مجبره: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌وحدت
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''مجبّره'''<br>
{{جعبه اطلاعات فرق و مذاهب
| عنوان = مجبّره
| تصویر =
| توضیح تصویر =
| نام =
| نام رایج =
| تاریخ شکل گیری =
| قرن شکل گیری =
| مبدأ شکل گیری =
| موسس =
| عقیده =  قائل به فاعل مختار نبوده و افعال را از بندگان نفی می‌کنند.
}}
'''مجبّره''' یا جبریه یا اهل جبر به فرقه‌هایی گفته می‌شود که قائل به فاعل مختار نبوده و افعال را از بندگان نفی می‌کنند؛ مانند [[جهمیه|جَهمیه]]، [[نجاریه]]، [[کلابیه]]، [[اهل حدیث]] و [[اشاعره]]<ref>البدء و التاریخ، مطهر مقدسی، ج5، ص146 / بیان الادیان، ابوالقاسم بلخی، ص84 / تبصرة العوام، مرتضی رازی، ص48 / المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار، احمد بن علی مقریزی، ج2، ص349 / النقض، عبدالجلیل رازی، ص306</ref>.


یا: جبریه، یا: اهل جبر. <br>
ایشان، خود علاقه دارند تا اصحاب مخلوق خوانده شوند<ref>الافصاح فی الامامة، شیخ مفید، ص227</ref>.


عموم فرقه هایی که قائل به فاعل مختار نبوده و افعال را از بندگان نفی می کنند؛ مانند جَهمیه، نجاریه، کلابیه، اهل حدیث و اشاعره. <ref>البدء و التاریخ، مطهر مقدسی، ج5، ص146 / بیان الادیان، ابوالقاسم بلخی، ص84 / تبصرة العوام، مرتضی رازی، ص48 / المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار، احمد بن علی مقریزی، ج2، ص349 / النقض، عبدالجلیل رازی، ص306</ref> 
==در کلام شیخ عبدالجلیل رازی ==
ایشان، خود علاقه دارند تا اصحاب مخلوق خوانده شوند.<ref>الافصاح فی الامامة، شیخ مفید، ص227</ref>
شیخ عبدالجلیل رازی در النقض می‌نویسد: «چند لقب، لایق مجبّره است: مجبّره، قَدَریه، مشبّهه، ناصبی، جَهمیه، کلّابیه، صِفاتیه، مباقلیه، خارجی، گبر و اشعری»<ref>النقض، عبدالجلیل رازی، ص550 </ref>.
شیخ عبدالجلیل رازی در النقض می نویسد: «چند لقب، لایق مجبّره است: مجبّره، قَدَریه، مشبّهه، ناصبی، جَهمیه، کلّابیه، صِفاتیه، مباقلیه، خارجی، گبر و اشعری ». <ref>النقض، عبدالجلیل رازی، ص550 </ref>


بنا به نوشته احمد بن یحیی بن مرتضی، اندیشه مجبّره از معاویة بن ابی سفیان و ملوک بنی مروان حادث شد و سپس فتنه آن، بزرگ گردید. <ref>المنیة و الامل فی شرح الملل و النحل، احمد بن یحیی بن مرتضی، ص19</ref>  
== در کلام احمد بن یحیی بن مرتضی==
بنا به نوشته احمد بن یحیی بن مرتضی، اندیشه مجبّره از [[معاویه|معاویة بن ابی سفیان]] و ملوک بنی مروان حادث شد و سپس فتنه آن، بزرگ گردید<ref>المنیة و الامل فی شرح الملل و النحل، احمد بن یحیی بن مرتضی، ص19</ref>.
سید مرتضی رازی می نویسد: «که از قدیم معروف بوده است که الجبر و التشبیه امویان و العدل و التوحید علویان ».
آن چه در کتاب تبصرة العوام موجود است چنین است: «اول کسی که جبر آشکار کرد در اسلام، معاویة بن ابی سفیان بود و اساس جبر، او نهاد و از این جاست که امیرالمؤمنین علی علیه السلام می فرماید: التوحید و العدل نبویان و الجبر و التشبیه امویان ».<ref>تبصرة العوام، مرتضی رازی، ص176</ref>


