حسنیه

از ویکی‌وحدت
نسخهٔ تاریخ ‏۱۶ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۲۰:۰۰ توسط Hadifazl (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
حسنیه
نامحسنیه
تاریخ شکل گیری1 ق، ۱ ش‌، ۶۲۲ م
موسسحسن‌بن‌زید‌بن‌ حسن‌بن‌علی‌بن‌أبی‌طالب
عقیدهحسن مثنی را با انتساب قول به امام حسن امام بعدی می‌شناختند و او را ضامن آل‌محمد می‌دانستند.

حسنیه شاخه‌ای از فرقه زیدیه هستند. این گروه پس از امامت امام علی (‌علیه‌السّلام) و امام حسن (‌علیه‌السّلام)، حسن مثنی را بنابر وصیت امام حسن مجتبی (‌علیه‌السّلام) امام می‌دانستند و او را ضامن آل محمد (صلّی‌الله علیه وآله) می‎‌شناختند.

موسس

موسس این فرقه، شخصی به‌نام حسن‌بن‌زید‌بن‌ حسن‌بن‌علی‌بن‌أبی‌طالب ملقب به داعی‌کبیر است[۱].

شرح‌حال

حسن‌بن‌زید بن‌محمد بن‌اسماعیل بن حسن بن علی‌بن‌ابیطالب معروف به "حالب‌الحجاره"[۲] در سال ۲۵۰ هجری‌قمری، حکومت علویان طبرستان را بنیان نهاد. او از فرزندان امام حسن (علیه‌السّلام) و فقیهی دین‌دار و عالمی بزرگ در زمان خود بود[۳] و در مدینه متولد شد و در شجاعت و تدبیر مُلک همانند نداشت[۴]. در چگونگی و زمان آمدن علویان به طبرستان محل اختلاف است، برخی این واقعه را مربوط به‌زمان متوکل عباسی می‌دانند[۵].

قیام

حسن‌بن‌زید در سال 250 هجری‌قمری مقیم ری بود و به‌دعوت مردم طبرستان به آنجا رفته و با همکاری مردم طبرستان و به‌فرماندهی محمد‌بن‌رستم و جعفر‌بن رستم، قیام کرده و عامل آنجا یعنی سلیمان‌بن‌عبدالله‌بن‌‌طاهر را شکست داد و بعد از جنگ‌های بسیار بر مازندران و گرگان مستولی گشت. او را به جود و سخاوت و تقوای الهی ستوده‌اند[۶][۷][۸].

وفات

حسن‌بن‌زید در سال 270 هجری قمری وفات کرد و برادرش محمد‌بن‌زید جانشین وی گردید[۹][۱۰][۱۱][۱۲].

پانویس

  1. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 157
  2. اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبین، ج۱، ص۴۰۶.
  3. ابن اسفندیار کاتب، بهاءالدین محمد‌بن‌حسن، تاریخ طبرستان، تصحیح: عباس اقبال.
  4. مرعشی، ظهیر‌الدین، تاریخ‌طبرستان، رویان و مازندران به کوشش: محمد حسین تسیمی، تهران، مؤسسه مطبوعاتی شرق، ۱۳۴۵، ص۱۳۰
  5. اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل‌الطالبین، ص۴۰۶.
  6. مشکور محمد جواد فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 157 با ویرایش و اصلاح عبارات.
  7. طبری ابن جریر، تاریخ طبری، ج8، ص234
  8. ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج7، ص13، 149، 188
  9. مشکور محمد جواد فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 157
  10. اشعری ابوالحسن، مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین، چاپ مصر، سال 1950 قمری، ص 83
  11. طبری ابن جریر، تاریخ طبری، ج8، ص234
  12. ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج7، ص13، 149، 188