عباس محفوظی
| عباس محفوظی | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | عباس محفوظی گیلانی |
| اطلاعات شخصی | |
| سال تولد | 1307 ش، ۱۹۲۹ م، ۱۳۴۷ ق |
| محل تولد | شهرستان رودسر |
| سال درگذشت | 1403 ش، ۲۰۲۵ م، ۱۴۴۶ ق |
| روز درگذشت | 20 شهریور |
| محل درگذشت | قم |
| دین | اسلام، شیعه |
| استادان |
|
| فعالیت‌ها |
|
| وبگاه | پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت‌الله حاج شیخ عباس محفوظی دامت برکاته |
آیت‌الله محفوظی گیلانی، از علمای حوزه علمیه قم، فقیه، سیاستمدار، عضو مجلس خبرگان، جامعه مدرسین، شورای عالی حوزه علمیه قم، شورای عالی انقلاب فرهنگی و رئیس شورای استفتاء بود که در روز سه‌شنبه 20 شهریورماه سال 1403 ش، برابر با 6 ربیع‌الاول سال 1446 ق، در قم درگذشت.
زندگی‌نامه
آیت الله عباس محفوظی در سال ۱۳۰۷ هجری شمس در یکی از روستاهای شهرستان رودسر و در میان خانواده‌ای مذهبی و دوستدار خاندان پاک پیامبر (صلی‌الله علیه وآله) در شب ولادت حضرت ابوالفضل العباس (علیه‌السلام) متولد شد. پدرش پیشه کشاورزی داشت و گاه نیز به تجارت می‌پرداخت.
تحصیلات
آیت‌الله محفوظی دروس دوره ابتدایی را در رودسر به پایان برد و سپس به دبیرستان رفت. امّا حدود یک سال بعد به سبب اشتیاق فراوان به تحصیل دروس دینی، به حوزه علمیه رودسر وارد شد. حوزه علمیه رودسر در آن روزگار رونق چندانی نداشت و استبداد رضا‌خانی باعث شده بود که مردم کمتر به تحصیل علوم دینی رو آورند. استاد محفوظی پس از حدود ۲ سال اقامت در حوزه علمیه رودسر به این نتیجه رسید که برای یافتن استادانی بهتر و شرایط تحصیلی مناسب‌تر به قم آید. این در حالی بود که دروس دوره مقدمات تا سیوطی را در حوزه رودسر به پایان رسانیده بود. با ورود به حوزه علمیه قم، به محضر استادان مبرز و صاحب نام آن دیار مشرف شد و در زمانی کوتاه دروس مقدمات و سطح را به پایان برد و به درس خارج علمای بنام آن روزگار همچون آیت‌الله العظمی بروجردی و امام خمینی راه یافت. او مدتی نیز برای تحصیل به نجف اشرف رفت. قصد او برای این سفر، آشنایی با سبک تدریس علمای آن دیار و سنجش شرایط تحصیل بود؛ امّا پس از بازگشت با مخالفت خانواده رو به رو شد و از سفر به نجف منصرف شد.
استادان
آیت‌الله عباس محفوظی در سالیان تحصیل خود، محضر استادان بسیار را درک کرد. تنها استاد او در حوزه علمیه رودسر آقاسید هادی روحانی بود که دروس مقدمات تا سیوطی را نزد او به پایان برد. با ورود به قم در سال ۱۳۲۴ به درس استادانی همچون آقامیرزا علی راسخی، آقا شیخ حسین زرندی و آقا شیخ نعمت‌الله صالحی رفت و مطول را نزد آیت‌الله مشکینی و شرح لمعه را نزد آیت‌الله صدوقی، آقا سید محمد حسین درچه‌ای و شهید آیت‌الله بهشتی و آیت‌الله منتظری آموخت. برای فراگیری رسائل به نزد آقا شیخ عبدالجواد اصفهانی رفت و مکاسب را نزد مرحوم شیخ مرتضی حائری و مرحوم مجاهدی تبریزی فرا گرفت. استاد او در کفایه، مرحوم سلطانی طباطبایی بود. او با اتمام دوره سطح به دروس خارج آیت‌الله العظمی بروجردی(ره)، آیت‌الله العظمی امام خمینی(ره)، آیت‌الله العظمی میرزا هاشم آملی(ره)، آیت‌الله العظمی محقق داماد(ره)، آیت‌الله العظمی گلپایگانی(ره)، آیت‌الله العظمی شیخ عباسعلی شاهرودی(ره) رفت و از محضر آن بزرگواران بهره‌های بسیار برد. امّا استاد اصلی او در فقه و اصول، امام خمینی(ره) بود. او در بخش حکمت نیز از محضر علامه طباطبایی(ره) بهره‌مند شد شرح منظومه حکمت را نیز از آیة‌الله منتظری آموخت. او در درسهای اخلاق استادان خود نیز حاضر می‌شد.