و نیز ابن سعد از ایوب نقل می کند: «که با حسن بصری (م:110هـ. ق) چند بار در مسئله قدر صحبت کردم که از کلامش منصرف شود، تا این که او را به سلطان [دولت] ترسانیدم، آن وقت گفت در این موضوع دیگر صحبتی نمی کنم ».<ref>لطبقات الکبری، ابن سعد، ج7، ص167  
==در کلام سید مرتضی رازی==
</ref><br>
سید مرتضی رازی می‌نویسد: «که از قدیم معروف بوده است که الجبر و التشبیه امویان و العدل و التوحید علویان».
'''منابع'''
آن چه در کتاب تبصرة العوام موجود است چنین است: «اول کسی که جبر آشکار کرد در اسلام، معاویة بن ابی سفیان بود و اساس جبر، او نهاد و از این جاست که امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام می‌فرماید: التوحید و العدل نبویان و الجبر و التشبیه امویان»<ref>تبصرة العوام، مرتضی رازی، ص176</ref>.
 
و نیز ابن سعد از ایوب نقل می‌کند: «که با [[حسن بصری]] (م:110هـ. ق) چند بار در مسئله قدر صحبت کردم که از کلامش منصرف شود، تا این که او را به سلطان [دولت] ترسانیدم، آن وقت گفت در این موضوع دیگر صحبتی نمی‌کنم»<ref>لطبقات الکبری، ابن سعد، ج7، ص167</ref>.
 
==پانویس==
{{پانویس}}
 
{{فرق و مذاهب}}
 
[[رده:فرق و مذاهب]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۰ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۵:۴۱

مجبّره
عقیدهقائل به فاعل مختار نبوده و افعال را از بندگان نفی می‌کنند.

مجبّره یا جبریه یا اهل جبر به فرقه‌هایی گفته می‌شود که قائل به فاعل مختار نبوده و افعال را از بندگان نفی می‌کنند؛ مانند جَهمیه، نجاریه، کلابیه، اهل حدیث و اشاعره[۱].

ایشان، خود علاقه دارند تا اصحاب مخلوق خوانده شوند[۲].

در کلام شیخ عبدالجلیل رازی

شیخ عبدالجلیل رازی در النقض می‌نویسد: «چند لقب، لایق مجبّره است: مجبّره، قَدَریه، مشبّهه، ناصبی، جَهمیه، کلّابیه، صِفاتیه، مباقلیه، خارجی، گبر و اشعری»[۳].

در کلام احمد بن یحیی بن مرتضی

بنا به نوشته احمد بن یحیی بن مرتضی، اندیشه مجبّره از معاویة بن ابی سفیان و ملوک بنی مروان حادث شد و سپس فتنه آن، بزرگ گردید[۴].

در کلام سید مرتضی رازی

سید مرتضی رازی می‌نویسد: «که از قدیم معروف بوده است که الجبر و التشبیه امویان و العدل و التوحید علویان». آن چه در کتاب تبصرة العوام موجود است چنین است: «اول کسی که جبر آشکار کرد در اسلام، معاویة بن ابی سفیان بود و اساس جبر، او نهاد و از این جاست که امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام می‌فرماید: التوحید و العدل نبویان و الجبر و التشبیه امویان»[۵].

و نیز ابن سعد از ایوب نقل می‌کند: «که با حسن بصری (م:110هـ. ق) چند بار در مسئله قدر صحبت کردم که از کلامش منصرف شود، تا این که او را به سلطان [دولت] ترسانیدم، آن وقت گفت در این موضوع دیگر صحبتی نمی‌کنم»[۶].

پانویس

  1. البدء و التاریخ، مطهر مقدسی، ج5، ص146 / بیان الادیان، ابوالقاسم بلخی، ص84 / تبصرة العوام، مرتضی رازی، ص48 / المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار، احمد بن علی مقریزی، ج2، ص349 / النقض، عبدالجلیل رازی، ص306
  2. الافصاح فی الامامة، شیخ مفید، ص227
  3. النقض، عبدالجلیل رازی، ص550
  4. المنیة و الامل فی شرح الملل و النحل، احمد بن یحیی بن مرتضی، ص19
  5. تبصرة العوام، مرتضی رازی، ص176
  6. لطبقات الکبری، ابن سعد، ج7، ص167