حارثیه: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌وحدت
(صفحه‌ای تازه حاوی «حارثيه‏ اين فرقه همان فرقه اسحاقيه هستند كه منسوب به اسحاق بن زيد بن حارث ان...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۳۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
حارثيه‏ اين فرقه همان فرقه اسحاقيه هستند كه منسوب به اسحاق بن زيد بن حارث انصارى بودند. 148
{{جعبه اطلاعات فرق و مذاهب
| عنوان = حارثیه‏
| تصویر =
| توضیح تصویر =
| نام =
| نام رایج =
| تاریخ شکل گیری =
| قرن شکل گیری =
| مبدأ شکل گیری =
| موسس =
| عقیده =  معتقد بودند که روح عبداللّه بن معاویه در اسحاق بن زید حلول کرده است.
}}
'''حارثیه‏''' فرقه منسوب به [[اسحاق بن زید بن حارث انصاری]] بودند.


== موسس ==
نوبختی در فرق الشیعه قائل است که رهبر فرقه حارثیه شخصی به نام عبدالله بن الحارث است. <ref>نوبختی، ابی‌محمد حسن بن موسی، فرق الشیعه، ص۴۹، قم، مکتبه الفقیه و ذهبی، محمدحسین، التفسیر و المفسرون، ج۵، ص۵۷.</ref>


حارثيه مى‏گفتند: روح عبد اللّه بن معاويه در اسحاق بن زيد حلول كرده است.
== تاریخچه ==
اين اسحاق بن زيد بن حارث از اهالى مداين بود و پيروان او همه از غلاة بودند.
درباره او گفته‏‌اند که از کسانی است که بعد از مرگ عبدالله بن معاویه به رهبری فرقه خویش رسید و پیروانش به نام او منسوب هستند. او اهل مدائن و به عبدالله مدائنی یا عبدالله بن مدائنی نیز خوانده می‌شود. پدر او زندیقی بوده است. <ref>نوبختی، ابی‌محمد حسن بن موسی، فرق الشیعه، ص۵۱، قم، مکتبه الفقیه و از کسانی است که از طرف امام صادق (علیه‌السلام) مذمت شده است.</ref>
آنان مى‏گفتند: هر كه امام را بشناسد هر كار كه خواهد تواند كرد. امام ايشان عبد اللّه بن معاويه بود كه همان عبد اللّه بن معاويه بن عبد اللّه بن جعفر بن أبي طالب مى‏باشد.
 
