نجاشی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
| وبگاه = | | وبگاه = | ||
}} | }} | ||
'''احمد بن علی نَجاشی''' | '''ابوالعباس احمد بن علی نَجاشی''' عالم رجالی شیعه است. او در بازشناسی [[محدّث|محدثان]] و دانشمندان [[مذهب شیعه|شیعی]] و آثار گران‌بهای آنان بی وقفه شب و روز تلاش کرد که در کتاب وی به نام [[رجال نجاشی (کتاب)|رجال نجاشی]] شد. نجاشی بیشتر عمر خود را در [[بغداد]] گذراند. [[شیخ مفید]] و [[شیخ صدوق]] از اساتید نجاشی بودند. | ||
== مختصری از نجاشی == | == مختصری از نجاشی == | ||
چون یکی از نیاکان | چون یکی از نیاکان او به نام عبدالله بر اهواز حکومت می‌کرد و به نجاشی به شهرت داشت بدین سبب او نیز به لقب نجاشی مشهور گشت. | ||
احمد نجاشی به دو کنیه ابوالحسین وابوالعباس نیز معروف شد. شاید فرزندانی به نام‌های حسین و عباس داشته و در کوچکی از دنیا رفته باشند. | احمد نجاشی به دو کنیه ابوالحسین وابوالعباس نیز معروف شد. شاید فرزندانی به نام‌های حسین و عباس داشته و در کوچکی از دنیا رفته باشند. | ||
پدر و خاندان وی همه اهل [[کوفه]] بوده‌اند ولی از آنجا که پدرش پس از ورود [[شیخ صدوق]] در سال 355 ق. به [[بغداد]] از محضر او استفاده کرده و جدش هم در بغداد منزل داشته و خود نیز دوران کودکی و کسب معارف و علوم را در آنجا گذرانده است | پدر و خاندان وی همه اهل [[کوفه]] بوده‌اند ولی از آنجا که پدرش پس از ورود [[شیخ صدوق]] در سال 355 ق. به [[بغداد]] از محضر او استفاده کرده و جدش هم در بغداد منزل داشته و خود نیز دوران کودکی و کسب معارف و علوم را در آنجا گذرانده است صحیح‌تر آن است که بگوییم او در همان شهر بغداد به دنیا آمده است. | ||
چنانکه علامه [[محقق شوشتری]] می‌نویسد: نجاشی بغدادی است نظیر [[ | چنانکه علامه [[محقق شوشتری]] می‌نویسد: نجاشی بغدادی است نظیر [[شیخ مفید]]، [[سید مرتضی علم‌الهدی|سید مرتضی]] و [[ابوالحسن محمد بن الحسین بن موسی|سید رضی]] و [[شیخ طوسی]] در کتاب رجالش فرموده است: منزل جد نجاشی در کنار نهر است و نهر هم از شهر بغداد به شمار می‌آید<ref>قاموس الرجال، علامه شوشتری، جامعه مدرسین قم، ج۱، ص۵۲۳</ref>. | ||
== کنیه نجاشی == | == کنیه نجاشی == | ||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
== تخصص و شهرت نجاشی == | == تخصص و شهرت نجاشی == | ||
با وجود | با وجود آنکه نجاشی در حوزه‌های مختلف دینی و فقهی تحصیل کرد اما تخصص وی در فن [[رجال]] و جرح و تعدیل راویان است. میزان اعتبار و شهرت او به حدی است که حتی برخی کتاب او را از شیخ طوسی و [[محمد بن عمر کشی|کشّی]] مستندتر و برتر دانسته‌اند<ref>میر شریفی، سید علی، رجال نجاشی مهم‌ترین کتاب رجالی شیعه، ص ۱۶۴</ref>. به عنوان نمونه [[حسن بن یوسف حلی|علامه حلی]] در تعارض نظر شیخ طوسی با نجاشی، نظر نجاشی را به دلیل تخصص و داشتن مشایخ بیشتر در فن رجال ترجیح می‌دهد<ref>شمشیری، رحیمه و مهدی جلالی، مزایای فهرست نجاشی بر فهرست و رجال شیخ طوسی و بررسی اختلافات آنها با یکدیگر، مطالعات اسلامی، علوم قرآن و حدیث، 1388، ص۱۰۵</ref>. | ||
