عمرویه (معتزله): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
==تاریخچه== | ==تاریخچه== | ||
ابوعثمان عمرو بن عبید از موالی بنی‌تمیم و از اسیرانی بود که اصالتش به‌کابل برمی‌گردد. جدّ او از اسرای کابل بوده و پدرش در زمان حاکمیت [[حجاج بن یوسف|حجاج]] از نگهبانان بود. وی به‌علم و زهد مشهور و در مسلک و مذهب، همفکر واصل بن عطا بود و در زمان ترک مجلس درس [[حسن بصری]]، وی نیز همراه عطا شد. علاوه، عمرو بن عبید از دوستان خاص منصور خلیفه عباسی محسوب می‌شد، هرچند | ابوعثمان عمرو بن عبید از موالی بنی‌تمیم و از اسیرانی بود که اصالتش به‌کابل برمی‌گردد. جدّ او از اسرای کابل بوده و پدرش در زمان حاکمیت [[حجاج بن یوسف|حجاج]] از نگهبانان بود. وی به‌علم و زهد مشهور و در مسلک و مذهب، همفکر واصل بن عطا بود و در زمان ترک مجلس درس [[حسن بصری]]، وی نیز همراه عطا شد. علاوه، عمرو بن عبید از دوستان خاص منصور خلیفه عباسی محسوب می‌شد، هرچند هر زمانی که خلیفه قصد می‌کرد تا به‌او جایزه بدهد، از گرفتنش امتناع می‌کرد. | ||
==عقاید== | ==عقاید== | ||
عمرو درباره عقایدی چون قضا و قدر، منزلة بین‌المنزلتین (مرتبه فسق در میان کفر و ایمان) و نیز رد شهادت دو مرد که یکی از آنها از اصحاب جمل و دیگری از یاران امام علی (علیه‌السّلام) باشد، با واصل همفکر و هم‌عقیده بود و البته سخنی هم اضافه کرد مبنی بر اینکه هر دو گروه مخالف در جنگ جمل از فاسقان هستند و شهادت‌شان مردود است<ref> | عمرو درباره عقایدی چون قضا و قدر، منزلة بین‌المنزلتین (مرتبه فسق در میان کفر و ایمان) و نیز رد شهادت دو مرد که یکی از آنها از اصحاب جمل و دیگری از یاران امام علی (علیه‌السّلام) باشد، با واصل همفکر و هم‌عقیده بود و البته سخنی هم اضافه کرد مبنی بر اینکه هر دو گروه مخالف در جنگ جمل از فاسقان هستند و شهادت‌شان مردود است<ref>محمد جواد مشکور، ''فرهنگ فرق اسلامی''، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، سال 1372 ش، چ دوم، ص 338 با ویرایش و اصلاح جملات.</ref><ref> عبدالقاهر بن طاهر بغدادی، ''الفرق بین الفرق''، با اهتمام محمد زاهد بن حسن الکوثرى، چاپ قاهره، سال 1948 م، ص 72- 73.</ref><ref>یحیی بن مرتضی یمانی، ''المنیة و الأمل فى شرح الملل و النحل''، تحقیق محمد جواد مشکور، بیروت، ص 144.</ref><ref>ابن خیاط، ا''لانتصار فى الرد على ابن الراوندى''، با مقدمه و تعلیقات دکتر هنریک ساموئل نیبرگ سوئدى، چاپ مصر، سال 1925 م، ص 206.</ref><ref>علی بن الحسین مسعودی، ''مروج الذهب و معادن الجوهر''، ج ۳، ص ۳۰۵.</ref><ref>خیرالدین زرکلی، ''الأعلام''، ج ۵، ص ۸۱.</ref><ref> ابن کثیر، ''البدایة و النهایة''، بیروت، انتشارات احیاء التراث، ج ۱۰، ص۸۴.</ref><ref>ابن خلکان، ''وفیات الاعیان''، ج ۳، ص ۴۶۰.</ref>. | ||
== تفاوت دیدگاه عمرو با واصل == | == تفاوت دیدگاه عمرو با واصل == | ||
عبدالقاهر بغدادی نقل می‌کند که از نگاه | عبدالقاهر بغدادی نقل می‌کند که از نگاه عمرو، دو گروهی که در [[جنگ جمل]] روبروی هم قرار گرفتند فاسق بودند، در حالی‌که واصل فقط یکی از آن دو گروه که نامش را معلوم نمی‌کرد فاسق می‌دانست.<ref>عبدالقاهر بن طاهر بغدادی، ''همان''، ص137</ref>. البته در برابر قول بغدادی به‌بیان حسن‌بن‌موسی نوبختی اشاره می‌کنیم که آورده است: عمرو بن عبید در جریان جنگ جمل، حق را به علی (علیه‌السّلام) می‌داد.<ref>حسن بن موسی نوبختی، ''فرق الشیعة''، ص 12</ref>. | ||
==نظر عمرو درباره امامت== | ==نظر عمرو درباره امامت== | ||
مسعودی می‌نویسد که عمرو بن عبید همانند هشام بن حکم معتقد بود امامت از طرف خدا و رسولش | مسعودی می‌نویسد که عمرو بن عبید همانند هشام بن حکم معتقد بود امامت از طرف خدا و رسولش بر امام علی علیه‌السلام و فرزندانش منصوص شده است.<ref>علی بن حسین مسعودی، ''مروج الذهب و معادن الجوهر''، ج 5، ص 22</ref>. | ||
==مرگ== | ==مرگ== | ||
عمرو بن عبید سرانجام در تاریخ سال سال ۱۴۴ | عمرو بن عبید سرانجام در تاریخ سال سال ۱۴۴ قمری، در سن ۶۴ سالگی درگذشت. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
نسخهٔ کنونی تا ۸ مارس ۲۰۲۵، ساعت ۱۴:۴۷
| عمرویه | |
|---|---|
 | |
| موسس | ابوعثمان عمرو بن عبید بن باب |
| عقیده | هر دو گروه مخالف در جنگ جمل، از فاسقان هستند و شهادت‌شان مردود است. |
عمرویه از پیروان ابوعثمان عمرو بن عبید بن باب بودند. وی از سران معتزله و داماد واصل‌بن‌عطا بود.
