او مدیر مرکز علمی تریم بود که مهمترین مجموعه علوم دینی و شرعی در منطقه بود. هزاران نفر از علما، مبلغان و مصلحان که در آگاهی، فرهنگ و گسترش دین اسلام در سراسر جهان نقش داشتند، به دست او فارغ‌التحصیل شدند.


فهرست
== نسبت ==
1 درصد از
سالم بن عبدالله بن عمر بن أحمد بن عمر بن أحمد بن عمر بن أحمد بن علی بن حسین بن محمد بن أحمد بن عمر بن علوی الشاطری بن علی بن أحمد بن محمد أسد الله بن حسن الترابی بن علی بن الفقیه المقدم محمد بن علی بن محمد صاحب مرباط بن علی خالع قسم بن علوی بن محمد بن علوی بن عبیدالله بن أحمد المهاجر بن عیسی بن محمد النقیب بن علی العریضی بن [[جعفر بن محمد (صادق)|جعفر الصادق]] بن [[محمد بن علی (باقر العلوم)|محمد‌الباقر]] بن علی [[علی بن الحسین (زین العابدین)|زین‌العابدین]] بن [[حسین بن علی (سید الشهدا)|الحسین]] بن امام [[علی بن ابی‌طالب|علی بن أبی‌طالب]]، و امام علی، همسر [[فاطمه بنت محمد (زهرا)|فاطمه]]، دختر [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|محمد]] صلی الله علیه و آله است.
2 تولد و تربیت
3 کهنسال
4 زندگی علمی و وکالتی ایشان
5 نوشته های او
6 مرگ او
7 بازبینی کننده
7.1 استناد
8 لینک های خارجی
نسبت  
سالم بن عبدالله بن عمر بن احمد بن عمر بن احمد بن عمر بن احمد بن علی بن حسین بن محمد بن احمد بن عمر بن علوی الشاطری بن علی بن احمد بن محمد اسد الله بن حسن الترابی بن علی بن الفقیه، ستوان. سرهنگ محمد بن علی بن محمد صاحب میربت بن علی، آزاد از قسم بن علویابن محمد ابن علوی ابن عبید الله بن احمد آل -Muhajir ابن عیسی ابن محمد AL -Naqib ابن علی - العریضی بن جعفر الصادق بن محمد - باقر ابن علی زین AL - العابدین بن AL - حسین AL-سبط ابن امام علی ابن ابی طالب ، و امام علی، همسر فاطمه، دختر محمد، درود بر او .


وی سی و پنجمین نوه رسول خدا محمد صلی الله علیه و آله و سلم است.
او سی و پنجمین نوه رسول خدا محمد صلی الله علیه و آله و سلم است.


تولد و تربیت  
== تولد و تربیت ==
وی در سال 1359 هجری شمسی در شهر طریم حضرموت به دنیا آمد و در عصری پر از علما و صالحان در علوم مختلف و پدر و جدش نزد مادرش محمد بن حسن در محیطی نیکو پرورش یافت. عیدید به دیدنش آمد، اما در یک سال در سال 1361 هجری شمسی در حالی که دو ساله بود از دنیا رفتند. و چون بزرگ شد به تحصیل پرداخت و از برادرش ابوبکر و برادرش مهدی و شیخ عبدالله بازگیوان بسیار گرفت. سپس به طارم رباط پیوست و از شاگردان ارشد پدرش عبدالله بن عمر الشتری گرفته شد .
او در سال 1359 هجری شمسی در شهر تریم حضرموت به دنیا آمد و در عصری پر از علما و صالحان در علوم مختلف نزد پدر و جد مادری‌اش محمد بن حسن عیدید در محیطی نیکو پرورش یافت. اما به یک باره در سال 1361 هجری شمسی در حالی که دو ساله بود پدر و جدش از دنیا رفتند و چون بزرگ شد به تحصیل پرداخت و از برادرش ابوبکر و برادرش مهدی و شیخ عبدالله بازغیفان بسیار کسب علم کرد. سپس به مرکز علمی تریم پیوست و از شاگردان ارشد پدرش عبدالله بن عمرالشاطری بهره برد.


