عباس محفوظی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌وحدت
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۴۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱۰: خط ۱۰:
| تاریخ درگذشت = 20 شهریور
| تاریخ درگذشت = 20 شهریور
| محل درگذشت = [[قم]]
| محل درگذشت = [[قم]]
| استادان =
| استادان = {{فهرست جعبه افقی | [[سید حسین بروجردی|آیت‌الله بروجردی]]| [[ مرتضی حائری|شیخ مرتضی حائری]] | [[میرزا هاشم آملی]]| [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]]| آیت‌الله‌ گلپایگانی| آیت‌الله بهشتی|}}
| شاگردان =  
| شاگردان =  
| دین = [[اسلام]]
| دین = [[اسلام]]
| مذهب = [[مذهب شیعه|شیعه]]
| مذهب = [[مذهب شیعه|شیعه]]
| آثار =  
| آثار =  
| فعالیت‌ها = {{فهرست جعبه افقی |مرجع تقلید |}}  
| فعالیت‌ها = {{فهرست جعبه افقی | مرجع تقلید| عضو [[مجلس خبرگان رهبری|مجلس خبرگان]]،| جامعه مدرسین،| شورای عالی حوزه علمیه قم،| شورای عالی انقلاب فرهنگی| و رئیس شورای استفتاء |}}  
| وبگاه = [http://عباس%20محفوظی پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت‏‌الله حاج شیخ عباس محفوظی دامت برکاته]
| وبگاه = [http://عباس%20محفوظی پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت‏‌الله حاج شیخ عباس محفوظی دامت برکاته]
}}
}}
عباس محفوظی
'''عباس محفوظی گیلانی'''، از علمای [[حوزه علمیه قم]]، فقیه، سیاستمدار، عضو [[مجلس خبرگان رهبری|مجلس خبرگان]]، جامعه مدرسین، شورای عالی حوزه علمیه قم، شورای عالی انقلاب فرهنگی، رئیس شورای استفتاء و از شاگردان [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] بود که در روز سه‌شنبه 20 شهریورماه سال 1403 ش، برابر با 6 ربیع‌الاول سال 1446 ق، در [[قم]] درگذشت.
 
==زندگی‌نامه==
==زندگی‌نامه==
آیت الله عباس محفوظی در سال‌ ۱۳۰۷ هجری‌ شمس‌ در یکی‌ از روستاهای‌ شهرستان‌ رودسر و در میان‌ خانواده‌ای‌ مذهبی‌ و دوستدار خاندان‌ پاک‌ [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|پیامبر (صلی‌الله علیه وآله)]] در شب‌ ولادت‌ [[عباس بن علی|حضرت‌ ابوالفضل‌ العباس‌ (علیه‌السلام)]] متولد شد. پدرش‌ پیشه‌ کشاورزی‌ داشت‌ و گاه‌ نیز به‌ تجارت‌ می‌پرداخت‌.
آیت‌الله عباس محفوظی در سال‌ ۱۳۰۷ هجری‌ شمس‌ در یکی‌ از روستاهای‌ شهرستان‌ رودسر و در میان‌ خانواده‌ای‌ مذهبی‌ و دوستدار خاندان‌ پاک‌ [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|پیامبر (صلی‌الله علیه وآله)]] در شب‌ ولادت‌ [[عباس بن علی|حضرت‌ ابوالفضل‌ العباس‌ (علیه‌السلام)]] متولد شد. پدرش‌ پیشۀ کشاورزی‌ داشت‌ و گاه‌ نیز به‌ تجارت‌ می‌پرداخت‌.


==تحصیلات==
==تحصیلات==
آیت‌الله‌ محفوظی‌ دروس‌ دوره‌ ابتدایی‌ را در رودسر به‌ پایان‌ برد و سپس‌ به‌ دبیرستان‌ رفت‌. امّا حدود یک‌ سال‌ بعد به‌ سبب‌ اشتیاق‌ فراوان‌ به‌ تحصیل‌ دروس‌ دینی‌، به‌ حوزه‌ علمیه‌ رودسر وارد شد. حوزه‌ علمیه‌ رودسر در آن‌ روزگار رونق‌ چندانی‌ نداشت‌ و استبداد رضا‌خانی‌ باعث‌ شده‌ بود که‌ مردم‌ کمتر به‌ تحصیل‌ علوم‌ دینی‌ رو آورند. استاد محفوظی‌ پس‌ از حدود ۲ سال‌ اقامت‌ در حوزه‌ علمیه‌ رودسر به‌ این‌ نتیجه‌ رسید که‌ برای‌ یافتن‌ استادانی‌ بهتر و شرایط‌ تحصیلی‌ مناسب‌تر به‌ [[قم|قم‌]] آید. این‌ در حالی‌ بود که‌ دروس‌ دوره مقدمات‌ تا سیوطی‌ را در حوزه‌ رودسر به‌ پایان‌ رسانیده‌ بود. با ورود به‌ حوزه‌ علمیه‌ قم‌، به‌ محضر استادان‌ مبرّز و صاحب‌ نام‌ آن‌ دیار مشرف‌ شد و در زمانی‌ کوتاه‌ دروس‌ مقدمات‌ و سطح‌ را به‌ پایان‌ برد و به‌ درس‌ خارج‌ علمای‌ بنام‌ آن‌ روزگار همچون‌ [[سید حسین بروجردی|آیت‌الله‌ العظمی‌ بروجردی‌(ره‌)]] و [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام‌ خمینی‌(ره‌)]] راه‌ یافت‌. او مدتی‌ نیز برای‌ تحصیل‌ به‌ [[نجف|نجف‌ اشرف‌]] رفت‌. قصد او برای‌ این‌ سفر، آشنایی‌ با سبک‌ تدریس‌ علمای‌ آن‌ دیار و سنجش‌ شرایط‌ تحصیل‌ بود؛ امّا پس‌ از بازگشت‌ با مخالفت‌ خانواده‌ رو به‌ رو شد و از سفر به‌ نجف‌ منصرف‌ شد<ref>[https://jameehmodarresin.org/67/%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D8%AD%D9%81%D9%88%D8%B8%DB%8C/ آیت‌الله عباس محفوظی، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم].</ref>.
ایشان دروس‌ دورۀ ابتدایی‌ را در رودسر به‌ پایان‌ برد و سپس‌ به‌ دبیرستان‌ رفت‌. اما حدود یک‌ سال‌ بعد به‌ سبب‌ اشتیاق‌ فراوان‌ به‌ تحصیل‌ دروس‌ دینی‌، به‌ حوزۀ علمیۀ رودسر وارد شد. حوزه‌ علمیه‌ رودسر در آن‌ روزگار رونق‌ چندانی‌ نداشت‌ و استبداد رضا‌خانی‌ باعث‌ شده‌ بود که‌ مردم‌ کمتر به‌ تحصیل‌ علوم‌ دینی‌ رو آورند. استاد محفوظی‌ پس‌ از حدود ۲ سال‌ اقامت‌ در حوزۀ علمیۀ رودسر به‌ این‌ نتیجه‌ رسید که‌ برای‌ یافتن‌ استادانی‌ بهتر و شرایط‌ تحصیلی‌ مناسب‌تر به‌ [[قم|قم‌]] آید. این‌ در حالی‌ بود که‌ دروس‌ دورۀ مقدمات‌ تا سیوطی‌ را در حوزۀ رودسر به‌ پایان‌ رسانیده‌ بود. با ورود به‌ [[حوزه علمیه قم|حوزه‌ علمیه‌ قم‌]]، به‌ محضر استادان‌ مبرز و صاحب‌نام‌ آن‌ دیار مشرف‌ شد و در زمانی‌ کوتاه‌ دروس‌ مقدمات‌ و سطح‌ را به‌ پایان‌ برد و به‌ درس‌ خارج‌ علمای‌ بنام‌ آن‌ روزگار همچون‌ [[سید حسین بروجردی|آیت‌الله‌ العظمی‌ بروجردی]] و [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام‌ خمینی]] راه‌ یافت‌. او مدتی‌ نیز برای‌ تحصیل‌ به‌ [[نجف|نجف‌ اشرف‌]] رفت‌. قصد او برای‌ این‌ سفر، آشنایی‌ با سبک‌ تدریس‌ علمای‌ آن‌ دیار و سنجش‌ شرایط‌ تحصیل‌ بود؛ اما پس‌ از بازگشت‌ با مخالفت‌ خانواده‌ رو به‌ رو شد و از سفر به‌ نجف‌ منصرف‌ شد.


