افزودن پیوند

    محمدتقی جعفری: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌وحدت
    جز (جایگزینی متن - ' شناس ' به '‌شناس ')
    بدون خلاصۀ ویرایش
     
    (۳۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    <div class="wikiInfo">[[پرونده:محمدتقی جعفری.jpg |جایگزین=محمدتقی جعفری]]
    {{جعبه اطلاعات شخصیت
    {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
    | عنوان = محمدتقی جعفری
    !نام
    | تصویر = محمدتقی جعفری.jpg
    !محمدتقی جعفری
    | نام = محمدتقی جعفری
    |-
    | نام‌های دیگر = علامه جعفری
    |القاب و سایر نام‌ها
    | سال تولد = ۱۳۰۲ش
    |علامه • علامه جعفری
    | تاریخ تولد =
    |-
    | محل تولد = تبریز
    |زاده
    | سال درگذشت = ۱۳۷۷ش
    |مرداد ۱۳۰۲ شمسی • جمشید آباد • تبریز
    | تاریخ درگذشت =
    |-
    | محل درگذشت = [[مشهد]]
    |درگذشت
    | استادان = {{فهرست جعبه عمودی |[[سید ابوالقاسم خوئی|سید ابوالقاسم خویی]] |شیخ مهدی مازندرانی |میرزا مهدی آشتیانی }}
    |۲۵ آبان ۱۳۷۷ش • حرم امام رضا(ع) • مشهد
    | شاگردان = [[سید محمد باقر صدر|سید محمد باقرصدر]]
    |-
    | دین = [[اسلام]]
    |استادان
    | مذهب = [[مذهب شیعه|شیعه]]
    |سید حسن موسوی بجنوردی • سید ابوالقاسم خویی • مرتضی طالقانی • میرزا مهدی آشتیانی • شیخ مهدی مازندرانی • شیخ محمدتقی زرگر...
    | آثار = {{فهرست جعبه افقی |ترجمه و تفسیر نهج‌البلاغه |تفسیر و نقد مثنوی مولوی |عرفان اسلامی }}
    |-
    | فعالیت‌ها = {{فهرست جعبه افقی |[[فقیه]] |پژوهشگر |فیلسوف }}
    |شاگردان
    | وبگاه =
    |سید محمد باقر صدر • محمد مهدی گرجیان • علیرضا صدرا • عبدالرحیم گواهی • عبدالله نصری...
    }}
    |-
    '''محمد‌تقی جعفری''' مشهور به '''علامه جعفری'''، حکیم، فیلسوف، متکلم، [[فقیه]] و [[اصولی]]. وی از اساتید حوزه بود و سراسر عمر خود را در تحصیل، تدریس و پژوهش و تحقیق سپری کرد. وی بیش از ۸۰ جلد کتاب تالیف کرده است. [[جبر و اختیار]]، [[شرح نهج‌البلاغه (کتاب)|شرح نهج‌البلاغه]]، [[شرح مثنوی معنوی (کتاب)|شرح مثنوی معنوی]] و [[وجدان (کتاب)|وجدان]]، از معروف‌ترین آثار اوست.
    |آثار
    علامه جعفری چندین بار با [[برتراند راسل]] در مورد مسائل فلسفی نامه‌نگاری داشته و با [[روژه گارودی]]، [[پروفسور عبدالسلام]] و [[پروفسور روزنتال]] گفتگوهایی داشته است.
    |وجدان • ترجمه و تفسیر نهج البلاغه • تفسیر و نقد مثنوی مولوی • عرفان اسلامی • جبر و اختیار • هدف زندگی • فلسفه دین •...
    |-
    |دین و مذهب
    |اسلام • تشیع • تسنن
    |-
    |فعالیت‌ها
    |مفسر • فقیه • عارف • فیلسوف
    |-
    |}
    </div>


    '''محمد‌تقی جعفری''' مشهور به '''علامه جعفری''' (۱۳۰۴ - ۱۳۷۷)، حکیم، فیلسوف، متکلم، [[فقیه]] و [[اصولی]]. وی از اساتید بود و سراسر عمر خود را در تحصیل، تدریس و پژوهش و تحقیق سپری کرد. وی بیش از ۸۰ جلد کتاب تالیف کرده است. [[جبر و اختیار]]، [[شرح نهج‌البلاغه]]، [[شرح مثنوی معنوی]] و [[وجدان]]، از معروف‌ترین آثار اوست .
    == ولادت ==
    استاد محمد تقی جعفری در سال 1304 هـ. ش. در شهر تبریز به دنیا آمد<ref>فیلسوف شرق، محمد رضا جوادی، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چ اول، 1378، ص 6. </ref>. پدرش، «کریم» درس نخوانده بود، امّا صدق و صفای خاصی داشت. پدرش نانوا بود و هیچ وقت بدون [[وضو]] دست به خمیر نان نمی‌زد. حافظه این نانوانی مکتب نرفته چنان قوی بود که اغلب سخنان واعظان شهر را با دقت و تفصیل برای دیگران بیان می‌کرد.
    در روزگاری که تبریز دچار قحطی شده بود، در یکی از شب‌ها کریم با هزار زحمت دو عدد نان سنگگ و مقداری شیرینی خرید. در بین راه منزل دو نفر را در خرابه‌ای دید که مشغول خوردن استخوان و لاشه گوسفند و مرغ مرده‌ای بوده‌اند. او دلش به حال آنان سوخت و یکی از نان‌ها و شیرینی را به آنها داد. چند قدمی دور نشده بود که به نزد آن دو برگشت تا شاید بتواند کمک دیگری انجام دهد. در این هنگام دید که آنان دست به [[دعا]] بلند کردند و با سوز دل گفتند: ای مرد مهربان! خدای بزرگ و بخشنده به تو فرزندی صالح و نیک عنایت فرماید. هم‌چنان که ما را خوشحال کردی، خدای رحیم چشم تو را روشن کند<ref> آقای مرزبانی، ‌عبدالله نصری، ‌انتشارات سروش، چاپ اول، 1377، ص 21 و 22. </ref>.


