محمد راتب نابلسی

محمد راتب نابلسی
نام کامل	محمد راتب نابلسی
اطلاعات شخصی
سال تولد	1938 م، ۱۳۱۶ ش‌، ۱۳۵۶ ق
محل تولد	سوریه
سال درگذشت	1395 ش، ۲۰۱۷ م، ۱۴۳۸ ق
محل درگذشت	امان، اردن
دین	اسلام، اهل‌سنت

محمد راتب نابلسی عالم اهل‌سنت استاد دروس اسلامی و خطیب سوری است که در سال 1938 م، در دمشق به دنیا آمد. پدرش از علمای دمشق بود و در مساجد این شهر تدریس می‌کرد. چهرۀ محمد راتب نابلسی برای بسیاری آشناست؛ زیرا او در بیش از 20 شبکه تلویزیونی و ماهواره‌ای برنامه‌های متناوب تصویری داشته است، او در خلال بسیاری از سخنان خود انحرافات فکری آیین وهابیت را هشدار داده است. شرکت در مراسم‌ جشن میلاد پیامبر اکرم (احتفال بمولد النبی) و سخنرانی و ایراد خطبه در آن از جمله رفتارهای پرتکرار اوست. همچنین در سایت موسوعة النابلسی برخی از باورهای وهابیان را مورد خدشه و رد قرار داده است. او رئیس انجمن اعجاز قرآن در سوریه بود.

زندگی‌نامه

محمد راتب نابلسی، در سال 1939 م، در خانوادۀ اهل‌ علم در سوریه متولد شد. پدرش اهل علم بود و در مساجد دمشق درس می‌داد و خطبه می‌خواند؛ او دارای کتابخانه بزرگی بود که اکنون فرزندش محمد وارث آن کتابخانه شده است.

تحصیل

مراحل ابتدایی و متوسطه را در مدارس دمشق گذراند پس از آن به مؤسسۀ تربیت معلمان رفت و در سال 1956 م، فارغ‌التحصیل شد سپس به دانشکدۀ آداب دمشق رفت و تحصیل در رشتۀ زبان عربی را آغاز کرد تا آنکه در سال 1964 م، با موفقیت فارغ‌التحصیل شد. و در سال 1999 م، موفق به دریافت دکتری تربیت از دانشگاه دبلن شد. او در دانشگاه‌های الازهر، دمشق، طرابلس دروس عقیده، ادبیات عرب و تربیت اسلامی را تدریس کرده است. در بسیاری از مساجد دمشق به ویژه مسجد جامع شيخ عبد الغنی نابلسي بر فراز منبر رفته و خطبه خوانده است و دروس و جلسات علمی متناوبی را در عقاید اسلامی، تفسیر، حدیث، فقه، سیره، زبان عربی و اصول و روش‌های دعوت برپا کرده است. او در رشتۀ آداب زبان عربی در دانشکدۀ آداب در دانشگاه دمشق تحصیل کرد و در سال 1964 م، با مدرک لیسانس فارغ‌التحصیل شد.

سپس به دانشکدۀ تربیت در دانشگاه دمشق پیوست و در سال 1966 م، دیپلم آمادگی تربیتی گرفت. سپس در دانشگاه لیون شعبۀ لبنان در رشتۀ آداب تحصیل کرد و فوق‎لیسانس گرفت. پایان‌نامه او با موافقت و بودجۀ وزارت فرهنگ و ارشاد ملی در سوریه چاپ شد. او سپس از دانشگاه دوبلن در انگلیس در 1999 م، دکترای تربیت گرفت. پایان‌نامۀ او در این مقطع، دربارۀ «تربیت اولاد در اسلام» بود. او پس از تدریس در دبیرستان به تدریس در دانشگاه پرداخت و به‌عنوان استادیار در دانشکدۀ تربیت در دانشگاه دمشق به‌کار گرفته شد. او از سال 1969 م، تا 1999م در این دانشکده فعالیت کرد. پس از آن به‌عنوان استاد درس اعجاز علمی در قرآن و سنت، در دانشکده‌های شریعت و اصول‌الدین در دانشگاه الازهر شعبۀ فتح اسلامی در دمشق به تدریس عقیدۀ اسلامی در دانشگاه الازهر در مجمع أبی‌النور و به تدریس اصول تربیت در دانشگاه اسلامی طرابلس پرداخت. دروس و سخنرانی‌های مختلفی از او در رادیوها و شبکه‌های ماهواره‌ای بسیاری از کشورهای عربی و برخی کشورهای غربی مورد استفاده قرار گرفته است. نکتۀ بسیار مهم این است که او در خلال بسیاری از سخنرانی‌های خود به نقد دیدگاه‌های وهابیت پرداخته است.

فعالیت‌ها

1. او عضو مؤسس در جمعیت «مكافحة التدخين والمواد الضارة (مبارزه با سیگار و مواد زیان‌بار)»، در سوریه بود.
2. ایشان ریاست جمعیت «حقوق الطفل» در سوریه را عهده‌ار بود.
3. وی رئیس انجمن اعجاز قرآن در سوریه بود.

آثار

ایشان همچنین در عرصۀ تالیف نیز کارنامۀ درخشانی دارد و تا کنون آثار زیادی از او منتشر شده است از آن جمله می‌توان به آثار زیر اشاره کرد:

1. من أدب الحياة؛
2. نظرات في الإسلام؛
3. تأملات في الإسلام؛
4. الهجرة؛
5. الإسراء والمعراج؛
6. الله أكبر؛
7. كلمات مضيئة ولقاءات مثمرة مع الشعراوي؛
8. موسوعة الأسماء الحسنى، در سه مجلد؛
9. موسوعة الإعجاز العلمي في القرآن والسنة / آيات الله في الآفاق ، آيات الله في الإنسان، در دو مجلد؛
10. ومضات في الإسلام؛
11. مقومات التكليف؛
12. الرد على البابا؛
13. رسائل من نور؛
14. نداء الله للمؤمنين؛
15. منهج التائبين؛
16. تفسير النابلسي تدبر آيات الله في الكون والنفس والحياة؛
17. ربيع الإيمان.

درگذشت

او سرانجام در آبان 1395 ش، در 77 سالگی و پس از یک دوره کشمکش با بیماری در امان پایتخت اردن فوت کرد.

جستارهای وابسته

• وهابیت
• سوریه
• الأزهر
• اردن

پیوند به بیرون

• پایگاه تخصصی وهابیت‌پژوهی و جریان‌های‌تکفیری.

منابع

• ر. ک: ذبیح‌الله نعیمیان، جریانش‌ناسی سوریه، انتشارت مجمع تقریب مذاهب اسلامی، قم 1402 ش.