فعالیت‌های فرهنگی
آیت‌الله عباس محفوظی، تلاش‌های فرهنگی بسیاری را به انجام رسانده است. او که از نخستین سال‌های تحصیل به تدریس می‌پرداخته، بارها و بارها کتب دوره مقدمات و سطح را به طلاب مستعدّ و فضلای بسیاری درس داده است؛ و سال‌هاست که به تدریس خارج فقه می‌پردازد و طلاب بسیاری را از درس و اخلاق خود بهره‌مند می‌سازد.[۱].
آثار علمی
- عرفان و عبادت
- اندیشه‌های بنیادین در علم اخلاق
- اخلاق اسلامی
- ولایت فقیه
- رساله توضیح المسائل
- امام حسین(ع) و عاشورا
- جوان و اصول عقاید
- سلوک کعبه
- احکام دختران و بانوان: مطابق با فتاوایش
- رسالة فی نجاسه الکافر و طهارته
- کتاب الحج[۲]
فعالیت‌های آموزشی
آیت‌الله محفوظی در تدریس علوم عقلی و کتب فلسفی، از جمله شرح منظومه سبزواری و درس خارج در حوزه علمیه قم از اساتید مشهور بود.
فعالیت‌های سیاسی
آیت‌الله محفوظی در کنار تحصیل و تدریس، همواره از مبارزه بر ضد رژیم پهلوی باز نمانده است و ضمن شرکت در جلسات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، زیر بسیاری از اعلامیه‌های افشاگرانۀ آن مرکز را امضا کرده است. او در رژیم گذشته بارها مورد تعقیب، بازجویی و تبعید قرار گرفته است و با پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی در سال١٣۵٧ نیز همواره مدافع و یار امام(ره) و رهبر معظم انقلاب بوده است[۳].
سوابق اجرایی
- عضویت در مجلس خبرگان؛
- جامعه مدرسین؛
- شورای عالی حوزه علمیه قم؛
- شورای عالی انقلاب فرهنگی؛
- در زمان حیات محمدتقی بهجت رئیس شورای استفتاء[۴].
حکم انتصاب نمایندگان رهبرى در دانشگاه‌هاى سراسر کشور
بسم الله الرّحمن الرّحیم
حضرات آیات و حجج اسلام، آقایان حاج شیخ محمّد محمّدی‌گیلانى و حاج شیخ احمد جنّتى و حاج شیخ عبّاس محفوظى (دامت تأییداتهم)
اهمیت دانشگاه و نقش دانشگاهیان در نظام جمهورى اسلامى و براى آینده‌ی آن، از جمله امورى است که مدیران کشور و مخصوصاً متصدّیان امور فرهنگى نباید لحظه‌اى نسبت به آن غفلت ورزند. امام فقید و عظیم‌الشّأن ما در ده‌ها سند مکتوب و توصیه‌ی شفاهى مضبوط، این مهم را گوشزد و نسبت به آن تأکید فرموده‌اند.دانشگاه ما اگر اسلامى باشد، خواهد توانست بار علمى و ادارى جامعه را در جهت استقلال و آزادى و سربلندى کشور بر دوش بکشد و پایه‌اى براى رشد و تعالى علمى و سیاسى در آینده باشد؛ و اگر اسلامى نباشد، به همان بلیّه‌اى دچار خواهد شد که در ده‌ها سال حاکمیّت رژیم گذشته، به آن مبتلا شده بود: سقوط علمى و اخلاقى و ناتوانى از برآوردن نیازهاى ملّتى که اراده کرده است عقب‌ماندگى و ضعفى را که بر او تحمیل شده است، با عزم و ایمان انقلابى خود جبران کند.
شک نیست که رابطه‌ی دانشگاه با علماى دینى که معلّمان دین و اخلاق و امناى معارف اسلامى میباشند، تأثیر شایسته‌اى در صلاح دانشگاه و سمت‌گیرى اسلامى و رشد معنوى آن خواهد داشت؛ و این چیزى است که براى آینده‌ی کشور و نظام جمهورى اسلامى داراى اهمّیّتى حیاتى است. از این رو حضرات آقایان محترم را به‌عنوان نمایندگان خود در دانشگاه‌هاى سراسر کشور معیّن میکنم تا با تشکیل شبکه‌اى متین و کارآمد از فضلاى روحانى و حضور مستمر و توأم با نظارت و برنامه‌ریزى آنان در دانشگاه‌ها، روند اسلامى کردن دانشگاه را سرعت بخشید. حضور آقایان در دانشگاه‌ها، متکفّل تبیین اسلام و رفع اشکالات فکرى و سدّ راه انحرافات و کج‌اندیشی‌ها و کج‌رَوی‌ها در امور اسلامى و جلوه‌گر ساختن ارزشهاى والاى اسلام ناب محمّدى (صلّى الله علیه و آله) است که با بهره‌گیرى از انواع وسایل و ابزارهاى معمول و نیز شرکت مؤثّر در گروه‌هاى معارف اسلامىِ دانشگاه‌ها باید تحقّق پذیرد. بدیهى است مسئولان امور دانشگاه‌ها همه‌گونه همکارى و هماهنگى را با آقایان خواهند داشت و هر نوع پشتیبانى لازم را از آنان خواهند کرد.
