احمد بن جلین

احمد بن عبدالله بن احمد بن جلین
نام کامل	احمد بن عبدالله بن احمد بن جلین
نام‌های دیگر	وراق، رافضی
اطلاعات شخصی
روز تولد	299 ق
محل تولد	بغداد
سال درگذشت	379 ق، ۳۶۸ ش‌، ۹۸۹ م
روز درگذشت	رمضان
دین	اسلام، شیعه
استادان	عبدالباقی بن قانع محمد بن جعفر بن عبدالله نحوی ابن عقده كوفی احمد بن كامل بن شجره ابوالفرج اصفهانی محمد بن احمد بن اسحاق حریری
شاگردان	حسین بن عبیدالله غضائری احمد بن عبدالواحد ابن عبدون

احمد بن عبدالله بن احمد بن جلین محدث امامی با حضور در مجالس درس بزرگان بغداد، در علوم حدیث تبحر یافت و مجموعه‏‌ای از احادیث و گزارشات را نزد خود جمع‌‏آوری نمود.

زندگی‌نامه

احمد بن عبدالله بن احمد بن جلین، ابوبکر دوری وراق. محدث امامی. به گفته سمعانی وی در سال 299هجری دیده به جهان گشود و در رمضان 379هجری در سن هشتاد سالگی دار فانی را وداع گفت. از محل تولد و وفات او اطلاعی نداریم ولی او را اهل بغداد معرفی نموده‌‏اند بنابراین ممکن است ولادت و وفات او در این شهر اتفاق افتاده باشد. وی از نوادگان «جلین»(بر وزن امید) است که در منطقه «دور» بین سامراء و تکریت سکونت داشتند. وی خود در بغداد پرورش یافت و در سن 14سالگی قادر به نوشتن حدیث بود. از لقب «وراق» بر می‏‌آید که وی در این شهر به شغل صحافی و تعمیر کتاب اشتغال داشته است.

وی با حضور در مجالس درس بزرگان بغداد، بزودی در علوم حدیث تبحر یافت و مجموعه‏‌ای از احادیث و گزارشات را نزد خود جمع‌‏آوری نمود. با اینکه وی در بغداد به رافضی شهرت داشت اما در مجلس درس بسیاری از اساتید سنی نظیر ابوالقاسم بغوی، ابوسعید عدوی، ابن مجاهد و ابراهیم بن عبدالله زبیبی شرکت جست و از آنان حدیث شنید. ابن‌حجر وی را «رافضی متعصب» معرفی می‏‌کند و یادآور می‏‌شود که ابوالقاسم تنوخی در بغداد احادیث ناروایی از او نقل کرده است. وی در نگاه صاحب‌نظران شیعه، فردی راست‌گو و احادیث او اطمینان‏‌بخش معرفی شده است. نجاشی وی را از اصحاب امامیه برشمرده و یادآور شد که وی با علمای سنی نیز مخالطت داشته است. از شاگردان دیگر او «عبدالسلام بن حسین بصری»(متخصص علوم ادبی) است که وی کتابی با خط خویش به این شاگردش داد و به او اجازه داد تا تمام روایاتش را نقل کند. شیخ طوسی کتابی درباره بررسی اسناد راویانی که حدیث «رد الشمس» را گزارش نموده‏‌اند و در الذریعه با عنوان «طرق من روی رد الشمس» آمده است، به او نسبت می‌‏دهد.

استادان

اساتید او عبدالباقی بن قانع، محمد بن جعفر بن عبدالله نحوی، ابن عقده کوفی، احمد بن کامل بن شجره (م350ق. متخصص علوم قرآنی)، ابوالفرج اصفهانی (م356ق) و محمد بن احمد بن اسحاق حریری هستند.

شاگردان

از شاگردان معروف و شیعی او حسین بن عبیدالله غضائری و احمد بن عبدالواحد معروف به ابن عبدون هستند که همه تصنیفات او را روایت نموده‌‏اند. از شاگردان دیگر او عبدالسلام بن حسین بصری (متخصص علوم ادبی) است.

جستارهای وابسته

• علوم حدیث
• رمضان
• شیخ طوسی
• ابوالفرج اصفهانی

منابع

• الانساب، سمعانی، ج2ص78، ذیل کلمه جلینی؛
• تنقیح المقال(حجری)، ج1ص64 شماره384؛
• الذریعه، ج15ص163 شماره 1063؛
• رجال طوسی، ص417 شماره 6024؛
• رجال نجاشی، ص85 شماره 205؛
• طبقات اعلام الشیعه، ج1ص29؛
• طرائف المقال، ج1ص172 شماره 907؛
• الفهرست، طوسی، ص79 شماره 97؛
• لسان المیزان، ج1ص196 شماره 618؛
• معجم البلدان، ج2ص481، ذیل کلمه دور.