سعدیان: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات فرق و مذاهب | |||
| عنوان =سعدیان | |||
| تصویر = | |||
| توضیح تصویر = | |||
| نام =سعدیان | |||
| نام رایج = | |||
| تاریخ شکل گیری = | |||
| قرن شکل گیری = | |||
| مبدأ شکل گیری = | |||
| موسس = | |||
| عقیده = | |||
}} | |||
'''سعدیان''' (نام دیگر: اشراف سعدیه) دودمانی بودند که در نیمه اول سده ۱۰ق بر [[مغرب|مغرب]] اقصی فرمانروایی می‌کردند<ref>[https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%B9%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86 سعدیان]</ref>. | '''سعدیان''' (نام دیگر: اشراف سعدیه) دودمانی بودند که در نیمه اول سده ۱۰ق بر [[مغرب|مغرب]] اقصی فرمانروایی می‌کردند<ref>[https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%B9%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86 سعدیان]</ref>. | ||
==گستره امپراتوری سعدیان== | ==گستره امپراتوری سعدیان== | ||
[[پرونده:امپراتوری سعدیان.png|جایگزین=|بندانگشتی|گستره امپراتوری سعدیان در دوران احمد المنصور]] | [[پرونده:امپراتوری سعدیان.png|جایگزین=|بندانگشتی|گستره امپراتوری سعدیان در دوران احمد المنصور]] | ||
سعدیان نسب خود را به [[حسن بن علی]] می‌رساندند و به همین دلیل به اشراف ملقب شدند. برخی نیز بر این باورند که نسب این طایفه به [[حلیمه سعدیه]] مادر رضاعی [[پیامبر]] می‌رسد<ref>استانلی لین پل، و.و بارتولد، خلیل ادهم و احمد سعید سلیمان (تابستان ۱۳۶۳)، تاریخ | سعدیان نسب خود را به [[حسن بن علی (مجتبی)|حسن بن علی (علیه‌السّلام]]) می‌رساندند و به همین دلیل به اشراف ملقب شدند. برخی نیز بر این باورند که نسب این طایفه به [[حلیمه سعدیه]] مادر رضاعی [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پیامبر اسلام (صلّی‌الله علیه وآله]]) می‌رسد<ref>استانلی لین پل، و.و بارتولد، خلیل ادهم و احمد سعید سلیمان (تابستان ۱۳۶۳)، تاریخ دولتهای اسلامی و خاندانهای حکومتگر، جلد اوّل، ترجمهٔ صادق سجادی، تهران: نقش جهان، ص. ص۸۲</ref>. نام کامل و القاب مؤسس سلسله یعنی محمد المهدی القائم بامرالله نشان می‌دهد که چگونه سعدیان در ابتدا از انتظارات مردم برای ظهور [[حجت بن الحسن (مهدی)|مهدی موعود]] و احساسات آنها در اعتلای [[مذهب]] و [[جهاد]] علیه [[مسیحیان]] سود جستند. | ||
=== گسترش و بسط تدریجی قلمرو نفوذ === | |||
شرفای سعدی از پایگاهی در ناحیه سوس واقع در جنوب مراکش، به تدریج چیرگی خود را بر نواحی شمالی گستردند و وطاسیان را در سال ۹۵۶ق (۱۵۴۹م) از فاس بیرون کردند. آنان ترکان را از الجزایر و پرتغالیان را از سرزمین‌های ساحلی بیرون کرده و احمد المنصور، تیمبوکتو را تصرف و مملکت آفریقایی گائو (واقع بر رود [[نیجر]]، در [[مالی]]) را منقرض ساخت و بنابراین اقتدار او برای مدتی از [[سنگال]] تا بورنو امتداد داشت. | شرفای سعدی از پایگاهی در ناحیه سوس واقع در جنوب مراکش، به تدریج چیرگی خود را بر نواحی شمالی گستردند و وطاسیان را در سال ۹۵۶ق (۱۵۴۹م) از فاس بیرون کردند. آنان ترکان را از الجزایر و پرتغالیان را از سرزمین‌های ساحلی بیرون کرده و احمد المنصور، تیمبوکتو را تصرف و مملکت آفریقایی گائو (واقع بر رود [[نیجر]]، در [[مالی]]) را منقرض ساخت و بنابراین اقتدار او برای مدتی از [[سنگال]] تا بورنو امتداد داشت. | ||
