مشعشعیه: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات فرق و مذاهب | |||
| عنوان =مشعشعیه | |||
| تصویر = | |||
| توضیح تصویر = | |||
| نام = مشعشعیه | |||
| نام رایج =مشعشیه | |||
| تاریخ شکل گیری = | |||
| قرن شکل گیری = | |||
| مبدأ شکل گیری = خوزستان ایران | |||
| موسس =سید محمد مشعشع | |||
| عقیده = 1. اعتقاد خاص به ظهور حضرت حجت عجل الله تعالی فرجه الشریف.2. حضرت مهدی به حدی توانایی دارد که هیچ کسی نمی تواند در برابراش بایستد و همگی تسلیم خواهند شد. | |||
}} | |||
'''«مشعشعیه»''' از شاخۀ [[غلاة|غُلاة]] [[شیعه]] و از پیروان ''سید محمد مشعشع'' بودند. او مدعی [[مهدویت]] بود و [[علی بن ابی‌طالب|حضرت على (علیه‌السّلام)]] را [[خدا]] مى‌خواند. | |||
'' | |||
= | ==شرح حال شیخ فرقه== | ||
''سید محمد'' در | ''سید محمد مشعشع'' در [[خوزستان]] خروج کرده و در روزگار ''شاهرخ تیمورى'' مى‌زیست. وی بارگاه امام علی (علیه‌السّلام) را در [[نجف|نجف اشرف]] خراب کرد و پیروانش چوب‌های ضریح حضرت را سوزاندند. | ||
== پانویس == | ==عقاید== | ||
درباره ادعاهای سید محمد مشعشع دیدگاه های مختلفی وجود دارد، آنگونه که از تنها کتاب باقی مانده‌اش «کلام المهدی»<ref>ذکاوتی قراگزلو، نهضت مشعشعی و گذاری بر کلام المهدی، ص۶۲.</ref> برمی‌آید؛ شاید او مایل نبوده تا از فقاهت و تصوف رسمی شیعی خیلی دور شود و زیاده‌روی و گزافه‌گویی‌هایی چون ادعای الوهیت و تخریب قبور ائمه (علیهم‌السّلام) ظاهرا مربوط به مولا علی و زمانی بوده که وی بر جنبش مشعشعیان سیطره داشته است<ref>ذکاوتی قراگزلو، نهضت مشعشعی و گذاری بر کلام المهدی، ص۶۲.</ref><ref>کسروی، احمد، تاریخ پانصد ساله خوزستان، ص۲۱_ ۲۲.</ref><ref>کسروی، احمد، تاریخ پانصد ساله خوزستان، ص۲۸_ ۲۹.</ref>. شاید به همین دلیل هم بوده که با شهادت حضرت علی (علیه‌السّلام)، جریان اعتدال‌گرایی و پرهیز از غلو در رهبران بعدی مشعشعیان جان تازه‌ای گرفت<ref>هالم، هاینس، تشیع، ترجمه محمدتقی اکبری، ادیان، قم، ۱۳۸۵ش، اول، ص۱۴۹.</ref>. | |||
در جمعبندی کلی از متن کتاب کلام المهدی و منابع دست اول و نظرهای پژوهشگران در باره ادعاهای سیدمحمد می‌توان مطالب زیر را نتیجه گرفت: | |||
اولا: با توجه به آموزه‌هایی چون حجاب امام زمان بودن یا اینکه خود را ملهم بالصواب (یعنی همیشه با عنایت خاص الهی تنها راه درست را برمی گزیند.) معرفی کردن، او مسلما شیعه‌ای غالی بوده است. البته غلوی از باب تقمص که در گروه‌هایی چون اهل حق نیز دیده می‌شود. (نقمص به معنی پیراهن (قمیص) پوشیدن است. اهل حق ترک زبان قالب‌هایی را که روح الهی در آن منتقل می‌شود «دن» (به ترکی یعنی قبا) می‌نامند و «نقمص» معادل عربی «دن به دن» شده است)<ref>ذکاوتی قراگزلو، نهضت مشعشعی و گذاری بر کلام المهدی، ص۶۲.</ref>. | |||