== اساتید نجاشی == | == اساتید نجاشی == | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
== شاگردان مشهور نجاشی == | == شاگردان مشهور نجاشی == | ||
# شیخ الطائفة، شیخ | # شیخ الطائفة، [[شیخ طوسی|شیخ طوسى]]؛ | ||
# شیخ ابوالحسن صهرشتى؛ | # شیخ ابوالحسن صهرشتى؛ | ||
# سید عمادالدین بن معبد حسنى مروزى<ref>روضات الجنات، خوانساری، محمدباقر، اسماعیلیان، قم، ج ۱، ص ۶۳</ref> <ref>طبقات اعلام الشیعه، ج ۲، ص ۱۸۰</ref>. | # سید عمادالدین بن معبد حسنى مروزى<ref>روضات الجنات، خوانساری، محمدباقر، اسماعیلیان، قم، ج ۱، ص ۶۳</ref> <ref>طبقات اعلام الشیعه، ج ۲، ص ۱۸۰</ref>. | ||
== آثار | == آثار == | ||
# فهرست اسماء مصنفی الشیعه معروف به رجال نجاشی. تألیف کتاب «فهرست اسماء مصنفین» یا همان «رجال نجاشی» مشهورترین اثر نجاشی است؛ | # [[فهرست اسماء مصنفی الشیعه]] معروف به [[رجال نجاشی]]. تألیف کتاب «فهرست اسماء مصنفین» یا همان «رجال نجاشی» مشهورترین اثر نجاشی است؛ | ||
# الجمعة و ما ورد فیها من الاعمال؛ | # الجمعة و ما ورد فیها من الاعمال؛ | ||
# الکوفة و ما فیها من الآثار و الفضائل؛ | # الکوفة و ما فیها من الآثار و الفضائل؛ | ||
| خط ۷۸: | خط ۷۸: | ||
== درگذشت == | == درگذشت == | ||
احمد بن علی نجاشی در [[جمادی الاول|جمادی‌الاول]] سال ۴۵۰ هـ. ق پس از سرکوبی [[مذهب شیعه|شیعیان]] [[بغداد]] به مطر (روستایی در [[سامرا|سامراء]] در نزدیکی | احمد بن علی نجاشی در [[جمادی الاول|جمادی‌الاول]] سال ۴۵۰ هـ. ق پس از سرکوبی [[مذهب شیعه|شیعیان]] [[بغداد]] به مطر (روستایی در [[سامرا|سامراء]] در نزدیکی [[فرات|رود فرات]]) نقل مکان کرد و در همان‌جا نیز در سن ۷۸ سالگی در گذشت<ref>سید علی میر شریفی، ص ۱۷۰</ref>. | ||
== جستارهای وابسته == | |||
* [[محمد بن علی (باقر العلوم)|امام باقر (علیه‌السلام)]] | |||
* [[جعفر بن محمد (صادق)|امام صادق(علیه‌السلام)]] | |||
* [[محمد بن محمد بن نعمان|شیخ مفید]] | |||
* [[شیخ صدوق]] | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
{{علمای اسلام}} | |||
[[رده:عالمان]] | [[رده:عالمان]] | ||
[[رده:عالمان شیعه]] | [[رده:عالمان شیعه]] | ||
[[رده:محدثان شیعه]] | [[رده:محدثان شیعه]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۴ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۰:۳۸
| نجاشی | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | احمد بن علی نَجاشی |
| نام‌های دیگر |
|
| اطلاعات شخصی | |
| سال تولد | ۳۷۲ ق، ۳۶۱ ش، ۹۸۳ م |
| روز تولد | ماه صفر |
| محل تولد | كوفه |
| محل درگذشت | |
| دین | اسلام، شیعه |
| استادان | |
| شاگردان |
|
| آثار |
|
ابوالعباس احمد بن علی نَجاشی عالم رجالی شیعه است. او در بازشناسی محدثان و دانشمندان شیعی و آثار گران‌بهای آنان بی وقفه شب و روز تلاش کرد که در کتاب وی به نام رجال نجاشی شد. نجاشی بیشتر عمر خود را در بغداد گذراند. شیخ مفید و شیخ صدوق از اساتید نجاشی بودند.
