حماریه (معتزله)
| حماریه (معتزله) | |
|---|---|
 | |
| موسس | منسوب به مروان حمار |
| عقیده | تناسخ ؛ مسخ |
حماریه از فرق «معتزله» بودند که در عسکر‌مکرم (از نواحی شوشتر خوزستان) زندگی می‌کردند.
موسس فرقه
پایه‌گذار این فرقه دقیقاً مشخص نیست؛ ولی ظاهرا این فرقه به مروان بن محمد ملقب به مروان حمار آخرین خلیفه بنی‌امیه منسوب است. محمد‌بن‌اسحاق الندیم در «الفهرست ص 338» نوشته است که: مروان‌بن‌محمد، زندیق و شاگرد جعد‌بن‌درهم- نقش بزرگی در ایجاد این فرقه داشته است[۱]. البته می‌توان گفت که افرادی چون سلیمان ضمیری و خالد‌بن‌عبدالله نیز در تاسیس این فرقه نقش داشتند.
تاریخچه
در منابع مورد دسترس مذاهب‌اسلامی، فقط به بیان نام این فرقه بدون اشاره به‌دلیل آن، اکتفا شده است[۲]. با این‌حال، اشخاصی چون شهرستانی ، ابن حزم و ابن جوزی در آثار خود نامی از این فرقه نیاوردند.
اعتقادات
حماریه نیز چون دیگر فرقه‌ها دارای اعتقادات مختلفی بودند. از جمله به تناسخ اعتقاد داشتند و این اعتقاد را از احمد‌بن‌خابط (خابطیه) و نیز عباد‌بن‌سلیمان الضمری فراگرفتند و گفتند خداوند بعضی از افراد را مسخ کرده و به شکل میمون و خوک در‌آورده و آنان پس از مسخ صورت آدم درآمدند. علاوه باور داشتند که اگر مقداری گوشت را در خاک دفن کنند و آن گوشت به کرم تبدیل شود، کرم‌هایی که به‌وجود می‌آید، آفریننده‌اش انسان است نه خداوند! [۳][۴][۵][۶].
پانویس
- ↑ مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان‌قدس‌رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 165
- ↑ مقریزی تقی‌الدین، الخطط، جلد 2 صفحه 347
- ↑ مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 165 با ویرایش و اصلاح عبارات.
- ↑ بغدادی عبدالقاهر، مختصر کتاب الفرق بین الفرق، اختصار عبدالرزاق بن رزق الله بن ابی بکر بن خلف الرسعنی، به اهتمام فیلیپ حتی، چاپ مصر، سال 1924 میلادی، ص 167
- ↑ بغدادی عبدالقاهر، الفرق بین الفرق، به اهتمام محمد زاهد بن حسن الکوثری، چاپ قاهره، سال 1948 میلادی، ص 142
- ↑ اسفرایینی شهفور، التبصیر فی الدین، تحقیق شیخ محمد زاهد بن الحسن الکوثری، چاپ قاهره، سال 1940 میلادی، ص 82