    علامه جعفری چندین بار با [[برتراند راسل]] در مورد مسائل فلسفی نامه‌نگاری داشته و با [[روژه گارودی]]، [[پروفسور عبدالسلام]] و [[پروفسور روزنتال]] گفتگوهایی داشته است .
    == تحصیل ==
    همسر کریم با سواد بود و [[قرآن]] را به خوبی می‌خواند. او قرائت قرآن را به محمد تقی تعلیم داد. محمد تقی چنان خوب قرائت قرآن را فرا گرفته بود که وقتی در 6 سالگی، در سال 1310 هـ. ش برای اولین بار وارد مدرسه «اعتماد» تبریز شد، مدیر مدرسه، آقای جواد اقتصاد خواه، بعد از شنیدن قرائت قرآن او لبخندی زد و گفت: بارک الله! خیلی خوب خواندی! نیازی به درس‌های کلاس اول و دوم نداری؛ از فردا ورود کلاس سوم شو<ref>علامه جعفری، محمد ناصری، دفتر انتشارات کمک آموزشی، چ اول، 1377، ص 10. </ref>!
    حافظه قوی محمد تقی همگان را به شگفتی وا می‌داشت؛ به طوری که متن [[کلیله و دمنه|کلیله و دمنه]] را از حفظ می‌تواند و معنای عبارات مشکل را شرح می‌داد. معلمان مدرسه اعتماد، همواره او را تشویق می‌کردند<ref>همان، ص 11. </ref>.  


    =ولادت=
    == تربیت و پرورش ==
    روزی اقتصاد خواه مدیر مدرسه، برای بازرسی به کلاس رفت و به همه بچه‌ها گفت: دفترهای مشق‌تان را روی میز بگذارید. آقای مدیر وقتی دفتر مشق محمد تقی را دید، آن را برداشت و با ناراحتی پرسید: جعفری! این چه خطی است که تو داری؟! محمد تقی با خونسردی پاسخ داد: من ایرادی در خطم نمی‌بینم. خیلی خوب است! آقای اقتصاد خواه با تعجب گفت: پس خودت می‌نویسی و خودت هم آن را تأیید می‌کنی؟! بیا بیرون ببینم! سپس با ترکه قرمز رنگ درخت آلبالو بر کف دست محمد تقی زد و گفت: این خط از نظر من خیلی هم بد است. باید از همین امروز یاد بگیری که خوش خط‌‌‌ تر بنویسی! فهمیدی؟! محمد تقی که دستش از شدت درد می‌سوخت، اندکی رنجید؛ ولی وقتی بیشتر در خط خود دقت کرد، به آقای مدیر حق داد و از آن به بعد تصمیم گرفت خواناتر و بهتر بنویسد. ده‌ها سال بعد (حدود سال‎های 1340 ـ 1350) روزی دانشگاه [[مشهد]]، استاد محمد تقی جعفری را دعوت کرد تا در آن‌جا سخنرانی کند. جمعیت بسیاری جمع شده و منتظر آمدن ایشان بودند؛ همه صندلی‌ها پر شده و عده فراوانی نیز ایستاده بودند. محمد تقی که دیگر «علامه جعفری» نامیده می‌شد و اسلام‌شناس و صاحب‌نظری مشهور شده بود؛ پشت میکروفون قرار گرفت. در بین نگاه‌های مشتاق، چشمش به یک پیر دانا خیره شد و حدود یک دقیقه به سکوت گذشت. بعد از اتمام سخنرانی، آن استاد کهن سال که کسی جز آقای جواد اقتصاد خواه، مدیر مدرسه اعتماد تبریز نبود، جلو آمد و در حلقه کسانی در آمد که بعد از سخنرانی به دور علامه جعفری جمع شده بودند. علامه جعفری بعد از سلام و احترام، پرسید: یادتان هست با آن ترکه آلبالوی قرمز رنگ مرا زدید؟ آقای اقتصاد خواه سر به زیر انداخت، امّا علامه جعفری با احترام و مهربانی گفت: کاش خیلی از آن چوب‌ها به من می‌زدید. این مرکب بدن، تازیانه می‌خواهد تا [[روح]] را حرکت بدهد و جلو ببرد. علامه جعفری به گرمی دست استاد پیرش را گرفته و فشرد<ref>ر. ک: علامه جعفری، ص 14 و 15و ص، 46 ـ 48. </ref>.


    استاد محمد تقی جعفری در سال 1304 هـ . ش. در شهر [[تبریز]] به دنیا آمد<ref>فیلسوف شرق، محمد رضا جوادی، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چ اول، 1378، ص 6. </ref>. پدرش، «كریم» درس نخوانده بود، امّا صدق و صفای خاصی داشت. پدرش نانوا بود و هیچ وقت بدون [[وضو]] دست به خمیر نان نمی‌زد. حافظه این نانوانی مكتب نرفته چنان قوی بود كه اغلب سخنان واعظان شهر را با دقت و تفصیل، برای دیگران بیان می‌كرد.
    == هجرت ==
    در روزگاری كه تبریز دچار قحطی شده بود، در یكی از شب‌ها، ‌كریم با هزار زحمت دو عدد نان سنگگ و مقداری شیرینی خرید، در بین راه منزل، دو نفر را در خرابه‌ای دید كه مشغول خوردن استخوان و لاشه گوسفند و مرغ مرده‌ای بوده‌اند،‌او كه چنین دید، دلش به حال آنان سوخت و یكی از نان‌ها و شیرینی را به آن‌ها داد. چند قدمی دور نشده بود كه به نزد آن دو برگشت تا شاید بتواند كمك دیگری انجام دهد. در این هنگام دید كه آنان دست به [[دعا]] بلند كردند و با سوز دل گفتند: ای مرد مهربان! خدای بزرگ و بخشنده به تو فرزندی صالح و نیك عنایت فرماید. هم چنان كه ما را خوشحال كردی، خدای رحیم چشم تو را روشن كند<ref> آقای مرزبانی، ‌عبدالله نصری، ‌انتشارات سروش، چاپ اول، 1377، ص 21 و 22. </ref>.
    محمد تقی در 15 سالگی و در سال 1319ش. برای ادامه تحصیل، تبریز را به مقصد [[تهران]] ترک کرد.
    مدرسه فیلسوف، واقع در جوار امامزاده اسماعیل و ابتدای یکی از ورودی‌های بازار قدیمی تهران، اولین جایی بود که محمد تقی برای کسب دانش قدم به آنجا گذارد. او در مدرسه فیلسوف؛ از استاد [[محمد رضا تنکابنی|آیت‌الله حاج شیخ محمد رضا تنکابنی]] (1283 ـ 1385 هـ. ق.) پدر حجت اسلام [[محمد تقی فلسفی]] «مکاسب» و «کفایه» را آموخت. [[مهدی آشتیانی|آیت‌الله میرزا مهدی آشتیانی]] (1306 ـ 1372 هـ. ق) حکیمی بود که در [[مدرسه مروی]] تدریس می‌کرد. محمد تقی نزد آن استاد بزرگ رفت و [[حکمت منظومه (کتاب)|حکمت منظومه]] حکیم [[ملاهادی سبزواری]] و بخشی از امور عامه [[اسفار (کتاب)|اسفار]] را از ایشان یاد گرفت. روزی محمد تقی بعد از درس آیت‌الله میرزا مهدی آشتیانی، درباره «بسیط الحقیقه» از ایشان پرسید: اگر واقعاً در عالم یک وجود است؛ یعنی «لیس فی الدّار وجودٌ إلا هو» و بقیه موجودات، تحیّثات و تشخّصات اوست، و به قول [[جامی]]:
    {{شعر}}{{ب |آن شاهد غیبی ز نهان‌خانه بود |زد جلوه کنان خیمه به صحرای وجود }}{{پایان شعر}}
    {{شعر}}{{ب |از زلف تعینات بر عارض ذات هر حلقه که بست |دل ز صد حلقه ربود }}{{پایان شعر}}


