احمد بن علی بن اعثم كوفی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌وحدت
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات شخصیت
{{جعبه اطلاعات شخصیت
| عنوان = احمد بن علی بن اعثم كوفی
| عنوان = احمد بن علی بن اعثم كوفی
| تصویر = احمد بن علی بن اعثم كوفی.jpg
| تصویر = عالمان شیعه.jpg
| نام = احمد بن علی بن اعثم كوفی
| نام = احمد بن علی بن اعثم كوفی
| نام‌های دیگر = ابن اعثم كوفی، أخباری
| نام‌های دیگر = ابن اعثم كوفی، أخباری
| سال تولد =  
| سال تولد = 204 ق
| تاریخ تولد = 204ق.
| تاریخ تولد =
| محل تولد =  
| محل تولد =  
| سال درگذشت =  
| سال درگذشت = 314 ق
| تاریخ درگذشت = 314ق.
| تاریخ درگذشت =  
| محل درگذشت =  
| محل درگذشت =  
| استادان =  
| استادان =  
خط ۱۵: خط ۱۵:
| مذهب = [[مذهب شیعه|شیعه]]
| مذهب = [[مذهب شیعه|شیعه]]
| آثار = {{فهرست جعبه افقی |الفتوح |التاریخ |المألوف }}
| آثار = {{فهرست جعبه افقی |الفتوح |التاریخ |المألوف }}
| فعالیت‌ها = مورخ، شاعر
| فعالیت‌ها = {{فهرست جعبه افقی |مورخ |شاعر }}
| وبگاه =  
| وبگاه =  
}}
}}
'''احمد بن علی بن اعثم كوفی'''، معروف به «ابن اعثم كوفی». از مورخان چیره ‏دست و مشهور [[شیعه]] كه در شعر و شاعری نیز دستی توانا داشت. با این‌كه از عمر طولانی برخوردار بود اما چگونگی زندگی و شرح‌حال او در منابع معتبر به چشم نمی‏‌خورد. به دلیل اخبار فراوانی كه از [[تاریخ اسلام]] داشت ملقب به «أخباری» است. علامه [[سید محسن امین عاملی|سیدمحسن امین]]، شیعه ‏بودن وی را قابل تردید نمی‏‌داند. تألیفات او سه كتاب (الفتوح، التاریخ، المألوف) در زمینه تاریخ است.
'''احمد بن علی بن اعثم کوفی'''، معروف به «ابن اعثم کوفی». از مورخان چیره‌دست و مشهور [[مذهب شیعه|شیعه]] که در شعر و شاعری نیز دستی توانا داشت. به دلیل اخبار فراوانی که از [[تاریخ اسلام]] داشت ملقب به «أخباری» است. تألیفات او سه کتاب (الفتوح، التاریخ، المألوف) در زمینه تاریخ است.


