سعد جاویش: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'رده: علمای اهل سنت' به 'رده: عالمان رده: عالمان اهل سنت') |
(←پانویس) |
||
| (۱۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات شخصیت | |||
| عنوان = سعد جاویش | |||
| تصویر = سعد جاويش.jpg | |||
| نام = سعد سعد رزق جاویش | |||
| | | نام‌های دیگر = | ||
| سال تولد = ۱۳۶۰ ه | |||
|سعد سعد رزق جاویش | | تاریخ تولد = | ||
| | | محل تولد = مصر | ||
| | | سال درگذشت = 1441 ه | ||
| | | تاریخ درگذشت = | ||
| محل درگذشت = قاهره، مصر | |||
| | | استادان = {{فهرست جعبه عمودی | پدرش سعد رزق جاویش| عبدالحلیم محمود| محمد أمین التازی}} | ||
| شاگردان = | |||
| دین = اسلام | |||
| مذهب = اهل‌سنت | |||
| | | آثار = {{فهرست جعبه افقی | رفع الحرج عن الأمة فی ضوء الکتاب والسنة| موقف السنة من التبرج| السنة مسؤلیة الأمة شبهات وردود}} | ||
| | | فعالیت‌ها = | ||
| وبگاه = | |||
}} | |||
|استادان | '''سعد جاویش''' یا سعد سعد رزق جاویش از علمای الازهر، [[محدث]]، مسنِد، استاد [[حدیث]] و [[علوم حدیث]] در [[دانشگاه الازهر]] و از استوانه‌های حدیث شریف و علوم حدیث است و تالیفات زیادی دارد. نسب او به امام حسین علیهاالسلام<ref>منبر الأزهر وفقرة خاصة عن العالم المحدث الراحل الدكتور / سعد جاويش</ref> می‌رسد. | ||
| | |||
| | |||
|آثار | |||
| | |||
|فعالیت‌ها | |||
| | |||
</ | |||
== تولد == | |||
=تولد= | |||
او در ۳ ربیع الآخر سال ۱۳۶۰هجری قمری مصادف با آوریل 1941 میلادی در روستای رزق جاویش مرکز سیدی سالم در استان کفرالشیخ کشور [[مصر]] در یک خانواده علمی از نسل امام حسین بن علی علیهما السلام متولد شد. | او در ۳ ربیع الآخر سال ۱۳۶۰هجری قمری مصادف با آوریل 1941 میلادی در روستای رزق جاویش مرکز سیدی سالم در استان کفرالشیخ کشور [[مصر]] در یک خانواده علمی از نسل امام حسین بن علی علیهما السلام متولد شد. | ||
=تحصیلات= | == تحصیلات == | ||
پدرش امام مسجد روستا و حافظ [[قرآن]] بود و از پسرش سعد خواست تا قرآن را حفظ کند و او در سنین پایین آن را به طور کامل حفظ کرد. | پدرش امام مسجد روستا و حافظ [[قرآن]] بود و از پسرش سعد خواست تا قرآن را حفظ کند و او در سنین پایین آن را به طور کامل حفظ کرد. | ||
پس از اتمام قرآن در سال 1954 میلادی به مؤسسه دینی دسوق در الازهر پیوست. | پس از اتمام قرآن در سال 1954 میلادی به مؤسسه دینی دسوق در الازهر پیوست. | ||
او سال 1963 میلادی در مؤسسه مذهبی دسوق، دورۀ دبیرستان الازهری را طبق نظام قدیم به پایان رساند. | |||
او سال 1963 میلادی در مؤسسه مذهبی دسوق، دورۀ دبیرستان الازهری را طبق نظام قدیم | |||
سپس در سال ۱۹۶۸ میلادی مدرک بین‌المللی خود را از دانشکدۀ [[اصول دین]] دانشگاه الازهر در گروه [[تفسیر]] و علوم حدیث با امتیاز بسیار خوب دریافت کرد. | سپس در سال ۱۹۶۸ میلادی مدرک بین‌المللی خود را از دانشکدۀ [[اصول دین]] دانشگاه الازهر در گروه [[تفسیر]] و علوم حدیث با امتیاز بسیار خوب دریافت کرد. | ||
