افزودن پیوند

    اخباریه: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌وحدت
    جز (جایگزینی متن - 'گونه ای' به 'گونه‌ای')
    بدون خلاصۀ ویرایش
     
    (۱۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    '''اخباریه''' فرقه ای هستند که تابع اخبار بوده و «[[اجتهاد]]» را باطل مى‏ دانند.
    {{جعبه اطلاعات فرق و مذاهب
    | عنوان = اخباریه
    | تصویر =
    | توضیح تصویر =
    | نام = اخباریه
    | نام رایج =
    | تاریخ شکل گیری =
    | قرن شکل گیری = قرن 11 هجری قمری
    | مبدأ شکل گیری =
    | موسس = ملا محمّد امین بن محمد شریف استرآبادی
    | عقیده =مخالفت با اجتهاد
    }}
    '''اخباریه''' فرقه‌ای هستند که تابع اخبار بوده و «[[اجتهاد]]» را باطل می‌دانند.


    ==موسس==
    == موسس ==
    مؤسس این مذهب در میان شیعیان متأخر [[ملا محمّد امین بن محمد شریف استرآبادى|ملا محمّد امین بن محمد شریف استرآبادى]] (در گذشته در 1033 ه) بود مطابق با مندرجات «لؤلؤة البحرین» وی نخستین کسى بود که باب ملامت را بر روى مجتهدان شیعه گشود به نحوی که طایفه شیعه اثنى ‏عشریه به دو شعبه تقسیم شدند: اخباری ها و اصولی ها.
    مؤسس این مذهب در میان شیعیان متأخر [[ملا محمّد امین بن محمد شریف استرآبادی|ملامحمّدامین بن محمد شریف استرآبادی]] (در گذشته در 1033 ه) بود مطابق با مندرجات «لؤلؤة البحرین» وی نخستین کسی بود که باب ملامت را بر روی مجتهدان شیعه گشود به نحوی که طایفه شیعه اثنی ‏عشریه به دو شعبه تقسیم شدند: اخباری‌ها و اصولی‌ها.


    ==روش==
    == روش ==
    این گروه در تمسک به هر گونه خبر و [[حدیث]] مبالغه می‌کنند و مطلق اخبار و احادیث را حجت می‌دانند و چه بسا می گویند که اخبار کتب اربعه قطعی است. اخباری ها منکر اجتهاد و تقلید بوده [[علم اصول]] را از مخترعات [[اهل سنت]] می پندارند و در نتیجه اختلافاتی در مسائل فرعی با مجتهدین دارند.<ref>ر. ک، کاشف الغطاء جعفر، الحق المبین فی تصویب المجتهدین و تخطئة الاخباریین</ref> <ref>خوانساری محمد باقر،روضات الجنات فی احوال العلماء و السادات، ج7، ص 121 </ref> <ref>استر آبادی محمد امین، الفوائد المدنیه </ref> ملا محمّد امین منکر «اجتهاد» بود و مى‏‌گفت که اجتهاد علماى شیعه بر طریق قدماى آن قوم نیست. [[قرآن]] هم داراى «ناسخ و منسوخ» و «محکم و متشابه» است و استخراج احکام دین از آن دشوار مى ‏باشد پس باید به اخبار ائمه مراجعه کرد و «اجتهاد» را باطل دانست زیرا مجتهد باید به «ظن» خود عمل کند و «ظن» شبهه است و شبهه به این دلیل باطل است که شبیه به حق مى ‏باشد و عین آن نیست.
    این گروه در تمسک به هر گونه خبر و [[حدیث]] مبالغه می‌کنند و مطلق اخبار و احادیث را حجت می‌دانند و چه بسا می‌گویند که اخبار کتب اربعه قطعی است. اخباری‌ها منکر اجتهاد و تقلید بوده [[علم اصول]] را از مخترعات [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] می‌پندارند و در نتیجه اختلافاتی در مسائل فرعی با مجتهدین دارند<ref>ر. ک، کاشف‌الغطاء جعفر، الحق المبین فی تصویب المجتهدین و تخطئة الاخباریین</ref><ref>خوانساری محمد باقر، روضات الجنات فی احوال العلماء و السادات، ج7، ص 121 </ref><ref>استر آبادی محمد امین، الفوائد المدنیه </ref>. ملامحمّدامین منکر «اجتهاد» بود و می‏‌گفت که اجتهاد علمای شیعه بر طریق قدمای آن قوم نیست. [[قرآن]] هم دارای «ناسخ و منسوخ» و «محکم و متشابه» است و استخراج احکام دین از آن دشوار می‌‏باشد. پس باید به اخبار ائمه مراجعه کرد و «اجتهاد» را باطل دانست. زیرا مجتهد باید به «ظن» خود عمل کند و «ظن» شبهه است و شبهه به این دلیل باطل است که شبیه به حق می‌‏باشد و عین آن نیست.


