حماریه (معتزله): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌وحدت
جز (جایگزینی متن - 'ي' به 'ی')
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{پانویس رنگی}}
{{جعبه اطلاعات فرق و مذاهب
'''حماریه''' از فرق «[[معتزله]]» بودند كه در عسكر مكرم (از نواحی شوشتر خوزستان) زندگی می کردند.
| عنوان = حماریه (معتزله)
</div>
| تصویر =
| توضیح تصویر =
| نام =
| نام رایج =
| تاریخ شکل گیری =
| قرن شکل گیری =
| مبدأ شکل گیری =
| موسس = منسوب به [[مروان‌حمار|مروان حمار]]
| عقیده =  تناسخ ؛ مسخ
}}
'''حماریه''' از فرق «[[معتزله]]» بودند که در عسکر‌مکرم (از نواحی شوشتر خوزستان) زندگی می‌کردند.


==موسس فرقه==
== موسس فرقه ==
مؤسس این فرقه دقیقاً مشخص نیست؛ ولی از بزرگان آنها می‌توان به افرادی چون سلیمان ضمیری و خالد ابن عبدالله اشاره نمود.
پایه‌گذار این فرقه دقیقاً مشخص نیست؛ ولی ظاهرا این فرقه به مروان بن محمد ملقب به [[مروان‌حمار|مروان حمار]] آخرین خلیفه [[بنی امیه|بنی‌امیه]] منسوب است. محمد‌بن‌اسحاق الندیم در «الفهرست ص 338» نوشته است که: مروان‌بن‌محمد، زندیق و شاگرد جعد‌بن‌درهم- نقش بزرگی در ایجاد این فرقه داشته است<ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان‌قدس‌رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 165</ref>. البته می‌توان گفت که افرادی چون [[سلیمان‌ضمیری|سلیمان ضمیری]] و [[خالد‌بن‌عبدالله]] نیز در تاسیس این فرقه نقش داشتند.


==تاریخچه==
== تاریخچه ==
در منابع مربوط به فرق اسلامی که در دسترس می باشد علت دلیل خاصی نسبت به علت نام گذاری این فرقه به نام حماریه ذکر نشده است. مثلا [[مقریزى]] در كتاب «الخطط»، جلد 2 صفحه 347 از این فرقه یاد كرده است، ولى [[شهرستانى]] و [[ابن حزم]] و [[ابن جوزى]] از آن نامی به میان نیاورده‏ اند. ظاهرا بایستى این فرقه را به مروان بن محمد ملقب به حمار آخرین خلیفه بنى امیه نسبت داده باشند. محمد بن اسحاق الندیم در «الفهرست ص 338» نوشته است كه: مروان بن محمد، زندیق و شاگرد جعد بن درهم- كه نقش بزرگى در ایجاد این فرقه داشته است. <ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر  آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص  165</ref>
در منابع مورد دسترس مذاهب‌اسلامی، فقط به بیان نام این فرقه بدون اشاره به‌دلیل آن، اکتفا شده است<ref>مقریزی تقی‌الدین، الخطط، جلد 2 صفحه 347</ref>. با این‌حال، اشخاصی چون [[شهرستانی|شهرستانی]] ، [[ابن حزم]] و [[ابن جوزی|ابن جوزی]] در آثار خود نامی از این فرقه نیاوردند.  