ثانیا: ادعای دروغین او در مورد نیابت [[حجت بن الحسن (مهدی)|حضرت مهدی (عجل‌الله تعالی فرجه‌الشّریف)]] و قائم‌مقامی، قطعی و مورد اتفاق اکثر منابع مخصوصا صریح سخنان خود سید است<ref>اصلانی، مختار، تاثیر ادعای مهدویت در ایجاد دولت مشعشعیان، ص۹۲.</ref>. | |||
ثالثا: در باره ادعای مهدی بودن او تناقضاتی وجود دارد که این تناقضات، از برخوردهای سید با افراد مختلف نشئت می‌گیرد. آنجا که سید با افرادی عالم، آگاه و روشن‌فکر طرف است، با مقدمه چینی‌ها و توجیهات مختلفی، خود را نایب امام معرفی می‌کند. ولی آنجا که مخاطبان او افراد عامی و بی‌سوادند، بی پروا و صراحتا ادعای مهدویت می‌کند. این تناقضات در نامه‌ها و سخنان سیدمحمد در مواجهه با افراد مختلف به وضوح مشهود است و در کل با توجه به شیعه امامی بودن او باید در مورد ادعای مهدی بودنش مخصوصا در برخورد با افراد عالم، تامل کرد<ref>اصلانی، مختار، تاثیر ادعای مهدویت در ایجاد دولت مشعشعیان، ص۹۲.</ref>. | |||
رابعا: مرتبه و ادعای نیابت او برآمده از مقام علمی، معنوی و باطنی او و تلفیق اینها با عقاید و باورهای موجود آن سده است<ref>اصلانی، مختار، تاثیر ادعای مهدویت در ایجاد دولت مشعشعیان، ص۹۲.</ref>. | |||
==درگذشت== | |||
سید محمد مشعشع در سال 866 هجری قمری درگذشت<ref>مشکور محمد جواد؛ فرهنگ فرق اسلامی؛ مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی؛ چاپ دوم، ص 412 با ویرایش و اصلاح عبارات.</ref>. | |||
==پانویس== | |||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
{{فرق و مذاهب}} | |||
[[رده:فرق و مذاهب]] | [[رده:فرق و مذاهب]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۵ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۶:۳۶
| مشعشعیه | |
|---|---|
 | |
| نام | مشعشعیه |
| نام رایج | مشعشیه |
| موسس | سید محمد مشعشع |
| عقیده | 1. اعتقاد خاص به ظهور حضرت حجت عجل الله تعالی فرجه الشریف.2. حضرت مهدی به حدی توانایی دارد که هیچ کسی نمی تواند در برابراش بایستد و همگی تسلیم خواهند شد. |
«مشعشعیه» از شاخۀ غُلاة شیعه و از پیروان سید محمد مشعشع بودند. او مدعی مهدویت بود و حضرت على (علیه‌السّلام) را خدا مى‌خواند.
شرح حال شیخ فرقه
سید محمد مشعشع در خوزستان خروج کرده و در روزگار شاهرخ تیمورى مى‌زیست. وی بارگاه امام علی (علیه‌السّلام) را در نجف اشرف خراب کرد و پیروانش چوب‌های ضریح حضرت را سوزاندند.
عقاید
درباره ادعاهای سید محمد مشعشع دیدگاه های مختلفی وجود دارد، آنگونه که از تنها کتاب باقی مانده‌اش «کلام المهدی»[۱] برمی‌آید؛ شاید او مایل نبوده تا از فقاهت و تصوف رسمی شیعی خیلی دور شود و زیاده‌روی و گزافه‌گویی‌هایی چون ادعای الوهیت و تخریب قبور ائمه (علیهم‌السّلام) ظاهرا مربوط به مولا علی و زمانی بوده که وی بر جنبش مشعشعیان سیطره داشته است[۲][۳][۴]. شاید به همین دلیل هم بوده که با شهادت حضرت علی (علیه‌السّلام)، جریان اعتدال‌گرایی و پرهیز از غلو در رهبران بعدی مشعشعیان جان تازه‌ای گرفت[۵].