پیری
== اساتید ==
و اما شیوخ او در حضرموت بسیارند و بیشتر آنها از شاگردان ارشد پدرش هستند و از مشهورترین آنها عبارتند از:  
== اساتید او در حضرموت ==
و اما اساتید او در حضرموت بسیارند و بیشتر آنها از شاگردان ارشد پدرش هستند و از مشهورترین آنها عبارتند از:  
{{فهرست ستونی|3}}
* علوی بن عبدالله بن شهاب‌الدین
* محمد بن سالم بن حفیظ
* محفوظ بن سالم بن عثمان
* عمر بن علوی الکاف
* جعفر بن أحمد العیدروس
* عمر عوض حداد
* عبدالله بن محمد بن سعید بازغیفان
* سالم سعید بکیر باغیثان
* فضل بن عبدالرحمن بافضل
* حسین بن عبدالرحمن بن شهاب‌الدین
* محمد بن هادی السَقّاف
* مصطفی بن أحمد المحضار
* عبدالله بن صالح الحبشی
* سالم بن أحمد بن جندان
* عبدالقادر بن أحمد السَقّاف
* أحمد مشهور بن طه الحداد
* أخوه محمد المهدی بن عبدالله الشاطری
* أخوه أبوبکر بن عبدالله الشاطری
* أخوه حسن بن عبدالله الشاطری
{{پایان}}
=== اساتید او در مکه ===
سپس در حدود سال 1376 هجری قمری برای افزایش سطح علمی خود به مکه مکرمه سفر کرد و حدود چهار سال در آنجا اقامت گزید و از علمای بزرگ آن زمان مکه، از جمله مشهورترین آنها، علم آموخت:
* علوی بن عباس المالکی
* حسن بن محمد المشاط
* سالم بن طالب العطاس
* حسن بن محمد فدعق
* أبوبکر بن سالم البار
* محمد نور سیف هلال المکی
* زینی بویان
* عبدالله بن أحمد دردوم
* عبدالله بخاش
* عبدالحمید زکریا بیلا
* محمد یاسین الفادانی
* عبدالله بن سعید اللحجی
* حسن بن محمد سعید یمانی
* محمد أمین کتبی
* محمد العربی التبانی


علوی بن عبدالله بن شهاب الدین
=== اساتید او در عدن ===
محمد بن سالم بن حفیظ
در عدن نیز از تعدادی از علما بهره برد؛ از جمله:
محفوظ بن سالم بن عثمان
* محمد بن سالم البیحانی
عمر بن علوی الکاف
* علی بن محمد باحمیش
جعفر بن احمد العیدروس
* کامل عبدالله صلاح
عمر عوض حداد
عبدالله بن محمد بن سعید بازغوان
سالم سعید بکیر باغیثان
فضل بن عبدالرحمن بهترین است
حسین بن عبدالرحمن بن شهاب الدین
محمد بن هادی السقاف
مصطفی بن احمد المحضر
عبدالله بن صالح الحبشی
سالم بن احمد بن جندان
عبدالقادر بن احمد السقاف
احمد مشهور بن طه الحداد
برادرش محمد المهدی بن عبدالله الشاتری
برادرش ابوبکر بن عبدالله الشاتری
برادرش حسن بن عبدالله الشاتری
سپس در حدود سال 1376 هجری قمری برای افزایش تقاضای علوم اسلامی به مکه مکرمه سفر کرد و حدود چهار سال در آنجا اقامت گزید و از علمای بزرگ آن زمان مکه، از جمله مشهورترین آنها، گرفت:


علوی بن عباس مالکی
== فعالیت علمی و تبلیغی ==
حسن بن محمد المشاط
در سال 1381 هجری قمری برای کسب علم و تبلیغ دین از مکه به یمن بازگشت و پس از بازگشت از سال 1381 تا 1396 هجری قمری یعنی مدت پانزده سال در عدن زندگی کرد. و گاهی برای دید و بازدید و تدریس در مرکز علمی تریم به آنجا می‌رفت.
سالم بن طالب العطاس
حسن بن محمد فدق
ابوبکر بن سالم عادل
محمد نور سیف هلال المکی
زني بويان
عبدالله بن احمد دردوم
عبدالله بخش
عبدالحمید زکریا بلا
محمد یاسین الفدانی
عبدالله بن سعید اللهجی
حسن بن محمد سعید یمانی
محمد امین کوتبی
محمد العربی الطبانی
در عدن به اعتبار تعدادی از علما از جمله:


