عبدالسلام یاسین

عبدالسلام یاسین
نام کامل	عبدالسلام یاسین
اطلاعات شخصی
سال تولد	1928 م، ۱۳۰۶ ش‌، ۱۳۴۶ ق
محل تولد	مراکش
سال درگذشت	2012 م، ۱۳۹۰ ش‌، ۱۴۳۲ ق
محل درگذشت	مراکش
دین	اسلام
فعالیت‌ها	قطب و مرشد جماعت «العدل و الإحسان» و از شخصیت‌های سرشناس مذهبی – سیاسی مراکش

عبدالسلام یاسین واعظ اسلامی اهل مراکش (مغرب) و مؤسس (گروه عدل و احسان) است.

تحصیلات

وی در سال 1947 میلادی در مراکش به تحصیل علوم دینی پرداخت و در سال 1965 میلادی از شیخ عباس تصوف و عرفان اهل‌سنت را به دور از بدعت‌ها آموخت. او بین سال‌های 1948 - 1963 میلادی مشغول به کار شد و به سمت‌های عالی آموزشی و اداری رسید و بین سال‌های 1965 - 1967 میلادی به‌عنوان مدیر مرکز آموزش بازرسان در رباط منصوب شد. او در سال 1968 میلادی از کار تعلیق و در سال 1987 میلادی به دلیل پایبندی شدید به اصول، جسارت، صراحت شدید و انتقاد از مراکز فساد در دستگاه‌های اداری بازنشسته شد.

افتخار به هویت عربی

او به هویت عربی خود بسیار افتخار می‌کرد و می‌گفت: من خود را عرب می‌دانم، حتی اگر اصالتاً بربری باشم، به زبان عربی صحبت می‌کنم. من در دل و جان و زبان، عرب هستم. کسانی که عرب نیستند بیشتر از عرب‌ها اهمیت و ماهیت زبان عربی و عربیت را احساس می‌کنند. و اینکه تمام ملت نسبت به اعراب احساس احترامی دارند که از اجداد خود به ارث برده‌اند. او روشنفکران عرب را سرزنش کرد که با اسلام به گونه‌ای برخورد می‌کنند که گویی اسلام افزوده‌ای فطری بر ناسیونالیسم عربی است.

الگوگیری از حسن البنا

او یک مربی فاضل بود که با الهام از روش دینی و اجتماعی حسن البنا با اهتمام ویژه به تربیت معنوی، تصوف را با کنش سیاسی سازمان یافته اسلامی در هم آمیخت و آن را سرلوحه اقدامات اسلامی قرار داد. او مشکل کشورهای ضعیف مسلمان که در کمین یکدیگر بودند، را در بیان اختلافات رهبران مستبد و ناتوانی آنها در اتخاذ سیاست قدرت، و پراکندگی اراده ملت در دستان کسانی که افسار سیاست را در دست دارند، یافت. او جهاد را ترک نکرد و این تصور را که اسلام با شمشیر گسترش یافته بود را رد کرد و گفت: اسلام با خشونت قیام نکرده و نخواهد قیام کرد، بلکه روش اسلام را بر رفعت و حکمت، و عقاید خود را در کتاب (الإسلام غداً) گردآوری نمود که در آن به بیان اسلام و نهضت نبوی پرداخته است و دو کتاب خود (الإسلام بين الدعوة والدولة) و (المنهاج النبوي: تربيةً وتنظيماً وزحفاً) را درباره این موضوع نگاشته است.

آثار

او تولیدات فکری و آثار علمی بسیاری داشت از جمله:

• نظرات فی الفقه والتاريخ؛
• مقدّمات فی المنهاج؛
• شذرات؛
• المنظومة الوعظيّة؛
• الإسلام وتحدی الماركسيّة اللينينيّة؛
• الإسلام والقوميّة العلمانيّة؛
• محنة العقل المسلم بين سيادة الوحی وسيطرة الهوى؛
• حوار مع الفضلاء الديمقراطيين؛
• فی الاقتصاد والبواعث الإيمانيّة والضوابط الشرعيّة؛
• الشورى والديمقراطية؛
• حوار الماضي والمستقبل؛
• المنهاج النبوی؛
• الإحسان؛
• تنوير المؤمنات؛
• الإسلام والملك.

