بکتاشیه: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌وحدت
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۳۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
بَکتاشیه، طریقتی است که پیروانش خود را منسوب به حاجی بکتاش ولی زاهد خراسانی می‌دانند وی در نیشابور به دنیا آمد و نزد [[على احمد يسوى|على احمد یسوى]] درس خواند و در سال 738 هجرى در گذشت.
{{جعبه اطلاعات فرق و مذاهب
| عنوان = بکتاشیه
| تصویر =
| توضیح تصویر =
| نام = بکتاشیه
| نام رایج =
| تاریخ شکل گیری =
| قرن شکل گیری =قرن هفتم هجری قمری و قرن شانزدهم میلادی
| مبدأ شکل گیری =
| موسس =حاجی بکتاش ولی 
| عقیده = شباهت با غلاة شیعه، اباحه‌گری در برخی از رفتارهای دینی
}}
'''بَکتاشیه''' طریقتی است که پیروانش خود را منسوب به حاجی‌ بکتاش‌ ولی؛ زاهد خراسانی می‌دانند. حاجی‌ بکتاش در [[نیشابور]] به دنیا آمد و نزد خواجه‌ احمد یسوی درس خواند و در سال 738 هجری قمری، در گذشت.  


==تاریخچه و عقاید==
== تاریخچه و عقاید ==
طریقه «بكتاشیه» در قرن شانزدهم میلادى در اناتولى یعنى [[آسياى صغير|آسیاى صغیر]] رواج فراوان یافت و عقاید ایشان شبیه «[[قزلباشي|قزلباشی]]ه» و «شبك» و «على الهیان» كرد است. با این كه بیشتر «بكتاشیه» خود را از [[اهل سنت و جماعت]] مى ‏دانند ولى اعمال و رفتار ایشان بر خلاف آن طایفه است و بیشتر به «[[غلاة]]» شیعه‏ شباهت دارد و به امامت [[ائمه اثنى عشر]] اعتقاد دارند و و [[چهارده معصوم]] (ع) را به بزرگى مى‏ ستایند.در عین حال عقاید مسیحیان نیز در ایشان تأثیر كرده است و معتقد به تثلیث اللّه و [[محمد (ص)]] و [[على (ع)]] هستند و مانند [[مسيحيان|مسیحیان]] [[عشاى ربّانى]] به جاى مى‏ آورند. <ref>محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، ص 103</ref>
طریقه «بکتاشیه» در قرن شانزدهم میلادی در آناتولی ([[آسیای صغیر|آسیای صغیر]]) گسترده شد. عقاید ایشان شبیه «[[قزلباشی|قزلباشیه]]»، «[[شبک]]» و «علی‌اللهیان» کرد است. با اینکه بیشتر «بکتاشیه» خود را از اهل سنت و جماعت می‌‏دانند، ولی اعمال و رفتار ایشان بر خلاف آنها است و بلکه به «[[غلاة|غُلاة]]» شیعه‏ شباهت دارد. این فرقه به امامت [[ائمه|ائمه اثنی عشر]] اعتقاد دارند و و چهارده معصوم (علیهم‌السّلام) را به بزرگی می‌ستایند. در عین‌حال، عقاید مسیحیان نیز در ایشان تأثیر کرده است، زیرا معتقد به [[تثلیث]] اللّه و [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|محمد (صلّی‌الله علیه وآله)]] و [[علی بن ابی طالب|علی (علیه‌السّلام)]] هستند و مانند [[مسیحیت|مسیحیان]]، [[عشای ربانی|عشای ربّانی]] به جای می‏ آورند.


