ابن قدامه
| ابن قدامه | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | موفق‌الدین عبدالله بن أحمد بن قُدامة |
| نام‌های دیگر | ابن قدامه |
| اطلاعات شخصی | |
| سال تولد | 541 ق، ۵۲۵ ش، ۱۱۴۷ م |
| محل تولد | فلسطین |
| سال درگذشت | 620 ق، ۶۰۲ ش، ۱۲۲۳ م |
| محل درگذشت | دمشق |
| دین | اسلام، اهل سنت |
| استادان |
|
| آثار |
|
موفق‌الدین عبدالله بن أحمد بن قُدامة معروف به ابن قدامه، از شیوخ مذهب حنبلی است. مؤلف کتاب المغنی است و می‌توان آن را یکی از بزرگ‌ترین کتب فقهی و مکتب حنبلی دانست. وی قرآن کریم را در سن بلوغ حفظ کرد.
زندگی‌نامه
در شعبان سال 541 هجری قمری در نابلس فلسطین منطقه جماعین به دنیا آمد. در سال 1147 میلادی جنگ صلیبی دوم توسط لویی هفتم پادشاه فرانسه و کنراد سوم پادشاه آلمان رهبری شد و هشت سال بعد صلیبیون فلسطین را تصرف کردند؛ بنابراین احمد بن قدامه به همراه خانواده خود به دمشق مهاجرت کرد. و ایشان در دمشق و سپس در بغداد طلب علم کرد و در آنجا با پسر عمویش حافظ عبدالغنی مقدسی صاحب عمدة الاحکام به کسب علم مشغول شد و در درس شیخ عبدالقادر جیلانی حنبلی و دیگر شیوخ بغداد و فقه امام احمد بن حنبل شرکت می‌کرد.
طلب علم
وی قرآن را در نوجوانی حفظ کرد و همچنین توانست خلاصه کتاب الخرقی را حفظ کند و در فراگیری اصول دین کوشید و نیز نزد بزرگان دمشق از جمله عبدالقادر جیلانی و ابن جوزی درس خواند. شخصیت ابن قدامه در نوشته‌هایش نمایان می‌شود که قوت شخصیت، تمایز تفکر، استقلال نظر، تأثیر بصیرت و استحکام عقیده‌اش را نشان می‌دهد و به عراق و سپس به دمشق بازگشت.
کلام داشمندان
دانشمندان در مورد او عباراتی گفته‌اند از جمله؛
- ابوعمرو بن صلاح گفت: من مانند شیخ موفق ندیده‌ام.
- ابن تیمیه درباره او می‌گوید: «بعد از اوزاعی داناتر از شیخ موفق وارد شام نشد».
- ابن رجب حنبلی می‌گوید: «فقیه زاهد، امام، شیخ اسلام و از شخصیت‌های برجسته.
- الذهبی او را یکی از دریاهای علم و باهوش‌ترین جهان توصیف کرده است.
- الکتبی - صاحب فتاوای الوفات - می‌گوید: «نویسنده‌ای بود که در دانش فراوان غوطه‌ور شد».
- ذهبی از ذیاء مقدسی نقل می‌کند که می‌گوید: از مفتی ابوبکر محمد بن معالی بن غنمه شنیدم که می‌گفت: من در زمان ما احدی را نمی‌شناسم که جز موفق به درجه اجتهاد رسیده باشد.
- الصفدی می‌گوید: در علوم اصول و فقه و نحو...امام بود.
- ابن کثیر درباره او گفت: «امام دانشمندی فاضل که در زمان خود و حتی پیش از زمان خود از او داناتر نبود».
درگذشت
وی در روز شنبه در روز فطر سال 620 هجری قمری درگذشت و در دمشق بر کوه قصیون پشت مسجد مظفری به خاک سپرده شد و دمشق در تشییع جنازه او شرکت کرد.
آثار
- عمدة الفقه
- المغنی
- الاستبصار||الاعتقاد
- المقنع
- ذم التأویل
- ذم الوسواس
- روضة الناظر
- وجنة المناظر
- القدر
- فضائل الصحابة
- مسألة فی تحریم النظر فی علم الکلام
- مناسک الحج
- الکافی فی فقه الإمام أحمد بن حنبل
- الوصیة
- الفوائد
- فضائل عاشوراء
- التبیین فی أنساب القرشیین
- تحریم النظر فی کتب أهل الکتاب
- الاستبصار||البرهان فی مسألة القرآن
- ذم ما علیه مدعو التصوف
- مختصر علل الحدیث
- الرقة والبکاء||الکفر والتوحید
- قنعة الأریب فی الغریب
- المتحابین فی الله
- الرقة والبکاء
- مختصر الهدایة.