وى از دليران طالبيان و بخشندگان و شعراى آن طايفه به شمار مى‏رفت و متهم به زندقه بود. او مردى ماجراجو بود و در اواخر دوران بنى اميه در 127 هجرى در كوفه دعوى خلافت كرد و بعضى از اهل آن شهر به وى گرويدند و طاعت بنى مروان را از گردن خويش برداشتند.
== ظهور فرقه ==
سپس عبد اللّه بن عمر والى كوفه با وى بجنگيد و ياران او را پراكنده ساخت. پس از آن عبد اللّه به مداين رفت و در آنجا جمعى از اهل كوفه و مداين بروى گرد آمدند و بعد از آن بر حلوان و همدان و رى و اصفهان دست يافت.
فرقه‌هاشمیه که شاخه اصلی [[کیسانیه]] بعد از مرگ محمد بن حنیفه است، بعد از مرگ ابوهاشم به چند فرقه دیگر منشعب شد. ازاین ‌رو محمد بن الحنیفه رئیس فرقه هاشمیه در مورد جانشینی خویش و امامت فرقه به فردی به نام عبدالله بن عمرو بن حرب کندی وصیت نموده است. بدین ترتیب طرفداران عبدالله بن عمرو، فرقه‌ای منشعب شده از هاشمیه راتشکیل دادند؛ اما بعد از این تشکل طرفداران عبدالله بن عمرو به این نتیجه رسیدند که او صلاحیت علمی و دینی برای جانشینی ابوهاشم را ندارد به همین دلیل از او روی‌گردان شدند و به جانشینی عبدالله بن معاویه بن عبدالله بن جعفر بن ابی‌طالب روی آوردند و از جمله کسانی که از اصحاب عبدالله بن معاویه به شمار می‌رفته، عبدالله بن حارث بوده است تا اینکه بعد از کشته شدن عبدالله بن معاویه به امر ابومسلم خراسانی، عده‌ای از طرفداران عبدالله بن معاویه به انتخاب جانشینی برای رهبر فقید خویش دست زدند و رهبر منتخب این عده کسی نبود جز زندیق‌زاده‌ای که عبدالله بن حارث نام داشت. به این ترتیب فرقه حارثیه با جدا شدن از فرقه حربیه مستقل شد و چون حربیه از منشعبات هاشمیه کیسانیه می‌باشد، در نهایت فرقه حارثیه نیز از شاخه‌های کیسانیه می‌شود. <ref>نوبختی، ابی‌محمد حسن بن موسی، فرق الشیعه، ص۴۹ و ۵۱، قم، مکتبه الفقیه.</ref>
چون بنى هاشم پيشرفت حال او را ديدند، عده‏اى از ايشان به وى پيوستند، حتى ابو جعفر منصور نيز در زمره ياران او در آمد تا بدانجا كه عبد اللّه به نام خود سكه زد. مردم خراج فارس و شهرهاى آن را براى او مى‏فرستادند.
 
سپس عبد اللّه بن معاويه به فارس آمد و در استخر بنشست، امير عراق كه ابن هبيره نام داشت با لشكرى به جنگ وى آمد و او را شكست داد. عبد اللّه به شيراز گريخت و از آنجا نيز رانده شد. سرانجام به هرات رفت. فرمانرواى هرات او را بگرفت و به‏
== اعتقادات ==
                   
حارثیه معتقد بودند که روح عبداللّه بن معاویه در اسحاق بن زید حلول کرده است. اسحاق بن زید بن حارث از اهالی مداین بود و پیروان او همه از غُلاه بودند. همچنین می‌گفتند که هر که امام را بشناسد هر کار که بخواهد می‌تواند انجام دهد. امام ایشان عبداللّه بن معاویه بود که همان عبداللّه بن معاویه بن عبداللّه بن جعفر بن أبی‌طالب است. در کتب فرق آمده است که عبداللّه بن معاویه مدعی بود که علم مانند قارچ و گیاه در دل او می ‏روید و قایل به «تناسخ ارواح» بود و همچنین می‌گفت که روح آدم در تن انبیای پیشین بگذشت تا این که در تن او جای گرفت.
امر ابو مسلم خراسانى خبه كرد. چنانكه فرش خانه را بر صورت وى نهاده آن قدر بفشرد تا بمرد (129 ه).
به اعتقاد او دنیا فانی نمی‏‌شود و شراب و مردار و محرمات دیگر «حلال» است و در‌این‌باره استدلال به قول خدای تعالی می‏‌کرد که: «لَیْسَ عَلَی الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ جُناحٌ فِیما طَعِمُوا ...» سوره مائده، آیه 93. یعنی بر کسانی که ایمان می‌‏آورند و عمل صالح دارند در آنچه را که می‏‌خورند گناهی نیست. <ref>ر. ک. فرهنگ فرق اسلامی نوشته محمد جواد مشکور، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، ص 148 با ویرایش و دخل و تصرف اندک در عبارات.
بعضى نوشته‏اند كه: وى در سال 131 در زندان ابو مسلم بمرد و اين بيت مشهور از اوست:
</ref>
        و عين الرضا عن كل عيب كليلة            و لكنّ عين السخط تبدل المساويا
 