لازم است حضرات آقایان محترم کلّیّه‌ی خطوط اساسى و چگونگى فعّالیّت فضلاى روحانى مزبور را در اساسنامه‌اى تدوین نمایید تا بدون دخالت در امور اجرائى دانشگاه‌ها و با اشراف پدرانه بر تشکّلهاى اسلامىِ موجود در آنها، وظایف دقیق خود را بشناسند.
همه برادرانى را که به این مسئولیّت منصوب خواهند شد، به شرح صدر و رعایت دقیق اخلاق اسلامى و توکّل به خدا و استغناء از زخارف دنیا توصیه میکنم و توفیق همگان را از خداوند رحمان مسئلت مینمایم[۵].
سیّدعلى خامنه‌اى
اندیشه‌های تقریبی
آیت‌الله محفوظی در دیدار رئیس پژوهشگاه مطالعات تقریبی، به مناسبت رونمایی از مجموعه بیست جلدی «السنة النبویة في مصادر المذاهب الإسلامیه»، با اشاره به روش آیت‌الله العظمی بروجردی(ره) در تقریب مذاهب اسلامی تصریح کردند: مرحوم حضرت آیت‌الله بروجردی توجه ویژه‌ای به روایات اهل سنت داشتند، همچنین در استنباط احکام هم از روایات اهل سنت بهره می‌بردند و خواستار هم نشینی و گفتگو بین علمای شیعه و اهل سنت بودند. وی ضمن تقدیر از تلاش‌های پژوهشگاه مطالعات تقریبی افزود: بنده بسیار خوشحالم و از شما به جهت تدوین و چاپ این موسوعه عظیم (السنه النبویه فی مصادر المذاهب الاسلامیه) تقدیر میکنم، با این اقدامات صدای اسلام را به تمام دنیا می‌رسانید و این کار بسیار مهمی است[۶].
پانویس
- ↑ آیت‌الله عباس محفوظی، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
- ↑ آیت الله محفوظی که بود؟، تجارت نیوز.
- ↑ زندگی‌نامه آیت‌الله محفوظی دام‌ظله‌العالی، پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت‌الله حاج شیخ عباس محفوظی دامت برکاته.
- ↑ آیت‌الله محفوظی گیلانی از علمای حوزه علمیه قم، مشرق.
- ↑ حکم انتصاب نمایندگان رهبرى در دانشگاه‌هاى سراسر کشور، دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای.
- ↑ دیدار حجت الاسلام والمسلمین دکتر مختاری با آیت الله العظمی محفوظی، پژوهشگاه مطالعات تقریبی.
منابع
- آیت‌الله عباس محفوظی، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، تاریخ درج مطلب: بی‌تا، تاریخ مشاهدۀ مطلب: 21 شهریورماه 1403 ش.
- زندگی‌نامه آیت‌الله محفوظی دام‌ظله‌العالی، پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت‌الله حاج شیخ عباس محفوظی دامت برکاته
- آیت‌الله محفوظی گیلانی از علمای حوزه علمیه قم، مشرق، تاریخ درج مطلب: بی‌تا، تاریخ مشاهدۀ مطلب: 21 شهریورماه 1403 ش.
- حکم انتصاب نمایندگان رهبرى در دانشگاه‌هاى سراسر کشور، دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب: 15 مهرماه 1368 ش، تاریخ مشاهدۀ مطلب: 20 شهریورماه 1403 ش.
- آیت الله محفوظی که بود؟، تجارت نیوز،تاریخ درج مطلب: 21 شهریورماه 1403 ش، تاریخ مشاهدۀ مطلب: 21 شهریورماه 1403 ش.
- دیدار حجت الاسلام والمسلمین دکتر مختاری با آیت الله العظمی محفوظی، پژوهشگاه مطالعات تقریبی، تاریخ درج مطلب: 27 شهریورماه 1395 ش، تاریخ مشاهدۀ مطلب: 21 شهریورماه 1403 ش.