== معرفی اجمالی ==
== معرفی اجمالی ==
احمد بن علی بن اعثم كوفی، معروف به «ابن اعثم كوفی». از مورخان چیره‏ دست و مشهور شیعه كه در شعر و شاعری نیز دستی توانا داشت. تاریخ ولادت او در دست نیست اما به گفته [[مستوفی هروی تایبادی]](م. حدود596ق) كه نخستین كتاب وی یعنی «الفتوح» را به فارسی ترجمه نموده است، تاریخ نگارش آن كتاب را به سال 204[[هجری]] ثبت كرده است، از این‌ ‏رو می‌‏توان گفت كه وی سال‌ها قبل از نگارش تاریخ مذكور زنده بوده و بدین ترتیب از عمر بالایی برخوردار بوده است. اما وفات او به سال 314 هجری روی داد، زیرا كتاب دوم تاریخی او، وقایع زمان [[مأمون]](م218ق) تا زمان [[مقتدر]](م320ق) را گزارش می‏‌كند. وی با این‌كه از عمر طولانی برخوردار بود اما چگونگی زندگی و شرح حال او در منابع معتبر به چشم نمی‏‌خورد. از این‌ ‏رو این احتمال بیشتر تقویت می‌‏شود كه شهرت او بیشتر مربوط به دوره‏‌های بعد از وفات او می‏‌باشد.  
احمد بن علی بن اعثم کوفی، معروف به «ابن اعثم کوفی». از مورخان چیره‏ دست و مشهور شیعه که در شعر و شاعری نیز دستی توانا داشت. تاریخ ولادت او در دست نیست اما به گفته [[مستوفی هروی تایبادی]] (م. حدود596ق) که نخستین کتاب وی یعنی «الفتوح» را به فارسی ترجمه نموده است، تاریخ نگارش آن کتاب را به سال 204[[هجری]] ثبت کرده است، از این‌ ‏رو می‌‏توان گفت که وی سال‌ها قبل از نگارش تاریخ مذکور زنده بوده و بدین ترتیب از عمر بالایی برخوردار بوده است. اما وفات او به سال 314 هجری روی داد، زیرا کتاب دوم تاریخی او، وقایع زمان [[مأمون عباسی|مأمون]] (م218ق) تا زمان [[مقتدر]] (م320ق) را گزارش می‏‌کند. وی با این‌که از عمر طولانی برخوردار بود اما چگونگی زندگی و شرح حال او در منابع معتبر به چشم نمی‏‌خورد. از این‌‌‏رو این احتمال بیشتر تقویت می‌‏شود که شهرت او بیشتر مربوط به دوره‏‌های بعد از وفات او می‏‌باشد.  


آنچه در منابع موجود است این‌كه وی اهل [[كوفه]] بود و در همان‌جا نشو و نما پیدا كرد و احتمالاً برای كسب [[حدیث]] و گزارشات تاریخی، مسافرت‏‌هایی نیز داشته است. وی به دلیل اخبار فراوانی كه از تاریخ اسلام داشت ملقب به «أخباری» است. [[یاقوت]] در [[معجم الادباء]]، اطلاعات اندكی از او گزارش می‏‌دهد، و این، در حالی است كه قبل از یاقوت، كسی از شرح حال او سخنی به میان نیاورده است. یاقوت در [[معجم الادباء|معجم ‏الادباء]]، ضمن تصریح به [[تشیع]] او، دو بیت شعر به نام او كه بر [[ابوعلی حسین بن احمد سلامی بیهقی]] انشاء كرده، ثبت نموده است.  
آنچه در منابع موجود است این‌که وی اهل [[كوفه|کوفه]] بود و در همان‌جا نشو و نما پیدا کرد و احتمالاً برای کسب [[حدیث]] و گزارشات تاریخی، مسافرت‏‌هایی نیز داشته است. وی به دلیل اخبار فراوانی که از تاریخ اسلام داشت ملقب به «أخباری» است. [[یاقوت حموی|یاقوت]] در [[معجم الادباء (کتاب)|معجم الادباء]]، اطلاعات اندکی از او گزارش می‏‌دهد، و این، در حالی است که قبل از یاقوت، کسی از شرح حال او سخنی به میان نیاورده است. یاقوت در معجم ‏الادباء، ضمن تصریح به [[مذهب شیعه|تشیع]] او، دو بیت شعر به نام او که بر [[ابوعلی حسین بن احمد سلامی بیهقی]] انشاء کرده، ثبت نموده است.  


علامه سیدمحسن امین، ضمن انتقاد از گفته [[شوشتری]] در [[مجالس‏ المؤمنین]] كه وی را [[شافعی]] المذهب معرفی كرده است، شیعه ‏بودن وی را قابل تردید نمی‏‌داند.
علامه [[سید محسن امین|سیدمحسن امین]]، ضمن انتقاد از گفته شوشتری در [[مجالس‏ المؤمنین]] که وی را [[شافعیه|شافعی]] المذهب معرفی کرده است، شیعه ‏بودن وی را قابل تردید نمی‏‌داند.


== آثار ==
== آثار ==
تألیفات او سه كتاب در زمینه تاریخ است كه دو كتاب نخست را یاقوت دیده است.  
تألیفات او سه کتاب در زمینه تاریخ است که دو کتاب نخست را یاقوت دیده است.  