سپس در سال ۱۹۷۰ میلادی مدرک کارشناسی ارشد خود را با موضوع "موقف السنة من التبرج" دریافت کرد. | سپس در سال ۱۹۷۰ میلادی مدرک کارشناسی ارشد خود را با موضوع "موقف السنة من التبرج" دریافت کرد. | ||
او در سال 1976 میلادی دکترای خود را با رتبه اول و امتیاز چاپ پایان‌نامه با موضوع "رفع الحرج عن الأمة فی ضوء الكتاب والسنة" به هزینه دانشگاه و توزیع آن بین دانشگاه‌ها دریافت کرد. | |||
او در سال 1976 میلادی دکترای خود را | |||
او به خاطر پژوهش‌هایش با عنوان‌های "سنن الزكاة" و "نزغ الشيطان" به مقام استادی در علوم حدیث نبوی نایل آمد. | او به خاطر پژوهش‌هایش با عنوان‌های "سنن الزكاة" و "نزغ الشيطان" به مقام استادی در علوم حدیث نبوی نایل آمد. | ||
=استادان= | == استادان == | ||
{{فهرست ستونی|3}} | |||
* پدرش سعد رزق جاویش | * پدرش سعد رزق جاویش | ||
* محمد یاسین الفادانی | * محمد یاسین الفادانی | ||
| خط ۷۹: | خط ۴۷: | ||
* محمد فتح الله بدران | * محمد فتح الله بدران | ||
* محمد الحافظ التیجانی | * محمد الحافظ التیجانی | ||
* | * عبدالله بن الصدیق الغماری | ||
* محمد بن علوی المالکی | * محمد بن علوی المالکی | ||
* محمد عبدالحکیم بن شرف القادری | * محمد عبدالحکیم بن شرف القادری | ||
| خط ۹۱: | خط ۵۹: | ||
* نجم الدین محمد أمین الکردی | * نجم الدین محمد أمین الکردی | ||
* محمد خلیل الخطیب النیدی | * محمد خلیل الخطیب النیدی | ||
* | * مصطفی أبو سلیمان الندوی | ||
* أحمد نور سیف | * أحمد نور سیف | ||
* رفعت فوزی عبدالمطلب | * رفعت فوزی عبدالمطلب | ||
* أحمد معبد عبدالکریم.<ref> أسامة السيد الأزهري (2011)، أسانيد المصريين (ط. | * أحمد معبد عبدالکریم.<ref> أسامة السيد الأزهري (2011)، أسانيد المصريين (ط. الأولی)، دار الفقيه و كلام للبحوث والإعلام، ص. 454، ISBN 9789948421696.</ref> | ||
{{پایان}} | |||
=تالیفات= | == تالیفات == | ||
* رفع الحرج عن الأمة فی ضوء الکتاب والسنة؛<ref>أسامة السيد الأزهري (2011)، أسانيد المصريين (ط. | {{فهرست ستونی|3}} | ||
* رفع الحرج عن الأمة فی ضوء الکتاب والسنة؛<ref>أسامة السيد الأزهري (2011)، أسانيد المصريين (ط. الأولی)، دار الفقيه و كلام للبحوث والإعلام، ص. 454.</ref> | |||
* وکتاب موقف السنة من التبرج؛ | * وکتاب موقف السنة من التبرج؛ | ||
* السنة مسؤلیة الأمة شبهات وردود؛ | * السنة مسؤلیة الأمة شبهات وردود؛ | ||
| خط ۱۰۸: | خط ۷۸: | ||
* التوجیهات النبویة لسلامة المعاملات الإسلامیة؛ | * التوجیهات النبویة لسلامة المعاملات الإسلامیة؛ | ||
* قضایا حدیثیة؛ | * قضایا حدیثیة؛ | ||
* | * علی طریق الهجرة؛ | ||
* ألقاب أهل الله؛ | * ألقاب أهل الله؛ | ||
* جبر الخاطر؛ | * جبر الخاطر؛ | ||
| خط ۱۱۶: | خط ۸۶: | ||
* شواهد الإیمان (دو جزء)؛ | * شواهد الإیمان (دو جزء)؛ | ||
* المسحة المحمدیة؛ | * المسحة المحمدیة؛ | ||
* تذکیر المحبین | * تذکیر المحبین بأسانیدی إلی سنة خاتم النبیین صلی الله علیه وسلم؛ | ||
* منبر التحریر؛ | * منبر التحریر؛ | ||
* کشف | * کشف الهوی؛ | ||