محمد بن سالم البیهانی
در مدتی که در عدن بود به ابرخی وظایف پرداخت، از جمله: سخنرانی، وعظ وارشاد، تدر‌یس در بیشتر مساجد عدن مثل: مسجد الع‌یدروس و مسجد أبان و سخنرانی در مسجد باجن‌ید بخور مکسر، و تدر‌یس در بعضی مدارس حکومتی مثل: مدرسه حکومتی شمسان، و انجام عقدهای شرعی و قانونی نکاح با حکم حکومتی.
علی بن محمد باهمیش
کامل عبدالله صلاح
زندگی علمی و وکالتی او
وی در سال 1381 هجری قمری برای گسترش علم و دعوت به سوی خدا از مکه به یمن بازگشت و پس از بازگشت مدتی از سال 1381 تا 1396 هجری قمری یعنی مدت پانزده سال در عدن زندگی کرد. او را بیرون به تاریم به بازدید و آموزش در رباط تاریم .، و او در عدن تمرین در طی این مدت، توابع چند مذهبی بودند: فصاحت و بلاغت، موعظه و ارشاد، و تدریس در اغلب مساجد در عدن، مانند: آل Aidarous مسجد ، مسجد آبان و واعظ در مسجد باخور مکسر باجونید و تدریس در برخی مدارس دولتی مانند: مدرسه دولتی شمسان و کارمند قانونی در عقد نکاح.


و هنگامی که فعالیت او در امر تدریس و دعوت به سوی خدا در عدن افزایش یافت و حضور مردم افزایش یافت و اطراف او جمع شدند، حزب سوسیالیست کمونیست سعی در جلوگیری و توقف او داشت، زیرا حزب سوسیالیست پس از استقلال یمن در سال 1387 حکومت خود را در جنوب یمن آغاز کرده بود. ق و فعالیت سالم الشتری با اصول آنها در تضاد بود و چون رسماً راهی برای جلوگیری از آن نیافتند به سوء قصد بر او متوسل شدند و این موضوع در جزوه ای جداگانه با عنوان «داستان ترور و دستگیری» به تفصیل آمده است. طرح". و چون از توطئه ترور فرار کرد، در ماه ربیع الثانی سال 1396 هجری قمری به شهر طارم بازگشت و پس از تعطیلی آن برای اولین بار رباط طارم را گشود و درس در آنجا ادامه یافت تا اینکه. سال 1400 هجری قمری توسط حزب سوسیالیست کمونیست زندانی و شکنجه شد.حدود نه ماه و نیم در ماه رمضان سال 1401 هجری قمری پس از تلاش های کمیته اصلاحات بین جنوب و شمال یمن در آن روزها آزاد شد. او پس از آن به سفر دو مسجد مقدس در 1403 برای حج و حل و فصل در مدینه ، و عمر بن عبدالرحمان آل - جعفری و برادران خود را در مدینه اقامت ، یک باند برای دانشجویان علوم، سالم SHATRI انتخاب شد و زین بن ابراهیم بن صامت به آموزش آن، می شکند تا مناقصه و منتشر شده برای علم در رباط تقریبا ده سال است.
با افزایش فعلیت تبلیغی و تدریس او و نیل و استقبال مردم به او، حزب سوسیالیست کمونیست سعی در جلوگیری و توقف او داشت، زیرا حزب سوسیالیست پس از استقلال یمن در سال 1387 حکومت خود را در جنوب یمن آغاز کرده بود و فعالیت‌های تبلیغی دینی سالم الشاطری با مبانی آنها ناسازگار و در تضاد بود و چون رسماً راهی برای جلوگیری از آن نیافتند به سوء قصد بر او متوسل شدند و او این موضوع را در جزوه ای با عنوان «قصة مؤامرة الاغت‌یال والاعتقال» به تفصیل آورده است.