مختصری از نجاشی
چون یکی از نیاکان او به نام عبدالله بر اهواز حکومت می‌کرد و به نجاشی به شهرت داشت بدین سبب او نیز به لقب نجاشی مشهور گشت. احمد نجاشی به دو کنیه ابوالحسین وابوالعباس نیز معروف شد. شاید فرزندانی به نام‌های حسین و عباس داشته و در کوچکی از دنیا رفته باشند.
پدر و خاندان وی همه اهل کوفه بوده‌اند ولی از آنجا که پدرش پس از ورود شیخ صدوق در سال 355 ق. به بغداد از محضر او استفاده کرده و جدش هم در بغداد منزل داشته و خود نیز دوران کودکی و کسب معارف و علوم را در آنجا گذرانده است صحیح‌تر آن است که بگوییم او در همان شهر بغداد به دنیا آمده است. چنانکه علامه محقق شوشتری می‌نویسد: نجاشی بغدادی است نظیر شیخ مفید، سید مرتضی و سید رضی و شیخ طوسی در کتاب رجالش فرموده است: منزل جد نجاشی در کنار نهر است و نهر هم از شهر بغداد به شمار می‌آید[۱].
کنیه نجاشی
برای احمد نجاشی دو کنیه ابوالحسین و ابوالعباس در منابع شهرت دارد[۲].
تخصص و شهرت نجاشی
با وجود آنکه نجاشی در حوزه‌های مختلف دینی و فقهی تحصیل کرد اما تخصص وی در فن رجال و جرح و تعدیل راویان است. میزان اعتبار و شهرت او به حدی است که حتی برخی کتاب او را از شیخ طوسی و کشّی مستندتر و برتر دانسته‌اند[۳]. به عنوان نمونه علامه حلی در تعارض نظر شیخ طوسی با نجاشی، نظر نجاشی را به دلیل تخصص و داشتن مشایخ بیشتر در فن رجال ترجیح می‌دهد[۴].
اساتید نجاشی
- علی بن احمد بن عباس نجاشی (پدر نجاشی):
- نجاشی بعضی از کتاب‌های شیخ صدوق را نزد پدرش خواند و از دست او اجازه نقل روایت کتاب‌های شیخ صدوق نایل آمد[۵].
- احمد بن محمد بن عمران معروف به (ابن جندی) (305 - 396)[۶].
- احمد بن محمد بن موسی معروف به (ابن وصلت اهوازی) (324 - 409) ق؛
- احمد بن عبدالواحد بن احمد بزاز معروف به (ابن عبدون) یا (ابن حاشر) (330 - 423) ق؛
- احمد بن علی بن عباس سیرافی معروف به ابن نوح سیرافی؛
- ابواسحاق ابراهیم بن مخلد (325 - 410)؛
- القاضی ابوعبدالله جعفی؛
- ابوالحسین بن محمد بن ابی سعید؛
- حسن بن احمد بن ابراهیم (339 - 426) ق؛
- حسن بن احمد بن محمد معروف به (اثم هیثم عجلی)؛
- حسن بن محمد بن یحیی فحام (متوفی 408) ق؛
- ابوعبدالله حسین بن عبیدالله غضائری (متوفی 411) ق. نجاشی از این استادش که شنیدنی‌های زیاد داشت و آگاه به زندگی راویان حدیث بود، به دریافت اجازه نقل حدیث نایل آمد[۷]؛
- حسین بن احمد بن موسی؛
- حسین بن جعفر بن محمد مخزومی معروف به (ابن خمری)؛
- سلامة بن ذکاء ابوالخیر موصلی؛
- عباس بن عمر بن عباس معروف به (ابن ابی مروان)[۸]؛
- عبدالواحد بن مهری (318 - 410) ق. نجاشی کتاب ((مسند عمار بن یاسر)) را نزد این استاد خوانده است[۹]؛
- عبدالسلام بن حسین ادیب (329 - 405 ق کتاب (مهدی(عجل الله تعالی فرجه)) را نزد این استادش خوانده است؛
- عبدالله بن محمد بن عبدالله معروف به (ابومحمد حذاء دعلجی)؛
- عثمان بن حاتم منتاب تغلبی؛
- عثمان بن احمد واسطی؛
- علی بن احمد بن محمد قمی معروف به (ابن ابی جید) (متوفی 408)؛
- ابوالقاسم علی بن شبل بن اسد)؛
- ابوالحسن محمد بن احمد قمی؛
- محمدبن جعفر ادیب معروف به (ابوالحسن تمیمی) (303 - 402) ق؛
- محمد بن عثمان بن حسن معروف به (نصیبی معدل). نجاشی کتاب (مارووا من الحدیث) ابوشجاع ارجانی و نوشته ای از عبدالله بن علی که تمام آن نوشته را از امام رضا(علیه‌السلام) روایت کرده است، نزد این استاد خوانده است؛
- محمد بن علی بن شاذان قزوینی؛
- محمد بن علی بن یعقوب معروف به (ابولفرح قنائی کاتب)[۱۰].
