سابقیه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'آنها' به 'آنها') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۱۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات فرق و مذاهب | |||
| عنوان =سابقیه | |||
| تصویر = | |||
| توضیح تصویر = | |||
| نام =سابقیه | |||
| نام رایج = | |||
| تاریخ شکل گیری = | |||
| قرن شکل گیری = | |||
| مبدأ شکل گیری = | |||
| موسس = | |||
| عقیده = سر‌نوشت هر کسی از قبل نوشته شده است، بنابراین، نه طاعت سودی دارد و نه گناه زیان. | |||
}} | |||
'''سابقیه''' از جمله فرقه‌هایی هستند که معتقدند [[سعادت]] و [[شقاوت]] هر فردی از قبل نوشته شده است. بنابراین، نه [[طاعت]] سودی دارد و نه [[گناه]] زیان<ref> علی اصغر حکمت، رساله ''معرفة المذاهب''، مجله دانشکده ادبیات، سال چهارم، ش 1.</ref>. | |||
== | == تاریخچه == | ||
از | [[ابن حجر عسقلانی|ابن‌حجر عسقلانی]] از خانقاهی با نام خانقاه سابقیه در سمنان نام می‌برد. البته ممکن است که این نام از آنِ گروهی از صوفیه بوده باشد<ref> ابن حجر عسقلانی، ''لسان المیزان''، ج 3، ص 83.</ref>. مصحح این کتاب در حاشیه تصریح کرده است که لفظ «سابقیه» هنگام چاپ کتاب لسان المیزان به آن اضافه شده است. | ||
<ref>ابن | |||
در | |||
== عقاید == | |||
از نگاه سابقیه چون سر‌نوشت هر کسی از قبل نوشته شده است، پس مطابق با این عقیده نه طاعت سودی دارد و نه گناه زیان<ref> ''رساله معرفة المذاهب''، همان.</ref>. همچنین آنان معتقدند که هر کسی دوست دارد عمل نیک انجام دهد و هر کسی که دوست ندارد انجام ندهد، زیرا که گناه به شخص سعید ضرر نمی‌زند و عمل خیر هم برای شقی فایده‌ای ندارد<ref>ابن جوزی، ''تلبیس ابلیس''، ص42</ref><ref>''هفتاد و سه ملت یا اعتقادات مذاهب''، مربوط به قرن ششم، به تصحیح دکتر محمد جواد مشکور، طبع تهران، سال 1341 شمسی، ص 24.</ref>. [[ابن جوزی|ابن‌جوزی]] جبریه را به دوازده فرقه تقسیم می‌کند که عبارت است از: مضطربه، افعالیه، مفروغیه، نجاریه، مُتَأَنِّیه، کسبیه، سابقیه، حبّیه، خوفیه، فکریه، خسّیه و معیه<ref>ابن جوزی، ''تلبیس ابلیس''، ص 42.</ref>. در کتاب هفتاد و سه ملت آمده است که سابقیه معتقدند انسان‌ها بر دو گروه هستند، گروه اول نیک‌بختان و سعادت‌مندان هستند که از ازل مهر سعادت بر پیشانی آنها نقش بسته تا از درگاه احدیت دور نشوند. پس گناه نمی‌کنند تا زیان کار شوند. گروه دوم افرادی هستند که از ازل، جزء اشقیا بوده و از سعادت محروم. این افراد حتی اگر طاعت هم داشته باشند، سودی برای آنها ندارد و به هیچ عبادتی سعید نخواهند شد. چنانکه حدیث قدسی بر این معنا شهادت دارد که فرمود: هؤلاء فی الجنة لا ابالی و هؤلاء فی النار و لا ابالی. یعنی اینان در بهشت‌اند و مرا باکی نیست و آنان در دوزخ‌اند و مرا باکی نیست. | |||
جلال‌الدین بلخی دراین‌باره سروده است: | |||
کای ملائک بازآریدش به ما که به دستش چشم و دل سوی رجا | |||
لا ابالی وار آزادش کنیم و ان خطاها را همه خط بر زنیم | |||
[[رده: مذاهب | <ref>محمد جواد مشکور، ''فرهنگ فرق اسلامی''، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، سال 1372 ش، چ دوم، ص 221، با ویرایش و اصلاح عبارات.</ref> | ||
<ref>''هفتاد و سه ملت یا اعتقادات مذاهب''، مربوط به قرن ششم ق، با تصحیح دکتر محمد جواد مشکور، چاپ تهران، سال 1341 ش، ص 24.</ref> | |||
<ref>ابو محمد عثمان العراقی، ''الفرق المفترقة بین اهل الزیغ و الزندقة''، تحقیق یشار قوتلو آی، آنکارا، سال 1961 م، ص 68.</ref> | |||
== پانویس == | |||
{{پانویس}} | |||
{{فرق و مذاهب}} | |||
[[رده:فرق و مذاهب]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲ فوریهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۰:۵۴
| سابقیه | |
|---|---|
 | |
| نام | سابقیه |
| عقیده | سر‌نوشت هر کسی از قبل نوشته شده است، بنابراین، نه طاعت سودی دارد و نه گناه زیان. |
سابقیه از جمله فرقه‌هایی هستند که معتقدند سعادت و شقاوت هر فردی از قبل نوشته شده است. بنابراین، نه طاعت سودی دارد و نه گناه زیان[۱].