پس از تکمیل وحدت یمن، برای ادامه دادن علم و دعوت به سوی خدا به شهر طارم بازگشت و با کمک و مشارکت برادرش حسن بن عبدالله الشتری، رباط طارم را در سال 1412 بازگشایی کرد. ق که در آن زمان توسط حزب سوسیالیست حاکم تعطیل شد و نزدیک به دوازده سال به تعطیلی خود ادامه داد. پس محافل علمی شریف و مدرسه عمومی در رباط بازگشتند و طلاب از جاهای مختلف به دست آنان و گروهی از علمای طارم برای کسب علم آمدند و رباط تا امروز فعال است. وی علاوه بر فعالیت در رباط طارم، به دلیل دانش و تجربه تدریس به عنوان مدرس دانشکده شریعت در طارم در دانشگاه الاحقاف منصوب شد و سپس استعفا داد و به تدریس در رباط پرداخت.
چون از توطئه ترور جان سالم به در برد، در ماه ربیع الثانی سال 1396 هجری قمری به شهر تریم بازگشت و برای بار نخست مرکز علمی تریم را پس از تعطیلی بازگشایی کرد و تا سال 1400 هجری قمری آموزش در آنجا از سر گرفته شد تا اینکه از جانب حکومت حزب سوسیالیست کمونیست ممنوع التدریس شد و تمام درس‌های مرکز علمی تریم تعطیل شد. او حدود نه ماه و نیم زندانی و شکنجه شد. در ماه رمضان سال 1401 هجری قمری پس از تلاش‌های کمیته اصلاحات بین جنوب و شمال یمن در آن روزها آزاد شد. پس از آن در سال 1403 برای انجام حج به مکه و مدینه سفر کرد و در مدینه مستقر شد.


وی با تسلط بر فقه شافعی به علم و دانش در سایر مکاتب فقهی نیز ممتاز بود و در دروس خود غالباً نظرات سایر مکاتب فقهی را با نوازش و راهنمایی و مراقبت از لطیفه ها و فواید علمی و ادبی ذکر می کند. . وی همچنین در سایر علوم و هنرها از جمله: تفسیر، علوم قرآنی، حدیث، بلاغت، صرف و نحو، نجوم، تاریخ و نسب شناسی سابقه طولانی دارد.
در آن زمان عمر بن عبدالرحمان الجفری و برادرانش را در مدینه یک مرکز علمی تاسیس کردو سالم الشاطری و زین بن ابراهیم بن صمیط را جهت تدریس در آن مرکز برگزیدند. او قریب به ده سال در آنجا به تدریس پرداخت.


او سفرهایی برای دعوت به خدا و گسترش علم به تعدادی از کشورها از جمله: اندونزی ، مالزی ، سنگاپور ، برونئی ، سریلانکا ، مصر ، شام ، خلیج فارس و دیگر کشورهای عربی و اسلامی داشته است.
پس از تحقق وحدت یمن، برای تدریس و تبلیغ به شهر تریم بازگشت و با کمک و مشارکت برادرش حسن بن عبدالله الشاطری، مرکز علمی تریم که توسط حزب سوسیالیست حاکم تعطیل شد و نزدیک به دوازده سال تعطیل بود را در سال 1412 بازگشایی کرد. پس محافل علمی شریف و مدرسه‌های عمومی در مرکز فعال شدند و طلاب از جاهای مختلف و گروهی از علمای تریم برای کسب علم آمدند و تا امروز مرکز فعال است.


کتاب های او
وی علاوه بر فعالیت در مرکز علمی تریم، به دلیل دانش و تجربه تدریس به عنوان مدرس «دانشکده شریعت الاحقاف» در تریم منصوب شد و سپس استعفا داد و به تدریس در همان مرکز علمی تریم مشغول شد.
به تحصیل سالم شاطری و دعوت الی الله علاقه مند بود و به شیوه پدرش عبدالله بن عمر شاطری به تألیف چندان اهمیت نمی داد ، به طوری که پدر چه عزمی راسخ دارد که مؤلف برخی کتاب ها و فتوا را با شیخ احمد بن حسن مشورت کند. العطاس از آن نهی کرد و به او گفت: هزار مرد دانشمند کتاب می نویسند.


«فواید شرعی در دم‌های مقدس»
او بر فقه شافعی و سایر مکاتب فقهی مسلط ممتاز بود و در دروس خود غالباً نظرات سایر مکاتب فقهی را با ظرافت ها و دقت ها و فواید علمی و ادبی ذکر می‌کرد. همچنین در سایر علوم و هنرها از جمله: تفسیر، علوم قرآنی، حدیث، بلاغت، صرف و نحو، نجوم، تاریخ و نسب‌شناسی سابقه تبحر و آشنایی بالایی داشت.
«برخی مسائل و مقررات فقهی»
«حصول به مشروعیت زیارت پیامبر خدا هود».
«داستان طرح ترور و دستگیری»
ترجمه کوتاهی از پدرش عبدالله بن عمر الشاتری
آشنایی مختصر با رباط طارم و کسانی که در آن تحصیل و تدریس کردند
انتشار، تصحیح و چاپ نامه «دو وصیت بزرگ» نوشته محمد بن علی مولا عیدید و نوشته پدرش عبدالله بن عمر شاطری.
تصحیح و چاپ کتاب آیات متشابه و متشابه از قرآن کریم اثر محمد بن علوی العیدروس.
تصحیح و نشر و تدوین صلوات و الادعیات محمد بن حسن عیدید.
او مجموعه بزرگی از سخنرانی ها و درس ها در بسیاری از موضوعات اسلامی دارد، از جمله: یک سلسله دروس رمضان و یک سلسله درس در احکام حج، الاسراء، معراج، غزوات، تفسیر، احکام. ازدواج و سایر دروس فقهی و اخلاقی و تاریخی که در کتابخانه صوتی ایشان موجود است.