    =تحصیل=
    جناب عالی ارسال رسل، مسئولیت و حتی تکلیف عشق را چگونه حل‌می‌کنید؟ اگر من جزئی یا موجی از کمال مطلق‌هستم، پس عاشق چه کسی می‌شوم؟! و استاد آشتیانی انصاف داد و به درستی گفت: این‌ها ذوقیاتی است که بزرگان ما فرموده‌اند. اعتقادات قلبی این بزرگان این نبوده است. [[ملاصدرا|صدر المتألهین]] همواره با [[وضو]] بوده و پای پیاده به [[مکه|مکه]] رفته و تعبد بسیار داشته است<ref>آفاق مرزبانی، ص 28. </ref>.
    بعد از مدتی، محمد تقی برای ادامه تحصیل به [[قم]] رفت و در [[مدرسه دارالشفاء]] اقامت کرد. روزی [[سید محمد حجت کوه‌کمرای|آیت‌الله سید محمد حجت کوه‌کمرای]] (1310 ـ 1372 هـ. ق) و [[محمد صدوقی|آیت‌الله شهید محمد صدوقی]] به حجره او آمدند و لباس روحانیت را به او پوشانیدند<ref>فیلسوف شرق، ص 24 و علامه جعفری، ص 28.</ref>.
    حجت‌الاسلام محمد تقی جعفری معقول را از [[مهدی مازندرانی|آیت‌الله شیخ مهدی مازندرانی]] و عرفان را از [[محمد تقی زرگر|آیت‌الله شیخ محمد تقی زرگر]] فرا گرفت. درس اخلاق [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] در [[مدرسه فیضیه]]، روح تشنه محمد تقی را سیراب کرد. روز اولی که او در درس امام خمینی شرکت کرده بود، مشاهده کرد که استاد، آیات آخر [[سوره حشر]] را تفسیر می‌کند او دریافت که این درس خیلی ژرف است و امام خمینی از مواهبی برخوردار است که دیگران از آن بی‌بهره‌اند<ref>آفاق مرزبانی، ص 23 و فیلسوف شرق، ص 24 و 25. </ref>.


    همسر كریم با سواد بود و [[قرآن]] را به خوبی می‌خواند. او قرائت قرآن را به محمد تقی تعلیم داد. محمد تقی چنان خوب قرائت قرآن را فرا گرفته بود كه وقتی در 6 سالگی، در سال 1310 هـ . ش برای اولین بار وارد مدرسه «اعتماد» تبریز شد، مدیر مدرسه، آقای جواد اقتصاد خواه، بعد از شنیدن قرائت قرآن او لبخندی زد و گفت: بارك الله! خیلی خوب خواندی! نیازی به درس‌های كلاس اول و دوم نداری؛ از فردا ورود كلاس سوم شو<ref>علامه جعفری، محمد ناصری، دفتر انتشارات كمك آموزشی، چ اول، 1377، ص 10. </ref>!
    == فهرست آثار علامه محمدتقی جعفری ==
    حافظه قوی محمد تقی همگان را به شگفتی وا می‌داشت؛ به طوری كه متن [[كلیله و دمنه]] را از حفظ می‌تواند و معنای عبارات مشكل را شرح می‌داد. معلمان مدرسه اعتماد، همواره او را تشویق می‌كردند<ref>همان، ص 11. </ref>.


    =تربیت و پرورش=
    === در فقه ===
     
    روزی اقتصاد خواه مدیر مدرسه، برای بازرسی به كلاس رفت و به همه بچه‌ها گفت: دفترهای مشقتان را روی میز بگذارید. آقای مدیر وقتی دفتر مشق محمد تقی را دید، آن را برداشت و با ناراحتی پرسید: جعفری! این چه خطی است كه تو داری؟! محمد تقی با خونسردی پاسخ داد: من ایرادی در خطم نمی‌بینم. خیلی خوب است! آقای اقتصاد خواه با تعجب گفت: پس خودت می‌نویسی و خودت هم آن را تأیید می‌كنی؟! بیا بیرون ببینم! سپس با تركه قرمز رنگ درخت آلبالو بر كف دست محمد تقی زد و گفت: این خط از نظر من خیلی هم بد است. باید از همین امروز یاد بگیری كه خوش خط‌تر بنویسی! فهمیدی؟! محمد تقی كه دستش از شدت درد می‌سوخت، اندكی رنجید؛ ولی وقتی بیشتر در خط خود دقت كرد، به آقای مدیر حق داد و از آن به بعد تصمیم گرفت خواناتر و بهتر بنویسد. ده‌ها سال بعد (حدود سالهای 1340 ـ 1350) روزی دانشگاه مشهد، استاد محمد تقی جعفری را دعوت كرد تا در آنجا سخنرانی كند. جمعیت بسیاری جمع شده و منتظر آمدن ایشان بودند؛ همه صندلی‌ها پر شده و عده فراوانی نیز ایستاده بودند. محمد تقی كه دیگر «علامه جعفری» نامیده می‌شد و اسلام‌شناس و صاحب نظری مشهور شده بود؛ پشت میكروفون قرار گرفت. در بین نگاه‌های مشتاق، چشمش به یك پیر دانا خیره شد و حدود یك دقیقه به سكوت گذشت. بعد از اتمام سخنرانی، آن استاد كهن سال كه كسی جز آقای جواد اقتصاد خواه، مدیر مدرسه اعتماد تبریز نبود، جلو آمد و در حلقه كسانی در آمد كه بعد از سخنرانی به دور علامه جعفری جمع شده بودند. علامه جعفری بعد از سلام و احترام، پرسید: یادتان هست با آن تركه آلبالوی قرمز رنگ مرا زدید؟ آقای اقتصاد خواه سر به زیر انداخت، امّا علامه جعفری با احترام و مهربانی گفت: كاش خیلی از آن چوب‌ها به من می‌زدید. این مركب بدن، تازیانه می‌خواهد تا [[روح]] را حركت بدهد و جلو ببرد. علامه جعفری به گرمی دست استاد پیرش را گرفته و فشرد<ref>ر.ك: علامه جعفری، ص 14 و 15و ص، 46 ـ 48. </ref>.
     