تاریخچه
ابوعثمان عمرو بن عبید از موالی بنی‌تمیم و از اسیرانی بود که اصالتش به‌کابل برمی‌گردد. جدّ او از اسرای کابل بوده و پدرش در زمان حاکمیت حجاج از نگهبانان بود. وی به‌علم و زهد مشهور و در مسلک و مذهب، همفکر واصل بن عطا بود و در زمان ترک مجلس درس حسن بصری، وی نیز همراه عطا شد. علاوه، عمرو بن عبید از دوستان خاص منصور خلیفه عباسی محسوب می‌شد، هرچند هر زمانی که خلیفه قصد می‌کرد تا به‌او جایزه بدهد، از گرفتنش امتناع می‌کرد.
عقاید
عمرو درباره عقایدی چون قضا و قدر، منزلة بین‌المنزلتین (مرتبه فسق در میان کفر و ایمان) و نیز رد شهادت دو مرد که یکی از آنها از اصحاب جمل و دیگری از یاران امام علی (علیه‌السّلام) باشد، با واصل همفکر و هم‌عقیده بود و البته سخنی هم اضافه کرد مبنی بر اینکه هر دو گروه مخالف در جنگ جمل از فاسقان هستند و شهادت‌شان مردود است[۱][۲][۳][۴][۵][۶][۷][۸].
تفاوت دیدگاه عمرو با واصل
عبدالقاهر بغدادی نقل می‌کند که از نگاه عمرو، دو گروهی که در جنگ جمل روبروی هم قرار گرفتند فاسق بودند، در حالی‌که واصل فقط یکی از آن دو گروه که نامش را معلوم نمی‌کرد فاسق می‌دانست.[۹]. البته در برابر قول بغدادی به‌بیان حسن‌بن‌موسی نوبختی اشاره می‌کنیم که آورده است: عمرو بن عبید در جریان جنگ جمل، حق را به علی (علیه‌السّلام) می‌داد.[۱۰].
نظر عمرو درباره امامت
مسعودی می‌نویسد که عمرو بن عبید همانند هشام بن حکم معتقد بود امامت از طرف خدا و رسولش بر امام علی علیه‌السلام و فرزندانش منصوص شده است.[۱۱].
مرگ
عمرو بن عبید سرانجام در تاریخ سال سال ۱۴۴ قمری، در سن ۶۴ سالگی درگذشت.
پانویس
- ↑ محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، سال 1372 ش، چ دوم، ص 338 با ویرایش و اصلاح جملات.
- ↑ عبدالقاهر بن طاهر بغدادی، الفرق بین الفرق، با اهتمام محمد زاهد بن حسن الکوثرى، چاپ قاهره، سال 1948 م، ص 72- 73.
- ↑ یحیی بن مرتضی یمانی، المنیة و الأمل فى شرح الملل و النحل، تحقیق محمد جواد مشکور، بیروت، ص 144.
- ↑ ابن خیاط، الانتصار فى الرد على ابن الراوندى، با مقدمه و تعلیقات دکتر هنریک ساموئل نیبرگ سوئدى، چاپ مصر، سال 1925 م، ص 206.
- ↑ علی بن الحسین مسعودی، مروج الذهب و معادن الجوهر، ج ۳، ص ۳۰۵.
- ↑ خیرالدین زرکلی، الأعلام، ج ۵، ص ۸۱.
- ↑ ابن کثیر، البدایة و النهایة، بیروت، انتشارات احیاء التراث، ج ۱۰، ص۸۴.
- ↑ ابن خلکان، وفیات الاعیان، ج ۳، ص ۴۶۰.
- ↑ عبدالقاهر بن طاهر بغدادی، همان، ص137
- ↑ حسن بن موسی نوبختی، فرق الشیعة، ص 12
- ↑ علی بن حسین مسعودی، مروج الذهب و معادن الجوهر، ج 5، ص 22
| گسترش فرق و مذاهب |
|---|