    ==آثار==
    == آثار ==
    کتاب ملا محمّد امین موسوم به «فوائد المدینه» است و مطالب آن غالبا راجع به ملامت و سرزنش مجتهدان است و آنان را به تخریب و تضییع دین حق متهم مى‌کند.
    کتاب ملامحمّدامین موسوم به «فوائد المدینه» است و مطالب آن غالبا راجع به ملامت و سرزنش مجتهدان است و آنان را به تخریب و تضییع دین حق متهم می‌کند.


    ==عقاید==
    == عقاید ==
    فرقه اخبارى ظواهر الفاظ قرآن را «حجت» نمى ‏دانند و می گویند چون قرآن داراى مطلقات و عموماتى است و بر بسیارى از آن ها «تخصیص» و تقیید عارض شده به گونه‌ای که موجب اجمال گردیده است، پس نمى ‏توان ظواهر آن را «حجت» دانست و بدان عمل کرد. همچنین مى ‏گویند چون قرآن مشتمل بر مطالب عالیه و مضامین شامخه است، پس هر کسی نمی‌تواند آن را بفهمد، بلکه منحصر به راسخان در علم و علماى [[تأویل|تأویل]] است و نمى‏ توان الفاظش را بر معنایى در ظاهر حمل نمود و آن را «حجت» دانست.
    فرقه اخباری ظواهر الفاظ قرآن را «حجت» نمی‌دانند و می‌گویند چون قرآن دارای مطلقات و عموماتی است و بر بسیاری از آنها «تخصیص» و تقیید عارض شده به گونه‌ای که موجب اجمال گردیده است، پس نمی‌‏توان ظواهر آن را «حجت» دانست و بدان عمل کرد. همچنین می‌گویند چون قرآن مشتمل بر مطالب عالیه و مضامین شامخه است، پس هر کسی نمی‌تواند آن را بفهمد، بلکه منحصر به راسخان در علم و علمای [[تأویل|تأویل]] است و نمی‌توان الفاظش را بر معنایی در ظاهر حمل نمود و آن را «حجت» دانست.