* السنة النبویة شبهات وردود. | * السنة النبویة شبهات وردود. | ||
{{پایان}} | |||
= | == کتاب‌هایی که در الازهر و غیر آن قرائت کرد == | ||
{{فهرست ستونی|3}} | |||
* [[صحیح بخاری|صحیح البخاری]] | * [[صحیح بخاری|صحیح البخاری]] | ||
* [[صحیح مسلم]] | * [[صحیح مسلم]] | ||
| خط ۱۳۳: | خط ۱۰۵: | ||
* بهجة النفوس لأبی جمرة | * بهجة النفوس لأبی جمرة | ||
* صحیح مسلم بشرح الإمام النووی | * صحیح مسلم بشرح الإمام النووی | ||
* الأربعون النوویة للإمام | * الأربعون النوویة للإمام یحیی بن شرف النووی | ||
* الشفا بتعریف حقوق | * الشفا بتعریف حقوق المصطفی لالقاضی عیاض.<ref>سعد جاويش رحيل المحدث الكبير صاحب حلقات العلم الشهيرة</ref> | ||
* الأوائل السنبلیة | * الأوائل السنبلیة | ||
* الشمائل المحمدیة | * الشمائل المحمدیة | ||
| خط ۱۴۰: | خط ۱۱۲: | ||
* الأربعون العجلونیة | * الأربعون العجلونیة | ||
* الأربعون التُساعیة لابن دقیق العید | * الأربعون التُساعیة لابن دقیق العید | ||
* فضل الصلاة | * فضل الصلاة علی النبی صلی الله علیه وسلم لابن فارس | ||
* الأحادیث المعللةلـابن المدینی البصری | * الأحادیث المعللةلـابن المدینی البصری | ||
{{پایان}} | |||
همچنین او دارای برنامه‌های رادیویی و ضبط شده در رادیوی [[قرآن کریم]] [[قاهره]] دارد و نیز مقالات و برنامه‌ها و دیدارهای تلویزیونی داخل و خارج مصر با محوریت سنت و شبهه‌های مربوط به آن است. | همچنین او دارای برنامه‌های رادیویی و ضبط شده در رادیوی [[قرآن کریم]] [[قاهره]] دارد و نیز مقالات و برنامه‌ها و دیدارهای تلویزیونی داخل و خارج مصر با محوریت سنت و شبهه‌های مربوط به آن است. | ||
=فعالیت= | == فعالیت == | ||
* او بلافاصله پس از فارغ‌التحصیلی در سال 1968 میلادی در قاهره در ستاد موعظه الازهر به عنوان واعظ عمومی فعالیت کرد؛ | * او بلافاصله پس از فارغ‌التحصیلی در سال 1968 میلادی در قاهره در ستاد موعظه الازهر به عنوان واعظ عمومی فعالیت کرد؛ | ||
* در سال 1970 به عنوان رئیس در دانشکده اصول دین قاهره منصوب شد؛ | * در سال 1970 به عنوان رئیس در دانشکده اصول دین قاهره منصوب شد؛ | ||
| خط ۱۵۱: | خط ۱۲۳: | ||
* در سال 1981 استادیاری دریافت کرد؛ | * در سال 1981 استادیاری دریافت کرد؛ | ||
* در سال 1986 به درجه استادی رسید؛ | * در سال 1986 به درجه استادی رسید؛ | ||
* از سال 1979 تا 1984 مصادف با 1400 تا 1404 هجری قمری به عنوان معلم در دانشکده شریعت در دانشگاه ام‌القرای مکه در بخش شریعت کار | * از سال 1979 تا 1984 مصادف با 1400 تا 1404 هجری قمری به عنوان معلم در دانشکده شریعت در دانشگاه ام‌القرای مکه در بخش شریعت کار می‌کرد؛ | ||
* او در این مدت کرسی هفتگی در مسجدالحرام مکه داشت و پس از آن به عنوان استاد در دانشکده اصول دین قاهره به کار بازگشت؛<ref> بوابة الأهرام:وداعا الشيخ العلامة سعد سعد جاويش...</ref> | * او در این مدت کرسی هفتگی در مسجدالحرام مکه داشت و پس از آن به عنوان استاد در دانشکده اصول دین قاهره به کار بازگشت؛<ref> بوابة الأهرام:وداعا الشيخ العلامة سعد سعد جاويش...</ref> | ||