    =هجرت=
     
    محمد تقی در 15 سالگی و در سال 1319 ش. برای ادامه تحصیل، تبریز را به مقصد [[تهران]] ترك كرد.
    مدرسه فیلسوف، واقع در جوار [[امامزاده اسماعیل]] و ابتدای یكی از ورودی‌های بازار قدیمی تهران،[6] اولین جایی بود كه محمد تقی برای كسب دانش قدم به آنجا گذارد. او در مدرسه فیلسوف؛ از استاد [[آیت‌الله حاج شیخ محمد رضا تنكابنی]] (1283 ـ 1385 هـ . ق.) پدر حجت اسلام محمد تقی فلسفی «مكاسب» و «كفایه» را آموخت.[7] [[آیت‌الله میرزا مهدی آشتیانی]] (1306 ـ 1372 هـ . ق) حكیمی بود كه در [[مدرسه مروی]] تدریس می‌كرد. محمد تقی نزد آن استاد بزرگ رفت و [[حكمت منظومه]] حكیم [[ملاهادی سبزواری]] و بخشی از امور عامه [[اسفار]] را از ایشان یاد گرفت. روزی محمد تقی بعد از درس آیت‌الله میرزا مهدی آشتیانی، درباره «بسیط الحقیقه» از ایشان پرسید: اگر واقعاً در عالم یك وجود است؛ یعنی «لیس فی الدّار وجودٌ إلا هو» و بقیه موجودات، تحیّثات و تشخّصات اوست، و به قول [[جامی]]:
     
    آن شاهد غیبی ز نهانخانه بود زد جلوه كنان خیمه به صحرای وجود
     
    از زلف تعینات بر عارض ذات هر حلقه كه بست، دل ز صد حلقه ربود
     
    جناب عالی ارسال رسل، مسئولیت و حتی تكلیف عشق را چگونه حل‌می‌كنید؟ اگر من جزئی یا موجی از كمال مطلق‌هستم، پس عاشق چه كسی می‌شوم؟! و استاد آشتیانی انصاف داد و به درستی گفت: اینها ذوقیاتی است كه بزرگان ما فرموده‌اند. اعتقادات قلبی این بزرگان این نبوده است. [[صدر المتألهین]] همواره با [[وضو]] بوده و پای پیاده به [[مكه]] رفته و تعبد بسیار داشته است<ref>آفاق مرزبانی، ص 28. </ref>.
    بعد از مدتی، محمد تقی برای ادامه تحصیل به [[قم]] رفت و در [[مدرسه دارالشفاء]] اقامت كرد. روزی [[آیت‌الله سید محمد حجت كوه‌كمری‌ای]] (1310 ـ 1372 هـ . ق) و [[آیت‌الله شهید محمد صدوقی]] به حجره او آمدند و لباس روحانیت را به او پوشانیدند<ref>فیلسوف شرق، ص 24 و علامه جعفری، ص 28.</ref>.
    حجت الاسلام محمد تقی جعفری معقول را از [[آیت‌الله شیخ مهدی مازندرانی]] و عرفان را از [[آیت‌الله شیخ محمد تقی زرگر]] فرا گرفت. درس اخلاق [[امام خمینی]] در [[مدرسه فیضیه]]، روح تشنه محمد تقی را سیراب كرد. روز اولی كه او در درس امام خمینی شركت كرده بود، مشاهده كرد كه استاد، آیات آخر [[سوره حشر]] را تفسیر می‌كند او دریافت كه این درس خیلی ژرف است و امام خمینی از مواهبی برخوردار است كه دیگران از آن بی‌بهره‌اند<ref>آفاق مرزبانی، ص 23 و فیلسوف شرق، ص 24 و 25. </ref>.
     
    =فهرست آثار علامه محمدتقی جعفری=
     
    ==در فقه==


    '''رسائل فقهی که شامل مطالب زیر است:'''
    '''رسائل فقهی که شامل مطالب زیر است:'''
    * طهارت اهل کتاب
    * ذبایح اهل کتاب
    * عدم انحصار زکات در موارد نه گانه
    * [[قاعده لاضرر و لاضرار]]
    * حلیت و حرمت گوشت انواع حیوانات
    * حقوق حیوانات در فقه اسلامی
    * کیفر سرقت در اسلام
    * مقایسه حقوق بشر در اسلام و غرب
    * بحثی درباره [[امر به معروف و نهی از منکر]]


    *طهارت اهل کتاب
    == حرمت سقط جنین ==
    *ذبایح اهل کتاب
    * مسئولیت مدنی ناشی از جرم کودکان بزهکار در [[فقه]] و حقوق اسلامی
    *عدم انحصار زکات در موارد نه گانه
    * [[حقوق  بشر|حقوق جهانی بشر]] از دیدگاه اسلام و غرب (فارسی و انگلیسی)
    *قاعده لاضرر و لاضرار
    *حلیت و حرمت گوشت انواع حیوانات
    *حقوق حیوانات در فقه اسلامی
    *کیفر سرقت در اسلام
    *مقایسه حقوق بشر در اسلام و غرب
    *بحثی درباره امر به معروف و نهی از منکر


    =حرمت سقط جنین=
    === الرضاع ===
     
    *مسئولیت مدنی ناشی از جرم کودکان بزهکار در فقه و حقوق اسلامی
    *حقوق جهانی بشر از دیدگاه اسلام و غرب (فارسی و انگلیسی)
     
    ==الرضاع==


    '''در فلسفه:'''
    '''در فلسفه:'''