# [[كتاب الفتوح]] كه تاریخ فتوحات [[اسلام]] تا ایام [[هارون الرشید]](م193ق) است.  
# [[الفتوح (كتاب)|کتاب الفتوح]] که تاریخ فتوحات [[اسلام]] تا ایام [[هارون الرشید]] (م193ق) است.  
#
# [[التاریخ (کتاب)|کتاب التاریخ]] است که شامل رویدادهای [[عباسیان|خلافت عباسی]] از آغاز خلافت [[مأمون عباسی|مأمون]] (م218ق) تا زمان [[مقتدر]] (م320ق) می‌‏باشد.  
# [[كتاب التاریخ]] است كه شامل رویدادهای [[عباسیان|خلافت عباسی]] از آغاز خلافت [[مأمون عباسی|مأمون]](م218ق) تا زمان [[مقتدر]](م320ق) می‌‏باشد.  
# [[المألوف (كتاب)|کتاب المألوف]] است.
#
# [[كتاب المألوف]] است.


== تاریخ ‏نویسی ==
== تاریخ ‏نویسی ==
شیوه تاریخ‌‏نویسی او با [[طبری|ابن جریر طبری]](م310ق) و سایر مورخان زمان او از دو جهت تفاوت دارد:  
شیوه تاریخ‌‏نویسی او با [[طبری|ابن جریر طبری]] (م310ق) و سایر مورخان زمان او از دو جهت تفاوت دارد:  


* یكی آن‌كه استناد او بیشتر به [[حدیث|روایات]] [[مذهب شیعه|شیعه]] است؛ از این‏ رو بعضی از [[محدّث|محدثان]] [[سنی‏ مذهب]] اخبار و گزارشات او را تضعیف كرده‏‌اند.
* یکی آن‌که استناد او بیشتر به [[حدیث|روایات]] [[مذهب شیعه|شیعه]] است؛ از این‏ رو بعضی از [[محدّث|محدثان]] [[اهل سنت و جماعت|سنی‏ مذهب]] اخبار و گزارشات او را تضعیف کرده‏‌اند.
* دیگر آن‌كه وقایع تاریخی را به صورت داستان و پیوسته باهم نوشته است.
* دیگر آن‌که وقایع تاریخی را به صورت داستان و پیوسته باهم نوشته است.
 
== جستارهای وابسته ==
* [[سید محسن امین|سیدمحسن امین]]
* [[هارون الرشید]]
* [[طبری|ابن جریر طبری]]


== منابع ==
== منابع ==
# الاعلام، زركلی، ج1ص206؛  
* الاعلام، زرکلی، ج1ص206؛
# اعیان الشیعه(قطع بزرگ)، ج2ص481، وج10ص5؛  
* اعیان الشیعه(قطع بزرگ)، ج2ص481، وج10ص5؛  
# دائره المعارف تشیع، ج1ص303؛  
* دائره المعارف تشیع، ج1ص303؛  
# الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج3ص220، وج16ص119، وج19ص26؛  
* الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج3ص220، وج16ص119، وج19ص26؛  
# الكنی و الالقاب، ج1ص215؛  
* الکنی و الالقاب، ج1ص215؛
# معجم الادباء، ج1ص379.
* معجم الادباء، ج1ص379.
 
{{علمای اسلام}}


[[رده:عالمان]]
[[رده:عالمان]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۳ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۱۴

احمد بن علی بن اعثم كوفی
عالمان شیعه.jpg
نام کاملاحمد بن علی بن اعثم كوفی
نام‌های دیگرابن اعثم كوفی، أخباری
اطلاعات شخصی
سال تولد204 ق، ۱۹۸ ش‌، ۸۱۹ م
سال درگذشت314 ق، ۳۰۵ ش‌، ۹۲۶ م
دیناسلام، شیعه
آثار
  • الفتوح
  • التاریخ
  • المألوف
فعالیت‌ها
  • مورخ
  • شاعر

احمد بن علی بن اعثم کوفی، معروف به «ابن اعثم کوفی». از مورخان چیره‌دست و مشهور شیعه که در شعر و شاعری نیز دستی توانا داشت. به دلیل اخبار فراوانی که از تاریخ اسلام داشت ملقب به «أخباری» است. تألیفات او سه کتاب (الفتوح، التاریخ، المألوف) در زمینه تاریخ است.