تاریخچه
ابن‌حجر عسقلانی از خانقاهی با نام خانقاه سابقیه در سمنان نام می‌برد. البته ممکن است که این نام از آنِ گروهی از صوفیه بوده باشد[۲]. مصحح این کتاب در حاشیه تصریح کرده است که لفظ «سابقیه» هنگام چاپ کتاب لسان المیزان به آن اضافه شده است.
عقاید
از نگاه سابقیه چون سر‌نوشت هر کسی از قبل نوشته شده است، پس مطابق با این عقیده نه طاعت سودی دارد و نه گناه زیان[۳]. همچنین آنان معتقدند که هر کسی دوست دارد عمل نیک انجام دهد و هر کسی که دوست ندارد انجام ندهد، زیرا که گناه به شخص سعید ضرر نمی‌زند و عمل خیر هم برای شقی فایده‌ای ندارد[۴][۵]. ابن‌جوزی جبریه را به دوازده فرقه تقسیم می‌کند که عبارت است از: مضطربه، افعالیه، مفروغیه، نجاریه، مُتَأَنِّیه، کسبیه، سابقیه، حبّیه، خوفیه، فکریه، خسّیه و معیه[۶]. در کتاب هفتاد و سه ملت آمده است که سابقیه معتقدند انسان‌ها بر دو گروه هستند، گروه اول نیک‌بختان و سعادت‌مندان هستند که از ازل مهر سعادت بر پیشانی آنها نقش بسته تا از درگاه احدیت دور نشوند. پس گناه نمی‌کنند تا زیان کار شوند. گروه دوم افرادی هستند که از ازل، جزء اشقیا بوده و از سعادت محروم. این افراد حتی اگر طاعت هم داشته باشند، سودی برای آنها ندارد و به هیچ عبادتی سعید نخواهند شد. چنانکه حدیث قدسی بر این معنا شهادت دارد که فرمود: هؤلاء فی الجنة لا ابالی و هؤلاء فی النار و لا ابالی. یعنی اینان در بهشت‌اند و مرا باکی نیست و آنان در دوزخ‌اند و مرا باکی نیست.
جلال‌الدین بلخی دراین‌باره سروده است:
کای ملائک بازآریدش به ما که به دستش چشم و دل سوی رجا
لا ابالی وار آزادش کنیم و ان خطاها را همه خط بر زنیم [۷] [۸] [۹]
پانویس
- ↑ علی اصغر حکمت، رساله معرفة المذاهب، مجله دانشکده ادبیات، سال چهارم، ش 1.
- ↑ ابن حجر عسقلانی، لسان المیزان، ج 3، ص 83.
- ↑ رساله معرفة المذاهب، همان.
- ↑ ابن جوزی، تلبیس ابلیس، ص42
- ↑ هفتاد و سه ملت یا اعتقادات مذاهب، مربوط به قرن ششم، به تصحیح دکتر محمد جواد مشکور، طبع تهران، سال 1341 شمسی، ص 24.
- ↑ ابن جوزی، تلبیس ابلیس، ص 42.
- ↑ محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، سال 1372 ش، چ دوم، ص 221، با ویرایش و اصلاح عبارات.
- ↑ هفتاد و سه ملت یا اعتقادات مذاهب، مربوط به قرن ششم ق، با تصحیح دکتر محمد جواد مشکور، چاپ تهران، سال 1341 ش، ص 24.
- ↑ ابو محمد عثمان العراقی، الفرق المفترقة بین اهل الزیغ و الزندقة، تحقیق یشار قوتلو آی، آنکارا، سال 1961 م، ص 68.
