جعفر بن محمد بن اسحاق بن رباط بجلی کوفی
| جعفر بن محمد بن اسحاق بن رباط بجلی کوفی | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | جعفر بن محمد بن اسحاق بن رباط بجلی کوفی |
| اطلاعات شخصی | |
| سال تولد | 255 ق، ۲۴۸ ش، ۸۶۹ م |
| سال درگذشت | 329 ق، ۳۲۰ ش، ۹۴۱ م |
| دین | اسلام، شیعه |
| شاگردان | ابوعبدالله محمد بن احمد صفوانی |
| آثار |
|
| فعالیت‌ها | فقیه، محدث |
جعفر بن محمد بن اسحاق بن رباط بجلی کوفی، فقیه و محدث سرشناس شیعی.
زندگینامه
جدّ او «اسحاق بن رباط» از فقها و عالمان حدیث بود و برادران جدش به نام‌های: «حسن بن رباط»، «حسین بن رباط»، «علی بن رباط» و «یونس بن رباط» هستند که همگی از اصحاب امام صادق (علیه‌السلام) بوده‌اند. آنها فرزندان و نوه‌های بسیاری داشتند که به «بنی رباط» شهرت یافتند و آخرین نفر از آنان «محمد بن محمد بن اسحاق کوفی» است که برادر صاحب شرح‌حال است و در بغداد مسکن داشت. برادرش در بغداد از دانشمندان فقه و حدیث در عصر غیبت بود و آوازه‌اش از او بیشتر بوده است. وی از معاصران شیخ کلینی است و ظاهراً عصر غیبت کبری را درک نکرده است، زیرا در منابع معتبر در باره برادرش «محمد» تصریح شده که از رجال دوره غیبت بوده است، اما در باره او چنین مطلبی گفته نشده است. بنابراین وفات او می‌بایست تقریباً در سال 329هجری یا اندکی پیش از آن اتفاق افتاده باشد. وی در کوفه پرورش یافت و احتمالاً در همان‌جا زندگی را به سر آورده است، اما چگونگی حیات علمی او بر ما معلوم نیست.
در منابع کهن با اینکه او را از چهره‌های برجسته فقه و حدیث برشمرده‌اند، ولی هیچ گزارشی از شرح‌حال او ارائه نکرده‌اند. با توجه به اینکه وی در خاندان علمی و مذهبی بنی‌رباط پرورش یافته، احتمال اینکه او به دست اعضای همین خاندان پرورش یافته باشد، قوت می‌یابد و از همین‌جا می‌توان نتیجه گرفت که وی همانند دیگر اعضای این خاندان، دارای عقیده‌ای سالم و استوار بوده و در دوره غیبت صغری(255 تا 329ق) که بسیاری عالمان شیعه در امر امامت حضرت ولی‌عصر(عج) دچار حیرت شده بودند، هیچ‌گونه انحرافی در عقیده‌اش رخ نداده است. این موضوع با توجه به کتاب‌هایی که او در رد فطحیه (شش امامی) و واقفیه (هفت امامی) نوشته کاملاً روشن به نظر می‌رسد. از استادان او کسی معرفی نشده و در جوامع روایی نیز حدیثی از او باقی نمانده تا بتوان بدینوسیله اساتید او را شناسایی کرد. از شاگردان او تنها ابوعبدالله محمد بن احمد صفوانی را می‌شناسیم که نزد «شیخ کلینی» و علی بن ابراهیم قمی نیز شاگردی کرده و فردی مستجاب الدعوه و صاحب کرامت بوده است.
شاگردان
از میان شاگردان وی تنها نام ابوعبدالله محمد بن احمد صفوانی در منابع ذکر شده است.
آثار
از آثار تألیفی او کتاب النوادر، الرد علی الواقفیه و الرد علی الفطحیه معرفی شده است.
منابع
- تهذیب المقال، ج2ص72، وج4ص421؛
- جامع الرواه، ج1ص156؛
- الذریعه، ج10ص216 شماره612؛
- رجال ابن داود، ص64 شماره324؛
- رجال نجاشی، ص121 شماره 311.