    #جبر و اختیار
    # جبر و اختیار
    #مجموعه مقالات که شامل موضوعات زیر است:
    # مجموعه مقالات که شامل موضوعات زیر است:
    #برهان کمالی دکارت بر وجود خداوند
    # برهان کمالی دکارت بر وجود خداوند
    #برهان کمالی (وجویی) در اثبات خدا
    # برهان کمالی (وجویی) در اثبات خدا
    #هدف زندگی
    # هدف زندگی
    #مقدمه ای بر مفهوم فلسفه مالکیت
    # مقدمه‌ای بر مفهوم فلسفه مالکیت
    #حرکت و تحول
    # حرکت و تحول
    #حرکت و تحول از دیدگاه قرآن
    # حرکت و تحول از دیدگاه قرآن
    #طبیعت و ماورای طبیعت
    # طبیعت و ماورای طبیعت
    #علم در خدمت انسان
    # علم در خدمت انسان
    #رابطه علم و حقیقت
    # رابطه علم و حقیقت
    #علم و عرفان از دیدگاه ابن سینا
    # علم و عرفان از دیدگاه [[ابوعلی سینا|ابن سینا]]
    #علم از دیدگاه اسلام
    # علم از دیدگاه اسلام
    #امید و انتظار
    # امید و انتظار
    #ارتباط انسان و جهان
    # ارتباط انسان و جهان
    #ایده آل زندگی و زندگی ایده آل
    # ایده آل زندگی و زندگی ایده آل
    #نقد نظریات دیوید هیوم در چهار موضوع فلسفی
    # نقد نظریات دیوید هیوم در چهار موضوع فلسفی
    #مفاهیم و اندیشه‌های مجرد
    # مفاهیم و اندیشه‌های مجرد
    #خویشتن
    # خویشتن
    #علیت
    # علیت
    #استی و بایستی
    # استی و بایستی
    #بررسی و نقد برگزیده افکار راسل
    # بررسی و نقد برگزیده افکار راسل
    #زیبایی وهنر از دیدگاه اسلام
    # زیبایی وهنر از دیدگاه اسلام
    #حکمت اصول سیاسی اسلام (فلسفه سیاسی اسلام) این کتاب ترجمه و تفسیر فرمان مبارک حضرت امیر المؤمنین (ع) به مالک اشتر است.
    # حکمت اصول سیاسی اسلام (فلسفه سیاسی اسلام) این کتاب ترجمه و تفسیر فرمان مبارک [[علی بن ابی طالب|حضرت امیر المؤمنین(علیه‌السلام)]] به [[مالک اشتر]] است.
    #بررسی و نقد کتاب (سرگذشت اندیشه‌ها) که مهمترین کتاب آلفرد نورث وایتهد در فلسفه مغرب زمین است.
    # بررسی و نقد کتاب (سرگذشت اندیشه‌ها) که مهمترین کتاب آلفرد نورث وایتهد در فلسفه مغرب زمین است.
    #پیام خرد،‌ این کتاب حاوی تعدادی از سخنرانی‌های بین المللی می‌باشد که به عنوان نمونه می‌توان به سخنان ایشان تحت عنوان (تقسیم‌بندی فلسفه‌ها) در یونان در دانشگاه آتن اشاره نمود.
    # پیام خرد، ‌ این کتاب حاوی تعدادی از سخنرانی‌های بین‌المللی می‌باشد که به عنوان نمونه می‌توان به سخنان ایشان تحت عنوان (تقسیم‌بندی فلسفه‌ها) در یونان در دانشگاه آتن اشاره نمود.
     
    پس از این سخنرانی و بیان این تقسیم‌بندی جدید در فلسفه، آقای پروفسور «موچوبولوس» استاد بزرگ فلسفه در دانشگاه آتن درباره استاد علامه جعفری این مطالب را بیان کرد: همان گونه که در معرفی استاد گفتم: ایشان بسیار عمیق به مسائل می‌نگرند. امروز شما آقایان و خانم‌ها با سخنرانی علامه جعفری می‌توانید این موضوع را تأئید کنید که استاد علامه جعفری تقسیم‌بندی جدیدی را که برای علم و فلسفه و انواع آن مطرح کرده اند بسیار جالب است و با توجه به افکار ایشان می‌توان خطوط اصلی فلسفه و وظایف آینده فیلسوف را تعیین کرد. 
     
    #فلسفه دین
    #تحقیقی در فلسفه علم
    #فلسفه و هدف زندگی
    #فلسفه و نقد سکولاریزم
    #مقدمه ای بر فلسفه
    #مولوی و جهان بینی‌ها
    #تعاون الدین و العلم
    #الامر بین الامرین
    #نهایت الادراک الواقعی بین الفلسفه القدیمه و الحدیثه
    #آفرینش و انسان
    #موسیقی از دیدگاه فلسفی و روانی
     
    ==در عرفان==
     
    #عرفان اسلامی
    #آیا شریعت طریقت و حقیقت با یکدیگر متفاوتند؟
    #نیایش امام حسین (ع) در صحرای عرفان (به زبان فارسی و عربی)
    #تفسیر و نقد و تحلیل مثنوی (15 جلد)
    #حضرت علی (ع) و عرفان
    #علل و عوامل جذابیت سخنان مولوی


    ==در علم النفس==
    پس از این سخنرانی و بیان این تقسیم‌بندی جدید در فلسفه، آقای پروفسور «موچوبولوس» استاد بزرگ فلسفه در دانشگاه آتن درباره استاد علامه جعفری این مطالب را بیان کرد: همان گونه که در معرفی استاد گفتم: ایشان بسیار عمیق به مسائل می‌نگرند. امروز شما آقایان و خانم‌ها با سخنرانی علامه جعفری می‌توانید این موضوع را تأئید کنید که استاد علامه جعفری تقسیم‌بندی جدیدی را که برای علم و فلسفه و انواع آن مطرح کرده‌اند بسیار جالب است و با توجه به افکار ایشان می‌توان خطوط اصلی فلسفه و وظایف آینده فیلسوف را تعیین کرد.


    #آیا جنگ در طبیعت انسان است؟
    # فلسفه دین
    #وجدان
    # تحقیقی در فلسفه علم
    # فلسفه و هدف زندگی
    # فلسفه و نقد سکولاریزم
    # مقدمه‌ای بر فلسفه
    # مولوی و جهان بینی‌ها
    # تعاون الدین و العلم
    # الامر بین الامرین
    # نهایت الادراک الواقعی بین الفلسفه القدیمه و الحدیثه
    # آفرینش و انسان
    # موسیقی از دیدگاه فلسفی و روانی


    ==در معارف اسلامی==
    === در عرفان ===
    # عرفان اسلامی
    # آیا شریعت طریقت و حقیقت با یکدیگر متفاوتند؟
    # نیایش امام حسین (علیه‌السلام) در صحرای عرفان (به زبان فارسی و عربی)
    # تفسیر و نقد و تحلیل مثنوی (15 جلد)
    # حضرت علی (علیه‌السلام) و عرفان
    # علل و عوامل جذابیت سخنان مولوی