نامه‌نگاری

وی از طریق نامه‌هایی که خطاب به مقامات ارشد کشوری از جمله نامه‌ای که در صد صفحه با عنوان (اسلام یا سیل) خطاب به پادشاه مراکش در سال 1974 میلادی نوشت؛ وبیان داشت که دو راه پیش روی او می‌باشد: یا توبه و بازگشت به سوی خدا، و اداره کشور تحت لوای اسلامی، و یا سیل یا امت اسلامی. پاسخ مقامات، خشونت‌آمیز بود، زیرا او را به مدت سه سال در بیمارستان روانی بستری کردند، او نامه‌ای به پادشاه محمد ششم فرستاد و از او خواست که ثروتی را که پدرش در اختیار داشت، بازگرداند و او را پادشاه فقرا توصیف کرد.

تأسیس أسرة الجماعة

پس از آزادی، او با آموزش سربازان (أسرة الجماعة) را تأسیس کرد که درآنجا آموزش، سازماندهی و ایجاد چهارچوب قانونی را فراهم می‌ساخت و نیز به تأسیس بستری رسانه‌ای که بتواند در آنجا مواضع و نظرات خود را بیان کند، همت گماشت و روزنامه (الصباح) را در سال 1362 و سپس روزنامه (الخطاب) را راه‌اندازی نمود.

دیدگاه شیخ عبدالسلام یاسین نسبت به انقلاب اسلامی ایران

شیخ عبدالسلام یاسین در پی‌ریزی اندیشه و سازمان مورد نظر خود از تجربه امام خمینی(ره) در انقلاب اسلامی ایران‌ بهره فراوانی برده است، زیرا از منظر وی؛ این تجربه، درس‌های مثبت فراوانی ارائه می‌کند و به صورت مشخص، معیاری عملی و عینی از وضعیت مسلمانان و قابلیت‌های نهفته و توانایی‌های آشکار آنان است. طبق نظر وی انقلاب ایران خشم شدیدی در برابر شاه بود؛ خشمی که روح خود را از سرچشمه محبت حسین (علیه‎السّلام) و اهل بیت (علیهم‎السّلام) و محبت پایان‌ناپذیر آنان گرفت، حال آنکه شاه از سوی آمریکا و هم‌پیمان یهودی آن ـ‌ اسرائیل‌ ـ محافظت می‌شد، اما نیرو و قدرت این خشم و شجاعت مردم و بی‌باکی کفن‌پوشان، او را سرنگون ساخت. به نظر عبدالسلام یاسین؛ انقلاب ایران، دریچه اعتلای نام اسلام را گشود و به اسلام عزت بخشید و با فراگیری و عمقی که داشت، تمامی جنبش‌های اسلامی را تحت تاثیر خود قرار داد و نشان داد که ملت‌ها می‌توانند در مقابل تانک‌ها و مکر جاهلان و توطئه‌های آنان ایستادگی و مقاومت کنند.

درگذشت

شیخ عبدالسلام یاسین در 28 محرم الحرام 1434 قمری درگذشت.

منابع

• ر. ک: مدخل عبد السلام یاسین در ویکی‌اخوان؛ ikhwanwiki.com..
• http://tabyincenter.ir/14854/گروه-اسلامی-عدل-و-احسان-مراکش/
• https://makhaterltakfir.com/fa/Article/View/7307/اسلام‌‌گرایان-مغرب-و-مشرق-در-کفه-ترازو-گزینه-های-انقلاب-و-ساختار-سیاسی-(3-از-6)