در كتب فرق آمده است كه: عبد اللّه بن معاويه مى‏گفت كه: او پروردگار است و علم مانند قارچ و گياه در دل او مى‏رويد و قايل به «تناسخ ارواح» بود و مى‏گفت:
== سرانجام حارثیه ==
روح آدم در تن انبياى پيشين بگذشت تا اين كه در تن او جاى گرفت.
پس از مرگ عبداللّه بن معاویه، یاران او به سه شاخه تقسیم شدند، گروهی گفتند که او زنده است و در کوهی از جبال اصفهان زندگی می‌کند و نخواهد مرد تا آن که برخیزد و جهان را پر از عدل و داد کند. گروهی دیگر می‌گفتند که او زنده است و همراه یکی از بنی‌هاشم بازخواهدگشت و عده‏ای دیگر مرگ او را پذیرا شدند. <ref>ر. ک. فرهنگ فرق اسلامی نوشته محمد جواد مشکور، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، ص 148 با ویرایش و دخل و تصرف اندک در عبارات </ref>
همچنين مى‏گفت: دنيا فانى نمى‏شود و شراب و مردار و محرمات ديگر را «حلال» مى‏دانست و در اين باره استدلال به قول خداى تعالى مى‏كرد كه: «لَيْسَ عَلَى الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ جُناحٌ فِيما طَعِمُوا ...» مائده/ 93. يعنى بر كسانى كه ايمان مى‏آورند و عمل صالح دارند در آنچه را كه مى‏خورند گناهى نيست.
 
پس از مرگ عبد اللّه بن معاويه، ياران او به سه شاخه تقسيم شدند، گروهى گفتند كه او زنده است و در كوهى از جبال اصفهان همى‏زيد و نخواهد مرد تا آن كه برخيزد و جهان را پر از عدل و داد كند.
== پانویس ==
بعضى ديگر مى‏گفتند كه: او زنده است و همراه يكى از بنى هاشم بازخواهدگشت. عده‏اى ديگر مرگ او را پذيرا شدند.
{{پانویس}}
حارثيه كه همان حربيه باشند گويند كه: ابو هاشم بن عبد اللّه بن عباس پيش از اين كه بميرد درباره عبد اللّه بن عمرو بن حرب كندى وصيت كرد و او پس از ابو هاشم امام بود.
 
پيروان او چون بر دروغ او آگاه شدند او را رها كرده دنبال امامى مى‏گشتند تا به عبد اللّه بن معاويه رسيدند و از او پيروى كردند.
{{فرق و مذاهب}}
 
[[رده:فرق و مذاهب]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۹ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۲۰:۰۳

حارثیه‏
عقیدهمعتقد بودند که روح عبداللّه بن معاویه در اسحاق بن زید حلول کرده است.

حارثیه‏ فرقه منسوب به اسحاق بن زید بن حارث انصاری بودند.

موسس

نوبختی در فرق الشیعه قائل است که رهبر فرقه حارثیه شخصی به نام عبدالله بن الحارث است. [۱]

تاریخچه

درباره او گفته‏‌اند که از کسانی است که بعد از مرگ عبدالله بن معاویه به رهبری فرقه خویش رسید و پیروانش به نام او منسوب هستند. او اهل مدائن و به عبدالله مدائنی یا عبدالله بن مدائنی نیز خوانده می‌شود. پدر او زندیقی بوده است. [۲]