==استادان==
==استادان==
آیت‌الله‌ عباس‌ محفوظی‌ در سالیان‌ تحصیل‌ خود، محضر استادان‌ بسیار را درک‌ کرد. تنها استاد او در حوزه‌ علمیه‌ رودسر آقاسید هادی‌ روحانی‌ بود که‌ دروس‌ مقدمات‌ تا سیوطی‌ را نزد او به‌ پایان‌ برد. با ورود به‌ قم‌ در سال‌ ۱۳۲۴ به‌ درس‌ استادانی‌ همچون‌ آقامیرزا علی‌ راسخی‌، آقا شیخ‌ حسین‌ زرندی‌ و آقا شیخ‌ نعمت‌الله‌ صالحی‌ رفت‌ و مطول‌ را نزد [[علی مشکینی|آیت‌الله‌ مشکینی‌]] و شرح‌ لمعه‌ را نزد آیت‌الله‌ صدوقی‌، آقا سید محمد حسین‌ درچه‌ای‌ و شهید آیت‌الله‌ بهشتی‌ و [[حسینعلی منتظری|آیت‌الله‌ منتظری‌]] آموخت‌. برای‌ فراگیری‌ رسائل‌ به‌ نزد آقا شیخ‌ عبدالجواد اصفهانی‌ رفت‌ و مکاسب‌ را نزد مرحوم‌ شیخ‌ مرتضی‌ حائری‌ و مرحوم‌ مجاهدی‌ تبریزی‌ فرا گرفت‌. استاد او در کفایه‌، مرحوم‌ سلطانی‌ طباطبایی‌ بود. او با اتمام‌ دوره‌ سطح‌ به‌ دروس‌ خارج‌ [[سید حسین بروجردی|آیت‌الله‌ العظمی‌ بروجردی‌(ره‌)]]، آیت‌الله‌ العظمی‌ امام‌ خمینی‌(ره‌)، آیت‌الله‌ العظمی‌ میرزا هاشم‌ آملی‌(ره‌)، آیت‌الله‌ العظمی‌ محقق‌ داماد(ره‌)، آیت‌الله‌ العظمی‌ گلپایگانی‌(ره‌)، آیت‌الله‌ العظمی‌ شیخ‌ عباسعلی‌ شاهرودی‌(ره‌) رفت‌ و از محضر آن‌ بزرگواران‌ بهره‌های‌ بسیار برد. امّا استاد اصلی‌ او در فقه‌ و اصول‌، امام‌ خمینی‌(ره‌) بود. او در بخش‌ حکمت‌ نیز از محضر علامه‌ طباطبایی‌(ره‌) بهره‌مند شد شرح‌ منظومه‌ حکمت‌ را نیز از آیة‌الله‌ منتظری‌ آموخت‌. او در درسهای‌ اخلاق‌ استادان‌ خود نیز حاضر می‌شد.
آیت‌الله‌ محفوظی‌ در سالیان‌ تحصیل‌ خود، محضر استادان‌ بسیار را درک‌ کرد. تنها استاد او در حوزۀ علمیۀ رودسر آقا سید هادی‌ روحانی‌ بود که‌ دروس‌ مقدمات‌ تا سیوطی‌ را نزد او به‌ پایان‌ برد. با ورود به‌ [[قم|قم‌]] در سال‌ ۱۳۲۴ ش، به‌ درس‌ استادانی‌ همچون‌ آقامیرزا علی‌ راسخی‌، آقا شیخ‌ حسین‌ زرندی‌ و آقا شیخ‌ نعمت‌الله‌ صالحی‌ رفت‌ و مطول‌ را نزد [[علی مشکینی|آیت‌الله‌ مشکینی‌]] و شرح‌ لمعه‌ را نزد آیت‌الله‌ صدوقی‌، آقا سید محمد حسین‌ درچه‌ای‌ و [[سید محمد حسینی بهشتی|شهید آیت‌الله‌ بهشتی‌]] و [[حسینعلی منتظری|آیت‌الله‌ منتظری‌]] آموخت‌. برای‌ فراگیری‌ رسائل‌ به‌ نزد آقا شیخ‌ عبدالجواد اصفهانی‌ رفت‌ و مکاسب‌ را نزد شیخ‌ مرتضی‌ حائری‌ و مجاهدی‌ تبریزی‌ فرا گرفت‌. استاد او در کفایه‌، سلطانی‌ طباطبایی‌ بود. او با اتمام‌ دوره‌ سطح‌ به‌ دروس‌ خارج‌ [[سید حسین بروجردی|آیت‌الله‌ العظمی‌ بروجردی]]، [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام‌ خمینی]]، [[میرزا هاشم آملی|میرزا هاشم‌ آملی‌]]، آیت‌الله محقق‌ داماد، [[سیدمحمدرضا گلپایگانی|آیت‌الله‌ گلپایگانی]]، آیت‌الله‌ عباسعلی‌ شاهرودی رفت‌ و از محضر آن‌ بزرگواران‌ بهره‌های‌ بسیار برد. امّا استاد اصلی‌ او در فقه‌ و اصول‌، امام‌ خمینی‌ بود. او در بخش‌ حکمت‌ نیز از محضر [[سید محمدحسین طباطبایی|علامه‌ طباطبایی‌]] بهره‌مند شد شرح‌ منظومه‌ حکمت‌ را نیز از آیت‌الله‌ منتظری‌ آموخت‌. او در درس‌های‌ اخلاق‌ استادان‌ خود نیز حاضر می‌شد.


==فعالیت‌های فرهنگی==
==فعالیت‌های فرهنگی==
[[پرونده:عباس محفوظی 2.jpg|بی‌قاب|چپ]]
وی تلاش‌های‌ فرهنگی‌ بسیاری‌ را به‌ انجام‌ رسانده‌ است‌. او که‌ از نخستین‌ سال‌های‌ تحصیل‌ به‌ تدریس‌ می‌پرداخته‌، بارها و بارها کتب‌ دوره‌ مقدمات‌ و سطح‌ را به‌ طلاب‌ مستعد و فضلای‌ بسیاری‌ درس‌ داده‌ است‌؛ و سال‌هاست‌ که‌ به‌ تدریس‌ خارج‌ [[فقه|فقه‌]] پرداخته و طلاب‌ بسیاری‌ را از درس‌ و اخلاق‌ خود بهره‌مند می‌ساخت<ref>[https://jameehmodarresin.org/67/%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D8%AD%D9%81%D9%88%D8%B8%DB%8C/ آیت‌الله عباس محفوظی، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم].</ref>.
آیت‌الله‌ عباس‌ محفوظی‌، تلاش‌های‌ فرهنگی‌ بسیاری‌ را به‌ انجام‌ رسانده‌ است‌. او که‌ از نخستین‌ سال‌های‌ تحصیل‌ به‌ تدریس‌ می‌پرداخته‌، بارها و بارها کتب‌ دوره‌ مقدمات‌ و سطح‌ را به‌ طلاب‌ مستعدّ و فضلای‌ بسیاری‌ درس‌ داده‌ است‌؛ و سال‌هاست‌ که‌ به‌ تدریس‌ خارج‌ فقه‌ می‌پردازد و طلاب‌ بسیاری‌ را از درس‌ و اخلاق‌ خود بهره‌مند می‌سازد.
 