* از سال ۱۴۰۹ ه.ق تا سال ۱۴۱۴ ه.ق عضو کمیته توسعه برنامه درسی ریاست عمومی آموزش دختران در [[عربستان سعودی]] بود، و در چندین اثر در [[تفسیر]]، [[حدیث]]، [[فقه]]، [[قرائت قرآن|قرائت]] و [[علوم حدیث]] برای مدارس حفظ دبیرستان قرآن ریاست عمومی آموزش دختران در عربستان سعودی شرکت کرد؛ | * از سال ۱۴۰۹ ه. ق تا سال ۱۴۱۴ ه. ق عضو کمیته توسعه برنامه درسی ریاست عمومی آموزش دختران در [[عربستان سعودی]] بود، و در چندین اثر در [[تفسیر]]، [[حدیث]]، [[فقه]]، [[قرائت قرآن|قرائت]] و [[علوم حدیث]] برای مدارس حفظ دبیرستان قرآن ریاست عمومی آموزش دختران در عربستان سعودی شرکت کرد؛ | ||
* نظارت بر چند مدرک دکترا و کارشناسی ارشد در دانشگاه ام القرا و دانشگاه امام؛ | * نظارت بر چند مدرک دکترا و کارشناسی ارشد در دانشگاه ام القرا و دانشگاه امام؛ | ||
* استاد ناظر در دانشکده دخترانه دانشگاه ملک عبدالعزیز در جده در سال ۲۰۰۱، برابر با ۱۴۲۱ ه.ق؛ | * استاد ناظر در دانشکده دخترانه دانشگاه ملک عبدالعزیز در جده در سال ۲۰۰۱، برابر با ۱۴۲۱ ه. ق؛ | ||
* عضو کمیته علمی دائمی ترویج استادان دانشگاه الازهر؛ | * عضو کمیته علمی دائمی ترویج استادان دانشگاه الازهر؛ | ||
* استاد الازهر در علم حدیث؛ | * استاد الازهر در علم حدیث؛ | ||
=همایش‌ها= | == همایش‌ها == | ||
او در بسیاری از همایش‌های علمی در [[جهان اسلام]] شرکت کرده است، از جمله: | او در بسیاری از همایش‌های علمی در [[جهان اسلام]] شرکت کرده است، از جمله: | ||
* همایش | * همایش "الهدی النبوی للدعوة والإرشاد" که در [[رمضان]] ۱۴۲۵ه. ق (2004) در [[امارات متحده عربی]] برگزار شد. | ||
* همایش "توحید الأمة وتصحیح المفاهیم الدینیة" در [[مالزی]] در ماه شعبان در سال 1427ه.ق (2006م) برگزار شد. | * همایش "توحید الأمة وتصحیح المفاهیم الدینیة" در [[مالزی]] در ماه شعبان در سال 1427ه. ق (2006م) برگزار شد. | ||
== وفات == | |||
او پس از نماز خواندن در سحرگاه یکشنبه 16 [[محرم]] سال 1441 ه. ق مصادف با 15 سپتامبر 2019 میلادی در سن 78 سالگی در گذشت.<ref> بوابة الأهرام:وداعا الشيخ العلامة سعد سعد جاويش...</ref> | |||
= | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | |||
{{مصر}} | |||
{{علمای اسلام}} | |||
[[رده: | [[رده:عالمان]] | ||
[[رده: | [[رده:عالمان اهل سنت]] | ||
[[رده: عالمان]] | [[رده:عالمان الازهر]] | ||
[[رده: | [[رده:مصر]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۵ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۴۰
| سعد جاویش | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | سعد سعد رزق جاویش |
| اطلاعات شخصی | |
| محل تولد | مصر |
| محل درگذشت | قاهره، مصر |
| دین | اسلام، اهل‌سنت |
| استادان |
|
| آثار |
|
سعد جاویش یا سعد سعد رزق جاویش از علمای الازهر، محدث، مسنِد، استاد حدیث و علوم حدیث در دانشگاه الازهر و از استوانه‌های حدیث شریف و علوم حدیث است و تالیفات زیادی دارد. نسب او به امام حسین علیهاالسلام[۱] می‌رسد.
