مخمسه (غلاة): تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'می رسد' به 'می‌رسد') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۳۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات فرق و مذاهب | |||
| عنوان =مخمّسه (غُلاة) | |||
| تصویر = | |||
| توضیح تصویر = | |||
| نام = | |||
| نام رایج =مخمّسه (غُلاة) | |||
| تاریخ شکل‌گیری = | |||
| قرن شکل‌گیری = | |||
| مبدأ شکل‌گیری = | |||
| موسس = قاسم‌بن‌علی‌بن‌محمد‌کرخی | |||
| عقیده =1. اهل بیت نور ابدی‌اند که از قدیم بوده و تا ابد خواهند بود. 2. همه موجودات( چه انسان و چه غیر انسان) دارای روح هستند.3. روح مؤمن به‌بدن هفت مؤمن دیگر منتقل می‌شود.4. ایمان دارای هفت درجه است و مومن در درجه هفتم آن قرار دارد و حجاب‌ها از جلو رویش برداشته می شود و پروردگارش را با نورانیت می‌بیند | |||
}} | |||
'''مخمّسه''' از [[غلاة|غُلاة]] [[شیعه]] و از پیروان قاسم‌بن‌علی‌بن‌محمد‌کرخی بودند. برادر وی به‌نام احمد و دو فرزندش به‌نام‌های جعفر و محمد جزء اولین کسانی بودند که از او پیروی کردند<ref>حموی رومی بغدادی، یاقوت‌بن عبدالله (1979 م)، معجم‌البلدان، بیروت، انتشارات احیاء‌التراث‌العربی، ج 7، ص 236</ref><ref>احاديث نورالنبیّ و اهل‌بيته(ع)، تأليف و نشر قم، مرکز المصطفی، ص41.</ref>. | |||
</ref> | |||
== | == معنای لغوی مخمسه == | ||
مخمّس به‌چیزی می‌گویند که دارای پنج رکن باشد<ref>وَجدی محمد فرید، دائرةالمعارف قرن عشرین، بیروت، نشر دارالمعرفة، سال 1971 میلادی، ج3، ص 792 | |||
</ref>. | |||
== | == وجه تسمیه == | ||
این طایفه چون درباره پنج‌تن معصومین عقاید خاص و غلو‌آمیز داشتند، از این‌جهت به‌مخمّسه معروف شدند<ref>دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه، تهران، نشر دانشگاه تهران، سال 1337 هجری شمسی، ج 24، ص 670</ref><ref>حسینی دشتی، سید مصطفی، معارف و معاریف، تهران، نشر موسسه فرهنگی آرایه. سال 1379 هجری قمری، ج9، ص 234</ref><ref>غریری سامی، الجذور التاریخیة والنفسیة للغلوّ والغلاة، قم، نشر دلیل ما، سال 1382 هجری قمری، ص 179</ref><ref>حموی رومی بغدادی، یاقوت‌بن عبدالله معجم‌البلدان، بیروت، انتشارات احیاء‌التراث العربی، 1979 میلادی، ج7، ص 236</ref>. | |||
=== | == عقاید == | ||
===پنج‌تن اهل‌بیت نور ابدی‌اند=== | |||
این فرقه معتقد بودند که [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|محمد‌بن‌عبد‌الله (صلّی‌الله‌علیه وآله)]]، [[علی بن ابی‌طالب|امام علی (علیه‌السّلام)]]، [[فاطمه بنت محمد (زهرا)|فاطمه زهرا (سلام‌الله علیها)]] و [[حسن بن علی (مجتبی)|امام حسن (علیه‌السّلام)]] و [[حسین بن علی (سید الشهدا)|امام حسین (علیه‌السّلام)]] پنج نورند که از قدیم بوده و تا ابد خواهند بود<ref>احاديث نور‌النبی و اهل بيته(ع)، قم، تالیف و نشر مرکز المصطفی، ص41.</ref>. | |||
===خداوند مصالح بندگانش را به پنج نفر سپرده است=== | ===خداوند مصالح بندگانش را به پنج نفر سپرده است=== | ||
