فانیه: تفاوت میان نسخه‌ها
| (۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''فانیه''' از فرقه‌های مربوط به [[جهمیه]] | {{جعبه اطلاعات فرق و مذاهب | ||
| عنوان = فانیه | |||
| تصویر = | |||
| توضیح تصویر = | |||
| نام = | |||
| نام رایج = | |||
| تاریخ شکل گیری = | |||
| قرن شکل گیری = | |||
| مبدأ شکل گیری = از فرقه‌های مربوط به [[جهمیه]] | |||
| موسس = | |||
| عقیده = نباید دربارۀ بقای خداوند و نیز [[بهشت]] و [[جهنم]] سخنی گفت؛ چون اگر قائل به‌بقای خداوند و بهشت و جهنم شویم، موجب [[شرک]] در اسم و معنا می‌گردیم. | |||
}} | |||
'''فانیه''' از فرقه‌های مربوط به [[جهمیه]] اند. | |||
== تقسیم‌بندی == | == تقسیم‌بندی == | ||
در منابع آمده است که جهمیه دوازده فرقه‌اند که عبارت است از: فانیه، [[معطله]]، [[مرّیسیّه]]، [[ملتزمه]]، [[واردیه]]، [[زنادقه]]، [[حرقیه]]، [[مخلوقیه]]، [[مغیریه]]، [[قبریه]]، [[واقفیه]]، [[لفظیه]]<ref>ابن | در منابع آمده است که جهمیه دوازده فرقه‌اند که عبارت است از: فانیه، [[معطله]]، [[مرّیسیّه]]، [[ملتزمه]]، [[واردیه]]، [[زنادقه]]، [[حرقیه]]، [[مخلوقیه]]، [[مغیریه]]، [[قبریه]]، [[واقفیه]]، [[لفظیه]]<ref>ابوالفرج ابن جوزی، ''تلبیس ابلیس''، ص 41.</ref>. | ||
== عقاید == | == عقاید == | ||
'''فانیه''' معتقدند که نباید دربارۀ بقای | '''فانیه''' معتقدند که نباید دربارۀ بقای خداوند و نیز بهشت و جهنم سخنی گفت، چون اگر قائل به‌بقای خداوند و بهشت و جهنم شویم، موجب [[شرک]] در اسم و معنا می‌گردیم، زیرا خداوند می‌فرماید: '''{{متن قرآن|هَلْ تَعْلَمُ لَهُ سَمِیًّا|سوره = مریم|آیه = 65}}'''؛ «آیا مثل و مانندی برای او می‌یابی؟» یعنی این‌که همنامی برای خداوند نیست. علاوه، [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|پیامبر (صلی‌الله علیه وآله)]] فرمود: «تغلق ابواب الجحیم»؛ «درهای دوزخ بسته می‌شود و هرگاه زمان به درازا انجامد، دوزخ خالی گردد و درهای آن بسته شود»<ref>احمد بن حسین بیهقی، ''فضائل الأوقات''، بیروت، انتشارات دار العلمیة، ص 37-45.</ref><ref>شیخ مفید، ''الامالی''، قم، انتشارات کنگره شیخ مفید، سال 1413 ق، ص 230.</ref>. | ||
== وجه تسمیه == | == وجه تسمیه == | ||
در برخی از | در برخی از منابع، به وجه تسمیه این فرقه اشاره شده است. جدای از آن، در قرآن آمده است: '''{{متن قرآن|وَ نُفِخَ فِی الصُّورِ فَصَعِقَ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ مَنْ فِی الْأَرْضِ|سوره = زمر|آیه = 68}}'''؛ «و در صور دمیده می‌شود، پس همه کسانی که در آسمان‌ها و زمین‌اند میمیرند». در این واقعۀ عظیم؛ بهشت و دوزخ نیز نابود خواهد شد مگر خداوند که حیّ و قیوم است؛ زیرا که خود فرمود: '''{{متن قرآن|کُلُّ شَیْءٍ هالِکٌ إِلَّا وَجْهَهُ|سوره = قصص|آیه = 88}}'''؛ «همه چیز جز ذات (پاک) او فانی می‌شود»<ref>محمد جواد مشکور، ''فرهنگ فرق اسلامی''، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، سال 1372 ش، ص 349.</ref><ref>''هفتاد و سه ملت یا اعتقادات مذاهب''، نویسنده، ناشناس، مربوط به قرن ششم هجری قمری، با تصحیح محمد جواد مشکور، تهران، سال 1341 ش، ص 68.</ref>. | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
{{فرق و مذاهب}} | |||
[[رده:فرق و مذاهب]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۲ مارس ۲۰۲۵، ساعت ۱۰:۵۷
| فانیه | |
|---|---|
 | |
| عقیده | نباید دربارۀ بقای خداوند و نیز بهشت و جهنم سخنی گفت؛ چون اگر قائل به‌بقای خداوند و بهشت و جهنم شویم، موجب شرک در اسم و معنا می‌گردیم. |
فانیه از فرقه‌های مربوط به جهمیه اند.
تقسیم‌بندی
در منابع آمده است که جهمیه دوازده فرقه‌اند که عبارت است از: فانیه، معطله، مرّیسیّه، ملتزمه، واردیه، زنادقه، حرقیه، مخلوقیه، مغیریه، قبریه، واقفیه، لفظیه[۱].
عقاید
فانیه معتقدند که نباید دربارۀ بقای خداوند و نیز بهشت و جهنم سخنی گفت، چون اگر قائل به‌بقای خداوند و بهشت و جهنم شویم، موجب شرک در اسم و معنا می‌گردیم، زیرا خداوند می‌فرماید: 
هَلْ تَعْلَمُ لَهُ سَمِیًّا [مریم–65] 
؛ «آیا مثل و مانندی برای او می‌یابی؟» یعنی این‌که همنامی برای خداوند نیست. علاوه، پیامبر (صلی‌الله علیه وآله) فرمود: «تغلق ابواب الجحیم»؛ «درهای دوزخ بسته می‌شود و هرگاه زمان به درازا انجامد، دوزخ خالی گردد و درهای آن بسته شود»[۲][۳].
وجه تسمیه
در برخی از منابع، به وجه تسمیه این فرقه اشاره شده است. جدای از آن، در قرآن آمده است: وَ نُفِخَ فِی الصُّورِ فَصَعِقَ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ مَنْ فِی الْأَرْضِ [زمر–68] ؛ «و در صور دمیده می‌شود، پس همه کسانی که در آسمان‌ها و زمین‌اند میمیرند». در این واقعۀ عظیم؛ بهشت و دوزخ نیز نابود خواهد شد مگر خداوند که حیّ و قیوم است؛ زیرا که خود فرمود: کُلُّ شَیْءٍ هالِکٌ إِلَّا وَجْهَهُ [قصص–88] ؛ «همه چیز جز ذات (پاک) او فانی می‌شود»[۴][۵].
پانویس
- ↑ ابوالفرج ابن جوزی، تلبیس ابلیس، ص 41.
- ↑ احمد بن حسین بیهقی، فضائل الأوقات، بیروت، انتشارات دار العلمیة، ص 37-45.
- ↑ شیخ مفید، الامالی، قم، انتشارات کنگره شیخ مفید، سال 1413 ق، ص 230.
- ↑ محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، سال 1372 ش، ص 349.
- ↑ هفتاد و سه ملت یا اعتقادات مذاهب، نویسنده، ناشناس، مربوط به قرن ششم هجری قمری، با تصحیح محمد جواد مشکور، تهران، سال 1341 ش، ص 68.
| گسترش فرق و مذاهب |
|---|