در سده ۱۷م که نهضت‌های | در سده ۱۷م که نهضت‌های استقلال‌طلب در گوشه و کنار [[مراکش]] پیدا شد، همبستگی سلطنت کاهش یافت و آخرین امیر شرفای سعدی با وجود کمک‌های انگلیسی‌ها و هلندیها در ۱۰۶۹ق (۱۶۵۹م) از میان رفت<ref>کلیفورد ادموند بوسورث (۱۳۷۱)، سلسله‌های اسلامی، ترجمهٔ فریدون بدره‌ای، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی(پژوهشگاه)، ص. ص۶۹-۷۰</ref>. | ||
==فرمانروایان== | ==فرمانروایان== | ||
# محمد المهدی القائم بامرالله (۹۱۷ق) (در سوس) | |||
# احمد الأعرج (۹۲۳ق) (در مراکش) | |||
# محمد الشیخ (۹۲۳ق) (نخست در سوس، سپس در فاس) | |||
محمد المهدی القائم بامرالله (۹۱۷ق) (در سوس) | # عبدالله الغالب (۹۶۴ق) | ||
# محمد المتوکل (۹۸۱ق) | |||
احمد الأعرج (۹۲۳ق) (در مراکش) | # ابو مروان عبدالمالک یکم (۹۸۳ق) | ||
# احمد المنصور (۹۸۶ق) | |||
محمد الشیخ (۹۲۳ق) (نخست در سوس، سپس در فاس) | # شیخ مامون (۱۰۱۲ق-۱۰۱۷ق) (بر سر جانشینی پدر در نبرد) | ||
# عبدالله الواثق (۱۰۱۲ق-۱۰۱۷ق) (بر سر جانشینی پدر در نبرد (در مراکش)) | |||
عبدالله الغالب (۹۶۴ق) | # زیدان الناصر بن احمد (۱۰۱۲ق-۱۰۳۹ق) (بر سر جانشینی پدر در نبرد (نخست در فاس)) | ||
# عبدالملک بن زیدان (۱۰۳۴ق) | |||
محمد المتوکل (۹۸۱ق) | # الولید بن زیدان (۱۰۴۲ق) (فقط در مراکش) | ||
# محمد الشیخ الصغیر (۱۰۴۵ق) (فقط در مراکش) | |||
ابو مروان عبدالمالک یکم (۹۸۳ق) | # احمد العباس (۱۰۶۴ق-۱۰۶۹ق) (فقط در مراکش) | ||
احمد المنصور (۹۸۶ق) | |||
شیخ مامون (۱۰۱۲ق-۱۰۱۷ق) (بر سر جانشینی پدر در نبرد) | |||
عبدالله الواثق (۱۰۱۲ق-۱۰۱۷ق) (بر سر جانشینی پدر در نبرد (در مراکش)) | |||
زیدان الناصر بن احمد (۱۰۱۲ق-۱۰۳۹ق) (بر سر جانشینی پدر در نبرد (نخست در فاس)) | |||
عبدالملک بن زیدان (۱۰۳۴ق) | |||
الولید بن زیدان (۱۰۴۲ق) (فقط در مراکش) | |||
محمد الشیخ الصغیر (۱۰۴۵ق) (فقط در مراکش) | |||
احمد العباس (۱۰۶۴ق-۱۰۶۹ق) (فقط در مراکش) | |||
==دودمان‌های فرمانروا در مراکش== | ==دودمان‌های فرمانروا در مراکش== | ||
[[ادریسیان]] (۷۸۰-۹۷۴) (عرب) | # [[ادریسیان]] (۷۸۰-۹۷۴) (عرب) | ||
# مغراوه (۹۸۷-۱۰۷۰) (بربر) | |||
مغراوه (۹۸۷-۱۰۷۰) (بربر) | # مرابطان (۱۰۷۳-۱۱۴۷) (بربر) | ||
# موحدون (۱۱۴۷-۱۲۶۹) (بربر) | |||
مرابطان (۱۰۷۳-۱۱۴۷) (بربر) | # مرینیان (۱۲۵۸-۱۴۲۰) (بربر) | ||
# وطاسیان (۱۴۲۰-۱۵۴۷) (بربر) | |||
موحدون (۱۱۴۷-۱۲۶۹) (بربر) | # سعدیان (۱۵۵۴-۱۶۵۹) (عرب) | ||
# [[علویان]] (۱۶۶۶- تا کنون) (عرب) | |||
مرینیان (۱۲۵۸-۱۴۲۰) (بربر) | |||
وطاسیان (۱۴۲۰-۱۵۴۷) (بربر) | |||
[[علویان]] (۱۶۶۶- تا کنون) (عرب) | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
{{فرق و مذاهب}} | |||
[[رده:فرق و مذاهب]] | [[رده:فرق و مذاهب]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۶ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۰۰
| سعدیان | |
|---|---|
 | |
| نام | سعدیان |
سعدیان (نام دیگر: اشراف سعدیه) دودمانی بودند که در نیمه اول سده ۱۰ق بر مغرب اقصی فرمانروایی می‌کردند[۱].