مرگ او  
او برای تبلیغ به کشورهای زیادی سفر کرد؛ از جمله: [[اندونزی]]، [[مالزی]]، [[سنگاپور]]، [[برونئی]]، [[سریلانکا]]، [[جمهوری عربی مصر|مصر]]، [[شام]]، [[خلیج فارس]] و دیگر کشورهای عربی و اسلامی.
وی در روز جمعه شب شنبه در شهر جده عربستان در 30 جمادی الاول سال 1439 هجری قمری مطابق با 16 فوریه 2018 میلادی درگذشت و پیکرش به خاک سپرده شد. روز بعد به مکه مکرمه منتقل شد تا در قبرستان معلا دفن شود .


منابع  
== تالیفات ==
البورعی، فارس محمد (1430ق). نفحات المسک العطری با سند و سند شیخ عزیزمان عالم سالم بن عبدالله بن عمر الشتری (PDF) .
سالم الشاطری به تحصیل و تبلیغ دین و دعوت الی الله علاقه‌مند بود و به شیوه پدرش عبدالله بن عمر شاطری چندان به تألیف اهمیت نمی‌داد. هرگاه پدرش تصمیم به تالیف و نگاشتن می‌گرفت اگر با استادش شیخ احمد بن حسن العطاس مشورت می‌کرد، استادش او را نهی می‌کرد از نوشتن و می‌گفت: «هزار مرد دانشمند هستند که کتاب می‌نویسند.» با این حال تالیفاتی داشته است که عبارتند از:
نقل قول ها
* «الفوائد الشاطر‌یة فی النفحات الحرمیة»؛
* «نظم بعض المسائل والضوابط الفقهیة»؛
* «نیل المقصود ف‌ی مشروعیة ز‌یارة نبی الله هود»؛
* «قصة مؤامرة الاغتیال والاعتقال»؛
* زندگی‌نامه کوتاهی از پدرش عبدالله بن عمرالشاطری؛
* آشنایی مختصر با مرکز علمی تریم و کسانی که در آن تحصیل و تدریس کردند؛
* انتشار، تصحیح و چاپ نامه «وص‌یتان عظ‌یمتان» نوشته محمد بن علی مولا عیدید و نوشته پدرش عبدالله بن عمر شاطری؛
* تصحیح و چاپ کتاب «الآ‌یات المتماثلات المتقاربات المتشابهات من ال[[قرآن]] الکر‌یم» اثر محمد بن علوی العیدروس؛
* تصحیح و نشر و تدوین «أدع‌یة ومناجاة» نوشته محمد بن حسن عیدید.
* او مجموعه بزرگی از سخنرانی‌ها و درس‌ها در بسیاری از موضوعات اسلامی‌دارد، از جمله: یک سلسله دروس [[رمضان]] و یک سلسله درس در احکام [[حج]]، الاسراء، معراج، غزوات، تفسیر، احکام. ازدواج و سایر دروس فقهی و اخلاقی و تاریخی که در کتابخانه صوتی ایشان موجود است.
 
== وفات ==
وی در روز جمعه شب شنبه در شهر جده [[عربستان]] در 30 جمادی الاول سال 1439 هجری قمری مطابق با 16 فوریه 2018 میلادی درگذشت و روز بعد به [[مکه]] مکرمه منتقل شد تا در قبرستان معلا دفن شود.
 