تولد
او در ۳ ربیع الآخر سال ۱۳۶۰هجری قمری مصادف با آوریل 1941 میلادی در روستای رزق جاویش مرکز سیدی سالم در استان کفرالشیخ کشور مصر در یک خانواده علمی از نسل امام حسین بن علی علیهما السلام متولد شد.
تحصیلات
پدرش امام مسجد روستا و حافظ قرآن بود و از پسرش سعد خواست تا قرآن را حفظ کند و او در سنین پایین آن را به طور کامل حفظ کرد. پس از اتمام قرآن در سال 1954 میلادی به مؤسسه دینی دسوق در الازهر پیوست. او سال 1963 میلادی در مؤسسه مذهبی دسوق، دورۀ دبیرستان الازهری را طبق نظام قدیم به پایان رساند. سپس در سال ۱۹۶۸ میلادی مدرک بین‌المللی خود را از دانشکدۀ اصول دین دانشگاه الازهر در گروه تفسیر و علوم حدیث با امتیاز بسیار خوب دریافت کرد. سپس در سال ۱۹۷۰ میلادی مدرک کارشناسی ارشد خود را با موضوع "موقف السنة من التبرج" دریافت کرد. او در سال 1976 میلادی دکترای خود را با رتبه اول و امتیاز چاپ پایان‌نامه با موضوع "رفع الحرج عن الأمة فی ضوء الكتاب والسنة" به هزینه دانشگاه و توزیع آن بین دانشگاه‌ها دریافت کرد. او به خاطر پژوهش‌هایش با عنوان‌های "سنن الزكاة" و "نزغ الشيطان" به مقام استادی در علوم حدیث نبوی نایل آمد.
استادان
- پدرش سعد رزق جاویش
- محمد یاسین الفادانی
- عبدالحلیم محمود
- محمد أمین التازی
- محمد السید ندا
- محمد أبو شهبه
- محمد علی أحمدین
- عبدالوهاب غزلان
- أحمد السید الکومی
- محمد السید ندا
- سلیمان دنیا
- محمد فتح الله بدران
- محمد الحافظ التیجانی
- عبدالله بن الصدیق الغماری
- محمد بن علوی المالکی
- محمد عبدالحکیم بن شرف القادری
- شیخ الإسلام بالهند محمد طاهر القادری
- الحبیب عباس بن محمد السقاف
- الشرباصی الحسنین
- محمد علی السماحی
- محمد أبوالعیون
- عبدالوهاب عبداللطیف
- محمد زکی الدین إبراهیم
- نجم الدین محمد أمین الکردی
- محمد خلیل الخطیب النیدی
- مصطفی أبو سلیمان الندوی
- أحمد نور سیف
- رفعت فوزی عبدالمطلب
- أحمد معبد عبدالکریم.[۲]
تالیفات
- رفع الحرج عن الأمة فی ضوء الکتاب والسنة؛[۳]
- وکتاب موقف السنة من التبرج؛
- السنة مسؤلیة الأمة شبهات وردود؛
- آداب الدعاء؛
- آداب العلم؛
- السنن الذکیة فی الفضائل النبویة(٨ جزء)؛
- نزغ الشیطان؛
- السنة المشرفة وعلوم الحدیث؛
- المأدبة النبویة فی الهبة والهدیة والوصیة؛
- التوجیهات النبویة لسلامة المعاملات الإسلامیة؛
- قضایا حدیثیة؛
- علی طریق الهجرة؛
- ألقاب أهل الله؛
- جبر الخاطر؛
- البکَّاؤون؛
- ناشئة اللیل؛
- ضوء القمر؛
- شواهد الإیمان (دو جزء)؛
- المسحة المحمدیة؛
- تذکیر المحبین بأسانیدی إلی سنة خاتم النبیین صلی الله علیه وسلم؛
- منبر التحریر؛
- کشف الهوی؛
- السنة النبویة شبهات وردود.