گستره امپراتوری سعدیان
سعدیان نسب خود را به حسن بن علی (علیه‌السّلام) می‌رساندند و به همین دلیل به اشراف ملقب شدند. برخی نیز بر این باورند که نسب این طایفه به حلیمه سعدیه مادر رضاعی پیامبر اسلام (صلّی‌الله علیه وآله) می‌رسد[۲]. نام کامل و القاب مؤسس سلسله یعنی محمد المهدی القائم بامرالله نشان می‌دهد که چگونه سعدیان در ابتدا از انتظارات مردم برای ظهور مهدی موعود و احساسات آنها در اعتلای مذهب و جهاد علیه مسیحیان سود جستند.
گسترش و بسط تدریجی قلمرو نفوذ
شرفای سعدی از پایگاهی در ناحیه سوس واقع در جنوب مراکش، به تدریج چیرگی خود را بر نواحی شمالی گستردند و وطاسیان را در سال ۹۵۶ق (۱۵۴۹م) از فاس بیرون کردند. آنان ترکان را از الجزایر و پرتغالیان را از سرزمین‌های ساحلی بیرون کرده و احمد المنصور، تیمبوکتو را تصرف و مملکت آفریقایی گائو (واقع بر رود نیجر، در مالی) را منقرض ساخت و بنابراین اقتدار او برای مدتی از سنگال تا بورنو امتداد داشت.
در سده ۱۷م که نهضت‌های استقلال‌طلب در گوشه و کنار مراکش پیدا شد، همبستگی سلطنت کاهش یافت و آخرین امیر شرفای سعدی با وجود کمک‌های انگلیسی‌ها و هلندیها در ۱۰۶۹ق (۱۶۵۹م) از میان رفت[۳].
فرمانروایان
- محمد المهدی القائم بامرالله (۹۱۷ق) (در سوس)
- احمد الأعرج (۹۲۳ق) (در مراکش)
- محمد الشیخ (۹۲۳ق) (نخست در سوس، سپس در فاس)
- عبدالله الغالب (۹۶۴ق)
- محمد المتوکل (۹۸۱ق)
- ابو مروان عبدالمالک یکم (۹۸۳ق)
- احمد المنصور (۹۸۶ق)
- شیخ مامون (۱۰۱۲ق-۱۰۱۷ق) (بر سر جانشینی پدر در نبرد)
- عبدالله الواثق (۱۰۱۲ق-۱۰۱۷ق) (بر سر جانشینی پدر در نبرد (در مراکش))
- زیدان الناصر بن احمد (۱۰۱۲ق-۱۰۳۹ق) (بر سر جانشینی پدر در نبرد (نخست در فاس))
- عبدالملک بن زیدان (۱۰۳۴ق)
- الولید بن زیدان (۱۰۴۲ق) (فقط در مراکش)
- محمد الشیخ الصغیر (۱۰۴۵ق) (فقط در مراکش)
- احمد العباس (۱۰۶۴ق-۱۰۶۹ق) (فقط در مراکش)
دودمان‌های فرمانروا در مراکش
- ادریسیان (۷۸۰-۹۷۴) (عرب)
- مغراوه (۹۸۷-۱۰۷۰) (بربر)
- مرابطان (۱۰۷۳-۱۱۴۷) (بربر)
- موحدون (۱۱۴۷-۱۲۶۹) (بربر)
- مرینیان (۱۲۵۸-۱۴۲۰) (بربر)
- وطاسیان (۱۴۲۰-۱۵۴۷) (بربر)
- سعدیان (۱۵۵۴-۱۶۵۹) (عرب)
- علویان (۱۶۶۶- تا کنون) (عرب)
پانویس
- ↑ سعدیان
- ↑ استانلی لین پل، و.و بارتولد، خلیل ادهم و احمد سعید سلیمان (تابستان ۱۳۶۳)، تاریخ دولتهای اسلامی و خاندانهای حکومتگر، جلد اوّل، ترجمهٔ صادق سجادی، تهران: نقش جهان، ص. ص۸۲
- ↑ کلیفورد ادموند بوسورث (۱۳۷۱)، سلسله‌های اسلامی، ترجمهٔ فریدون بدره‌ای، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی(پژوهشگاه)، ص. ص۶۹-۷۰