می‌گفتند که خداوند متعال اداره مصالح بندگان خود را به‌پنج نفر سپرده است. آنها عبارتند از: [[سلمان]]، [[مقداد]]، [[عمار]]، [[ابوذر]]، عمروبن‌امیّة. از میان ایشان، سلمان رییس آنها و در مقام پیامبری می‌باشد<ref>مشکور، محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 399</ref><ref>دهخدا، علی اکبر، لغت نامه دهخدا، تهران، نشر دانشگاه تهران. سال 1337 هجری شمسی، ج 24، ص 670</ref><ref>مدرس محمدعلی، ریحانة الأدب فی تراجم المعروفین بالکنیة او اللّقب، تبریز، نشر شفق، سال 1346، ج5، ص 265</ref><ref>نوری طبرسی، حسين، خاتمة المستدرک، قم، نشر مؤسسه آل‌البيت، چاپ اول، سال 1415 هجری قمری، ج1، ص163. | |||
<ref>دهخدا، علی اکبر، لغت نامه دهخدا، تهران، نشر دانشگاه تهران. سال 1337 هجری شمسی، ج 24، ص 670</ref> <ref>مدرس محمدعلی، | </ref>. | ||
</ref> | |||
===همه موجودات دارای | ===همه موجودات دارای روح‌اند=== | ||
معتقد بودند که همه موجودات عالم اعم از انسان و غیر انسان دارای | معتقد بودند که همه موجودات عالم اعم از انسان و غیر انسان دارای روح‌اند. | ||
===انتقال روح | ===انتقال روح به‌ابدان مومنین=== | ||
بر این باور بودند که روح مؤمن | بر این باور بودند که روح مؤمن به‌بدن هفت مؤمن دیگر منتقل می‌شود. | ||
===درجات ایمان=== | ===درجات ایمان=== | ||
معتقد بودند که [[ایمان]] هفت درجه دارد و انسان مومن در آخرین درجه به‌شناخت پروردگار می‌رسد و حجاب‌ها از صورت او برداشته می‌شود و پروردگارش را با نورانیت می‌بیند<ref>اشعری قمی، سعدبن‌عبدالله المقالات و الفرق، به تصحیح محمد جواد مشکور، قم، نشر موسسه مطبوعاتی عطایی، سال 1963 میلادی، ص 59</ref>. | |||
==انشعابات مخمسه== | ==انشعابات مخمسه== | ||
از مُخَمِّسَـه | از مُخَمِّسَـه فرقه‌ای به‌ام «[[شریعیه|شریعیّه]]» منشعب می‌شود که پیروان محمد‌بن‌موسی شریعی، یا سریعی، یا شریفی و یا شریقی هستند. این فرقه بر این باورند که [[روح‌القدس|روح‌القدس]] در پنج شخص حلول کرده است. آن اشخاص عبارت‌اند از: پیامبر (صلّی‌الله علیه وآله)، علی (علیه‌السّلام)، فاطمه (سلام‌الله علیها)، حسن (علیه‌السّلام) و حسین (علیه‌السّلام) <ref>غریری سامی، الجذور التاریخیة والنفسیة للغلوّ و الغلاة، قم، نشر دلیل‌ما، سال 1382 هجری‌‌قمری، ص 181</ref>. | ||
=پانویس= | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | |||
{{فرق و مذاهب}} | |||
[[رده: فرق و مذاهب | |||
[[رده:فرق و مذاهب]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۳ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۲۵
| مخمّسه (غُلاة) | |
|---|---|
 | |
| نام رایج | مخمّسه (غُلاة) |
| موسس | قاسم‌بن‌علی‌بن‌محمد‌کرخی |
| عقیده | 1. اهل بیت نور ابدی‌اند که از قدیم بوده و تا ابد خواهند بود. 2. همه موجودات( چه انسان و چه غیر انسان) دارای روح هستند.3. روح مؤمن به‌بدن هفت مؤمن دیگر منتقل می‌شود.4. ایمان دارای هفت درجه است و مومن در درجه هفتم آن قرار دارد و حجاب‌ها از جلو رویش برداشته می شود و پروردگارش را با نورانیت می‌بیند |
مخمّسه از غُلاة شیعه و از پیروان قاسم‌بن‌علی‌بن‌محمد‌کرخی بودند. برادر وی به‌نام احمد و دو فرزندش به‌نام‌های جعفر و محمد جزء اولین کسانی بودند که از او پیروی کردند[۱][۲].
معنای لغوی مخمسه
مخمّس به‌چیزی می‌گویند که دارای پنج رکن باشد[۳].
وجه تسمیه
این طایفه چون درباره پنج‌تن معصومین عقاید خاص و غلو‌آمیز داشتند، از این‌جهت به‌مخمّسه معروف شدند[۴][۵][۶][۷].