==آداب و رسوم==
== آداب و رسوم ==
پیروان این فرقه بر سر سفره خود شراب و نان و پنیر مى‏ گذارند و در پیش شیخ خود كه او را «بابا» مى ‏خوانند به گناهان خویش اعتراف و از او طلب آمرزش مى‏ كنند. نوشیدن شراب در نزد ایشان حرام نیست و زنان شان حجاب ندارند و به اسرار اعداد و حروف اعتقاد دارند و فضل اللّه حروفى را كه پیشواى «[[حروفيان|حروفیان]]» بود محترم مى‏ شمارند و كتاب «جاویدان‏ نامه» او را از [[كتب مقدس]] مى ‏شمارند و این كتاب را به فارسى «عشق نامه» و به تركى «فرشته اوقلى» مى ‏نامند.جامه «بكتاشیه» عبایى سفید و كلاهى سیاه چند گوش مثلث شكل است كه گاهى عدد اضلاع آن به احترام ائمه اثنى عشر به دوازده ترك مى ‏رسد و شیخ ایشان داراى عمامه ‏اى سبز است. «بكتاشیه» بر گردن خود گردن بندى از سنگ دارند كه آن را تسلیم تاش یعنى سنگ تسلیم می خوانند و تبرزینى دو دم و عصایى دراز دارند. جوانانی از ایشان که همسر ندارند، گوشواره‏ هایى به گوش مى‏ آویزند تا از کسانی که همسر دارند تشخیص داده شوند.حاج بكتاش را پیر اوّل می خوانند و پیروان او فرزند حاج بكتاش را «اوغلرى» یعنى پسران حاج بكتاش می نامند.ایشان عبادات شریعت اسلام را كه نماز و روزه و حج و زكات باشد به جاى نمى ‏آورند.<ref>محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، ص 103</ref>
پیروان این فرقه بر سر سفره خود شراب و نان و پنیر می‏‌گذارند و نزد شیخ خود که او را «بابا» می‌‏خوانند، به گناهان خویش اعتراف و از او طلب آمرزش می‌کنند. نزد ایشان نوشیدن شراب حرام نیست. زنان‌شان حجاب ندارند و به اسرار اعداد و حروف اعتقاد دارند و به "فضل‌اللّهِ حروفی" که پیشوای «[[حروفیان|حروفیان]]» بود، احترام می‌کنند و کتاب «جاویدان‏ نامه» او را از کتب مقدس می‌‏شمارند. کتاب مذکور را به فارسی «عشق‌نامه» و به ترکی «فرشته اوقلی» می‌‏نامند. جامه «بکتاشیه» عبایی سفید بر دوش نهاده و کلاهی سیاه چند گوش مثلثی شکل که گاهی عدد اضلاع آن به احترام ائمه اثنی‌عشر به دوازده ترک می‌‏رسد، بر سر می گذارند. شیخ ایشان دارای عمامه‌‏ای سبز است. «بکتاشیه» بر گردن خود گردن بندی از سنگ دارند که آن را تسلیم‌تاش، یعنی سنگ تسلیم می‌خوانند. همچنین تبرزینی دو دم و عصایی دراز دارند. جوانانی از ایشان که همسر ندارند، گوشواره‏‌هایی به گوش می‏ آویزند تا از کسانی که همسر دارند تشخیص داده شوند. حاج بکتاش را پیر اول می‌خوانند و پیروان او، فرزندان حاج بکتاش را «اوغلری» یعنی پسران حاج بکتاش می‌نامند. بکتاشیه، عبادات [[شریعت اسلام]] را که عبارت است از: [[نماز]]، [[روزه]]، [[حج]] و [[زکات]] به جای نمی ‏آورند<ref> مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، ص 103 با ویرایش و اصلاح جملات.</ref><ref>دائرة المعارف الاسلامیة، ترجمه از چاپ اول، ج 4، بکتاشیه.</ref><ref>صراف احمد حامد، الشبک من فرق الغلاة فی العراق، بغداد، سال 1954 میلادی، ص 45 و 49.</ref>.