==آثار علمی==
* عرفان و عبادت؛
* اندیشه‌های بنیادین در علم اخلاق؛
* اخلاق اسلامی؛
* ولایت‌ فقیه‌؛
* رساله توضیح المسائل؛
* امام حسین (علیه‌السلام) و عاشورا؛
* جوان و اصول عقاید؛
* سلوک کعبه؛
* احکام دختران و بانوان: مطابق با فتاوایش؛
* رسالة فی نجاسه الکافر و طهارته؛
* کتاب الحج<ref>[https://tejaratnews.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-16/934519-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%85%D8%AD%D9%81%D9%88%D8%B8%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%D8%A8%D9%88%D8%AF-%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C آیت الله محفوظی که بود؟، تجارت نیوز].</ref>.


او در زمینه‌ علوم‌ عقلی‌ نیز به‌ تدریس‌ کتب‌ فلسفی‌، از جمله‌ شرح‌ منظومه‌ سبزواری‌ پرداخته‌ است‌ که‌ این‌ تدریس‌، تا هم‌ اکنون‌ نیز ادامه‌ دارد. همچنین‌ وی‌ کتابی‌ در زمینه‌ ولایت‌ فقیه‌ نگاشته‌ است‌ و کتاب‌های‌ بسیاری‌ نیز در دست‌ چاپ‌ دارد.
==فعالیت‌های آموزشی==
آیت‌الله محفوظی در تدریس علوم‌ عقلی‌ و کتب‌ فلسفی‌، از جمله‌ شرح‌ منظومه‌ سبزواری‌ و درس خارج در حوزه علمیه قم از استادان مشهور بود.


==فعالیت‌های‌ سیاسی‌==
==فعالیت‌های‌ سیاسی‌==
آیت‌الله‌ محفوظی‌ در کنار تحصیل‌ و تدریس‌، همواره‌ از مبارزه‌ بر ضد رژیم‌ پهلوی‌ باز نمانده‌ است‌ و ضمن‌ شرکت‌ در جلسات‌ جامعه‌ مدرسین‌ حوزه‌ علمیه‌ قم‌، زیر بسیاری‌ از اعلامیه‌های‌ افشاگرانۀ‌ آن‌ مرکز را امضا کرده‌ است‌. او در رژیم‌ گذشته‌ بارها مورد تعقیب‌، بازجویی‌ و تبعید قرار گرفته‌ است‌ و با پیروزی‌ شکوهمند انقلاب‌ اسلامی‌ در سال‌١٣۵٧ نیز همواره‌ مدافع‌ و یار امام‌(ره‌) و رهبر معظم‌ انقلاب‌ بوده‌ است‌<ref> [http://عباس%20محفوظی زندگی‌نامه‌ آیت‌الله محفوظی دام‌ظله‌العالی، پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت‏‌الله حاج شیخ عباس محفوظی دامت برکاته].</ref>.
آیت‌الله‌ محفوظی‌ در کنار تحصیل‌ و تدریس‌، همواره‌ از مبارزه‌ بر ضد [[رژیم پهلوی|رژیم‌ پهلوی‌]] باز نمانده‌ است‌ و ضمن‌ شرکت‌ در جلسات‌ جامعۀ مدرسین‌ حوزه‌ علمیه‌ قم‌، زیر بسیاری‌ از اعلامیه‌های‌ افشاگرانۀ‌ آن‌ مرکز را امضا کرده‌ است‌. او در رژیم‌ گذشته‌ بارها مورد تعقیب‌، بازجویی‌ و تبعید قرار گرفته‌ است‌ و با پیروزی‌ شکوهمند [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب‌ اسلامی‌]] در سال‌١٣۵٧ ش، نیز همواره‌ مدافع‌ و یار امام‌ و رهبر معظم‌ انقلاب‌ بوده‌ است‌<ref>[http://عباس%20محفوظی زندگی‌نامه‌ آیت‌الله محفوظی دام‌ظله‌العالی، پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت‏‌الله حاج شیخ عباس محفوظی دامت برکاته].</ref>.


==سوابق اجرایی==
==سوابق اجرایی==
خط ۴۲: خط ۵۶:
* شورای عالی حوزه علمیه قم؛
* شورای عالی حوزه علمیه قم؛
* شورای عالی انقلاب فرهنگی؛  
* شورای عالی انقلاب فرهنگی؛  
* در زمان حیات محمدتقی بهجت رئیس شورای استفتاء<ref>[http://mshrgh.ir/1641378 آیت‌الله محفوظی گیلانی از علمای حوزه علمیه قم، مشرق].</ref>.
* در زمان حیات [[محمد تقی بهجت|آیت‌الله محمدتقی بهجت]] رئیس شورای استفتاء<ref>[http://mshrgh.ir/1641378 آیت‌الله محفوظی گیلانی از علمای حوزه علمیه قم، مشرق].</ref>.


===حکم انتصاب نمایندگان رهبرى در دانشگاه‌هاى سراسر کشور===
===حکم انتصاب نمایندگان رهبرى در دانشگاه‌هاى سراسر کشور===
بسم الله الرّحمن الرّحیم
بسم الله الرّحمن الرّحیم


حضرات آیات و حجج اسلام، آقایان حاج شیخ محمّد محمّدی‌گیلانى و حاج شیخ احمد جنّتى و حاج شیخ عبّاس محفوظى (دامت تأییداتهم)
حضرات آیات و حجج اسلام، آقایان حاج شیخ محمد محمدی‌گیلانى و حاج شیخ احمد جنتى و حاج شیخ عباس محفوظى (دامت تأییداتهم)


اهمیت دانشگاه و نقش دانشگاهیان در نظام جمهورى اسلامى و براى آینده‌ی آن، از جمله امورى است که مدیران کشور و مخصوصاً متصدّیان امور فرهنگى نباید لحظه‌اى نسبت به آن غفلت ورزند. امام فقید و عظیم‌الشّأن ما در ده‌ها سند مکتوب و توصیه‌ی شفاهى مضبوط، این مهم را گوشزد و نسبت به آن تأکید فرموده‌اند.دانشگاه ما اگر اسلامى باشد، خواهد توانست بار علمى و ادارى جامعه را در جهت استقلال و آزادى و سربلندى کشور بر دوش بکشد و پایه‌اى براى رشد و تعالى علمى و سیاسى در آینده باشد؛ و اگر اسلامى نباشد، به همان بلیّه‌اى دچار خواهد شد که در ده‌ها سال حاکمیّت رژیم گذشته، به آن مبتلا شده بود: سقوط علمى و اخلاقى و ناتوانى از برآوردن نیازهاى ملّتى که اراده کرده است عقب‌ماندگى و ضعفى را که بر او تحمیل شده است، با عزم و ایمان انقلابى خود جبران کند.
اهمیت دانشگاه و نقش دانشگاهیان در [[جمهوری اسلامی ایران|نظام جمهورى اسلامى]] و براى آیندۀ آن، از جمله امورى است که مدیران کشور و مخصوصا متصدیان امور فرهنگى نباید لحظه‌اى نسبت به آن غفلت ورزند. امام فقید و عظیم‌الشأن ما در ده‌ها سند مکتوب و توصیۀ شفاهى مضبوط، این مهم را گوشزد و نسبت به آن تأکید فرموده‌اند. دانشگاه ما اگر اسلامى باشد، خواهد توانست بار علمى و ادارى جامعه را در جهت استقلال و آزادى و سربلندى کشور بر دوش بکشد و پایه‌اى براى رشد و تعالى علمى و سیاسى در آینده باشد؛ و اگر اسلامى نباشد، به همان بلیّه‌اى دچار خواهد شد که در ده‌ها سال حاکمیّت رژیم گذشته، به آن مبتلا شده بود: سقوط علمى و اخلاقى و ناتوانى از برآوردن نیازهاى ملتى که اراده کرده است عقب‌ماندگى و ضعفى را که بر او تحمیل شده است، با عزم و ایمان انقلابى خود جبران کند.