کتاب‌هایی که در الازهر و غیر آن قرائت کرد
- صحیح البخاری
- صحیح مسلم
- موطأ الإمام مالک
- جامع الترمذی
- سنن أبی داوود
- سنن النسائی
- سنن ابن ماجة
- فتح الباری شرح صحیح البخاری للإمام ابن حجر العسقلانی
- عمدة القاری شرح صحیح البخاری للإمام بدر الدین العینی
- بهجة النفوس لأبی جمرة
- صحیح مسلم بشرح الإمام النووی
- الأربعون النوویة للإمام یحیی بن شرف النووی
- الشفا بتعریف حقوق المصطفی لالقاضی عیاض.[۴]
- الأوائل السنبلیة
- الشمائل المحمدیة
- أوجز السِّیَر لابن فارس
- الأربعون العجلونیة
- الأربعون التُساعیة لابن دقیق العید
- فضل الصلاة علی النبی صلی الله علیه وسلم لابن فارس
- الأحادیث المعللةلـابن المدینی البصری
همچنین او دارای برنامه‌های رادیویی و ضبط شده در رادیوی قرآن کریم قاهره دارد و نیز مقالات و برنامه‌ها و دیدارهای تلویزیونی داخل و خارج مصر با محوریت سنت و شبهه‌های مربوط به آن است.
فعالیت
- او بلافاصله پس از فارغ‌التحصیلی در سال 1968 میلادی در قاهره در ستاد موعظه الازهر به عنوان واعظ عمومی فعالیت کرد؛
- در سال 1970 به عنوان رئیس در دانشکده اصول دین قاهره منصوب شد؛
- در سال 1976 در گروه علم و حدیث مشغول به تدریس شد؛
- در سال 1981 استادیاری دریافت کرد؛
- در سال 1986 به درجه استادی رسید؛
- از سال 1979 تا 1984 مصادف با 1400 تا 1404 هجری قمری به عنوان معلم در دانشکده شریعت در دانشگاه ام‌القرای مکه در بخش شریعت کار می‌کرد؛
- او در این مدت کرسی هفتگی در مسجدالحرام مکه داشت و پس از آن به عنوان استاد در دانشکده اصول دین قاهره به کار بازگشت؛[۵]
- از سال ۱۴۰۹ ه. ق تا سال ۱۴۱۴ ه. ق عضو کمیته توسعه برنامه درسی ریاست عمومی آموزش دختران در عربستان سعودی بود، و در چندین اثر در تفسیر، حدیث، فقه، قرائت و علوم حدیث برای مدارس حفظ دبیرستان قرآن ریاست عمومی آموزش دختران در عربستان سعودی شرکت کرد؛
- نظارت بر چند مدرک دکترا و کارشناسی ارشد در دانشگاه ام القرا و دانشگاه امام؛
- استاد ناظر در دانشکده دخترانه دانشگاه ملک عبدالعزیز در جده در سال ۲۰۰۱، برابر با ۱۴۲۱ ه. ق؛
- عضو کمیته علمی دائمی ترویج استادان دانشگاه الازهر؛
- استاد الازهر در علم حدیث؛
همایش‌ها
او در بسیاری از همایش‌های علمی در جهان اسلام شرکت کرده است، از جمله:
- همایش "الهدی النبوی للدعوة والإرشاد" که در رمضان ۱۴۲۵ه. ق (2004) در امارات متحده عربی برگزار شد.
- همایش "توحید الأمة وتصحیح المفاهیم الدینیة" در مالزی در ماه شعبان در سال 1427ه. ق (2006م) برگزار شد.
وفات
او پس از نماز خواندن در سحرگاه یکشنبه 16 محرم سال 1441 ه. ق مصادف با 15 سپتامبر 2019 میلادی در سن 78 سالگی در گذشت.[۶]
پانویس
- ↑ منبر الأزهر وفقرة خاصة عن العالم المحدث الراحل الدكتور / سعد جاويش
- ↑ أسامة السيد الأزهري (2011)، أسانيد المصريين (ط. الأولی)، دار الفقيه و كلام للبحوث والإعلام، ص. 454، ISBN 9789948421696.
- ↑ أسامة السيد الأزهري (2011)، أسانيد المصريين (ط. الأولی)، دار الفقيه و كلام للبحوث والإعلام، ص. 454.
- ↑ سعد جاويش رحيل المحدث الكبير صاحب حلقات العلم الشهيرة
- ↑ بوابة الأهرام:وداعا الشيخ العلامة سعد سعد جاويش...
- ↑ بوابة الأهرام:وداعا الشيخ العلامة سعد سعد جاويش...