==پانویس==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{فرق و مذاهب}}


[[رده: کلام اسلامی]]
[[رده:فرق و مذاهب]]
[[رده: فرقه های دینی ]]
[[رده: مذاهب کلامی ]]
<references />

نسخهٔ کنونی تا ‏۷ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۲۰

بکتاشیه
نامبکتاشیه
قرن شکل گیریقرن هفتم هجری قمری و قرن شانزدهم میلادی
موسسحاجی بکتاش ولی
عقیدهشباهت با غلاة شیعه، اباحه‌گری در برخی از رفتارهای دینی

بَکتاشیه طریقتی است که پیروانش خود را منسوب به حاجی‌ بکتاش‌ ولی؛ زاهد خراسانی می‌دانند. حاجی‌ بکتاش در نیشابور به دنیا آمد و نزد خواجه‌ احمد یسوی درس خواند و در سال 738 هجری قمری، در گذشت.

تاریخچه و عقاید

طریقه «بکتاشیه» در قرن شانزدهم میلادی در آناتولی (آسیای صغیر) گسترده شد. عقاید ایشان شبیه «قزلباشیه»، «شبک» و «علی‌اللهیان» کرد است. با اینکه بیشتر «بکتاشیه» خود را از اهل سنت و جماعت می‌‏دانند، ولی اعمال و رفتار ایشان بر خلاف آنها است و بلکه به «غُلاة» شیعه‏ شباهت دارد. این فرقه به امامت ائمه اثنی عشر اعتقاد دارند و و چهارده معصوم (علیهم‌السّلام) را به بزرگی می‌ستایند. در عین‌حال، عقاید مسیحیان نیز در ایشان تأثیر کرده است، زیرا معتقد به تثلیث اللّه و محمد (صلّی‌الله علیه وآله) و علی (علیه‌السّلام) هستند و مانند مسیحیان، عشای ربّانی به جای می‏ آورند.

آداب و رسوم

پیروان این فرقه بر سر سفره خود شراب و نان و پنیر می‏‌گذارند و نزد شیخ خود که او را «بابا» می‌‏خوانند، به گناهان خویش اعتراف و از او طلب آمرزش می‌کنند. نزد ایشان نوشیدن شراب حرام نیست. زنان‌شان حجاب ندارند و به اسرار اعداد و حروف اعتقاد دارند و به "فضل‌اللّهِ حروفی" که پیشوای «حروفیان» بود، احترام می‌کنند و کتاب «جاویدان‏ نامه» او را از کتب مقدس می‌‏شمارند. کتاب مذکور را به فارسی «عشق‌نامه» و به ترکی «فرشته اوقلی» می‌‏نامند. جامه «بکتاشیه» عبایی سفید بر دوش نهاده و کلاهی سیاه چند گوش مثلثی شکل که گاهی عدد اضلاع آن به احترام ائمه اثنی‌عشر به دوازده ترک می‌‏رسد، بر سر می گذارند. شیخ ایشان دارای عمامه‌‏ای سبز است. «بکتاشیه» بر گردن خود گردن بندی از سنگ دارند که آن را تسلیم‌تاش، یعنی سنگ تسلیم می‌خوانند. همچنین تبرزینی دو دم و عصایی دراز دارند. جوانانی از ایشان که همسر ندارند، گوشواره‏‌هایی به گوش می‏ آویزند تا از کسانی که همسر دارند تشخیص داده شوند. حاج بکتاش را پیر اول می‌خوانند و پیروان او، فرزندان حاج بکتاش را «اوغلری» یعنی پسران حاج بکتاش می‌نامند. بکتاشیه، عبادات شریعت اسلام را که عبارت است از: نماز، روزه، حج و زکات به جای نمی ‏آورند[۱][۲][۳].

پانویس

  1. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، ص 103 با ویرایش و اصلاح جملات.
  2. دائرة المعارف الاسلامیة، ترجمه از چاپ اول، ج 4، بکتاشیه.
  3. صراف احمد حامد، الشبک من فرق الغلاة فی العراق، بغداد، سال 1954 میلادی، ص 45 و 49.