شک نیست که رابطه‌ی دانشگاه با علماى دینى که معلّمان دین و اخلاق و امناى معارف اسلامى میباشند، تأثیر شایسته‌اى در صلاح دانشگاه و سمت‌گیرى اسلامى و رشد معنوى آن خواهد داشت؛ و این چیزى است که براى آینده‌ی کشور و نظام جمهورى اسلامى داراى اهمّیّتى حیاتى است. از این رو حضرات آقایان محترم را به‌عنوان نمایندگان خود در دانشگاه‌هاى سراسر کشور معیّن میکنم تا با تشکیل شبکه‌اى متین و کارآمد از فضلاى روحانى و حضور مستمر و توأم با نظارت و برنامه‌ریزى آنان در دانشگاه‌ها، روند اسلامى کردن دانشگاه را سرعت بخشید. حضور آقایان در دانشگاه‌ها، متکفّل تبیین اسلام و رفع اشکالات فکرى و سدّ راه انحرافات و کج‌اندیشی‌ها و کج‌رَوی‌ها در امور اسلامى و جلوه‌گر ساختن ارزشهاى والاى اسلام ناب محمّدى (صلّى ا‌لله‌ علیه و آله) است که با بهره‌گیرى از انواع وسایل و ابزارهاى معمول و نیز شرکت مؤثّر در گروه‌هاى معارف اسلامىِ دانشگاه‌ها باید تحقّق پذیرد. بدیهى است مسئولان امور دانشگاه‌ها همه‌گونه همکارى و هماهنگى را با آقایان خواهند داشت و هر نوع پشتیبانى لازم را از آنان خواهند کرد.
شک نیست که رابطۀ دانشگاه با علماى دینى که معلمان دین و اخلاق و امناى معارف اسلامى می‌باشند، تأثیر شایسته‌اى در صلاح دانشگاه و سمت‌گیرى اسلامى و رشد معنوى آن خواهد داشت؛ و این چیزى است که براى آیندۀ کشور و [[جمهوری اسلامی ایران|نظام جمهورى اسلامى]] داراى اهمیتى حیاتى است. از این رو حضرات آقایان محترم را به‌عنوان نمایندگان خود در دانشگاه‌هاى سراسر کشور معیّن می‌کنم تا با تشکیل شبکه‌اى متین و کارآمد از فضلاى روحانى و حضور مستمر و توأم با نظارت و برنامه‌ریزى آنان در دانشگاه‌ها، روند اسلامى کردن دانشگاه را سرعت بخشید. حضور آقایان در دانشگاه‌ها، متکفل تبیین اسلام و رفع اشکالات فکرى و سد راه انحرافات و کج‌اندیشی‌ها و کج‌رَوی‌ها در امور اسلامى و جلوه‌گر ساختن ارزش‌هاى والاى اسلام ناب محمّدى است که با بهره‌گیرى از انواع وسایل و ابزارهاى معمول و نیز شرکت مؤثر در گروه‌هاى معارف اسلامىِ دانشگاه‌ها باید تحقق پذیرد. بدیهى است مسئولان امور دانشگاه‌ها همه‌گونه همکارى و هماهنگى را با آقایان خواهند داشت و هر نوع پشتیبانى لازم را از آنان خواهند کرد.


لازم است حضرات آقایان محترم کلّیّه‌ی خطوط اساسى و چگونگى فعّالیّت فضلاى روحانى مزبور را در اساسنامه‌اى تدوین نمایید تا بدون دخالت در امور اجرائى دانشگاه‌ها و با اشراف پدرانه بر تشکّلهاى اسلامىِ موجود در آنها، وظایف دقیق خود را بشناسند.
لازم است حضرات آقایان محترم کلیۀ خطوط اساسى و چگونگى فعالیت فضلاى روحانى مزبور را در اساسنامه‌اى تدوین نمایید تا بدون دخالت در امور اجرایى دانشگاه‌ها و با اشراف پدرانه بر تشکل‌هاى اسلامىِ موجود در آنها، وظایف دقیق خود را بشناسند.


همه برادرانى را که به این مسئولیّت منصوب خواهند شد، به شرح صدر و رعایت دقیق اخلاق اسلامى و توکّل به خدا و استغناء از زخارف  دنیا توصیه میکنم و توفیق همگان را از خداوند رحمان مسئلت مینمایم<ref>[https://khl.ink/f/2199 حکم انتصاب نمایندگان رهبرى در دانشگاه‌هاى سراسر کشور، دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای].</ref>.
همۀ برادرانى را که به این مسئولیت منصوب خواهند شد، به شرح صدر و رعایت دقیق اخلاق اسلامى و توکل به خدا و استغنای از زخارف  دنیا توصیه می‌کنم و توفیق همگان را از خداوند رحمان مسألت می‌نمایم<ref>[https://khl.ink/f/2199 حکم انتصاب نمایندگان رهبرى در دانشگاه‌هاى سراسر کشور، دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای].</ref>.
   
   
سیّدعلى خامنه‌اى
[[سید علی حسینی خامنه‌ای|سید على خامنه‌اى]]


==آثار علمی==
==اندیشه‌های تقریبی==
* عرفان و عبادت
[[پرونده:عباس محفوظی 2.jpg|بی‌قاب|چپ]]
* اندیشه‌های بنیادین در علم اخلاق
آیت‌الله محفوظی در دیدار رئیس پژوهشگاه مطالعات تقریبی، به مناسبت رونمایی از مجموعۀ بیست جلدی '''«السنة‌ النبویة‌ في‌ مصا‌در المذاهب‌ الإسلامیه»'''، با اشاره به روش [[سید حسین بروجردی|آیت‌الله بروجردی]] در [[تقریب (مقاله)|تقریب مذاهب اسلامی]] تصریح کردند: حضرت آیت‌الله بروجردی توجه ویژه‌ای به روایات [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] داشتند، همچنین در استنباط احکام هم از روایات اهل‌سنت بهره می‌بردند و خواستار همنشینی و گفت وگو بین علمای [[مذهب شیعه|شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] بودند. وی ضمن تقدیر از تلاش‌های [[پژوهشگاه مطالعات تقریبی]] افزود: بنده بسیار خوشحالم و از شما به جهت تدوین و چاپ این موسوعۀ عظیم (السنه النبویه فی مصادر المذاهب الاسلامیه) تقدیر می‌کنم، با این اقدامات صدای اسلام را به تمام دنیا می‌رسانید و این کار بسیار مهمی است<ref>[https://taqribstudies.ir/%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%AD%D8%AC%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%DB%8C%D9%86-%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7-2/ دیدار حجت الاسلام والمسلمین دکتر مختاری با آیت الله العظمی محفوظی، پژوهشگاه مطالعات تقریبی].</ref>.
* اخلاق اسلامی
 
* ولایت‌ فقیه‌
==درگذشت==
* رساله توضیح المسائل
آیت‌الله شیخ عباس محفوظی گیلانی، در روز سه‌شنبه 20 شهریورماه سال 1403 ش، برابر با 6 ربیع‌الاول سال 1446 ق، در [[قم]] درگذشت. پیکر ایشان در روز [[8 ربیع الاول]] همزمان با شهادت [[حسن بن علی (عسکری)|امام حسن عسکری (علیه السلام)]] در [[حرم فاطمه بنت موسی بن جعفر|حرم فاطمه معصومه (سلام الله علیها)]] به خاک سپرده شد.
* امام حسین(ع) و عاشورا
 