در جمعبندی کلی از متن کتاب کلام المهدی و منابع دست اول و نظرهای پژوهشگران در باره ادعاهای سیدمحمد می‌توان مطالب زیر را نتیجه گرفت:
اولا: با توجه به آموزه‌هایی چون حجاب امام زمان بودن یا اینکه خود را ملهم بالصواب (یعنی همیشه با عنایت خاص الهی تنها راه درست را برمی گزیند.) معرفی کردن، او مسلما شیعه‌ای غالی بوده است. البته غلوی از باب تقمص که در گروه‌هایی چون اهل حق نیز دیده می‌شود. (نقمص به معنی پیراهن (قمیص) پوشیدن است. اهل حق ترک زبان قالب‌هایی را که روح الهی در آن منتقل می‌شود «دن» (به ترکی یعنی قبا) می‌نامند و «نقمص» معادل عربی «دن به دن» شده است)[۶].
ثانیا: ادعای دروغین او در مورد نیابت حضرت مهدی (عجل‌الله تعالی فرجه‌الشّریف) و قائم‌مقامی، قطعی و مورد اتفاق اکثر منابع مخصوصا صریح سخنان خود سید است[۷].
ثالثا: در باره ادعای مهدی بودن او تناقضاتی وجود دارد که این تناقضات، از برخوردهای سید با افراد مختلف نشئت می‌گیرد. آنجا که سید با افرادی عالم، آگاه و روشن‌فکر طرف است، با مقدمه چینی‌ها و توجیهات مختلفی، خود را نایب امام معرفی می‌کند. ولی آنجا که مخاطبان او افراد عامی و بی‌سوادند، بی پروا و صراحتا ادعای مهدویت می‌کند. این تناقضات در نامه‌ها و سخنان سیدمحمد در مواجهه با افراد مختلف به وضوح مشهود است و در کل با توجه به شیعه امامی بودن او باید در مورد ادعای مهدی بودنش مخصوصا در برخورد با افراد عالم، تامل کرد[۸].
رابعا: مرتبه و ادعای نیابت او برآمده از مقام علمی، معنوی و باطنی او و تلفیق اینها با عقاید و باورهای موجود آن سده است[۹].
درگذشت
سید محمد مشعشع در سال 866 هجری قمری درگذشت[۱۰].
پانویس
- ↑ ذکاوتی قراگزلو، نهضت مشعشعی و گذاری بر کلام المهدی، ص۶۲.
- ↑ ذکاوتی قراگزلو، نهضت مشعشعی و گذاری بر کلام المهدی، ص۶۲.
- ↑ کسروی، احمد، تاریخ پانصد ساله خوزستان، ص۲۱_ ۲۲.
- ↑ کسروی، احمد، تاریخ پانصد ساله خوزستان، ص۲۸_ ۲۹.
- ↑ هالم، هاینس، تشیع، ترجمه محمدتقی اکبری، ادیان، قم، ۱۳۸۵ش، اول، ص۱۴۹.
- ↑ ذکاوتی قراگزلو، نهضت مشعشعی و گذاری بر کلام المهدی، ص۶۲.
- ↑ اصلانی، مختار، تاثیر ادعای مهدویت در ایجاد دولت مشعشعیان، ص۹۲.
- ↑ اصلانی، مختار، تاثیر ادعای مهدویت در ایجاد دولت مشعشعیان، ص۹۲.
- ↑ اصلانی، مختار، تاثیر ادعای مهدویت در ایجاد دولت مشعشعیان، ص۹۲.
- ↑ مشکور محمد جواد؛ فرهنگ فرق اسلامی؛ مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی؛ چاپ دوم، ص 412 با ویرایش و اصلاح عبارات.