== پانویس ==
{{پانویس}}
 
== منابع ==
* البورعی، فارس محمد (1430ق). نفحات المسک العطری با سند و سند شیخ عزیزمان عالم سالم بن عبدالله بن عمرالشتری (PDF).
* المرعشلی, یوسف عبدالرحمن (1427 هـ). نثر الجواهر والدرر فی علماء القرن الرابع عشر (PDF). بیروت، لبنان: دار المعرفة. صفحة 1824 - 1826. مؤرشف من الأصل (PDF) فی 12 یونیو 2018
 
{{علمای اسلام}}
 
[[رده:عالمان]]
[[رده:عالمان اهل سنت]]
[[رده:یمن]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۳ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۲۳:۱۴

سالم الشاطری
سالم بن عبدالله الشاطری.jpg
نام کاملسالم بن عبدالله الشاطری
اطلاعات شخصی
سال تولد1359 ق، ۱۳۱۸ ش‌، ۱۹۴۰ م
محل تولدیمن
سال درگذشت1439 ق، ۱۳۹۶ ش‌، ۲۰۱۸ م
محل درگذشتعربستان
دیناسلام، اهل سنت
استادان
  • علوی بن عبدالله بن شهاب‌الدین
  • محمد بن سالم بن حفیظ
  • محفوظ بن سالم بن عثمان
آثار
  • الفوائد الشاطر‌یة ف‌ی النفحات الحرمیة
  • نظم بعض المسائل والضوابط الفقهیة
  • نیل المقصود ف‌ی مشروعیة ز‌یارة نبی الله هود

سالم بن عبدالله الشاطری (1359 - 1439ق) فقیه شافعی واعظ اسلامی و معلم در مرکز علمی تریم برای علوم دینی و عربی در حضرموت بود. او یکی از مهم‌ترین علمای شافعی در یمن بلکه در جهان اسلام و برجسته‌ترین روحانیون شهر تریم بود که به دلیل علم پربار و تدریس ها و تالیفات ارزشمندش از سوی بسیاری از مجالس علمی به "سلطان العلماء" ملقب شد. او مدیر مرکز علمی تریم بود که مهمترین مجموعه علوم دینی و شرعی در منطقه بود. هزاران نفر از علما، مبلغان و مصلحان که در آگاهی، فرهنگ و گسترش دین اسلام در سراسر جهان نقش داشتند، به دست او فارغ‌التحصیل شدند.

نسبت

سالم بن عبدالله بن عمر بن أحمد بن عمر بن أحمد بن عمر بن أحمد بن علی بن حسین بن محمد بن أحمد بن عمر بن علوی الشاطری بن علی بن أحمد بن محمد أسد الله بن حسن الترابی بن علی بن الفقیه المقدم محمد بن علی بن محمد صاحب مرباط بن علی خالع قسم بن علوی بن محمد بن علوی بن عبیدالله بن أحمد المهاجر بن عیسی بن محمد النقیب بن علی العریضی بن جعفر الصادق بن محمد‌الباقر بن علی زین‌العابدین بن الحسین بن امام علی بن أبی‌طالب، و امام علی، همسر فاطمه، دختر محمد صلی الله علیه و آله است.

او سی و پنجمین نوه رسول خدا محمد صلی الله علیه و آله و سلم است.

تولد و تربیت

او در سال 1359 هجری شمسی در شهر تریم حضرموت به دنیا آمد و در عصری پر از علما و صالحان در علوم مختلف نزد پدر و جد مادری‌اش محمد بن حسن عیدید در محیطی نیکو پرورش یافت. اما به یک باره در سال 1361 هجری شمسی در حالی که دو ساله بود پدر و جدش از دنیا رفتند و چون بزرگ شد به تحصیل پرداخت و از برادرش ابوبکر و برادرش مهدی و شیخ عبدالله بازغیفان بسیار کسب علم کرد. سپس به مرکز علمی تریم پیوست و از شاگردان ارشد پدرش عبدالله بن عمرالشاطری بهره برد.

اساتید

اساتید او در حضرموت

و اما اساتید او در حضرموت بسیارند و بیشتر آنها از شاگردان ارشد پدرش هستند و از مشهورترین آنها عبارتند از:

  • علوی بن عبدالله بن شهاب‌الدین
  • محمد بن سالم بن حفیظ
  • محفوظ بن سالم بن عثمان
  • عمر بن علوی الکاف
  • جعفر بن أحمد العیدروس
  • عمر عوض حداد
  • عبدالله بن محمد بن سعید بازغیفان
  • سالم سعید بکیر باغیثان
  • فضل بن عبدالرحمن بافضل
  • حسین بن عبدالرحمن بن شهاب‌الدین
  • محمد بن هادی السَقّاف
  • مصطفی بن أحمد المحضار
  • عبدالله بن صالح الحبشی
  • سالم بن أحمد بن جندان
  • عبدالقادر بن أحمد السَقّاف
  • أحمد مشهور بن طه الحداد
  • أخوه محمد المهدی بن عبدالله الشاطری
  • أخوه أبوبکر بن عبدالله الشاطری
  • أخوه حسن بن عبدالله الشاطری