* جوان و اصول عقاید
==پیام تسلیت==
* سلوک کعبه
===امام خامنه‌ای===
* احکام دختران و بانوان: مطابق با فتاوایش
رهبر انقلاب اسلامی در پیامی درگذشت عالم بزرگوار آیت‌الله آقای حاج شیخ عباس محفوظی را تسلیت گفتند.
* رسالة فی نجاسه الکافر و طهارته
 
* کتاب الحج
متن پیام رهبر انقلاب اسلامی به این شرح است:
 
بسم الله الرّحمن الرّحیم
 
درگذشت عالم بزرگوار آیت‌الله آقای حاج شیخ عباس محفوظی (رحمه الله‌علیه) را به خاندان محترم و همۀ دوستان و ارادتمندان و شاگردان ایشان تسلیت عرض می‌کنم. این عالم جلیل از شاگردان و یاران دیرین [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام راحل (رضوان‌الله‌ علیه)]] و از وفاداران به آن بزرگ‌مرد تا آخر عمر با برکت خود بودند. رحمت الهی و علو درجات ایشان را از خداوند مسألت می‌کنم.
 
[[سید علی حسینی خامنه‌ای|سید علی خامنه‌ای]]
۲۴ شهریور
 
===نمایندۀ ولی‌فقیه و استاندار گیلان===
نمایندۀ ولی‌فقیه و استاندار گیلان، با صدور پیامی، درگذشت آیت‌الله عباس محفوظی، مرجع تقلید گیلانی و از شاگردان و همراهان نهضت حضرت امام راحل را تسلیت گفتند.
 
در این پیام آمده است:
 
إِذَا مَاتَ الْعَالِمُ ثُلِمَ فِی الْإِسْلَامِ ثُلْمَةٌ لَا یَسُدُّهَا شَیْءٌ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَةِ
 
خبر ارتحال عالم ربانی، یار دیرین حضرت امام خمینی، مرجع تقلید گیلانی و از اساتید حوزه علمیه قم، حضرت آیت‌الله العظمی حاج شیخ عباس محفوظی موجب تأسف و تألم فراوان گردید. آن مرد بزرگ و الهی سراسر عمر با عزت و پربرکت خود را در مسیر روشن اعتلای اسلام و آموزه‌ها و ارزش‌های آن و اهداف بلند نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران به کار بست و سرمنشاء ثمرات ارزشمند و برکات فراموش نشدنی بود که تجلی آن در تربیت شاگردان فراوان نمود عینی دارد. اینجانبان این ضایعه بزرگ را به محضر حضرت ولی‌عصر (عج)، مقام معظم رهبری حضرت آیت الله العظمی امام خامنه‌ای (مدظله العالی)، حوزه‌های علمیه، ملت شریف ایران و به ویژه مردم شریف گیلان، جامعه علمی کشور، بیت معظم و شاگردان و علاقه‌مندان ایشان تسلیت عرض نموده و فردا پنج شنبه ۲۲ شهریور را در استان گیلان عزای عمومی اعلام کرده و برای روح ملکوتی آن عالم ربانی رحمت و غفران الهی و برای بازماندگان صبر و اجر جزیل مسالت می‌نماییم<ref>[https://borna.news/008y3c پیام تسلیت آیت الله فلاحتی و استاندار گیلان در پی رحلت آیت الله عباس محفوظی، خبرگزاری برنا].</ref>.
 
===مدیر حوزه‌های علمیه===
در پیام [[ علیرضا اعرافی|حجت‌السلام والمسلمین علیرضا اعرافی]] مدیر حوزه‌های علمیه آمده است:
 
بسم‌الله الرحمن الرحیم
 
انا لله و انا الیه راجعون
ارتحال فقیه پارسا و مرجع گران‌قدر حضرت آیت‌الله العظمی آقای حاج شیخ عباس محفوظی (قدس‌سره الشریف) مایه اندوه و تألم حوزه‌های علمیه گشت. آن شخصیت برجسته افزون بر طی مدارج علمی در حوزه‌های علمیه قم و نجف اشرف و درک محضر اعاظم و اساتید حوزه و امام راحل و نیز تربیت شاگردان فراوان و نشر آثار ارزنده، دارای سوابق و مقامات روحی و معنوی و فضائل اخلاقی برجسته بودند و ارتباط ویژه ایشان با مرحوم آیت‌الله العظمی بهجت (قدس‌سره) و سیره عملی ایشان آن را نشان می‌دهد.این شخصیت بزرگوار در عرصه‌های اجتماعی و خدمت به مردم کوشا بودند و در میدان نهضت امام و انقلاب اسلامی و مبارزات با رژیم ستم‌شاهی و تحمل رنج‌ها در این مسیر پیش‌گامی ایشان آشکار و در مناصب گوناگون حوزوی و فرهنگی و سیاسی نظام اسلامی حضور پیوسته و فعال داشته‌اند و در مبارزات با رژیم ستم‌شاهی مؤثر و محنت‌ها و رنج‌ها شدند و اکنون حوزه علمیه و شاگردان و علاقه‌مندان ایشان از فیض حضورشان محروم گشته‌اند.ارتحال ایشان را به حضرت ولی‌عصر (عج)، مراجع عالی‌قدر تقلید دامت برکاتهم، رهبری معظم انقلاب اسلامی مدظله‌العالی، حوزه‌های علمیه، اساتید حوزه علمیه قم، شاگردان آن فقید سعید، مردم ارجمند استان گیلان و رودسر بیت شریف معظم له و بیوت وابسته تسلیت و تعزیت می‌گویم و روح و رضوان بی‌پایان الهی را برای آن استاد بزرگوار و صبوری و شکیبایی و پاداش الهی را برای بازماندگان محترم از خداوند متعال خواستارم.مراسم و برنامه‌ها متعاقباً اعلام خواهد شد<ref>[https://basirat.ir/fa/news/365120/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85-%D8%AA%D8%B3%D9%84%DB%8C%D8%AA-%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%B9%D9%84%D9%85%D8%A7-%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D9%86%D8%A8%D8%A7%D9%84-%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA-% پیام تسلیت مسئولان و علما به‌دنبال درگذشت آیت‌الله محفوظی، خبرگزاری فارس].</ref>.


==اندیشه‌های تقریبی==
عاش سعیدا و مات سعیدا [[علیرضا اعرافی]] مدیر حوزه علمیه
آیت‌الله محفوظی در دیدار رئیس پژوهشگاه مطالعات تقریبی، به مناسبت  رونمایی از مجموعه بیست جلدی «السنة‌ النبویة‌ في‌ مصا‌در المذاهب‌ الإسلامیه»، با اشاره به روش آیت‌الله العظمی بروجردی(ره) در تقریب مذاهب اسلامی تصریح کردند: مرحوم حضرت آیت‌الله بروجردی توجه ویژه‌ای به روایات اهل سنت داشتند، همچنین در استنباط احکام هم از روایات اهل سنت بهره می‌بردند و خواستار هم نشینی و گفتگو بین علمای شیعه و اهل سنت بودند. وی ضمن تقدیر از تلاش‌های پژوهشگاه مطالعات تقریبی افزود: بنده بسیار خوشحالم و از شما به جهت تدوین و چاپ این موسوعه عظیم (السنه النبویه فی مصادر المذاهب الاسلامیه) تقدیر می‌کنم، با این اقدامات صدای اسلام را به تمام دنیا می‌رسانید و این کار بسیار مهمی است.


== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
== جستارهای وابسته ==
* [[پژوهشگاه مطالعات تقریبی]]
* [[جمهوری اسلامی ایران]]
* [[محمد تقی بهجت|محمدتقی بهجت]]
* [[حوزه علمیه قم|حوزه علمیه قم]]


== منابع ==
== منابع ==
* [https://jameehmodarresin.org/67/%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D8%AD%D9%81%D9%88%D8%B8%DB%8C/ آیت‌الله عباس محفوظی، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم]، تاریخ درج مطلب: بی‌تا، تاریخ مشاهدۀ مطلب: 21 شهریورماه 1403 ش.
* [http://عباس%20محفوظی زندگی‌نامه‌ آیت‌الله محفوظی دام‌ظله‌العالی، پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت‏‌الله حاج شیخ عباس محفوظی دامت برکاته]
* [http://mshrgh.ir/1641378 آیت‌الله محفوظی گیلانی از علمای حوزه علمیه قم، مشرق]، تاریخ درج مطلب: بی‌تا، تاریخ مشاهدۀ مطلب: 21 شهریورماه 1403 ش.
* [https://khl.ink/f/2199 حکم انتصاب نمایندگان رهبرى در دانشگاه‌هاى سراسر کشور، دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای]، تاریخ درج مطلب: 15 مهرماه 1368 ش، تاریخ مشاهدۀ مطلب: 20 شهریورماه 1403 ش.
* [https://tejaratnews.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-16/934519-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%85%D8%AD%D9%81%D9%88%D8%B8%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%D8%A8%D9%88%D8%AF-%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C آیت الله محفوظی که بود؟، تجارت نیوز]، تاریخ درج مطلب: 21 شهریورماه 1403 ش، تاریخ مشاهدۀ مطلب: 21 شهریورماه 1403 ش.
* [https://taqribstudies.ir/%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%AD%D8%AC%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%DB%8C%D9%86-%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7-2/ دیدار حجت الاسلام والمسلمین دکتر مختاری با آیت الله العظمی محفوظی، پژوهشگاه مطالعات تقریبی]، تاریخ درج مطلب: 27 شهریورماه 1395 ش، تاریخ مشاهدۀ مطلب: 21 شهریورماه 1403 ش.
* [https://borna.news/008y3c پیام تسلیت آیت الله فلاحتی و استاندار گیلان در پی رحلت آیت الله عباس محفوظی، خبرگزاری برنا]، تاریخ درج مطلب: 21 شهریورماه 1403 ش، تاریخ مشاهدۀ مطلب: 21 شهریورماه 1403 ش.
* [https://basirat.ir/fa/news/365120/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85-%D8%AA%D8%B3%D9%84%DB%8C%D8%AA-%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%B9%D9%84%D9%85%D8%A7-%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D9%86%D8%A8%D8%A7%D9%84-%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA-% پیام تسلیت مسئولان و علما به‌دنبال درگذشت آیت‌الله محفوظی، خبرگزاری فارس]، تاریخ درج مطلب: 21 شهریورماه 1403 ش، تاریخ مشاهدۀ مطلب: 21 شهریورماه 1403 ش.
*


{{علمای اسلام}}
{{علمای اسلام}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۴ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۶:۵۲

عباس محفوظی
عباس محفوظی.jpg
نام کاملعباس محفوظی گیلانی
اطلاعات شخصی
سال تولد1307 ش، ۱۹۲۹ م، ۱۳۴۷ ق
محل تولدشهرستان رودسر
سال درگذشت1403 ش، ۲۰۲۵ م، ۱۴۴۶ ق
روز درگذشت20 شهریور
محل درگذشتقم
دیناسلام، شیعه
استادان
فعالیت‌ها
  • مرجع تقلید
  • عضو مجلس خبرگان،
  • جامعه مدرسین،
  • شورای عالی حوزه علمیه قم،
  • شورای عالی انقلاب فرهنگی
  • و رئیس شورای استفتاء
وبگاهپایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت‏‌الله حاج شیخ عباس محفوظی دامت برکاته

عباس محفوظی گیلانی، از علمای حوزه علمیه قم، فقیه، سیاستمدار، عضو مجلس خبرگان، جامعه مدرسین، شورای عالی حوزه علمیه قم، شورای عالی انقلاب فرهنگی، رئیس شورای استفتاء و از شاگردان امام خمینی بود که در روز سه‌شنبه 20 شهریورماه سال 1403 ش، برابر با 6 ربیع‌الاول سال 1446 ق، در قم درگذشت.

زندگی‌نامه

آیت‌الله عباس محفوظی در سال‌ ۱۳۰۷ هجری‌ شمس‌ در یکی‌ از روستاهای‌ شهرستان‌ رودسر و در میان‌ خانواده‌ای‌ مذهبی‌ و دوستدار خاندان‌ پاک‌ پیامبر (صلی‌الله علیه وآله) در شب‌ ولادت‌ حضرت‌ ابوالفضل‌ العباس‌ (علیه‌السلام) متولد شد. پدرش‌ پیشۀ کشاورزی‌ داشت‌ و گاه‌ نیز به‌ تجارت‌ می‌پرداخت‌.

تحصیلات

ایشان دروس‌ دورۀ ابتدایی‌ را در رودسر به‌ پایان‌ برد و سپس‌ به‌ دبیرستان‌ رفت‌. اما حدود یک‌ سال‌ بعد به‌ سبب‌ اشتیاق‌ فراوان‌ به‌ تحصیل‌ دروس‌ دینی‌، به‌ حوزۀ علمیۀ رودسر وارد شد. حوزه‌ علمیه‌ رودسر در آن‌ روزگار رونق‌ چندانی‌ نداشت‌ و استبداد رضا‌خانی‌ باعث‌ شده‌ بود که‌ مردم‌ کمتر به‌ تحصیل‌ علوم‌ دینی‌ رو آورند. استاد محفوظی‌ پس‌ از حدود ۲ سال‌ اقامت‌ در حوزۀ علمیۀ رودسر به‌ این‌ نتیجه‌ رسید که‌ برای‌ یافتن‌ استادانی‌ بهتر و شرایط‌ تحصیلی‌ مناسب‌تر به‌ قم‌ آید. این‌ در حالی‌ بود که‌ دروس‌ دورۀ مقدمات‌ تا سیوطی‌ را در حوزۀ رودسر به‌ پایان‌ رسانیده‌ بود. با ورود به‌ حوزه‌ علمیه‌ قم‌، به‌ محضر استادان‌ مبرز و صاحب‌نام‌ آن‌ دیار مشرف‌ شد و در زمانی‌ کوتاه‌ دروس‌ مقدمات‌ و سطح‌ را به‌ پایان‌ برد و به‌ درس‌ خارج‌ علمای‌ بنام‌ آن‌ روزگار همچون‌ آیت‌الله‌ العظمی‌ بروجردی و امام‌ خمینی راه‌ یافت‌. او مدتی‌ نیز برای‌ تحصیل‌ به‌ نجف‌ اشرف‌ رفت‌. قصد او برای‌ این‌ سفر، آشنایی‌ با سبک‌ تدریس‌ علمای‌ آن‌ دیار و سنجش‌ شرایط‌ تحصیل‌ بود؛ اما پس‌ از بازگشت‌ با مخالفت‌ خانواده‌ رو به‌ رو شد و از سفر به‌ نجف‌ منصرف‌ شد.