معرفی اجمالی

احمد بن علی بن اعثم کوفی، معروف به «ابن اعثم کوفی». از مورخان چیره‏ دست و مشهور شیعه که در شعر و شاعری نیز دستی توانا داشت. تاریخ ولادت او در دست نیست اما به گفته مستوفی هروی تایبادی (م. حدود596ق) که نخستین کتاب وی یعنی «الفتوح» را به فارسی ترجمه نموده است، تاریخ نگارش آن کتاب را به سال 204هجری ثبت کرده است، از این‌ ‏رو می‌‏توان گفت که وی سال‌ها قبل از نگارش تاریخ مذکور زنده بوده و بدین ترتیب از عمر بالایی برخوردار بوده است. اما وفات او به سال 314 هجری روی داد، زیرا کتاب دوم تاریخی او، وقایع زمان مأمون (م218ق) تا زمان مقتدر (م320ق) را گزارش می‏‌کند. وی با این‌که از عمر طولانی برخوردار بود اما چگونگی زندگی و شرح حال او در منابع معتبر به چشم نمی‏‌خورد. از این‌‌‏رو این احتمال بیشتر تقویت می‌‏شود که شهرت او بیشتر مربوط به دوره‏‌های بعد از وفات او می‏‌باشد.

آنچه در منابع موجود است این‌که وی اهل کوفه بود و در همان‌جا نشو و نما پیدا کرد و احتمالاً برای کسب حدیث و گزارشات تاریخی، مسافرت‏‌هایی نیز داشته است. وی به دلیل اخبار فراوانی که از تاریخ اسلام داشت ملقب به «أخباری» است. یاقوت در معجم الادباء، اطلاعات اندکی از او گزارش می‏‌دهد، و این، در حالی است که قبل از یاقوت، کسی از شرح حال او سخنی به میان نیاورده است. یاقوت در معجم ‏الادباء، ضمن تصریح به تشیع او، دو بیت شعر به نام او که بر ابوعلی حسین بن احمد سلامی بیهقی انشاء کرده، ثبت نموده است.

علامه سیدمحسن امین، ضمن انتقاد از گفته شوشتری در مجالس‏ المؤمنین که وی را شافعی المذهب معرفی کرده است، شیعه ‏بودن وی را قابل تردید نمی‏‌داند.

آثار

تألیفات او سه کتاب در زمینه تاریخ است که دو کتاب نخست را یاقوت دیده است.

  1. کتاب الفتوح که تاریخ فتوحات اسلام تا ایام هارون الرشید (م193ق) است.
  2. کتاب التاریخ است که شامل رویدادهای خلافت عباسی از آغاز خلافت مأمون (م218ق) تا زمان مقتدر (م320ق) می‌‏باشد.
  3. کتاب المألوف است.

تاریخ ‏نویسی

شیوه تاریخ‌‏نویسی او با ابن جریر طبری (م310ق) و سایر مورخان زمان او از دو جهت تفاوت دارد:

  • یکی آن‌که استناد او بیشتر به روایات شیعه است؛ از این‏ رو بعضی از محدثان سنی‏ مذهب اخبار و گزارشات او را تضعیف کرده‏‌اند.
  • دیگر آن‌که وقایع تاریخی را به صورت داستان و پیوسته باهم نوشته است.

جستارهای وابسته

منابع

  • الاعلام، زرکلی، ج1ص206؛
  • اعیان الشیعه(قطع بزرگ)، ج2ص481، وج10ص5؛
  • دائره المعارف تشیع، ج1ص303؛
  • الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج3ص220، وج16ص119، وج19ص26؛
  • الکنی و الالقاب، ج1ص215؛
  • معجم الادباء، ج1ص379.