اساتید او در مکه

سپس در حدود سال 1376 هجری قمری برای افزایش سطح علمی خود به مکه مکرمه سفر کرد و حدود چهار سال در آنجا اقامت گزید و از علمای بزرگ آن زمان مکه، از جمله مشهورترین آنها، علم آموخت:

  • علوی بن عباس المالکی
  • حسن بن محمد المشاط
  • سالم بن طالب العطاس
  • حسن بن محمد فدعق
  • أبوبکر بن سالم البار
  • محمد نور سیف هلال المکی
  • زینی بویان
  • عبدالله بن أحمد دردوم
  • عبدالله بخاش
  • عبدالحمید زکریا بیلا
  • محمد یاسین الفادانی
  • عبدالله بن سعید اللحجی
  • حسن بن محمد سعید یمانی
  • محمد أمین کتبی
  • محمد العربی التبانی

اساتید او در عدن

در عدن نیز از تعدادی از علما بهره برد؛ از جمله:

  • محمد بن سالم البیحانی
  • علی بن محمد باحمیش
  • کامل عبدالله صلاح

فعالیت علمی و تبلیغی

در سال 1381 هجری قمری برای کسب علم و تبلیغ دین از مکه به یمن بازگشت و پس از بازگشت از سال 1381 تا 1396 هجری قمری یعنی مدت پانزده سال در عدن زندگی کرد. و گاهی برای دید و بازدید و تدریس در مرکز علمی تریم به آنجا می‌رفت.

در مدتی که در عدن بود به ابرخی وظایف پرداخت، از جمله: سخنرانی، وعظ وارشاد، تدر‌یس در بیشتر مساجد عدن مثل: مسجد الع‌یدروس و مسجد أبان و سخنرانی در مسجد باجن‌ید بخور مکسر، و تدر‌یس در بعضی مدارس حکومتی مثل: مدرسه حکومتی شمسان، و انجام عقدهای شرعی و قانونی نکاح با حکم حکومتی.

با افزایش فعلیت تبلیغی و تدریس او و نیل و استقبال مردم به او، حزب سوسیالیست کمونیست سعی در جلوگیری و توقف او داشت، زیرا حزب سوسیالیست پس از استقلال یمن در سال 1387 حکومت خود را در جنوب یمن آغاز کرده بود و فعالیت‌های تبلیغی دینی سالم الشاطری با مبانی آنها ناسازگار و در تضاد بود و چون رسماً راهی برای جلوگیری از آن نیافتند به سوء قصد بر او متوسل شدند و او این موضوع را در جزوه ای با عنوان «قصة مؤامرة الاغت‌یال والاعتقال» به تفصیل آورده است.

چون از توطئه ترور جان سالم به در برد، در ماه ربیع الثانی سال 1396 هجری قمری به شهر تریم بازگشت و برای بار نخست مرکز علمی تریم را پس از تعطیلی بازگشایی کرد و تا سال 1400 هجری قمری آموزش در آنجا از سر گرفته شد تا اینکه از جانب حکومت حزب سوسیالیست کمونیست ممنوع التدریس شد و تمام درس‌های مرکز علمی تریم تعطیل شد. او حدود نه ماه و نیم زندانی و شکنجه شد. در ماه رمضان سال 1401 هجری قمری پس از تلاش‌های کمیته اصلاحات بین جنوب و شمال یمن در آن روزها آزاد شد. پس از آن در سال 1403 برای انجام حج به مکه و مدینه سفر کرد و در مدینه مستقر شد.

در آن زمان عمر بن عبدالرحمان الجفری و برادرانش را در مدینه یک مرکز علمی تاسیس کردو سالم الشاطری و زین بن ابراهیم بن صمیط را جهت تدریس در آن مرکز برگزیدند. او قریب به ده سال در آنجا به تدریس پرداخت.