استادان

آیت‌الله‌ محفوظی‌ در سالیان‌ تحصیل‌ خود، محضر استادان‌ بسیار را درک‌ کرد. تنها استاد او در حوزۀ علمیۀ رودسر آقا سید هادی‌ روحانی‌ بود که‌ دروس‌ مقدمات‌ تا سیوطی‌ را نزد او به‌ پایان‌ برد. با ورود به‌ قم‌ در سال‌ ۱۳۲۴ ش، به‌ درس‌ استادانی‌ همچون‌ آقامیرزا علی‌ راسخی‌، آقا شیخ‌ حسین‌ زرندی‌ و آقا شیخ‌ نعمت‌الله‌ صالحی‌ رفت‌ و مطول‌ را نزد آیت‌الله‌ مشکینی‌ و شرح‌ لمعه‌ را نزد آیت‌الله‌ صدوقی‌، آقا سید محمد حسین‌ درچه‌ای‌ و شهید آیت‌الله‌ بهشتی‌ و آیت‌الله‌ منتظری‌ آموخت‌. برای‌ فراگیری‌ رسائل‌ به‌ نزد آقا شیخ‌ عبدالجواد اصفهانی‌ رفت‌ و مکاسب‌ را نزد شیخ‌ مرتضی‌ حائری‌ و مجاهدی‌ تبریزی‌ فرا گرفت‌. استاد او در کفایه‌، سلطانی‌ طباطبایی‌ بود. او با اتمام‌ دوره‌ سطح‌ به‌ دروس‌ خارج‌ آیت‌الله‌ العظمی‌ بروجردی، امام‌ خمینی، میرزا هاشم‌ آملی‌، آیت‌الله محقق‌ داماد، آیت‌الله‌ گلپایگانی، آیت‌الله‌ عباسعلی‌ شاهرودی رفت‌ و از محضر آن‌ بزرگواران‌ بهره‌های‌ بسیار برد. امّا استاد اصلی‌ او در فقه‌ و اصول‌، امام‌ خمینی‌ بود. او در بخش‌ حکمت‌ نیز از محضر علامه‌ طباطبایی‌ بهره‌مند شد شرح‌ منظومه‌ حکمت‌ را نیز از آیت‌الله‌ منتظری‌ آموخت‌. او در درس‌های‌ اخلاق‌ استادان‌ خود نیز حاضر می‌شد.

فعالیت‌های فرهنگی

وی تلاش‌های‌ فرهنگی‌ بسیاری‌ را به‌ انجام‌ رسانده‌ است‌. او که‌ از نخستین‌ سال‌های‌ تحصیل‌ به‌ تدریس‌ می‌پرداخته‌، بارها و بارها کتب‌ دوره‌ مقدمات‌ و سطح‌ را به‌ طلاب‌ مستعد و فضلای‌ بسیاری‌ درس‌ داده‌ است‌؛ و سال‌هاست‌ که‌ به‌ تدریس‌ خارج‌ فقه‌ پرداخته و طلاب‌ بسیاری‌ را از درس‌ و اخلاق‌ خود بهره‌مند می‌ساخت[۱].

آثار علمی

  • عرفان و عبادت؛
  • اندیشه‌های بنیادین در علم اخلاق؛
  • اخلاق اسلامی؛
  • ولایت‌ فقیه‌؛
  • رساله توضیح المسائل؛
  • امام حسین (علیه‌السلام) و عاشورا؛
  • جوان و اصول عقاید؛
  • سلوک کعبه؛
  • احکام دختران و بانوان: مطابق با فتاوایش؛
  • رسالة فی نجاسه الکافر و طهارته؛
  • کتاب الحج[۲].

فعالیت‌های آموزشی

آیت‌الله محفوظی در تدریس علوم‌ عقلی‌ و کتب‌ فلسفی‌، از جمله‌ شرح‌ منظومه‌ سبزواری‌ و درس خارج در حوزه علمیه قم از استادان مشهور بود.

فعالیت‌های‌ سیاسی‌

آیت‌الله‌ محفوظی‌ در کنار تحصیل‌ و تدریس‌، همواره‌ از مبارزه‌ بر ضد رژیم‌ پهلوی‌ باز نمانده‌ است‌ و ضمن‌ شرکت‌ در جلسات‌ جامعۀ مدرسین‌ حوزه‌ علمیه‌ قم‌، زیر بسیاری‌ از اعلامیه‌های‌ افشاگرانۀ‌ آن‌ مرکز را امضا کرده‌ است‌. او در رژیم‌ گذشته‌ بارها مورد تعقیب‌، بازجویی‌ و تبعید قرار گرفته‌ است‌ و با پیروزی‌ شکوهمند انقلاب‌ اسلامی‌ در سال‌١٣۵٧ ش، نیز همواره‌ مدافع‌ و یار امام‌ و رهبر معظم‌ انقلاب‌ بوده‌ است‌[۳].

سوابق اجرایی

  • عضویت در مجلس خبرگان؛
  • جامعه مدرسین؛
  • شورای عالی حوزه علمیه قم؛
  • شورای عالی انقلاب فرهنگی؛
  • در زمان حیات آیت‌الله محمدتقی بهجت رئیس شورای استفتاء[۴].

حکم انتصاب نمایندگان رهبرى در دانشگاه‌هاى سراسر کشور

بسم الله الرّحمن الرّحیم

حضرات آیات و حجج اسلام، آقایان حاج شیخ محمد محمدی‌گیلانى و حاج شیخ احمد جنتى و حاج شیخ عباس محفوظى (دامت تأییداتهم)

اهمیت دانشگاه و نقش دانشگاهیان در نظام جمهورى اسلامى و براى آیندۀ آن، از جمله امورى است که مدیران کشور و مخصوصا متصدیان امور فرهنگى نباید لحظه‌اى نسبت به آن غفلت ورزند. امام فقید و عظیم‌الشأن ما در ده‌ها سند مکتوب و توصیۀ شفاهى مضبوط، این مهم را گوشزد و نسبت به آن تأکید فرموده‌اند. دانشگاه ما اگر اسلامى باشد، خواهد توانست بار علمى و ادارى جامعه را در جهت استقلال و آزادى و سربلندى کشور بر دوش بکشد و پایه‌اى براى رشد و تعالى علمى و سیاسى در آینده باشد؛ و اگر اسلامى نباشد، به همان بلیّه‌اى دچار خواهد شد که در ده‌ها سال حاکمیّت رژیم گذشته، به آن مبتلا شده بود: سقوط علمى و اخلاقى و ناتوانى از برآوردن نیازهاى ملتى که اراده کرده است عقب‌ماندگى و ضعفى را که بر او تحمیل شده است، با عزم و ایمان انقلابى خود جبران کند.

شک نیست که رابطۀ دانشگاه با علماى دینى که معلمان دین و اخلاق و امناى معارف اسلامى می‌باشند، تأثیر شایسته‌اى در صلاح دانشگاه و سمت‌گیرى اسلامى و رشد معنوى آن خواهد داشت؛ و این چیزى است که براى آیندۀ کشور و نظام جمهورى اسلامى داراى اهمیتى حیاتى است. از این رو حضرات آقایان محترم را به‌عنوان نمایندگان خود در دانشگاه‌هاى سراسر کشور معیّن می‌کنم تا با تشکیل شبکه‌اى متین و کارآمد از فضلاى روحانى و حضور مستمر و توأم با نظارت و برنامه‌ریزى آنان در دانشگاه‌ها، روند اسلامى کردن دانشگاه را سرعت بخشید. حضور آقایان در دانشگاه‌ها، متکفل تبیین اسلام و رفع اشکالات فکرى و سد راه انحرافات و کج‌اندیشی‌ها و کج‌رَوی‌ها در امور اسلامى و جلوه‌گر ساختن ارزش‌هاى والاى اسلام ناب محمّدى است که با بهره‌گیرى از انواع وسایل و ابزارهاى معمول و نیز شرکت مؤثر در گروه‌هاى معارف اسلامىِ دانشگاه‌ها باید تحقق پذیرد. بدیهى است مسئولان امور دانشگاه‌ها همه‌گونه همکارى و هماهنگى را با آقایان خواهند داشت و هر نوع پشتیبانى لازم را از آنان خواهند کرد.