    #ترجمه و تفسیر نهج البلاغه (27 جلد)
    === در علم النفس ===
    #ترجمه کامل نهج البلاغه (1 جلد)
    # آیا جنگ در طبیعت انسان است؟
    #انسان در دیدگاه قرآن
    # وجدان
    #مبدا اعلا
    #[[امام حسین (ع)]] شهید فرهنگ پیشرو انسانیت
    #شناخت انسان در تصعید حیات تکاملی
    #علم از دیدگاه [[علی]]
    #علم و [[دین]] در حیات معقول
    #اخلاق و مذهب
    #شناخت از دیدگاه علمی و قرآن


    ==در مباحث علمی==
    === در معارف اسلامی ===
    # ترجمه و تفسیر نهج‌البلاغه (27 جلد)
    # ترجمه کامل نهج‌البلاغه (1 جلد)
    # انسان در دیدگاه قرآن
    # مبدا اعلا
    # [[حسین بن علی (سید الشهدا)|امام حسین (علیه‌السلام)]] شهید فرهنگ پیشرو انسانیت
    # شناخت انسان در تصعید حیات تکاملی
    # علم از دیدگاه [[علی بن ابی طالب|علی]]
    # علم و [[دین]] در حیات معقول
    # اخلاق و مذهب
    # شناخت از دیدگاه علمی و قرآن


    عمل تجوید ذهن
    === در مباحث علمی ===
    بحثی در قانون تعادل در روش تجزیه ای و ترکیبی
    عمل تجوید ذهن بحثی در قانون تعادل در روش تجزیه‌ای و ترکیبی
    دانش‌ها و ارزش‌ها در مجرای قوانین علمی
    دانش‌ها و ارزش‌ها در مجرای قوانین علمی


    ==در مدیریت==
    === در مدیریت ===
     
    نگیزش مدیریت در اسلام و نقد انگیزش‌های معاصر
    *انگیزش مدیریت در اسلام و نقد انگیزش‌های معاصر
     
    ==در فرهنگ==
     
    #فرهنگ پیرو ـ فرهنگ پیشرو
    #طرحی برای انقلاب فرهنگی


    =منابع=
    === در فرهنگ ===
    # فرهنگ پیرو ـ فرهنگ پیشرو
    # طرحی برای انقلاب فرهنگی


    [https://rasekhoon.net/article/show/123300/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%DB%8C-%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%AA%D9%82%D9%8A-%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1%D9%8A-%D8%B1%D9%87-1 برگرفته از سایت زندگینامه ی علامه محمد تقي جعفري (ره) (1) - راسخونhttps://rasekhoon.net]  
    == جستارهای وابسته ==
    * [[مشهد]]
    * [[ملاهادی سبزواری]]
    * [[ملاصدرا|صدر المتألهین]]


    [http://pajoohe.ir/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1%DB%8C__a-36438.aspx برگرفته از سایت زندگی‌نامه علامه جعفری دانشنامه پژوهه پژوهشکده باقرالعلومhttp://pajoohe.ir]
    == پانویس ==
    {{پانویس}}


    =پانویس=
    == منابع ==
    {{پانویس|2}}
    * [https://rasekhoon.net/article/show/123300/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%DB%8C-%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%AA%D9%82%D9%8A-%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1%D9%8A-%D8%B1%D9%87-1 برگرفته از سایت زندگی‌نامه علامه محمد تقی جعفری (ره) (1) - راسخونhttps://rasekhoon.net]
    * [http://pajoohe.ir/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1%DB%8C__a-36438.aspx برگرفته از سایت زندگی‌نامه علامه جعفری دانشنامه پژوهه پژوهشکده باقرالعلومhttp://pajoohe.ir]
    {{علمای اسلام}}


    [[رده:اسلام‌شناسان مسلمان شیعه]]
    [[رده:شخصیت‌ها]]
    [[رده:فقیهان شیعه دوازده‌امامی]]
    [[رده:عالمان]]
    [[رده:فیلسوفان مسلمان شیعه]]
    [[رده:عالمان شیعه]]
    [[رده:عالمان مسلمان]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۳۱ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۱۹:۲۵

    محمدتقی جعفری
    محمدتقی جعفری.jpg
    نام کاملمحمدتقی جعفری
    نام‌های دیگرعلامه جعفری
    اطلاعات شخصی
    محل تولدتبریز
    محل درگذشتمشهد
    دیناسلام، شیعه
    استادان
    شاگردانسید محمد باقرصدر
    آثار
    • ترجمه و تفسیر نهج‌البلاغه
    • تفسیر و نقد مثنوی مولوی
    • عرفان اسلامی
    فعالیت‌ها

    محمد‌تقی جعفری مشهور به علامه جعفری، حکیم، فیلسوف، متکلم، فقیه و اصولی. وی از اساتید حوزه بود و سراسر عمر خود را در تحصیل، تدریس و پژوهش و تحقیق سپری کرد. وی بیش از ۸۰ جلد کتاب تالیف کرده است. جبر و اختیار، شرح نهج‌البلاغه، شرح مثنوی معنوی و وجدان، از معروف‌ترین آثار اوست. علامه جعفری چندین بار با برتراند راسل در مورد مسائل فلسفی نامه‌نگاری داشته و با روژه گارودی، پروفسور عبدالسلام و پروفسور روزنتال گفتگوهایی داشته است.

    ولادت

    استاد محمد تقی جعفری در سال 1304 هـ. ش. در شهر تبریز به دنیا آمد[۱]. پدرش، «کریم» درس نخوانده بود، امّا صدق و صفای خاصی داشت. پدرش نانوا بود و هیچ وقت بدون وضو دست به خمیر نان نمی‌زد. حافظه این نانوانی مکتب نرفته چنان قوی بود که اغلب سخنان واعظان شهر را با دقت و تفصیل برای دیگران بیان می‌کرد. در روزگاری که تبریز دچار قحطی شده بود، در یکی از شب‌ها کریم با هزار زحمت دو عدد نان سنگگ و مقداری شیرینی خرید. در بین راه منزل دو نفر را در خرابه‌ای دید که مشغول خوردن استخوان و لاشه گوسفند و مرغ مرده‌ای بوده‌اند. او دلش به حال آنان سوخت و یکی از نان‌ها و شیرینی را به آنها داد. چند قدمی دور نشده بود که به نزد آن دو برگشت تا شاید بتواند کمک دیگری انجام دهد. در این هنگام دید که آنان دست به دعا بلند کردند و با سوز دل گفتند: ای مرد مهربان! خدای بزرگ و بخشنده به تو فرزندی صالح و نیک عنایت فرماید. هم‌چنان که ما را خوشحال کردی، خدای رحیم چشم تو را روشن کند[۲].