ظهور فرقه

فرقه‌هاشمیه که شاخه اصلی کیسانیه بعد از مرگ محمد بن حنیفه است، بعد از مرگ ابوهاشم به چند فرقه دیگر منشعب شد. ازاین ‌رو محمد بن الحنیفه رئیس فرقه هاشمیه در مورد جانشینی خویش و امامت فرقه به فردی به نام عبدالله بن عمرو بن حرب کندی وصیت نموده است. بدین ترتیب طرفداران عبدالله بن عمرو، فرقه‌ای منشعب شده از هاشمیه راتشکیل دادند؛ اما بعد از این تشکل طرفداران عبدالله بن عمرو به این نتیجه رسیدند که او صلاحیت علمی و دینی برای جانشینی ابوهاشم را ندارد به همین دلیل از او روی‌گردان شدند و به جانشینی عبدالله بن معاویه بن عبدالله بن جعفر بن ابی‌طالب روی آوردند و از جمله کسانی که از اصحاب عبدالله بن معاویه به شمار می‌رفته، عبدالله بن حارث بوده است تا اینکه بعد از کشته شدن عبدالله بن معاویه به امر ابومسلم خراسانی، عده‌ای از طرفداران عبدالله بن معاویه به انتخاب جانشینی برای رهبر فقید خویش دست زدند و رهبر منتخب این عده کسی نبود جز زندیق‌زاده‌ای که عبدالله بن حارث نام داشت. به این ترتیب فرقه حارثیه با جدا شدن از فرقه حربیه مستقل شد و چون حربیه از منشعبات هاشمیه کیسانیه می‌باشد، در نهایت فرقه حارثیه نیز از شاخه‌های کیسانیه می‌شود. [۳]

اعتقادات

حارثیه معتقد بودند که روح عبداللّه بن معاویه در اسحاق بن زید حلول کرده است. اسحاق بن زید بن حارث از اهالی مداین بود و پیروان او همه از غُلاه بودند. همچنین می‌گفتند که هر که امام را بشناسد هر کار که بخواهد می‌تواند انجام دهد. امام ایشان عبداللّه بن معاویه بود که همان عبداللّه بن معاویه بن عبداللّه بن جعفر بن أبی‌طالب است. در کتب فرق آمده است که عبداللّه بن معاویه مدعی بود که علم مانند قارچ و گیاه در دل او می ‏روید و قایل به «تناسخ ارواح» بود و همچنین می‌گفت که روح آدم در تن انبیای پیشین بگذشت تا این که در تن او جای گرفت. به اعتقاد او دنیا فانی نمی‏‌شود و شراب و مردار و محرمات دیگر «حلال» است و در‌این‌باره استدلال به قول خدای تعالی می‏‌کرد که: «لَیْسَ عَلَی الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ جُناحٌ فِیما طَعِمُوا ...» سوره مائده، آیه 93. یعنی بر کسانی که ایمان می‌‏آورند و عمل صالح دارند در آنچه را که می‏‌خورند گناهی نیست. [۴]

سرانجام حارثیه

پس از مرگ عبداللّه بن معاویه، یاران او به سه شاخه تقسیم شدند، گروهی گفتند که او زنده است و در کوهی از جبال اصفهان زندگی می‌کند و نخواهد مرد تا آن که برخیزد و جهان را پر از عدل و داد کند. گروهی دیگر می‌گفتند که او زنده است و همراه یکی از بنی‌هاشم بازخواهدگشت و عده‏ای دیگر مرگ او را پذیرا شدند. [۵]

پانویس

  1. نوبختی، ابی‌محمد حسن بن موسی، فرق الشیعه، ص۴۹، قم، مکتبه الفقیه و ذهبی، محمدحسین، التفسیر و المفسرون، ج۵، ص۵۷.
  2. نوبختی، ابی‌محمد حسن بن موسی، فرق الشیعه، ص۵۱، قم، مکتبه الفقیه و از کسانی است که از طرف امام صادق (علیه‌السلام) مذمت شده است.
  3. نوبختی، ابی‌محمد حسن بن موسی، فرق الشیعه، ص۴۹ و ۵۱، قم، مکتبه الفقیه.
  4. ر. ک. فرهنگ فرق اسلامی نوشته محمد جواد مشکور، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، ص 148 با ویرایش و دخل و تصرف اندک در عبارات.
  5. ر. ک. فرهنگ فرق اسلامی نوشته محمد جواد مشکور، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، ص 148 با ویرایش و دخل و تصرف اندک در عبارات