==اعتقادات==
== اعتقادات ==
حماریه نیز چون دیگر فرق دارای اعتقادات مختلفی بودند. از جمله به تناسخ اعتقاد داشتند و این اعتقاد را از احمد بن خابط (خابطیه) و نیز عباد بن سلیمان الضمری فرا گرفتند و گفتند خداوند بعضی از افراد را مسخ کرده و به شکل میمون و خوک در آورده و آنان پس از مسخ صورت آدم در آمدند. همچنین معتقد بودند که حماریه که خداوند سازنده خمر (شراب) را نبوده، بلکه خمّار آن را درست کرده زیرا  زیرا خداوند چیزى را كه موجب معصیت شود خلق نمى‏‌كند. علاوه باور داشتند که اگر مقدارى گوشت را در خاك دفن كنند و آن گوشت به کرم تبدیل شود، کرم هایی که به وجود می آید، آفریده انسان است، نه آفریده خداوند! <ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 165 با ویرایش و اصلاح عبارات.</ref> <ref>بغدادی عبد القاهر، مختصر كتاب الفرق بین الفرق، اختصار عبد الرزاق بن رزق الله بن ابى بكر بن خلف الرسعنى، به اهتمام فیلیپ حتى، چاپ مصر، سال 1924 میلادی، ص 167</ref> <ref>بغدادی عبد القاهر، الفرق بین الفرق، به اهتمام محمد زاهد بن حسن الكوثرى، چاپ قاهره، سال 1948 میلادی، ص 142</ref><ref>اسفرایینی شهفور، التبصیر فى الدین، تحقیق شیخ محمد زاهد بن الحسن الكوثرى، چاپ قاهره، سال 1940 میلادی، ص 82</ref>
حماریه نیز چون دیگر فرقه‌ها دارای اعتقادات مختلفی بودند. از جمله به تناسخ اعتقاد داشتند و این اعتقاد را از احمد‌بن‌خابط (خابطیه) و نیز عباد‌بن‌سلیمان الضمری فراگرفتند و گفتند خداوند بعضی از افراد را مسخ کرده و به شکل میمون و خوک در‌آورده و آنان پس از مسخ صورت آدم درآمدند. علاوه باور داشتند که اگر مقداری گوشت را در خاک دفن کنند و آن گوشت به کرم تبدیل شود، کرم‌هایی که به‌وجود می‌آید، آفریننده‌اش انسان است نه خداوند! <ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 165 با ویرایش و اصلاح عبارات.</ref><ref>بغدادی عبدالقاهر، مختصر کتاب الفرق بین الفرق، اختصار عبدالرزاق بن رزق الله بن ابی بکر بن خلف الرسعنی، به اهتمام فیلیپ حتی، چاپ مصر، سال 1924 میلادی، ص 167</ref><ref>بغدادی عبدالقاهر، الفرق بین الفرق، به اهتمام محمد زاهد بن حسن الکوثری، چاپ قاهره، سال 1948 میلادی، ص 142</ref><ref>اسفرایینی شهفور، التبصیر فی الدین، تحقیق شیخ محمد زاهد بن الحسن الکوثری، چاپ قاهره، سال 1940 میلادی، ص 82</ref>.


==پانویس==
== پانویس ==
{{پانویس}}


[[رده: کلام ]]
{{فرق و مذاهب}}
[[رده: مذاهب کلامی ]]
 
<references />
[[رده:فرق و مذاهب]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۵ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۳۲

حماریه (معتزله)
موسسمنسوب به مروان حمار
عقیدهتناسخ ؛ مسخ

حماریه از فرق «معتزله» بودند که در عسکر‌مکرم (از نواحی شوشتر خوزستان) زندگی می‌کردند.

موسس فرقه

پایه‌گذار این فرقه دقیقاً مشخص نیست؛ ولی ظاهرا این فرقه به مروان بن محمد ملقب به مروان حمار آخرین خلیفه بنی‌امیه منسوب است. محمد‌بن‌اسحاق الندیم در «الفهرست ص 338» نوشته است که: مروان‌بن‌محمد، زندیق و شاگرد جعد‌بن‌درهم- نقش بزرگی در ایجاد این فرقه داشته است[۱]. البته می‌توان گفت که افرادی چون سلیمان ضمیری و خالد‌بن‌عبدالله نیز در تاسیس این فرقه نقش داشتند.

تاریخچه

در منابع مورد دسترس مذاهب‌اسلامی، فقط به بیان نام این فرقه بدون اشاره به‌دلیل آن، اکتفا شده است[۲]. با این‌حال، اشخاصی چون شهرستانی ، ابن حزم و ابن جوزی در آثار خود نامی از این فرقه نیاوردند.

اعتقادات

حماریه نیز چون دیگر فرقه‌ها دارای اعتقادات مختلفی بودند. از جمله به تناسخ اعتقاد داشتند و این اعتقاد را از احمد‌بن‌خابط (خابطیه) و نیز عباد‌بن‌سلیمان الضمری فراگرفتند و گفتند خداوند بعضی از افراد را مسخ کرده و به شکل میمون و خوک در‌آورده و آنان پس از مسخ صورت آدم درآمدند. علاوه باور داشتند که اگر مقداری گوشت را در خاک دفن کنند و آن گوشت به کرم تبدیل شود، کرم‌هایی که به‌وجود می‌آید، آفریننده‌اش انسان است نه خداوند! [۳][۴][۵][۶].

پانویس

  1. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان‌قدس‌رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 165
  2. مقریزی تقی‌الدین، الخطط، جلد 2 صفحه 347
  3. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 165 با ویرایش و اصلاح عبارات.
  4. بغدادی عبدالقاهر، مختصر کتاب الفرق بین الفرق، اختصار عبدالرزاق بن رزق الله بن ابی بکر بن خلف الرسعنی، به اهتمام فیلیپ حتی، چاپ مصر، سال 1924 میلادی، ص 167
  5. بغدادی عبدالقاهر، الفرق بین الفرق، به اهتمام محمد زاهد بن حسن الکوثری، چاپ قاهره، سال 1948 میلادی، ص 142
  6. اسفرایینی شهفور، التبصیر فی الدین، تحقیق شیخ محمد زاهد بن الحسن الکوثری، چاپ قاهره، سال 1940 میلادی، ص 82