عیسی بن سابور

جعفر بن محمد بن مالک بن عیسی بن سابور
اطلاعات شخصی
سال درگذشت	300 ق، ۲۹۱ ش‌، ۹۱۳ م
دین	اسلام، شیعه
استادان	حسن بن عبدالرحمن رواسی ابویحیی اهوازی محمدبن شهاب محمدبن یحیی محمدبن حسین بن ابی الخطاب (معروف به زیات همدانی) احمد بن میثم طلحی
شاگردان	ابوعلی بن همام ابوغالب زراری
آثار	غرر الاخبار اخبار الائمه و موالیدهم علیهم السلام کتاب النوادر(تازه‏‌های حدیث) الفتن و الملاحم
فعالیت‌ها	راوی شیعه

جعفر بن محمد بن مالک بن عیسی بن سابور، از راویان شیعه است.

زندگی‌نامه

جعفر بن محمد بن مالک بن عیسی بن سابور، ابوعبدالله بزاز فزاریکوفی. از راویان شیعه و هم‏‌پیمان اسماء بن خارجه فزاری می‌باشد. ولادت و وفات او معلوم نیست، ولی به گواه اینکه ابوغالب زراری شاگرد و تربیت ‏یافته او بوده، چنین گمان می‌‏رود که وفات او تقریباً در سال 300 هجری اتفاق افتاده است، زیرا ابوغالب زراری پانزده ساله بود که نزد او تلمذ می‏‌کرد، چنان‌که آقابزرگ طهرانی نیز در الذریعه حدود وفات او را همین تاریخ قرار داده است.

در باره وثاقت او گزارش‏‌های متناقضی دیده می‌‏شود.

• نجاشی درباره او می‌‏گوید: «فردی ضعیف‏‌الروایه است و از افراد ناشناخته نقل حدیث می‏‌کند».
• ابن غضائری می‏‌گوید: «تمام عیوب یک راوی ضعیف، در او جمع است».
• علامه حلی و ابن داود، وی را در قسم دوم رجال خود قرار داده‌‏اند. (قسم دوم مخصوص راویان ضعیف است).
• اما شیخ طوسی با اینکه در کتاب فهرست خود نسبت به او سکوت کرده است، ولی در رجال خود وی را توثیق نموده است.
• علامه مامقانی نیز (ضمن اقامه ادله کافی) توثیق شیخ طوسی را دلیل بر وثاقت صاحب شرح حال گرفته است؛ چنان‌که مجلسی اول نیز وجه تضعیف او را صرفاً روایات عجیبی که از او در باره ولادت امام عصر (عج) نقل شده است می‌‏داند، اما خود او را فی‌‏نفسه فردی راست‌‎گو معرفی می‏‌کند. تفصیل این بحث در تنقیح‏‌المقال مامقانی آمده است.

استادان

وی از اساتید روایی خود «حسن بن عبدالرحمن رواسی»، «ابویحیی اهوازی»، «محمدبن شهاب»، «محمدبن یحیی»، «محمدبن حسین بن ابی الخطاب (معروف به زیات همدانی)»، «احمد بن میثم طلحی» و دیگران نقل حدیث کرده است.

شاگردان

از جمله شاگردان روایی او افراد برجسته‌‏ای همچون «ابوعلی بن همام» و «ابوغالب زراری» هستند که روایت این دو شخصیت بزرگ از وی، موجب تعجب نجاشی شده است، زیرا نجاشی صاحب ترجمه را ضعیف‌‏الروایه معرفی‌کرده است. وی برادری داشته به نام «حسین» که از شاگردان روایی او به شمار می‌‏آمده است.

آثار

از تالیفات او «غرر الاخبار»، «اخبار الائمه و موالیدهم علیهم السلام»، «کتاب النوادر (تازه‏‌های حدیث)» و «الفتن و الملاحم» هستند.

جستارهای وابسته

• ابوغالب زراری
• آقابزرگ طهرانی
• نجاشی
• علامه حلی

منابع

• رجال نجاشی، ص122 شماره 313؛
• رجال الطوسی، ص418 شماره 6037؛
• الفهرست، شیخ طوسی، ص92 شماره 147؛
• خلاصه الرجال، ص330؛
• رجال ابن داود، ص235 شماره 93؛
• تنقیح المقال(حجری)، ج1ص225 شماره 1870؛
• نقدالرجال تفرشی، ج1ص360 شماره 1017؛
• معجم رجال الحدیث، ج5ص87 شماره 2288؛ و ج7ص88 شماره 3635؛
• الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج4ص298؛ و ج5ص100.