پس از تحقق وحدت یمن، برای تدریس و تبلیغ به شهر تریم بازگشت و با کمک و مشارکت برادرش حسن بن عبدالله الشاطری، مرکز علمی تریم که توسط حزب سوسیالیست حاکم تعطیل شد و نزدیک به دوازده سال تعطیل بود را در سال 1412 بازگشایی کرد. پس محافل علمی شریف و مدرسه‌های عمومی در مرکز فعال شدند و طلاب از جاهای مختلف و گروهی از علمای تریم برای کسب علم آمدند و تا امروز مرکز فعال است.

وی علاوه بر فعالیت در مرکز علمی تریم، به دلیل دانش و تجربه تدریس به عنوان مدرس «دانشکده شریعت الاحقاف» در تریم منصوب شد و سپس استعفا داد و به تدریس در همان مرکز علمی تریم مشغول شد.

او بر فقه شافعی و سایر مکاتب فقهی مسلط ممتاز بود و در دروس خود غالباً نظرات سایر مکاتب فقهی را با ظرافت ها و دقت ها و فواید علمی و ادبی ذکر می‌کرد. همچنین در سایر علوم و هنرها از جمله: تفسیر، علوم قرآنی، حدیث، بلاغت، صرف و نحو، نجوم، تاریخ و نسب‌شناسی سابقه تبحر و آشنایی بالایی داشت.

او برای تبلیغ به کشورهای زیادی سفر کرد؛ از جمله: اندونزی، مالزی، سنگاپور، برونئی، سریلانکا، مصر، شام، خلیج فارس و دیگر کشورهای عربی و اسلامی.

تالیفات

سالم الشاطری به تحصیل و تبلیغ دین و دعوت الی الله علاقه‌مند بود و به شیوه پدرش عبدالله بن عمر شاطری چندان به تألیف اهمیت نمی‌داد. هرگاه پدرش تصمیم به تالیف و نگاشتن می‌گرفت اگر با استادش شیخ احمد بن حسن العطاس مشورت می‌کرد، استادش او را نهی می‌کرد از نوشتن و می‌گفت: «هزار مرد دانشمند هستند که کتاب می‌نویسند.» با این حال تالیفاتی داشته است که عبارتند از:

  • «الفوائد الشاطر‌یة فی النفحات الحرمیة»؛
  • «نظم بعض المسائل والضوابط الفقهیة»؛
  • «نیل المقصود ف‌ی مشروعیة ز‌یارة نبی الله هود»؛
  • «قصة مؤامرة الاغتیال والاعتقال»؛
  • زندگی‌نامه کوتاهی از پدرش عبدالله بن عمرالشاطری؛
  • آشنایی مختصر با مرکز علمی تریم و کسانی که در آن تحصیل و تدریس کردند؛
  • انتشار، تصحیح و چاپ نامه «وص‌یتان عظ‌یمتان» نوشته محمد بن علی مولا عیدید و نوشته پدرش عبدالله بن عمر شاطری؛
  • تصحیح و چاپ کتاب «الآ‌یات المتماثلات المتقاربات المتشابهات من القرآن الکر‌یم» اثر محمد بن علوی العیدروس؛
  • تصحیح و نشر و تدوین «أدع‌یة ومناجاة» نوشته محمد بن حسن عیدید.
  • او مجموعه بزرگی از سخنرانی‌ها و درس‌ها در بسیاری از موضوعات اسلامی‌دارد، از جمله: یک سلسله دروس رمضان و یک سلسله درس در احکام حج، الاسراء، معراج، غزوات، تفسیر، احکام. ازدواج و سایر دروس فقهی و اخلاقی و تاریخی که در کتابخانه صوتی ایشان موجود است.

وفات

وی در روز جمعه شب شنبه در شهر جده عربستان در 30 جمادی الاول سال 1439 هجری قمری مطابق با 16 فوریه 2018 میلادی درگذشت و روز بعد به مکه مکرمه منتقل شد تا در قبرستان معلا دفن شود.

پانویس

منابع

  • البورعی، فارس محمد (1430ق). نفحات المسک العطری با سند و سند شیخ عزیزمان عالم سالم بن عبدالله بن عمرالشتری (PDF).
  • المرعشلی, یوسف عبدالرحمن (1427 هـ). نثر الجواهر والدرر فی علماء القرن الرابع عشر (PDF). بیروت، لبنان: دار المعرفة. صفحة 1824 - 1826. مؤرشف من الأصل (PDF) فی 12 یونیو 2018