    تحصیل

    همسر کریم با سواد بود و قرآن را به خوبی می‌خواند. او قرائت قرآن را به محمد تقی تعلیم داد. محمد تقی چنان خوب قرائت قرآن را فرا گرفته بود که وقتی در 6 سالگی، در سال 1310 هـ. ش برای اولین بار وارد مدرسه «اعتماد» تبریز شد، مدیر مدرسه، آقای جواد اقتصاد خواه، بعد از شنیدن قرائت قرآن او لبخندی زد و گفت: بارک الله! خیلی خوب خواندی! نیازی به درس‌های کلاس اول و دوم نداری؛ از فردا ورود کلاس سوم شو[۳]! حافظه قوی محمد تقی همگان را به شگفتی وا می‌داشت؛ به طوری که متن کلیله و دمنه را از حفظ می‌تواند و معنای عبارات مشکل را شرح می‌داد. معلمان مدرسه اعتماد، همواره او را تشویق می‌کردند[۴].

    تربیت و پرورش

    روزی اقتصاد خواه مدیر مدرسه، برای بازرسی به کلاس رفت و به همه بچه‌ها گفت: دفترهای مشق‌تان را روی میز بگذارید. آقای مدیر وقتی دفتر مشق محمد تقی را دید، آن را برداشت و با ناراحتی پرسید: جعفری! این چه خطی است که تو داری؟! محمد تقی با خونسردی پاسخ داد: من ایرادی در خطم نمی‌بینم. خیلی خوب است! آقای اقتصاد خواه با تعجب گفت: پس خودت می‌نویسی و خودت هم آن را تأیید می‌کنی؟! بیا بیرون ببینم! سپس با ترکه قرمز رنگ درخت آلبالو بر کف دست محمد تقی زد و گفت: این خط از نظر من خیلی هم بد است. باید از همین امروز یاد بگیری که خوش خط‌‌‌ تر بنویسی! فهمیدی؟! محمد تقی که دستش از شدت درد می‌سوخت، اندکی رنجید؛ ولی وقتی بیشتر در خط خود دقت کرد، به آقای مدیر حق داد و از آن به بعد تصمیم گرفت خواناتر و بهتر بنویسد. ده‌ها سال بعد (حدود سال‎های 1340 ـ 1350) روزی دانشگاه مشهد، استاد محمد تقی جعفری را دعوت کرد تا در آن‌جا سخنرانی کند. جمعیت بسیاری جمع شده و منتظر آمدن ایشان بودند؛ همه صندلی‌ها پر شده و عده فراوانی نیز ایستاده بودند. محمد تقی که دیگر «علامه جعفری» نامیده می‌شد و اسلام‌شناس و صاحب‌نظری مشهور شده بود؛ پشت میکروفون قرار گرفت. در بین نگاه‌های مشتاق، چشمش به یک پیر دانا خیره شد و حدود یک دقیقه به سکوت گذشت. بعد از اتمام سخنرانی، آن استاد کهن سال که کسی جز آقای جواد اقتصاد خواه، مدیر مدرسه اعتماد تبریز نبود، جلو آمد و در حلقه کسانی در آمد که بعد از سخنرانی به دور علامه جعفری جمع شده بودند. علامه جعفری بعد از سلام و احترام، پرسید: یادتان هست با آن ترکه آلبالوی قرمز رنگ مرا زدید؟ آقای اقتصاد خواه سر به زیر انداخت، امّا علامه جعفری با احترام و مهربانی گفت: کاش خیلی از آن چوب‌ها به من می‌زدید. این مرکب بدن، تازیانه می‌خواهد تا روح را حرکت بدهد و جلو ببرد. علامه جعفری به گرمی دست استاد پیرش را گرفته و فشرد[۵].

    هجرت

    محمد تقی در 15 سالگی و در سال 1319ش. برای ادامه تحصیل، تبریز را به مقصد تهران ترک کرد. مدرسه فیلسوف، واقع در جوار امامزاده اسماعیل و ابتدای یکی از ورودی‌های بازار قدیمی تهران، اولین جایی بود که محمد تقی برای کسب دانش قدم به آنجا گذارد. او در مدرسه فیلسوف؛ از استاد آیت‌الله حاج شیخ محمد رضا تنکابنی (1283 ـ 1385 هـ. ق.) پدر حجت اسلام محمد تقی فلسفی «مکاسب» و «کفایه» را آموخت. آیت‌الله میرزا مهدی آشتیانی (1306 ـ 1372 هـ. ق) حکیمی بود که در مدرسه مروی تدریس می‌کرد. محمد تقی نزد آن استاد بزرگ رفت و حکمت منظومه حکیم ملاهادی سبزواری و بخشی از امور عامه اسفار را از ایشان یاد گرفت. روزی محمد تقی بعد از درس آیت‌الله میرزا مهدی آشتیانی، درباره «بسیط الحقیقه» از ایشان پرسید: اگر واقعاً در عالم یک وجود است؛ یعنی «لیس فی الدّار وجودٌ إلا هو» و بقیه موجودات، تحیّثات و تشخّصات اوست، و به قول جامی:

    آن شاهد غیبی ز نهان‌خانه بود زد جلوه کنان خیمه به صحرای وجود
    از زلف تعینات بر عارض ذات هر حلقه که بست دل ز صد حلقه ربود

    جناب عالی ارسال رسل، مسئولیت و حتی تکلیف عشق را چگونه حل‌می‌کنید؟ اگر من جزئی یا موجی از کمال مطلق‌هستم، پس عاشق چه کسی می‌شوم؟! و استاد آشتیانی انصاف داد و به درستی گفت: این‌ها ذوقیاتی است که بزرگان ما فرموده‌اند. اعتقادات قلبی این بزرگان این نبوده است. صدر المتألهین همواره با وضو بوده و پای پیاده به مکه رفته و تعبد بسیار داشته است[۶]. بعد از مدتی، محمد تقی برای ادامه تحصیل به قم رفت و در مدرسه دارالشفاء اقامت کرد. روزی آیت‌الله سید محمد حجت کوه‌کمرای (1310 ـ 1372 هـ. ق) و آیت‌الله شهید محمد صدوقی به حجره او آمدند و لباس روحانیت را به او پوشانیدند[۷]. حجت‌الاسلام محمد تقی جعفری معقول را از آیت‌الله شیخ مهدی مازندرانی و عرفان را از آیت‌الله شیخ محمد تقی زرگر فرا گرفت. درس اخلاق امام خمینی در مدرسه فیضیه، روح تشنه محمد تقی را سیراب کرد. روز اولی که او در درس امام خمینی شرکت کرده بود، مشاهده کرد که استاد، آیات آخر سوره حشر را تفسیر می‌کند او دریافت که این درس خیلی ژرف است و امام خمینی از مواهبی برخوردار است که دیگران از آن بی‌بهره‌اند[۸].