عقاید
پنج‌تن اهل‌بیت نور ابدی‌اند
این فرقه معتقد بودند که محمد‌بن‌عبد‌الله (صلّی‌الله‌علیه وآله)، امام علی (علیه‌السّلام)، فاطمه زهرا (سلام‌الله علیها) و امام حسن (علیه‌السّلام) و امام حسین (علیه‌السّلام) پنج نورند که از قدیم بوده و تا ابد خواهند بود[۸].
خداوند مصالح بندگانش را به پنج نفر سپرده است
می‌گفتند که خداوند متعال اداره مصالح بندگان خود را به‌پنج نفر سپرده است. آنها عبارتند از: سلمان، مقداد، عمار، ابوذر، عمروبن‌امیّة. از میان ایشان، سلمان رییس آنها و در مقام پیامبری می‌باشد[۹][۱۰][۱۱][۱۲].
همه موجودات دارای روح‌اند
معتقد بودند که همه موجودات عالم اعم از انسان و غیر انسان دارای روح‌اند.
انتقال روح به‌ابدان مومنین
بر این باور بودند که روح مؤمن به‌بدن هفت مؤمن دیگر منتقل می‌شود.
درجات ایمان
معتقد بودند که ایمان هفت درجه دارد و انسان مومن در آخرین درجه به‌شناخت پروردگار می‌رسد و حجاب‌ها از صورت او برداشته می‌شود و پروردگارش را با نورانیت می‌بیند[۱۳].
انشعابات مخمسه
از مُخَمِّسَـه فرقه‌ای به‌ام «شریعیّه» منشعب می‌شود که پیروان محمد‌بن‌موسی شریعی، یا سریعی، یا شریفی و یا شریقی هستند. این فرقه بر این باورند که روح‌القدس در پنج شخص حلول کرده است. آن اشخاص عبارت‌اند از: پیامبر (صلّی‌الله علیه وآله)، علی (علیه‌السّلام)، فاطمه (سلام‌الله علیها)، حسن (علیه‌السّلام) و حسین (علیه‌السّلام) [۱۴].
پانویس
- ↑ حموی رومی بغدادی، یاقوت‌بن عبدالله (1979 م)، معجم‌البلدان، بیروت، انتشارات احیاء‌التراث‌العربی، ج 7، ص 236
- ↑ احاديث نورالنبیّ و اهل‌بيته(ع)، تأليف و نشر قم، مرکز المصطفی، ص41.
- ↑ وَجدی محمد فرید، دائرةالمعارف قرن عشرین، بیروت، نشر دارالمعرفة، سال 1971 میلادی، ج3، ص 792
- ↑ دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه، تهران، نشر دانشگاه تهران، سال 1337 هجری شمسی، ج 24، ص 670
- ↑ حسینی دشتی، سید مصطفی، معارف و معاریف، تهران، نشر موسسه فرهنگی آرایه. سال 1379 هجری قمری، ج9، ص 234
- ↑ غریری سامی، الجذور التاریخیة والنفسیة للغلوّ والغلاة، قم، نشر دلیل ما، سال 1382 هجری قمری، ص 179
- ↑ حموی رومی بغدادی، یاقوت‌بن عبدالله معجم‌البلدان، بیروت، انتشارات احیاء‌التراث العربی، 1979 میلادی، ج7، ص 236
- ↑ احاديث نور‌النبی و اهل بيته(ع)، قم، تالیف و نشر مرکز المصطفی، ص41.
- ↑ مشکور، محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 399
- ↑ دهخدا، علی اکبر، لغت نامه دهخدا، تهران، نشر دانشگاه تهران. سال 1337 هجری شمسی، ج 24، ص 670
- ↑ مدرس محمدعلی، ریحانة الأدب فی تراجم المعروفین بالکنیة او اللّقب، تبریز، نشر شفق، سال 1346، ج5، ص 265
- ↑ نوری طبرسی، حسين، خاتمة المستدرک، قم، نشر مؤسسه آل‌البيت، چاپ اول، سال 1415 هجری قمری، ج1، ص163.
- ↑ اشعری قمی، سعدبن‌عبدالله المقالات و الفرق، به تصحیح محمد جواد مشکور، قم، نشر موسسه مطبوعاتی عطایی، سال 1963 میلادی، ص 59
- ↑ غریری سامی، الجذور التاریخیة والنفسیة للغلوّ و الغلاة، قم، نشر دلیل‌ما، سال 1382 هجری‌‌قمری، ص 181