لازم است حضرات آقایان محترم کلیۀ خطوط اساسى و چگونگى فعالیت فضلاى روحانى مزبور را در اساسنامه‌اى تدوین نمایید تا بدون دخالت در امور اجرایى دانشگاه‌ها و با اشراف پدرانه بر تشکل‌هاى اسلامىِ موجود در آنها، وظایف دقیق خود را بشناسند.

همۀ برادرانى را که به این مسئولیت منصوب خواهند شد، به شرح صدر و رعایت دقیق اخلاق اسلامى و توکل به خدا و استغنای از زخارف دنیا توصیه می‌کنم و توفیق همگان را از خداوند رحمان مسألت می‌نمایم[۵].

سید على خامنه‌اى

اندیشه‌های تقریبی

عباس محفوظی 2.jpg

آیت‌الله محفوظی در دیدار رئیس پژوهشگاه مطالعات تقریبی، به مناسبت رونمایی از مجموعۀ بیست جلدی «السنة‌ النبویة‌ في‌ مصا‌در المذاهب‌ الإسلامیه»، با اشاره به روش آیت‌الله بروجردی در تقریب مذاهب اسلامی تصریح کردند: حضرت آیت‌الله بروجردی توجه ویژه‌ای به روایات اهل‌سنت داشتند، همچنین در استنباط احکام هم از روایات اهل‌سنت بهره می‌بردند و خواستار همنشینی و گفت وگو بین علمای شیعه و اهل‌سنت بودند. وی ضمن تقدیر از تلاش‌های پژوهشگاه مطالعات تقریبی افزود: بنده بسیار خوشحالم و از شما به جهت تدوین و چاپ این موسوعۀ عظیم (السنه النبویه فی مصادر المذاهب الاسلامیه) تقدیر می‌کنم، با این اقدامات صدای اسلام را به تمام دنیا می‌رسانید و این کار بسیار مهمی است[۶].

درگذشت

آیت‌الله شیخ عباس محفوظی گیلانی، در روز سه‌شنبه 20 شهریورماه سال 1403 ش، برابر با 6 ربیع‌الاول سال 1446 ق، در قم درگذشت. پیکر ایشان در روز 8 ربیع الاول همزمان با شهادت امام حسن عسکری (علیه السلام) در حرم فاطمه معصومه (سلام الله علیها) به خاک سپرده شد.

پیام تسلیت

امام خامنه‌ای

رهبر انقلاب اسلامی در پیامی درگذشت عالم بزرگوار آیت‌الله آقای حاج شیخ عباس محفوظی را تسلیت گفتند.

متن پیام رهبر انقلاب اسلامی به این شرح است:

بسم الله الرّحمن الرّحیم

درگذشت عالم بزرگوار آیت‌الله آقای حاج شیخ عباس محفوظی (رحمه الله‌علیه) را به خاندان محترم و همۀ دوستان و ارادتمندان و شاگردان ایشان تسلیت عرض می‌کنم. این عالم جلیل از شاگردان و یاران دیرین امام راحل (رضوان‌الله‌ علیه) و از وفاداران به آن بزرگ‌مرد تا آخر عمر با برکت خود بودند. رحمت الهی و علو درجات ایشان را از خداوند مسألت می‌کنم.

سید علی خامنه‌ای ۲۴ شهریور

نمایندۀ ولی‌فقیه و استاندار گیلان

نمایندۀ ولی‌فقیه و استاندار گیلان، با صدور پیامی، درگذشت آیت‌الله عباس محفوظی، مرجع تقلید گیلانی و از شاگردان و همراهان نهضت حضرت امام راحل را تسلیت گفتند.

در این پیام آمده است:

إِذَا مَاتَ الْعَالِمُ ثُلِمَ فِی الْإِسْلَامِ ثُلْمَةٌ لَا یَسُدُّهَا شَیْءٌ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَةِ

خبر ارتحال عالم ربانی، یار دیرین حضرت امام خمینی، مرجع تقلید گیلانی و از اساتید حوزه علمیه قم، حضرت آیت‌الله العظمی حاج شیخ عباس محفوظی موجب تأسف و تألم فراوان گردید. آن مرد بزرگ و الهی سراسر عمر با عزت و پربرکت خود را در مسیر روشن اعتلای اسلام و آموزه‌ها و ارزش‌های آن و اهداف بلند نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران به کار بست و سرمنشاء ثمرات ارزشمند و برکات فراموش نشدنی بود که تجلی آن در تربیت شاگردان فراوان نمود عینی دارد. اینجانبان این ضایعه بزرگ را به محضر حضرت ولی‌عصر (عج)، مقام معظم رهبری حضرت آیت الله العظمی امام خامنه‌ای (مدظله العالی)، حوزه‌های علمیه، ملت شریف ایران و به ویژه مردم شریف گیلان، جامعه علمی کشور، بیت معظم و شاگردان و علاقه‌مندان ایشان تسلیت عرض نموده و فردا پنج شنبه ۲۲ شهریور را در استان گیلان عزای عمومی اعلام کرده و برای روح ملکوتی آن عالم ربانی رحمت و غفران الهی و برای بازماندگان صبر و اجر جزیل مسالت می‌نماییم[۷].

مدیر حوزه‌های علمیه

در پیام حجت‌السلام والمسلمین علیرضا اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه آمده است:

بسم‌الله الرحمن الرحیم

انا لله و انا الیه راجعون ارتحال فقیه پارسا و مرجع گران‌قدر حضرت آیت‌الله العظمی آقای حاج شیخ عباس محفوظی (قدس‌سره الشریف) مایه اندوه و تألم حوزه‌های علمیه گشت. آن شخصیت برجسته افزون بر طی مدارج علمی در حوزه‌های علمیه قم و نجف اشرف و درک محضر اعاظم و اساتید حوزه و امام راحل و نیز تربیت شاگردان فراوان و نشر آثار ارزنده، دارای سوابق و مقامات روحی و معنوی و فضائل اخلاقی برجسته بودند و ارتباط ویژه ایشان با مرحوم آیت‌الله العظمی بهجت (قدس‌سره) و سیره عملی ایشان آن را نشان می‌دهد.این شخصیت بزرگوار در عرصه‌های اجتماعی و خدمت به مردم کوشا بودند و در میدان نهضت امام و انقلاب اسلامی و مبارزات با رژیم ستم‌شاهی و تحمل رنج‌ها در این مسیر پیش‌گامی ایشان آشکار و در مناصب گوناگون حوزوی و فرهنگی و سیاسی نظام اسلامی حضور پیوسته و فعال داشته‌اند و در مبارزات با رژیم ستم‌شاهی مؤثر و محنت‌ها و رنج‌ها شدند و اکنون حوزه علمیه و شاگردان و علاقه‌مندان ایشان از فیض حضورشان محروم گشته‌اند.ارتحال ایشان را به حضرت ولی‌عصر (عج)، مراجع عالی‌قدر تقلید دامت برکاتهم، رهبری معظم انقلاب اسلامی مدظله‌العالی، حوزه‌های علمیه، اساتید حوزه علمیه قم، شاگردان آن فقید سعید، مردم ارجمند استان گیلان و رودسر بیت شریف معظم له و بیوت وابسته تسلیت و تعزیت می‌گویم و روح و رضوان بی‌پایان الهی را برای آن استاد بزرگوار و صبوری و شکیبایی و پاداش الهی را برای بازماندگان محترم از خداوند متعال خواستارم.مراسم و برنامه‌ها متعاقباً اعلام خواهد شد[۸].

عاش سعیدا و مات سعیدا علیرضا اعرافی مدیر حوزه علمیه

پانویس

جستارهای وابسته

منابع