    فهرست آثار علامه محمدتقی جعفری

    در فقه

    رسائل فقهی که شامل مطالب زیر است:

    حرمت سقط جنین

    • مسئولیت مدنی ناشی از جرم کودکان بزهکار در فقه و حقوق اسلامی
    • حقوق جهانی بشر از دیدگاه اسلام و غرب (فارسی و انگلیسی)

    الرضاع

    در فلسفه:

    1. جبر و اختیار
    2. مجموعه مقالات که شامل موضوعات زیر است:
    3. برهان کمالی دکارت بر وجود خداوند
    4. برهان کمالی (وجویی) در اثبات خدا
    5. هدف زندگی
    6. مقدمه‌ای بر مفهوم فلسفه مالکیت
    7. حرکت و تحول
    8. حرکت و تحول از دیدگاه قرآن
    9. طبیعت و ماورای طبیعت
    10. علم در خدمت انسان
    11. رابطه علم و حقیقت
    12. علم و عرفان از دیدگاه ابن سینا
    13. علم از دیدگاه اسلام
    14. امید و انتظار
    15. ارتباط انسان و جهان
    16. ایده آل زندگی و زندگی ایده آل
    17. نقد نظریات دیوید هیوم در چهار موضوع فلسفی
    18. مفاهیم و اندیشه‌های مجرد
    19. خویشتن
    20. علیت
    21. استی و بایستی
    22. بررسی و نقد برگزیده افکار راسل
    23. زیبایی وهنر از دیدگاه اسلام
    24. حکمت اصول سیاسی اسلام (فلسفه سیاسی اسلام) این کتاب ترجمه و تفسیر فرمان مبارک حضرت امیر المؤمنین(علیه‌السلام) به مالک اشتر است.
    25. بررسی و نقد کتاب (سرگذشت اندیشه‌ها) که مهمترین کتاب آلفرد نورث وایتهد در فلسفه مغرب زمین است.
    26. پیام خرد، ‌ این کتاب حاوی تعدادی از سخنرانی‌های بین‌المللی می‌باشد که به عنوان نمونه می‌توان به سخنان ایشان تحت عنوان (تقسیم‌بندی فلسفه‌ها) در یونان در دانشگاه آتن اشاره نمود.

    پس از این سخنرانی و بیان این تقسیم‌بندی جدید در فلسفه، آقای پروفسور «موچوبولوس» استاد بزرگ فلسفه در دانشگاه آتن درباره استاد علامه جعفری این مطالب را بیان کرد: همان گونه که در معرفی استاد گفتم: ایشان بسیار عمیق به مسائل می‌نگرند. امروز شما آقایان و خانم‌ها با سخنرانی علامه جعفری می‌توانید این موضوع را تأئید کنید که استاد علامه جعفری تقسیم‌بندی جدیدی را که برای علم و فلسفه و انواع آن مطرح کرده‌اند بسیار جالب است و با توجه به افکار ایشان می‌توان خطوط اصلی فلسفه و وظایف آینده فیلسوف را تعیین کرد.

    1. فلسفه دین
    2. تحقیقی در فلسفه علم
    3. فلسفه و هدف زندگی
    4. فلسفه و نقد سکولاریزم
    5. مقدمه‌ای بر فلسفه
    6. مولوی و جهان بینی‌ها
    7. تعاون الدین و العلم
    8. الامر بین الامرین
    9. نهایت الادراک الواقعی بین الفلسفه القدیمه و الحدیثه
    10. آفرینش و انسان
    11. موسیقی از دیدگاه فلسفی و روانی

    در عرفان

    1. عرفان اسلامی
    2. آیا شریعت طریقت و حقیقت با یکدیگر متفاوتند؟
    3. نیایش امام حسین (علیه‌السلام) در صحرای عرفان (به زبان فارسی و عربی)
    4. تفسیر و نقد و تحلیل مثنوی (15 جلد)
    5. حضرت علی (علیه‌السلام) و عرفان
    6. علل و عوامل جذابیت سخنان مولوی

    در علم النفس

    1. آیا جنگ در طبیعت انسان است؟
    2. وجدان

    در معارف اسلامی

    1. ترجمه و تفسیر نهج‌البلاغه (27 جلد)
    2. ترجمه کامل نهج‌البلاغه (1 جلد)
    3. انسان در دیدگاه قرآن
    4. مبدا اعلا
    5. امام حسین (علیه‌السلام) شهید فرهنگ پیشرو انسانیت
    6. شناخت انسان در تصعید حیات تکاملی
    7. علم از دیدگاه علی
    8. علم و دین در حیات معقول
    9. اخلاق و مذهب
    10. شناخت از دیدگاه علمی و قرآن

    در مباحث علمی

    عمل تجوید ذهن بحثی در قانون تعادل در روش تجزیه‌ای و ترکیبی دانش‌ها و ارزش‌ها در مجرای قوانین علمی

    در مدیریت

    نگیزش مدیریت در اسلام و نقد انگیزش‌های معاصر

    در فرهنگ

    1. فرهنگ پیرو ـ فرهنگ پیشرو
    2. طرحی برای انقلاب فرهنگی

    جستارهای وابسته

    پانویس

    1. ↑ فیلسوف شرق، محمد رضا جوادی، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چ اول، 1378، ص 6.
    2. ↑ آقای مرزبانی، ‌عبدالله نصری، ‌انتشارات سروش، چاپ اول، 1377، ص 21 و 22.
    3. ↑ علامه جعفری، محمد ناصری، دفتر انتشارات کمک آموزشی، چ اول، 1377، ص 10.
    4. ↑ همان، ص 11.
    5. ↑ ر. ک: علامه جعفری، ص 14 و 15و ص، 46 ـ 48.
    6. ↑ آفاق مرزبانی، ص 28.
    7. ↑ فیلسوف شرق، ص 24 و علامه جعفری، ص 28.
    8. ↑ آفاق مرزبانی، ص 23 و فیلسوف شرق، ص 24 و 25.

    منابع

    برگرفته از «https://fa.wikivahdat.com/w/index.php?title=محمدتقی_جعفری&oldid=213147»