    ==تفاوت اخباری و اصولی==
    == تفاوت اخباری و اصولی ==
    در برابر اخباری ها گروهى از فقهاى اسلام هستند که آنان را اصولى می گویند. آنان در استنباط احکام شرعیه فرعیه به استناد ادله تفصیلیه که «قرآن» و «سنت» و «اجماع» و «عقل» مى ‏باشد، از علم [[اصول فقه]] نیز استفاده مى‌کنند و از قواعد آن که اصل «[[برائت]]» و «[[استصحاب]]» و عمل به ظن و تمیز بین اخبار است بهره مى ‏گیرند. اصولی ها مدارک احکام را «قرآن» و «[[سنت]]» و «[[اجماع]]» و «[[عقل]]» مى‏ دانند و اخباری ها فقط «کتاب» و «سنت» را مدرک احکام دانسته‏ اند و مدرکیت کتاب را نیز به ضمیمه سنت و با تفسیر وارد از [[ائمه]] مى‏ دانند و به اجماع و عقل اعتنایى ندارند. همچنین اجتهاد را «[[واجب کفائى]]» و در صورت منحصر بودن واجد صلاحیت «[[واجب عینى|واجب عینى]]» مى‏ دانند و اخباری ها اجتهاد را «حرام» مى ‏شمارند. اصولی ها مى‏ گویند: امورى که نصی بر حرمت آن نرسیده باشد مباح است. بر خلاف ایشان اخباری ها «احتیاط» بر این گونه موارد را واجب مى‏ دانند. اصولی ها اخبار را به «صحیح» و «ضعیف» و «حسن» و «موثق» تقسیم مى ‏کنند، امّا اخباری ها خبر را فقط منحصر به «صحیح» و «ضعیف» مى‏ دانند. نزدیک به دو قرن بین [[اخباری ها|اخباری ها]] و [[اصولی ها|اصولی‌ها]] اختلاف بود و اخباری ها بر اصولی ها غلبه داشتند تا این که آقا [[محمد باقر بهبهانی|محمدباقر بهبهانى]] (متولد بین سالهاى 1116 تا 1118 ه و در گذشته بین سال‌هاى 1205 تا 1208 ه) که او را آقاى مطلق و «مجدد» رأس مائه مى ‏خواندند بر مسند فقاهت نشست و بساط علماى اخبارى را برچید و از زمان او مجتهدان بر اخباری ها غلبه یافتند. یکى از شعرا درباره وى گفته است: و البهبهانى معلم البشر، مجدّد المذهب فى الثانى عشر ازاح کل شبهة و ریب، فبان للمیلاد کنه الغیب‏. <ref> مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 40 همراه با ویرایش و اصلاح جملات </ref>
    در برابر اخباری‌ها گروهی از فقهای اسلام هستند که آنان را اصولی می‌گویند. آنان در استنباط احکام شرعیه فرعیه به استناد ادله تفصیلیه که «قرآن» و «سنت» و «اجماع» و «عقل» می‌‏باشد، از علم [[اصول فقه]] نیز استفاده می‌کنند و از قواعد آن که اصل «[[برائت]]» و «[[استصحاب]]» و عمل به ظن و تمیز بین اخبار است بهره می‌گیرند. اصولی‌ها مدارک احکام را «قرآن» و «[[سنت]]» و «[[اجماع]]» و «[[عقل]]» می‌دانند و اخباری‌ها فقط «کتاب» و «سنت» را مدرک احکام دانسته‏‌اند و مدرکیت کتاب را نیز به ضمیمه سنت و با تفسیر وارد از [[ائمه]] می‏‌دانند و به اجماع و عقل اعتنایی ندارند. همچنین اجتهاد را «[[واجب کفائی]]» و در صورت منحصر بودن واجد صلاحیت «[[واجب عینی|واجب عینی]]» می‌دانند و اخباری‌ها اجتهاد را «حرام» می‌شمارند. اصولی‌ها می‌گویند: اموری که نصی بر حرمت آن نرسیده باشد مباح است. بر خلاف ایشان اخباری‌ها «احتیاط» بر این گونه موارد را واجب می‏‌دانند. اصولی‌ها اخبار را به «صحیح» و «ضعیف» و «حسن» و «موثق» تقسیم می‌‏کنند، امّا اخباری‌ها خبر را فقط منحصر به «صحیح» و «ضعیف» می‌دانند. نزدیک به دو قرن بین [[اخباری ها|اخباری‌ها]] و [[اصولی ها|اصولی‌ها]] اختلاف بود و اخباری‌ها بر اصولی‌ها غلبه داشتند تا این که آقا [[محمد باقر بهبهانی|محمدباقر بهبهانی]] (متولد بین سال‌های 1116 تا 1118 ه و در گذشته بین سال‌های 1205 تا 1208 ه) که او را آقای مطلق و «مجدد» رأس مائه می‌‏خواندند بر مسند فقاهت نشست و بساط علمای اخباری را برچید و از زمان او مجتهدان بر اخباری‌ها غلبه یافتند. یکی از شعرا درباره وی گفته است: و البهبهانی معلم البشر، مجدّد المذهب فی الثانی عشر ازاح کل شبهة و ریب، فبان للمیلاد کنه الغیب‏<ref> مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 40 همراه با ویرایش و اصلاح جملات </ref>.


    ==پانویس==
    == پانویس ==
    <references />
    {{پانویس}}


    [[رده: فرق و مذاهب]]
    {{فرق و مذاهب}}


    [[رده:کلام اسلامی ]]
    [[رده:فرق و مذاهب]]
    [[رده: مذاهب کلامی]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۱ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۵:۲۴

    اخباریه
    ناماخباریه
    قرن شکل گیریقرن 11 هجری قمری
    موسسملا محمّد امین بن محمد شریف استرآبادی
    عقیدهمخالفت با اجتهاد

    اخباریه فرقه‌ای هستند که تابع اخبار بوده و «اجتهاد» را باطل می‌دانند.

    موسس

    مؤسس این مذهب در میان شیعیان متأخر ملامحمّدامین بن محمد شریف استرآبادی (در گذشته در 1033 ه) بود مطابق با مندرجات «لؤلؤة البحرین» وی نخستین کسی بود که باب ملامت را بر روی مجتهدان شیعه گشود به نحوی که طایفه شیعه اثنی ‏عشریه به دو شعبه تقسیم شدند: اخباری‌ها و اصولی‌ها.