شاگردان مشهور نجاشی
آثار
- فهرست اسماء مصنفی الشیعه معروف به رجال نجاشی. تألیف کتاب «فهرست اسماء مصنفین» یا همان «رجال نجاشی» مشهورترین اثر نجاشی است؛
- الجمعة و ما ورد فیها من الاعمال؛
- الکوفة و ما فیها من الآثار و الفضائل؛
- انساب بنی نضر بن قعین و ایامهم و اشعارهم؛
- مختصر الانوار و مواضع النجوم التی سمت‌ها العرب[۱۳]؛
- تفسیر النجاشی[۱۴]؛
- اخبار بنی سنسن؛ نجاشی ذیل نام ابوغالب زراری از این کتاب نام می‌برد[۱۵].
درگذشت
احمد بن علی نجاشی در جمادی‌الاول سال ۴۵۰ هـ. ق پس از سرکوبی شیعیان بغداد به مطر (روستایی در سامراء در نزدیکی رود فرات) نقل مکان کرد و در همان‌جا نیز در سن ۷۸ سالگی در گذشت[۱۶].
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ قاموس الرجال، علامه شوشتری، جامعه مدرسین قم، ج۱، ص۵۲۳
- ↑ کتاب "بازشناسی منابع اصلی رجال شیعه " تالیف محمد کاظم رحمان ستایش و محمدرضا جدیدی
- ↑ میر شریفی، سید علی، رجال نجاشی مهم‌ترین کتاب رجالی شیعه، ص ۱۶۴
- ↑ شمشیری، رحیمه و مهدی جلالی، مزایای فهرست نجاشی بر فهرست و رجال شیخ طوسی و بررسی اختلافات آنها با یکدیگر، مطالعات اسلامی، علوم قرآن و حدیث، 1388، ص۱۰۵
- ↑ طبقات اعلام الشیعه، علامه آقا بزرگ تهرانی، چاپ دوم، اسماعیلیان، ج 2، ص 19
- ↑ خلاصة الاقول، علامه حلی، چاپ تهران ،ج 1، ص 224 خلاصه، ص 11
- ↑ رجال النجاشی، ج 1، ص 226، ج 2، ص 417. رجال طوسی، ص 417، خلاصه، ص 12
- ↑ رجال طوسی، ص 332 و 351 و 425. خلاصه، ص 26
- ↑ رجال النجاشی ،ج 1، ص 343. رجال طوسی، ص 417، خلاصه، ص 12
- ↑ اعیان الشیعه، ج 3، ص 33. مشیخه النجاشی، محمود دریاب نجفی، چاپ اول 1413 ق، قم ص 98.
- ↑ روضات الجنات، خوانساری، محمدباقر، اسماعیلیان، قم، ج ۱، ص ۶۳
- ↑ طبقات اعلام الشیعه، ج ۲، ص ۱۸۰
- ↑ نجاشی، رجال نجاشی، ۱۴۱۶ق، ص۱۰۱
- ↑ آقابزرگ، الذریعة، ج۴، ص۳۱۷
- ↑ نجاشی، رجال نجاشی، ۱۴۱۶ق، ص۸۴
- ↑ سید علی میر شریفی، ص ۱۷۰