    روش

    این گروه در تمسک به هر گونه خبر و حدیث مبالغه می‌کنند و مطلق اخبار و احادیث را حجت می‌دانند و چه بسا می‌گویند که اخبار کتب اربعه قطعی است. اخباری‌ها منکر اجتهاد و تقلید بوده علم اصول را از مخترعات اهل‌سنت می‌پندارند و در نتیجه اختلافاتی در مسائل فرعی با مجتهدین دارند[۱][۲][۳]. ملامحمّدامین منکر «اجتهاد» بود و می‏‌گفت که اجتهاد علمای شیعه بر طریق قدمای آن قوم نیست. قرآن هم دارای «ناسخ و منسوخ» و «محکم و متشابه» است و استخراج احکام دین از آن دشوار می‌‏باشد. پس باید به اخبار ائمه مراجعه کرد و «اجتهاد» را باطل دانست. زیرا مجتهد باید به «ظن» خود عمل کند و «ظن» شبهه است و شبهه به این دلیل باطل است که شبیه به حق می‌‏باشد و عین آن نیست.

    آثار

    کتاب ملامحمّدامین موسوم به «فوائد المدینه» است و مطالب آن غالبا راجع به ملامت و سرزنش مجتهدان است و آنان را به تخریب و تضییع دین حق متهم می‌کند.

    عقاید

    فرقه اخباری ظواهر الفاظ قرآن را «حجت» نمی‌دانند و می‌گویند چون قرآن دارای مطلقات و عموماتی است و بر بسیاری از آنها «تخصیص» و تقیید عارض شده به گونه‌ای که موجب اجمال گردیده است، پس نمی‌‏توان ظواهر آن را «حجت» دانست و بدان عمل کرد. همچنین می‌گویند چون قرآن مشتمل بر مطالب عالیه و مضامین شامخه است، پس هر کسی نمی‌تواند آن را بفهمد، بلکه منحصر به راسخان در علم و علمای تأویل است و نمی‌توان الفاظش را بر معنایی در ظاهر حمل نمود و آن را «حجت» دانست.

    تفاوت اخباری و اصولی

    در برابر اخباری‌ها گروهی از فقهای اسلام هستند که آنان را اصولی می‌گویند. آنان در استنباط احکام شرعیه فرعیه به استناد ادله تفصیلیه که «قرآن» و «سنت» و «اجماع» و «عقل» می‌‏باشد، از علم اصول فقه نیز استفاده می‌کنند و از قواعد آن که اصل «برائت» و «استصحاب» و عمل به ظن و تمیز بین اخبار است بهره می‌گیرند. اصولی‌ها مدارک احکام را «قرآن» و «سنت» و «اجماع» و «عقل» می‌دانند و اخباری‌ها فقط «کتاب» و «سنت» را مدرک احکام دانسته‏‌اند و مدرکیت کتاب را نیز به ضمیمه سنت و با تفسیر وارد از ائمه می‏‌دانند و به اجماع و عقل اعتنایی ندارند. همچنین اجتهاد را «واجب کفائی» و در صورت منحصر بودن واجد صلاحیت «واجب عینی» می‌دانند و اخباری‌ها اجتهاد را «حرام» می‌شمارند. اصولی‌ها می‌گویند: اموری که نصی بر حرمت آن نرسیده باشد مباح است. بر خلاف ایشان اخباری‌ها «احتیاط» بر این گونه موارد را واجب می‏‌دانند. اصولی‌ها اخبار را به «صحیح» و «ضعیف» و «حسن» و «موثق» تقسیم می‌‏کنند، امّا اخباری‌ها خبر را فقط منحصر به «صحیح» و «ضعیف» می‌دانند. نزدیک به دو قرن بین اخباری‌ها و اصولی‌ها اختلاف بود و اخباری‌ها بر اصولی‌ها غلبه داشتند تا این که آقا محمدباقر بهبهانی (متولد بین سال‌های 1116 تا 1118 ه و در گذشته بین سال‌های 1205 تا 1208 ه) که او را آقای مطلق و «مجدد» رأس مائه می‌‏خواندند بر مسند فقاهت نشست و بساط علمای اخباری را برچید و از زمان او مجتهدان بر اخباری‌ها غلبه یافتند. یکی از شعرا درباره وی گفته است: و البهبهانی معلم البشر، مجدّد المذهب فی الثانی عشر ازاح کل شبهة و ریب، فبان للمیلاد کنه الغیب‏[۴].

    پانویس

    1. ↑ ر. ک، کاشف‌الغطاء جعفر، الحق المبین فی تصویب المجتهدین و تخطئة الاخباریین
    2. ↑ خوانساری محمد باقر، روضات الجنات فی احوال العلماء و السادات، ج7، ص 121
    3. ↑ استر آبادی محمد امین، الفوائد المدنیه
    4. ↑ مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 40 همراه با ویرایش و اصلاح جملات
    برگرفته از «https://fa.wikivahdat.com/w/index.php?title=اخباریه&oldid=215309»